بازماندگان سارس که واکسن کووید را دریافت کرده‌اند، ایمنی قوی دربرابر ویروس‌های کرونا دارند
براساس پژوهشی جدید از بازماندگان سارس، واکسن‌های کووید ۱۹ ممکن است موجب ایمنی بسیار قوی در افرادی شوند که مدت‌ها پیش دچار سارس شده بودند.
تقریبا ۲۰ سال پیش از ظهور سارس‌کووید ۲، ویروس کرونای نزدیک و حتی کشنده‌تری موجب وحشت شد و تقریبا ۱۰ درصد از ۸۰۰۰ فرد عفونی را کشت؛ اما شیوع سندرم تنفسی حاد (سارس) در سال ۲۰۰۳ ممکن است هدیه‌ای برای برخی از بازماندگانش برجای گذاشته باشد.مطالعه جدیدی نشان می‌دهد بیماران سابق سارس که دربرابر کووید ۱۹ واکسینه شده‌اند، به‌نظر می‌رسد که بتوانند تمامی گونه‌های در گردش ویروس SARS-CoV-2 و نیز احتمالا گونه‌هایی را که به‌زودی ممکن است ظاهر شوند، دفع کنند. آنتیبادیهای قدرتمند آن‌ها ممکن است حتی دربرابر ویروس‌های کرونای موجود در گونه‌های دیگر که هنوز به انسان‌ها منتقل نشده‌اند، محافظت کنند و ممکن است سرنخ‌هایی در‌این‌باره مهیا کنند که چگونه می‌توان واکسنی عمومی ساخت که بتواند از شیوع‌های احتمالی ویروس‌های کرونا در آینده پیشگیری کند.گروهی از پژوهشگران به سرپرستی لینفا وانگ، متخصص بیماری‌های نوظهور در دانشکده پزشکی دوک-ان‌یواس سنگاپور هشت بازمانده سارس را شناسایی کردند که اخیرا دو دوز واکسن mRNA کووید ۱۹ را دریافت کرده بودند. آن‌ها در مجله The New England Journal of Medicine گزارش کردند که در لوله آزمایش، آنتیبادیهای گرفته‌شده از خون افراد مذکور به‌طور قوی سویه اولیه SARS-CoV-2 (ویروس عامل کووید ۱۹) و نیز SARS-CoV (ویروس عامل سارس) را خنثی کرد.علاوه‌بر‌این، آنتیبادیهای خنثی‌کننده مورد آزمایش به‌خوبی دربرابر گونه‌های آلفا، بتا و دلتای SARS-CoV-2 مؤثر بودند و همچنین قادر بودند پنج ویروس کرونای مرتبط را که در خفاش‌ها و پانگولین‌ها یافت می‌شوند و به‌طور بالقوه می‌توانند انسان را عفونی کنند، مهار کنند.در چادری در بیمارستانی در سنگاپور در دسامبر ۲۰۰۳ بیماران برای سندرم تنفسی حاد (سارس) غربالگری می‌شوندپریاموادا آچاریا، متخصص زیست‌شناسی ساختاری در دانشگاه دوک که روی واکسن عمومی ویروس‌های کرونا کار می‌کند و در مطالعه جدید مشارکتی نداشته است، می‌گوید:نشان دادن ایمنی گسترده دربرابر ساربکوویروس‌ها (زیرگروهی از ویروس‌های کرونا که شامل ویروس‌های عامل سارس و کووید ۱۹ می‌شود)، شگفت‌انگیز و خبر بسیار خوبی است. مقاله جدید اثبات مفهومی است که نشان می‌دهد امکان ساخت واکسنی عمومی علیه ساربکوویروس‌ها وجود دارد. این مطالعه همچنین گام مهمی در مسیر ساخت واکسنی است که دربرابر تمام ویروس‌های کرونا مؤثر باشد.ویروس‌های SARS-CoV و SARS-CoV-2 حدود ۸۰ درصد تشابه ژنتیکی دارند و هر دو زمانی که پروتئین سطحی آن‌ها یعنی اسپایک به گیرنده‌های سلولی انسانی موسوم به ACE2 متصل می‌شود، عفونت را آغاز می‌کنند؛ اما وقتی امسال پژوهشگران گزارش کردند افرادی که از سارس بهبود یافته‌اند، آنتی‌بادی‌هایی دارند که می‌توانند مانع از اتصال SARS-CoV به گیرنده ACE2 شود اما دربرابر SARS-CoV-2 قدرتی ندارند، وانگ تعجب کرد. او می‌گوید: «به این فکر می‌کردم که چرا وقتی هر دوی این ویروس‌ها به گیرنده یکسانی متصل می‌شوند، آنتیبادیهای این افراد دربرابر هر دو مؤثر نیستند؟»سلول‌های B سیستم ایمنی مجموعه‌ای از آنتی‌بادی‌ها را علیه هر ویروسی می‌سازند اما آزمایش‌های آزمایشگاهی معمولا حضور فراوان‌ترین آن‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. وانگ چنین استدلال کرد که شاید بازماندگان سارس دارای جمعیتی از سلول‌های B باشند که هم SARS-CoV و هم SARS-CoV-2 را تشخیص می‌دهند اما به‌علت اینکه فراوانی آن‌ها کم است، تشخیص آن‌ها دشوار است. او فکر کرد، اگر چنین باشد، واکسن کووید ممکن است بتواند جمعیت آن سلول‌های B دوکاره را تقویت کند و ایمنی بازماندگان را افزایش دهد.گروه وانگ برای آزمایش این احتمال، آنتیبادیهای خنثی‌کننده بازماندگان واکسینه‌شده سارس (که همه از کارکنان مراقبت‌های بهداشتی سنگاپور بودند) را با آنتیبادیهای خنثی‌کننده بازماندگان سارس که واکسن کووید ۱۹ را دریافت نکرده بودند، مقایسه کردند. آن‌ها آنتیبادیهای سه گروه دیگر را نیز بررسی کردند: افراد واکسینه‌نشده‌ای که در زمان آزمایش به کووید ۱۹ مبتلا بودند، افراد واکسینه‌شده‌ای که از SARS-CoV-2 بهبود یافته بودند و نیز افراد واکسینه‌شده‌ای که هرگز به این ویروس آلوده نشده بودند.مقاله‌های مرتبط:چگونگی بازطراحی واکسن کووید برای محافظت دربرابر گونه‌های جدید ویروسآیا واکسن واحد می‌تواند دربرابر همه ویروس‌های کرونا مؤثر باشد؟واکسن‌های ترکیبی کووید ۱۹ موجب پاسخ ایمنی قوی می‌شوندبراساس روش جدیدی که تیم وانگ ایجاد کرده بود که توانایی آنتی‌بادی‌ها را ازنظر ممانعت از اتصال میان ACE2 و دامنه اتصال به گیرنده (RBD) اسپایک‌های مختلف آزمایش می‌کند، بازماندگان سارس که واکسن کووید را دریافت کرده بودند، تنها گروهی بودند که آنتیبادیهای آن‌ها ده ویروس کرونای مختلف را خنثی کرد. همچنین، سطح آنتیبادیهای خنثی‌کننده دربرابر هریک نسبتا بالا بود.نیل کینگ، مهندس زیست‌پزشکی در دانشگاه واشینگتن که روی واکسن‌های عمومی ویروس‌های کرونا کار می‌کند، مطالعه را بسیار جالب خواند و گفت ممکن است موجب تغییر اولویت‌بندی تلاش پژوهشگران برای ساخت واکسن شود.چندین گروه پژوهشی که درحال کار روی واکسن‌های عمومی ویروس‌های کرونا هستند، درحال ترکیب اسپایک‌ها یا فقط دامنه‌های اتصال به گیرنده مهم هشت یا تعداد بیشتری ویروس مختلف هستند؛ اما پژوهش جدید نشان می‌دهد ترکیبی از فقط دو مورد ممکن است برای محافظت دربرابر تمام ساربکوویروس‌ها کافی باشد.از سوی دیگر، وانگ هنوز علت عملکرد خوب این آنتی‌بادی‌ها را کشف نکرده است که برای طراحی واکسن‌ها بسیار مهم است؛ زیرا خود دامنه‌های اتصال به گیرنده احتمالا موجب پاسخ ایمنی موردنیاز نمی‌شوند. طراحی آنچه ایمونوژن نامیده می‌شود، به تجزیه‌و‌تحلیل پیچیده زیست‌شناسی ساختاری نیاز دارد که پژوهشگران درحال کار روی آن هستند که می‌تواند محل دقیق اتصال آن‌ها به دامنه‌های اتصال به گیرنده را مشخص کند. این اطلاعات می‌تواند به پژوهشگران کمک کند تا بخش‌هایی از اسپایک را که موجب تولید این آنتیبادیهای محافظ می‌شوند، مهندسی معکوس کنند.وانگ پیشنهاد می‌کند که برای ساخت واکسنی که دربرابر تمام گونه‌های SARS-CoV-2 مؤثر باشد یا واکسنی مؤثر دربرابر همه ساربکووویروس‌ها، بهترین ایمونوژن، ایمونوژنی است که مناطق مشترک SARS-CoV و ویروس‌های مرتبط با سارس از پانگولین‌ها و خفاش‌ها را با هم ترکیب کند. او می‌گوید: «می خواهیم واکسن تا جایی که ممکن است از SARS-CoV-2 فاصله داشته باشد، به‌طوری‌که سیستم ایمنی بدن انسان را مجبور کند که فقط آنتیبادیهای خنثی‌کننده مشترک را تولید کند».آزمایشگاه وانگ در کنار روی واکسن، همچنین چندین آنتی‌بادی را از بازمانگان سارس که واکسن کووید ۱۹ را دریافت کرده‌اند، جدا کرده است که نسبت‌به آنتی‌بادی‌هایی که گروه‌های پژوهشی دیگر توصیف کرده‌اند، دربرابر SARS-CoV-2 قوی‌تر است. وانگ فکر می‌کند این آنتیبادیهای مونوکلونال که می‌توانند در حجم بالایی در آزمایشگاه تولید شوند، می‌توانند نقش حیاتی در شیوع‌های آینده داشته باشد. او می‌گوید:قصد داریم ترکیبی از چندین آنتی‌بادی مونوکلونال را تولید کنیم که ساربکوویروس‌های مختلف را خنثی کرده و برای مبارزه با دنیاگیری بعدی آماده باشد. به‌این‌ترتیب، اگر آن‌قدر بدشانس باشیم که SARS-3 در انتظار ما باشد، قبلا ترکیب درمانی مبارزه با آن را داشته باشیم.اندرو وارد، متخصص زیست‌شناسی ساختاری در مؤسسه تحقیقاتی اسکریپس که درحال ساخت واکسن‌های عمومی ویروس‌های کرونا است، نتایج گروه وانگ را بسیار جالب می‌خواند، اگرچه برای او عجیب نیست که ایمنی دربرابر SARS-CoV و SARS-CoV-2 می‌تواند موجب محافظت وسیع‌تری دربرابر ساربکوویروس‌ها شود؛ اما وی از انجام چنین مطالعه‌ای متاثر شده است. او می‌گوید: «خون بازماندگان معدود سارس منبع منحصر‌به‌فردی است که به‌سختی به‌دست می‌آید».به‌گفته وانگ، ترکیب دسترسی به بازماندگان سارس در سنگاپور که ازنظر تعداد موارد، پنجمین کشور جهان بود و روش جدید، مطالعه آن‌ها را ممکن ساخت. او می‌گوید: «درحال‌حاضر آزمایشگاه دیگری نمی‌تواند این کار را انجام دهد».