شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی و نقش آن در همگرایی اجتماعی

گروه سیاسی خبرگزاری فارس: به نقل از همه کسانی که درک مختصری از شرایط تاریخی عصر حاضر و امکانات و مقدورات صحنه سیاست دارند به خوبی می­دانند که بسیج مردم، به صحنه آمدن آنها و برگزاری راهپیمایی سراسری هم از حیث میزان مشارکت، هم از حیث گستردگی آن در سراسر کشور و هم از حیث استمرار آن چه کار با عظمتی است. از همین روست که رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) می­فرمایند: «راهپیمایی در بیست‌ودوّم بهمن یکی از شگفتی‌سازی‌های انقلاب اسلامی است، واقعاً شگفتی‌ساز است؛ مثل خود انقلاب… اینکه مردم چند ساعت بیایند در خیابانها، در هوای سرد زمستان …، برف باشد، باران باشد، سرد باشد، این جمعیّت‌های عظیمِ مردم راه بروند، سخنرانی گوش کنند، این کار چهل سال هم ادامه داشته باشد … خود این یکی از معجزات است که از شگفتی‌سازی‌های انقلاب عظیم اسلامی است». در راهپیمایی­‌هایی که طی سال­های بعد از انقلاب اسلامی در ایران برگزار شده،  می‌توان شگفتی و اعجاز را مشاهده کرد. شاید بی جهت نیست که برخی از پدیده‌های اجتماعی و سیاسی، علیرغم اینکه از کمیت و کیفیت بسیار نازل­تری نسبت به راهپیمایی­ها برخوردار بوده‌­اند، از سوی دشمنان انقلاب اسلامی بیشتر محل توجه قرار گرفته‌­اند ولی راهپیمایی‌­ها عامدانه نادیده گرفته شده‌­اند و پژواک رسانه­‌ای کمتری داشته‌­اند. رهبر معظم انقلاب (مد ظله العالی) می‌­فرمایند: «هدف‌ دشمن این است که از این استمرار و استقامت جلوگیری کند؛ انواع و اقسام تلاشها را هم دارند می کنند برای همین [هدف].‌ از هر وسیله‌ای هم که بتوانند استفاده می کنند». شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی علیرغم به سرانجام رساندن چنین شگفتی، هیچگاه تلاش نکرده چنین دستاورد عظیمی را برای خود نماید، زیرا اعتقاد راسخ این نهاد بر الهی، مردمی و همگانی بودن چنین پدیده عظیمی بوده و هست و همواره خود را به عنوان متولی برگزاری مراسم و مناسبت های انقلاب اسلامی خدمتگزار تعظیم شعائر الهی و ملت حماسه آفرین ایران اسلامی در این امر خطیر می داند.از عواملی که در طی چند دهه موجب تحفظ بیشتر راهپیمایی‌­ها و جلوگیری از ورود انحراف در آن شده است، گفتمانی و کلان بودن مطالبات و شعارها و مردمی بودن شیوه برگزاری آن بوده است. بررسی قطعنامه‌­های صادره در پایان هر یک از راهپیمایی­ها به عنوان یکی از مهمترین اسناد شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی نشان می­دهد که که مطالبات قطعنامه­‌ای همچنان وجه کلان و آرمانی خود را حفظ کرده و در کنار آن وجوه خردتر و ناظر بر نیازهای مردم و مشکلات آنها را نیز پوشش داده است. شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی در طی این سال­ها بر «وجوه مردمی» برگزاری مراسم­ و مناسبت ها تاکید داشته و جهد بلیغی در این حوزه داشته است. در راهپیمایی­های سراسری، همه مسئولین و مردم فارغ از گرایش­های مذهبی، قومی، سیاسی و … در یک صف وارد راهپیمایی شده در همراهی با مردم حرکت خود را ادامه می­دهند و از آن خارج می­شوند و از سوی دیگر بازنمایی آنها در رسانه­‌ها به دور از هر نوع جهت گیری انجام می­شود و تلاشی برای برجسته‌­سازی شخص یا اشخاصی به مدد گرایشات حزبی، نه تنها صورت نمی­گیرد، بلکه به شکل کاملاً برنامه‌­ریزی شده از آن پرهیز می­شود. هیچ گروه یا محفلی در این عرصه، اثرگذارتر از دیگری نشان داده نمی­‌شود و تمام «منیت‌­ها» کنار گذاشته می­شود. به فرمایش مقام معظم رهبری (مد ظله العالی): « این حضور … نشان‌دهنده‌ی حضور عمده است؛ نشان‌دهند‌ه‌ وحدت ملّی است، وحدت ملّی. اختلاف سلیقه وجود دارد امّا وقتی که پای انقلاب است و پای بیست‌ودوّم بهمن است و پای نظام جمهوری اسلامی است، این اختلاف سلیقه‌ها رنگ می­بازد؛ همه می‌آیند در کنار هم.» همه این تلاش­ها در طی این سال­های متمادی باعث شده تا راهپیمایی­ها عملاً به بزرگترین سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی تبدیل شود. به نوعی می­توان گفت هر یک از این راهپیمایی‌­ها تراز آرمانخواهی و مطالبات اصلی مردم و  نظام را تسویه می­کند و نظام، سال­‌کاری – سیاسی جدیدی را با امیدواری آغاز می­کند. شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی در طی این سال­ها تلاش کرده خاستگاه تاریخی و مردمی راهپیمایی‌­ها را با تکیه بر بنیان­های اسلامی – شیعی خود (محرم و صفر، عاشورا و تاسوعا و دسته­‌های عزاداری)، همچون آغاز انقلاب اسلامی که از مساجد و هسته­های انبوه جمعی و خانوادگی بود حفظ نماید و سیاست­ها و راهبردهای کلان خود را طوری پیش گرفته که عرصه برای جماعت­ها تنگ نگردد. مبادی و مسیرهای راهپیمایی مطابق آنچه شورا اعلام می­کند، نشان دهنده معنادار بودن آنهاست. مشارکت در راهپیمایی­‌ها بدین گونه است که آحاد جامعه غالباً در گروه­های خانوادگی خود را از محلات به مساجد می­‌رسانند و سپس به مسیر اصلی می پیوندند. این انتخاب و اعلام مسیرها از سوی شورا، که بدون استثناء مسجد را کانون و نقطه شروع راهپیمایی­ها انتخاب کرده نشان می­دهد که بعد از گذشت چهار دهه از انقلاب، پیوند آن با کانون­ها و هسته­های مردمی همچنان برقرار است. لذا بر همین اساس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی اساس سیاست­گذاری خود را – بخصوص طی سال­های اخیر-  بر تقویت جریان­های خرد و جماعت محور همچون مساجد، پایگاه­های بسیج، هیئات مذهبی  و مجموعه های مردم نهاد گذاشته است. البته شورا سعی کرده این رابطه را با پیوندی ظریف طوری برقرار نماید که هویت بومی آنها را تغییر ندهد و سیاست­ها و برنامه­‌هایش وجه از بالا به پایین بودن نداشته باشد و مانع بروز و ظهور خلاقیت­های فردی و گروهی و تضعیف اصالت و ماهیت آنها نشود.  لذا نتیجه این نوع از سیاستگذاری را می­توان در نمادها و نشانه‌هایی که بین راهپیمایی­ کنندگان وجود دارد و توسط آنها حمل می­شود و غالباً نیز مورد توجه رسانه­های داخلی و خارجی و بازتاب گسترده پیدا می کند می­توان مشاهده کرد و چنین می­شود که در ورای بزرگی مستدام خود بسیاری از ریزش­ها را پنهان می­کند و در محاق عظمت خود می­برد. شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی به خوبی طی چهار دهه فعالیت خود با برگزاری راهپیمایی­ها توانسته الگویی تمدنی و معنایی را ارائه نماید و به جهانیان نشان دهد که مردم­سالاری دینی می­تواند در مقابل قدرت­های قطبی شده جهانی  الگوئی را ارائه کرده و ظرفیت­های فرهنگ ایرانی – اسلامی و سبک زندگی اسلامی به عنوان جایگزین برتر و مناسبی برای «لیبرال دموکراسی­ها و سوسیال دموکراسی‌­های» جهانی مطرح نماید . فهم اینها به ما کمک کرده است که بتوانیم فرهنگ غنی ایرانی – اسلامی را درک کنیم. الگوهای خودانگیخته نظام جمهوری اسلامی در خلق ایام‌الله باعث شده نشانه‌­های فرهنگ بومی ایرانی حفظ و در دنیا شناسانده شود. هسته سخت راهپیمایی‌­ها مثل؛ «بیگانه‌­ستیزی»، «ضدیت با استکبار» و «ضدیت با استبداد» که همان آرمان­های انقلاب اسلامی است تبدیل به الگوئی در کشورهای منطقه شده تا هویت خود را بازیابند و بازتولید کنند. عصر حاضر، عصر مرگ سیاست است. عصر بی­‌میلی و بی رغبتی مردم به درگیری در سیاست­های رسمی و نهادی. از این رو توان بسیج مردم و به صحنه آوردن آنها نیازمند انگیزه­‌ها، دلایل قوی و استواری است که چنین حرکتی را توجیه نماید که قطعاً جنس چنین انگیزه­هایی از جنس تطمیع و تحمیل یا فرمایشی و سفارشی نیست، بلکه حرکتی است کاملاً خودانگیخته، فاعلانه و مختارانه. شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی در طی چهار دهه فعالیت خود به خوبی توانسته مرز باریک بین مسئولیت واگذار شده (به عنوان نهاد رسمی) و فعالیت عهده­دار (به صحنه آوردن مردم) را حفظ و فارغ از گرایشات حزبی و جناحی چنان عمل نماید که هم مردم و هم نهادهای مسئول (در ادوار و دولت­های مختلف) همراه و همگام با هم مناسک سیاسی را به جا آورند و مطالبات آرمانی و آرمان­های انقلابی را تجلی داده و نقش آفرینی های ممتاز بی بدیلی در حفظ انقلاب اسلامی ، اقتدار بخشی به نظام مقدس جمهوری اسلامی و دفع تهدیدها و خطرات از ملت و کشور و در نهایت تجمیع و تقویت قدرت نرم نظام مقدس جمهوری اسلامی و قدرت بازدارندگی در برابر بدخواهان ایران عزیز و انقلاب شکوهمند اسلامی ایفا کند. معاونت آموزش- پژوهش و برنامه‌ریزی شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی انتهای پیام/