رمزگشایی از نسخه اوجی برای تامین مالی پروژه‌ها/ چهار گام وزیر پیشنهادی نفت برای رهایی از خام‌فروشی
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، جواد اوجی وزیر پیشنهادی نفت دولت سیزدهم، در جلسه صبح امروز بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی در صحن علنی مجلس مهم‌ترین دغدغه‌ها و برنامه‌های خود را بیان کرد. ایشان در تشریح برنامه‌های خود تاکید ویژه‌ای بر کاهش خام فروشی نفت از طریق توسعه پتروپالایشگاه‌ها و احداث پارک‌های پتروشیمیایی با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی داشته و راهکارهایی برای حل مسئله تامین مالی طرح‌های صنعت نفت ارائه کردند.
امروزه با گذشت حدود یک سده از قدمت صنعت نفت در کشور از جمله مهم‌ترین عقب ماندگی‌های این صنعت، محرومیت از ایجاد ارزش افزوده حاصل از تولید فرآورده‌های نفتی و اصرار به تداوم خام فروشی نفت است. در دولت‌های پیشین سال‌های طولانی اهتمام ویژه وزارت نفت بر خام فروشی نفت متمرکز بوده است درحالیکه اگر سیاست‌ها و اقدامات اصلی وزارت نفت از حدود ۱۰ سال پیش در راستای توسعه پتروپالایشگاه‌ها و تکمیل زنجیره ارزش مواد پتروشیمیایی قرار می‌گرفت امروز نه تنها دیگر تحریم فروش نفت و تبعات آن مطرح نبود، بلکه ارزآوری و تولید ثروت قابل ملاحظه‌ای را نیز با رونق یافتن در صنایع پایین‌دستی نفت در کشور شاهد بودیم.
*محورهای چهارگانه برنامه وزیر نفت پیشنهادی برای توسعه زنجیره ارزش در صنعت نفت
در حال حاضر در بسیاری از کشورهای آسیایی از جمله کشورهای منطقه غرب آسیا از جمله ترکیه، کویت، عربستان، امارت، عمان و هند همگی ابرپروژه‌های پتروپالایشگاهی احداث شده یا تعریف شده است اما در ایران طی ۱۰ سال اخیر تنها شاهد افتتاح پالایشگاه ستاره خلیج فارس بوده‌ایم. این کشورها با علم به اینکه بازارهای آینده پالایش نفت متاثر از تقاضای رو به رشد مواد پتروشیمیایی به خصوص در منطقه آسیا خواهد بود، طرح‌های اخیر خود با هدف تولید مواد پتروشیمیایی از نفت یا همان پتروپالایشگاه‌ها تعریف کرده‌اند. در این راستا اهم برنامه‌های جواد اوجی وزیر نفت پیشنهادی که امروز در صحن علنی مجلس مطرح گردید عبارت بودند از:
پرهیز از خام‌فروشی و تکمیل زنجیره ارزش به خصوص در حوزه پتروشیمی دور زدن (خنثی کردن) تحریم‌های نفتی از طریق فروش فرآورده‌های نفتی اجرای طرح ارتقای کمی و کیفی پالایشگاه‌ها با تامین هدف خوراک صنایع پایین دست توسعه پتروپالایشگاه‌ها توسط بخش خصوصی و حمایت از آنها در این خصوص انتظار می‌رود وزارت نفت با استفاده از نقش تنظیم‌گری و تسهیل‌گری خود موانع پیش روی افزایش ظرفیت پتروپالایشی توسط بخش خصوصی را بردارد و این عرصه را برای مشارکت سرمایه‌های مردمی جذاب کند. البته در این دولت باید امیدوار بود که مشابه دولت‌های قبلی این برنامه‌ها از فردای تصدی وزارتخانه فراموش نشود و برای آنها برنامه‌های جامع و عملیاتی زمانبندی شده تعریف شود.
*برنامه اوجی برای احداث پارک‌های پتروشیمیایی به کمک بخش خصوصی
محور مهم دیگری که در صحبت‌های امروز جواد اوجی وزیر نفت پیشنهادی در صحن علنی مجلس مطرح شد و جای تامل دارد عبارت است از: «احداث پارک‌های پتروشیمیایی و در نظر گرفتن برنامه مدونی برای برای زنجیره ارزش و تامین خوراک پایین دست به کمک بخش خصوصی».
امروزه یکی از معضلات مهم صنایع پالایش و پتروشیمی در کشور پراکندگی و عدم یکپارچگی و استقرار آنها در مناطق با مزایای نسبی است. این در حالی است که بررسی قطب‌های پالایشی و پتروشیمی کشورهای دنیا نشان می‌دهد، بسیاری از آنها با تمرکز و تجمع در سواحل مهم توسعه یافته‌اند. این رویکرد که همان احداث پارک‌های شیمیایی در پایین‌دست واحدهای پتروپالایشی است از جمله راهکارهای اقتصادی و بهینه به منظور تکمیل زنجیره ارزش فرآورده‌های نفتی در دنیا می‌باشد که مزایای زیر را به همراه دارد:
دستیابی سریع، کم‌هزینه و پایدار به خوراک به دلیل ارتباط و نزدیکی واحدها به یکدیگر صرفه‌جویی قابل ملاحظه در هزینه‌های زیرساختی به علت یکپارچگی و تمرکز واحدها خدمات، پشتیبانی و بازاریابی قوی توسط مدیریت پارک رونق و جذب سرمایه برای رونق صنایع پایین‌دستی نفت و تکمیل زنجیره ارزش در این خصوص باید دید آیا وزیر نفت پیشنهادی با رویکردها و سیاست‌هایی که در دستور کار قرار خواهند داد قادر هستند در مسیر توسعه متمرکز و یکپارچه زنجیره ارزش مواد پتروشیمیایی با رویکرد احداث پارک پتروشیمیایی توفیق یابند یا خیر.
*رمزگشایی از نسخه اوجی برای تامین مالی پروژه‌های صنعت نفت
از جمله موانع توسعه واحدهای پالایشگاهی و پتروپالایشگاهی در کشور، تأمین مالی این واحدها است. با توجه به تجربه سال‌های گذشته ثابت شده است که تامین مالی پروژه‌های صنعت نفت از مسیرهای منابع دولتی، فاینانس خارجی و منابع مستقیم صندوق توسعه ملی امکان‌پذیر نیست و باید راهکارهای جدیدی را در پیش گرفت.
وزیر نفت پیشنهادی با درک از موانع موجود در مسیر تامین مالی پروژه‌ها در مسیر پیشبرد پروژه‌های صنعت نفت کشور بخش مهمی از برنامه‌های خود را به راهبردهای تامین مالی این صنعت اختصاص داد ودر صحن علنی مجلس به تعدادی از راهکارهای تامین مالی طرح‌ها اشاره کرد که عبارت‌اند از:
تاکید بر قانون حمایت از صنایع پایین‌دستی نفت خام و میعانات گازی (قانون تنفس خوراک پتروپالایشگاه‌ها) مردمی‌سازی اقتصاد نفت و گاز و جذب و تشویق سرمایه‌گذاران مردمی گسترش ابزارهای سرمایه‌گذاری تهاتر نفت و گاز با سازندگان استفاده از توان مالی موسسات مالی و بانک‌ها تامین مالی از محل سپرده‌های صندوق توسعه ملی توافق جامع با کشورهای همسو یکی از قوانین راهگشا در مسیر جذب سرمایه‌های مردمی قانون «حمایت از صنایع پایین‌دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی» موسوم به قانون پتروپالایشگاه‌ها که امروز وزیر نفت به آن اشاره کردند. اعطای «تنفس خوراک» مهم‌ترین ایده این قانون است که با در نظر گرفتن شرایط کشور از نظر تحریم‌های نفتی و حجم نقدینگی بالا، یک پیشنهاد کارشناسی برای افزایش جذابیت پروژه‌های صنعت نفت و به تبع آن هدایت نقدینگی موجود در کشور برای تامین مالی پتروپالایشگاه‌ها است.
در این سازوکار با عدم دریافت هزینه خوراک تحویلی به پتروپالایشگاه به صورت «موقت» از سوی حاکمیت، به جذابیت پروژه و بازگشت سرمایه آن در سال اول کمک می‌شود. این مشوق که نوعی تسهیلات غیرنقدی است که پس از اعطا به صورت وام ۸ ساله به صندوق توسعه ملی بازگردانده می‌شود. همچنین با توجه به قانون یاد شده سرمایه‌گذار طرح باید حداقل ۳۰ درصد از تامین مالی خود را با ابزارهای مختلف از طریق جذب سرمایه‌های مردمی تامین کند که نقش مهمی در مشارکت مردم در چنین پروژه‌هایی دارد.
انتهای پیام/