شگردهای رسانه‌ای در علوم شناختی| تکنیک یازدهم: آبشار داغ
خبرگزاری فارس- گروه رسانه: یکی از زیباترین جلوه های طبیعت آبشارها هستند که زیبایی بصری و صوتی فراوان دارند. حالا تصور کنید که این آبشار، آب داغی دارد، تنها کاری که می شود کرد آن است که از دور تماشا کنیم. این رفتار دقیقا شبیه یک شگرد رسانه ای است که با نام ”آبشار داغ“ شناخته می شود. فاصله میان مخاطب و خبرهایی که ظاهرا داغ هستند یک شکاف ایجاد می کند که پذیرش خبر را راحت می کند، اینجاست که رسانه های بیگانه نیازی به استدلال نمی بیند. در شگرد آبشار داغ حتما باید آن تصویر زیبای آبشار وجود داشته باشد تا حس خوب از بین نرود. برای اجرایی شدن این شیوه حتما باید خبرهایی استفاده شود که ظاهرا مخاطب با آن همراه است، یا مخاطبی که با آنها همراه است با این شیوه درگیر پیام می شود. دکتر علیرضا داودی کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی در گفت وگو با فارس، ضمن تشریح کارکرد رسانه های فارسی زبان بیگانه درخصوص تکنیک ” آبشارِ داغ “ گفت: این تکنیک یکی دیگر از شگردهایی که رسانه های بیگانه در ایام انتخابات استفاده می کنند و سه خاصیت خیلی مهم دارد. داودی گفت: آبشار ارتفاع دارد، صدای خیلی زیبا و آرام بخش دارد و رنگین کمانی این آبشار ایجاد می‌کند که از دور وقتی نگاهش می کنید، ترکیب صدا، ارتفاع و رنگین کمان یک حال خوبی روی ذهن ایجاد می کند، بنابراین شما عمدتاً جذب این محیط می شوید، جذب همچنین پدیده ای می شوید و به سمت آن حرکت می کنید. این کارشناس ارشد رسانه با بیان اینکه چرا می گویند داغ؟ ادامه داد معمولا آبشارها خنک و زیبا هستند و حتی امکان دارد شما بخواهید چند دقیقه‌ای را در داخل حوضچه این آبشار شنا کنید که نهایتا می گویند مخاطب به یک تمدد اعصابی رسیده است. او افزود: چرا حالا می گویم داغ؟ خاصیتش این است: ارتفاع ثابت است، صدا ثابت است و رنگین کمان یعنی مظهر آن زیبایی که اتفاق افتاده هم، به لحاظ ذهنی ثابت است اما به شما اجازه نمی دهد که نزدیک حوضچه بشوید، چون بسیار داغ است، پس یک فاصله را ایجاد می کند بین همه آن مطلوب هایی که در ذهن متبادر می شود و در چشم دیده می شود و آن واقعیتی که در واقع وجود دارد. داودی افزود: بنابراین سوژه‌هایی را مطرح می کنند با نگرش به حوزه انتخابات که مخاطب، زیبایی را می بیند، ارتفاع را می بیند، خود آبشار را باور می کند، اما برای اثبات آن باورها، یعنی برای اثبات زیبا بودن محیط، برای اثبات آرام بخش بودن آن آب، برای اثبات ملین بودن آن فضا به واسطه قدم زدن در حوضچه ای که اتفاق افتاد، باید نزدیک بشود اما به دلیل داغ بودن امکان نزدیک شدن وجود ندارد. این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی ادامه داد: پس موضوع را می بیند، اما نمی تواند برای اثباتش، خودش را به موضوع نزدیک کند، پس همیشه یک فاصله را رعایت می کند اما به واسطه اینکه چشم مسئله را دیده یعنی تصویر راه دیده و گوش آن صوت را شنیده و ذهن یک پردازشی نسبت به مسئله داشته است، به یک نتیجه می رسد، اما نتیجه ای که عملاً برای مخاطب قابل اثبات نیست، اما به دلیل حجیم بودن این مسئله ای که در ذهن شکل گرفته بدون ادله اثباتی، پذیرش برای آن راحت تر می شود. وی افزود: رسانه‌های بیگانه نسبت به اثبات توانایی های نداشته در جریاناتی که موافق آن هستند معمولاً از تکنیک آبشار داغ استفاده می کنند بنابراین مخاطب نمی تواند اثبات کند که در فلان فرد و یا جریان این توانایی وجود ندارد اما چون آن رسانه ها می‌گویند و زیباست و آبشار داغ است آن را باور می کند بدون این که خودش نیازمند اثبات این توانمندی باشد. داودی گفت: پس بنابراین از آنجایی که رسانه های بیگانه می خواهد از جریانات مورد حمایت خودشان و از افراد مورد وثوق خودشان برای آینده خودشان به نسبت از بین بردن ایران اقدام بکنند، حتماً از تکنیک آبشار داغ استفاده می کنند. شگردهای رسانه های بیگانه برای تغییر ذهن مخاطب فارسی زبان هر روز بیشتر می شود، شناختن و درک این جنگ شناختی قسمتی از سواد رسانه‌ای مورد نیاز امروز ایران‌مان است. بنابراین رسانه ها تلاش می کنند مطابق اهدافی که دارند در این فرآیند دخالت کنند. ایجاد، تغییر یا تقویت باورها، از کارکردهای رسانه ها در همراه سازی مخاطبان است. مهمترین کارکرد علوم شناختی در حیطه شیوه های تولید محتوا برای جنبه های اثرگذاری بیشتر بر مخاطب و انتخاب مجراهای انتقال پیام با توجه به دگرگونی هایی که در فضای مجازی و وسایل ارتباط جمعی و تمرکز بر رسانه‌ها و نحوه گزینش آنها است. با توجه به فرهنگ، قابلیت‌های ادراکی و شناختی آن جامعه و بخش بسیار مهمتر که توجه به مخاطب است برای دریافت آثار هنری، تجزیه و تحلیل براساس شناخت ادراکی و مسائل مرتبط با قواعد هنری که سه حیطه کاملا به هم پیوسته اما مجاز از علوم شناختی هستند که در حیطه رسانه خیلی کار دارند. اگر بازی های یارانه ای را محاسبه رسانه بگیریم و جنبه رسانه ای دارند غوطه‌وری و جذب بازی شدن ها یک بحث مفصلی است که می تواند پژوهش های گوناگونی در این زمینه انجام داد. در بحث آثار داستانی مانند فیلم داستانی، سریال، مجموعه های تلویزیونی بحث تصمیم‌گیری را داریم و اینکه تصمیم‌گیری در درون داستان است و تصمیم‌گیری‌های مخاطب فهم روابط علت و معلولی در روند پیگیری داستان و رسیدن به نتیجه دارد که اینها حیطه‌های مهمی هستند که علوم شناختی می‌تواند به بحث فاکتورهای رسانه‌ای کمک کند. اگر شخصی به صورت ناآگاهانه در معرض رسانه قرار گیرد با توجه به اینکه شناخت ذهنی از رسانه ندارد و شخص منفعل عمل می کند باعث می شود رسانه برای او تصمیم بگیرد و کاری انجام دهد که رسانه به شخصیت او شکل دهد، علوم شناختی به ما کمک می کند چطور و چگونه با رسانه مواجه شویم. تکنیک های رسانه ای در دنیای امروز وارد فضای علوم شناختی شده است از این رو رادیو گفت و گو مجموعه برنامه‌ای ۹۰ قسمتی برای آشنایی مخاطبان با این تکنیک ها را تدارک دیده است. ”روایت رنگ‌ها“ نام این مجموعه برنامه‌ی تخصصی در حوزه علوم شناختی با محوریت شگردهای رسانه‌ای در انحراف افکار عمومی است که ماموریت این شبکه، در جریان سازی موثر بر نخبگان و کنشگران جامعه ایرانی را محقق کرده است. این مجموعه برنامه که در قالب ساختارهای نوین طراحی و تولید شده، در هر قسمت و در گفت و گو با دکتر علیرضا داودی کارشناس مسائل رسانه و متخصص علوم شناختی، با رویکردی تخصصی و تحلیلی و با مصداق‌های عینی به افشای تکنیک های رسانه های بیگانه و معاند در جهت تخریب ذهن مرم ایران می پردازد. انتهای پیام/