سهم ۵ درصدی واردات در بازار خودرو/شورای نگهبان طرح ساماندهی خودرو را تأیید می‌کند؟
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، نمایندگان مجلس هفته پیش مصوبه مربوط به ضوابط واردات خودرو را در قالب طرح ساماندهی خودرو در صحن اصلی مجلس به تصویب رسانند. بر اساس این طرح، هر شخص حقیقی یا حقوقی می‌تواند به ازای صادرات خودرو یا قطعات خودرو یا سایر کالاها و یا خدمات مرتبط با انواع صنایع نیرو محرکه و یا از طریق واردات بدون انتقال ارز نسبت به واردات خودرو تمام برقی یا دو نیرویی (هیبریدی) و یا واردات خودروی بنزینی یا گاز سوز با بر چسب انرژی B و بالاتر و یا دارای شاخص ایمنی سه ستاره و یا بالاتر بر اساس گواهی های استاندارد معتبر، معادل ارزش صادراتی خود اقدام کند.
این موضوع در حال حاضر منتظر تایید شورای نگهبان است تا در نهایت برای اجرا به دولت ابلاغ شود.
روح‌الله ایزدخواه، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در مورد انگیزه مجلس برای تدوین طرح ساماندهی خودرو با بیان اینکه در ۱۵ سال اخیر کمتر از ۵ درصد نیاز بازار خودرو کشور از محل واردات تأمین شده است، گفت: با توجه به این آمار، واردات خودرو لطمه‌ای به خودروسازان وارد نمی‌کند، بلکه آنها را به افزایش تولید تشویق می‌کند.
وی با بیان اینکه عنوان آزادسازی واردات خودرو برای طرح مصوب مجلس مناسب نیست و اسم آن را تنظیم واردات خودرو گذاشته‌ایم، افزود: برای نخستین‌بار قانونی گذاشته‌ایم که قید و بندهای مشخصی برای واردات خودرو تعیین می‌کند. در حال حاضر وضعیت مناسب نیست و باعث شده است خودروهای خارجی در ایران تا ۸ برابر قیمت جهانی معامله شوند و التهاب کاذبی به بازار وارد کند.
وی واردات خودرو را بر اساس قانون جدید را برای اشخاص حقوقی و حقیقی امکان‌پذیر دانست و اظهار داشت: این افراد باید خودروهایی باکیفیت معین وارد کنند و در این راستا مصرف سوخت خودروها باید درجه B به بالا باشد و نهایتاً سه سال از کارکرد آنها گذشته باشد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره منابع تأمین ارز واردات خودرو نیز گفت: ارز این خودروها باید از محل ارز صادراتی تامین شود که تعهد ارزی جدید برای دولت ایجاد نکند. موضوع واردات مجاز خودرو را بر عهده شورای رقابت گذاشته‌ایم که هر ۶ ماه یک‌بار با توجه‌به میزان کمبود تقاضای داخلی و عرضه، سقف مجاز واردات را تعیین کند.
وی افزود: اگر تقاضای مؤثر داخلی از میزان عرضه خودروسازان داخلی بیشتر بود، کمبودها از محل واردات خودرو از خارج از کشور جبران خواهد شد. با این ملاک‌ها و مشخصات، واردات خودرو امکان‌پذیر است.
* شورای رقابت عامل ایجاد انحصار در بازار است
در طرح مجلس، شورای رقابت در حالی به عنوان تنظیم گر واردات خودرو انتخاب شده که سعید مدنی، مدیر عامل اسبق سایپا معتقد است: شورای رقابت عامل ایجاد انحصار و افزایش قیمت خودرو در بازار است و با محدود کردن و جلوگیری از واقعی شدن قیمت خودرو، جلوی رقابت را گرفته است.
وی ادامه داد: آنچه باعث شده صنعت خودروسازی شرایط خوبی را طی نکند و حال خوشی نداشته باشد، دولتی بودن این صنعت و در واقع خصولتی بودن آن است.
وی افزود: شرکت‌های خصولتی بدترین نوع بنگاه داری در دنیا هستند که معایب هر دو بخش دولتی و خصوصی را دارند و بی برنامگی زیادی در مدیریت این شرکت ها وجود دارد.
مدیر عامل اسبق سایپا اظهار داشت: صنعت خودروسازی در کشور ما علی رغم کم و کاستی ها و حلقه های مفقوده، با زیرساخت‌های موجود حدود ۲ تا ۵ درصد تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌دهد که در سال های گذشته این رقم بین ۱.۵ تا ۲ درصد بوده است که تا ۵ درصد قابل افزایش است.
وی با بیان اینکه صنعت خودرو سازی از زمانی که دخالت دولت به خصوص در دولت نهم و دهم در این صنعت بیشتر شد، دچار مشکل شده است، افزود: در سال ۹۰، یک میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو در کشور تولید می‌شد که اگر با همان ظرفیت و برنامه پیش می‌رفت، در چشم انداز ۱۴۰۰ ، ظرفیت تولید کشور باید به ۲ میلیون خودرو در سال می‌رسید.
وی افزود: صنعت خودروسازی ما به دلیل اینکه تولید خود را با کمک تسهیلات مالی بانک ها انجام می دهد و محصولش را با قیمتی که دولت تعیین می کند باید بفروشد تنها به سرپا نگه داشتن خود توجه دارد و به مقوله بهبود کیفیت و طرح و توسعه محصول فکر نمی کند.
مدنی اظهار داشت: چسبندگی به دلار در ایران وحشتناک است و قیمت همه کالاها از گوجه، خیار گرفته تا فولاد وپتروشیمی به قیمت دلار بستگی دارد و خودروسازان مجبورند، مواد اولیه گران قیمت و بر اساس قیمت دلار را تهیه کنند و تولیداتشان را با قیمتی که برایشان تعیین می کنند، بفروشند.
مدیر عامل اسبق سایپا تصریح کرد: هر ساله بین ۱ تا ۲ میلیارد دلار پول صنعت خودرو در جیب دلالان می رود که دولت هم از این موضوع بی اهمیت می‌گذرد در حالی که اگر این پول ها از طریق حاشیه فروش به جیب خودروساز برود بخشی از ضرر خودروسازان تامین می‌شود.
* واردات خودرو، موتور خودروسازان را برای تولید باکیفیت روشن می‌کند
در این شرایط برخی کارشناسان معتقدند نبود رقابت باعث شده تا خودروسازان ایرانی در بازاری انحصاری فعال باشند و انگیزه‌ای برای بهبود کیفیت و قیمت تولیداتشان نداشته باشند.
سیدجواد حسینی کیا، نائب رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس در این مورد با بیان اینکه با مصوبه مجلس برای ساماندهی بازار خودرو، خودروسازان ناچارند تلاش بیشتری جهت افزایش کیفیت و رشد تیراژ تولید داشته باشند، گفت: با موافقت با واردات مدیریت شده, زمینه ساماندهی بازار خودرو فراهم می‌شود.
وی در مورد تصویب طرح ساماندهی صنعت خودرو در صحن مجلس، اظهار داشت: ارز مورد نیاز برای واردات خودرو در این طرح از طریق صادرات خودرو، قطعات خودرو یا سایر کالاها و خدمات مربوط با صنایع نیرو محرکه و یا ارز با منشا خارجی تامین می‌شود، بنابراین از منابع ارزی کشور استفاده نخواهد شد.
وی افزود: از آنجا که به ازای صادرات خودرو، امکان واردات وجود دارد، انگیزه خودروسازان برای افزایش کیفیت خودروهای داخلی افزایش می‌یابد.
وی با بیان اینکه در مصوبه مجلس سقف واردات خودرو توسط شورای رقابت مشخص می‌شود، افزود: با تائید مصوبه مجلس توسط شورای نگهبان و تبدیل شدن آن به قانون، التهابات بازار خودرو کاهش می‌یابد و فاصله‌ای که میان عرضه و تقاضا وجود دارد پوشش داده می‌شود.
حسینی‌کیا با بیان اینکه با مصوبه مجلس خودروسازان ناچارند تلاش بیشتری برای افزایش کیفیت و رشد تیراژ تولید داشته باشند، تصریح کرد: در حال حاضر تولید خودروسازان داخلی کفاف نیاز بازار را نمی‌دهد، بنابراین واردات ضرورت دارد.
وی با بیان اینکه موافقت با واردات مدیریت شده، زمینه ساماندهی بازار این کالا را فراهم می‌کند، افزود: قیمت خودروهای خارجی به شدت در حال ریزش است و این حباب از بین می‌رود.
وی با بیان اینکه قیمت خودروهای خارجی در کشور ۸ برابر قیمت واقعی آن است، گفت: زمانی که قیمت خودروهای خارجی پایین بیاید یقین داشته باشید سایه بر خودروی داخلی خواهد انداخت و خودروی داخلی هم کاهش قیمت خواهند داشت و گام اول این طرح شکستن انحصار و گام دوم آن کیفیت محوری و گام سوم آن نظارت بر بازار خواهد بود.
* سیاستگذاری غلط وزارت صنعت در خودروسازی
مهدی دادفر ، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو نیز در این مورد معتقد است: سیاست ها و راهی که وزارت صمت در مدیریت صنعت خودروسازی پیش گرفته است، صنعت خودرو را با خاک یکسان می‌کند.
وی افزود: خودروسازان در مورد هر خودرویی که در کشور تولید می کنند و با قیمت دستوری که دولت تعیین می‌کند، به فروش می‌رسانند، حدود ۱۵ میلیون تومان ضرر می‌کنند.
وی با تاکید بر لزوم آزاد شدن قیمت خودرو و آزاد شدن واردات خودرو به لحاظ تعرفه گفت: خودرو سازی، ابر قدرت صنعت است و کشوری که صنعت خودرو سازی دارد جزء کشورهای ابرقدرت صنعتی محسوب می‌شود.
دادفر با بیان اینکه مشکل امروز صنعت خودرو سازی ما سیاستگذاری غلط نشات گرفته از حضور ناظر به عنوان عامل است، اظهار داشت: صنعت خودروسازی ایران خصولتی است و ۲۹ مرجع در بحث خودروسازی دخالت مستقیم دارند.
وی با اشاره به وجود ضریب اثرگذاری دلار در هر کالایی که وابستگی ارزی دارد، گفت: برخی خودروهای تولید داخل تا ۸۰ درصد داخلی سازی شده‌اند و برخی نیز تنها ۳۰ درصد داخلی سازی شده‌اند. ضریب اثرگذاری دلار رابطه مستقیم با داخلی سازی دارد و هرچه داخلی سازی بیشتر باشد، ضریب وابستگی کمتر خواهد شد.
دبیر انجمن وارد کنندگان خودرو با بیان اینکه قیمت تمام شده خودرو خیلی پایین تر از قیمتی است که امروز عرضه می‌شود و برخی از این افزایش قیمت‌ها به دلیل باری است که به دوش خودرو ساز انداخته شده است، گفت: با انتخاب فرد سیاستمدار به عنوان مدیرعامل، صنعت خودروسازی به انحراف رفت و اگر دولت می خواهد این خراب کاری را جبران کند و مردمی عمل کند باید تاوان آن را هم بدهد.
وی تصریح کرد: بالغ بر ۳۰ درصد قیمت تمام شده خودرو به عنوان مالیات، بیمه و شماره گذاری به دولت پرداخت می‌شود که دولت برای عرضه خودرو ارزان قیمت می تواند از این درآمدهای خود چشم پوشی کند.
دادفر اظهار داشت: به دلیل سوءمدیریت های سابق بالغ بر ۲۰ درصد قیمت تمام شده خودرو نیز بابت بهره و جریمه وام‌های پرداخت شده به خودروسازان در دهه ۸۰ و ۹۰ اخذ می شود که در حال حاضر تاوان اینها را مشتریان می‌دهند.
در هر حال اجرایی شدن طرح ساماندهی خودرو نیازمند تأیید نهایی توسط شورای نگهبان است و باید دید این طرح به تصویب شورا می‌رسد یا باز هم نیاز به بازنگری خواهد داشت؟
برخی مخاطبان سامانه «فارس من» با ثبت سوژه‌ای با عنوان «واردات خودرو را آزاد کنید» خواستار ساماندهی بازار خودرو و ایجاد تعادل در بازار خودرو کشور شدند.
انتهای پیام/ب