آغاز همکاری‌های ترکیه و امارات پس از یک دهه تنش
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، «طحنون بن زاید آل نهیان» مشاور امنیت ملی امارات روز چهارشنبه در رأس هیأتی وارد آنکارا شد و با «رجب طیب اردوغان» دیدار کرد. به نوشته وبگاه القدس العربی، برعکس روایت بسیاری از رسانه‌ها نزدیکی میان ترکیه و امارات متحده عربی که در سفر اخیر خود را نشان داده است، عجیب نیست و پیش از این مجموعه‌ای از اظهارنظرها و مواضع و نشانه‌ها، بهبود روابط ابوظبی و آنکارا و دیدار مقامات بلندپایه دو طرف را پیش‌بینی می‌کرد. طبق این گزارش، عوامل متعدد سیاسی و اقتصادی به ترکیه و امارات کمک کرد تا متوجه راههای توسعه روابط بشوند و اکنون افق وسیعی پیش روی همکاری اقتصادی دو کشور وجود دارد و پیش‌بینی می‌شود که از نظر سیاسی نیز تنش‌ها به حداقل ممکن برسد که البته نیاز به زمان طولانی‌تری دارد تا اعتماد آسیب دیده میان دو کشور در طول سال‌ها دشمنی متقابل و آشکار، ترمیم شود. تغییر فضای بین‌المللی و منطقه‌ای القدس العربی در ادامه نوشت که تغییرات سیاسی و اقتصادی در سالهای اخیر در جهان از بارزترین عواملی است که دو کشور را به سمت ارزیابی دوباره روابط سوق داد. از جهت سیاسی به قدرت رسیدن «جو بایدن» در آمریکا از مهم‌ترین متغیرها است که باعث شده ترکیه و امارات به سمت متنوع‌سازی دایره همپیمانان خود بروند. در بخش اقتصادی نیز شیوع ویروس کرونا یک متغیر بارز در منطقه و جهان برای پی‌ریزی شراکت‌های جدید شد و ترکیه و امارات نیز از این موضوع مستثنی نبودند. اما در ترکیه، رجب طیب اردوغان از یک سال پیش به دنبال کاهش دشمنان و اختلافات با کشورهای دیگر و بازگشت به سیاست «تنش صفر» که حزب عدالت و توسعه ۲۰ سال پیش پایه‌ریزی کرد، است و این سیاست اکنون به طور اساسی به بهبود روابط با مصر و عربستان و امارات متمرکز شده است. در حالی که پرونده مصر از مهم‌ترین دلایل اختلاف ترکیه و مصر است، گام‌هایی که اخیرا در راستای بهبود روابط آنکارا و قاهره برداشته شده، سهم به سزایی در نزدیکی ترکیه و امارات دارد. در خصوص رابطه با عربستان سعودی اما گام‌ها به آهستگی برداشته می‌شود، هرچند تلاش‌هایی در این زمینه صورت می‌گیرد. به طوریکه همزمان با استقبال ازدوغان از مشاور امنیت ملی امارات، در ریاض نیز معاون وزیر خارجه سعودی از سفیر ترکیه استقبال کرد. گام‌های ابتدایی روند بهبود روابط ترکیه و امارات با گام‌های تدریجی علنی و مخفیانه پیموده شده است. در ماه رمضان وزرای خارجه دو کشور برای اولین بار پس از پنج سال تلفنی با یکدیگر گفت‌و‌گو کرده و حلول ماه رمضان را به هم تبریک گفتند. سپس مقامات دو کشور اظهارنظرهای مثبتی کردند و به عنوان نمونه «انور قرقاش» وزیر مشاور در امور خارجه امارات گفت که ترکیه اولین شریک تجاری امارات در غرب آسیا است. او در سخنان دیگری گفته بود که ابوظبی تمایل به بهبود روابط با ترکیه دارد. پس از آن «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه ترکیه گفت که پیام‌های مثبتی از امارات دریافت کرده و امیدوار است که نتایج ملموس و علنی در پی داشته باشد. در سایه این شرایط امارات گام‌هایی در جهت کاهش برخی محدودیت‌ها و موانع از پیش پای تاجران و سرمایه‌گذاران ترکیه و تسهیل سفر آن‌ها به امارات برداشت و در مقابل نیز آنکارا سفیر جدیدی به ابوظبی فرستاد و از شدت حملات رسانه‌ای به امارات کاست. اختلاف ترکیه و امارات در طول سالهای گذشته تا مرحله دشمنی شدید نیز پیش رفت و عمیق‌تر و پیچیده‌تر از اختلاف ترکیه و عربستان سعودی شد. اما ریشه این اختلافات به رقابت منطقه‌ای و مواضع متضاد دو کشور در کانون‌های درگیری و بحران از جمله قطر و مصر و لیبی مربوط می‌شد که با کاهش تنش در این کشورها نیز از شدت اختلاف ابوظبی و آنکارا نیز کاسته شد. با این حال باید گفت که در صورت وجود اراده حقیقی از سوی دو طرف برای کنار گذاشتن اختلافات و باز کردن صفحه جدید در روابط فی مابین، پیچیده‌ترین پرونده‌ها نیز قابل حل است. مصالحه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با قطر نیز سهم بسزایی در آرام شدن روابط پرتنش ترکیه و امارات داشت. در همین حال روابط امارات با رژیم صهیونیستی نیز به نظر می‌رسد در بهبود روابط امارات و ترکیه سهیم بوده باشد. در ادامه روابط ترکیه و تل آویو نیز بهبود یافته است. امارات که برای مشروعیت بخشی به اقدام خود در سازش با رژیم اسرائیل از هیچ تلاشی چشم‌پوشی نمی‌کند، ترکیه به عنوان مأمن اخوانی‌ها و حامی اسلام سیاسی بهترین دستاویز برای این هدف است. از سوی دیگر برخی معتقدند امارات به دلیل اختلافاتی که با عربستان سعودی دارد و این اختلافات دیگر بر کسی پوشیده نیست، تلاش دارد با ائتلاف با ترکیه، ضمن متنوع سازی دایره همپیمانان، پیام محکمی به سعودی‌ها بفرستد. سرمایه‌گذاری‌های امارات طبق بیانیه دفتر ریاست‌جمهوری ترکیه در دیدار میان اردوغان و مشاور امنیت ملی امارات، موضوع تحولات منطقه‌ای و «سرمایه‌گذاری امارات در ترکیه» مورد بحث و گفت‌و‌گو قرار گرفته است. رئیس‌جمهور ترکیه نیز در یک مصاحبه گفته است که کشور امارات به زودی سرمایه‌گذاری‌های وسیعی در ترکیه انجام خواهد داد و در دیدار با مشاور امنیت ملی امارات، رئیس صندوق دارایی حاکمیتی و رئیس دفتر سرمایه‌گذاری ترکیه نیز حضور داشتند و در این دیدار موارد و زمینه‌های آماده برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های اماراتی بررسی شده است. به گفته اردوغان، اماراتی‌ها اهداف و برنامه‌های جدی برای سرمایه‌گذاری در ترکیه دارند. رئیس‌جمهور ترکیه در پاسخ به این سؤال که آیا امارات در حل تنش با ترکیه جدی است، گفت که این گونه تغییرات در روابط میان کشورها طبیعی است و همزمان ترکیه و امارات نیز در برخی موارد مواضع مشترک دارند. اردوغان افزود: «ترکیه، به خصوص سازمان امنیت در ماههای گذشته دیدارهایی با مقامات ابوظبی داشتند و به نتایج مشخصی رسیده‌اند. در مراحل پیش رو با محمد بن زاید دیدار خواهیم کرد و پس از نشست امروز معتقدم که این دیدار ان شاءالله صورت خواهد گرفت و امید دارم که برخی از مشکلات منطقه طی این دیدارها حل شود.» «انور قرقاش» نیز در صفحه توئیتر خود نوشته است که همکاری و شراکت اقتصادی محور دیدار اردوغان با مشاور امنیت ملی امارات بود. او این دیدار را تاریخی و مثبت توصیف کرد و گفت که ابوظبی در برقراری روابط با کشورها جدی است. انتهای پیام/م