پس از پاکسازی تدریجی «درعا»، مقصد بعدی کدام استان سوریه است؟
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، ارتش سوریه از طریق پیشبرد روند حل و فصل وضعیت افراد مسلح و نظامی‌های فراری در مناطق غرب استان درعا در آستانه تسلط کامل بر این استان قرار گرفته و کارشناسان می‌گویند که مقصد آتی مسکو و دمشق، استان ادلب در شمال سوریه است.
شبکه «المیادین» به تازگی در گزارشی به قلم «حسنی محلی» پژوهشگر روابط بین‌الملل و متخصص در امور ترکیه به این مسئله پرداخت و گزارش خود را این گونه آغاز کرد: «در خوانشی سریع از سخنانی که ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه در جریان استقبال غافلگیرکننده از بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه (دوشنبه گذشته) آن را بیان کرد، می‌توان به‌روشنی تحولات احتمالی آتی در سوریا را احساس کرد به‌ویژه در ارتباط با یک‌سره کردن پرونده ادلب با توافق با رجب طیب اردوغان رئیس‌جهمهور ترکیه یا بدون او».
در ادامه آمده است: «رئیس‌جمهور پوتین خطاب به همتای سوری خود بشار اسد گفت: “مشکل اصلی حضور نیروهای بیگانه در یک سری مناطق خاص در کشور [سوریه] است که بدون تصمیم سازمان ملل متحد و بدون اجازه شما آنجا حضور دارند. این با حقوق بین‌الملل تعارض دارد و به شما فرصتی برای انجام حداکثر تلاش به منظور برقراری ثبات و امنیت در کشور و همچنین پیشرفت با سرعت مطلوب در مسیر بازساری را نمی‌دهد».
نویسنده می‌گوید که این سخنان هدف مرحله آتی را که حضور ترکیه در شمال سوریه و مهم‌تر از آن کنترل ادلب به دستان ترکیه و دیگر ترویست‌ها باشد، مشخص کرد.
در ادامه این گزارش اشاره شده است: «پیش از اظهارات رئیس‌جمهور، اطلاعاتی در برخی از روزنامه‌های ترکیه‌ای منتشر شد که از اختلافات جدی میان سران نظامی ترکیه و سرکرده‌های گروه‌های وابسته به آنچه “الجیش الوطنی السوری” خوانده می‌شود، در بسیاری از مناطق شمال سوریه حکایت داشت. [در واقع] این موضوع علت سر باز زدن این گروه‌ها از پذیریش تروریست‌های درعا را که به این منطقه آمده‌اند، بیان می‌کند».
المیادین اضافه کرد: «اطلاعاتی نیز از تنش جدی میان ارتش ترکیه و برخی گروه‌های مستقر در ادلب از جمله “حراس الدین”، “سریه ابوبکر الصدیق” حکایت داشت و آن هم درست پس از آنکه سه نظامی ترکیه در نتیجه این تنش کشته شدند. پر واضح است که صحبت از چند سناریو در این خصوص ادامه خواهد داشت از جمله:
۱. تداوم تنش میان ارتش ترکیه و “هیئه تحریر الشام” (جبهه النصره سابق) و برخی گروه‌های متحد آن به همراه صبحت رسانه‌های ترکیه‌ای از رایزنی میان دو طرف به منظور توافق درباره سرانجام این گروه‌ها در مرحله قریب‌الوقوع آتی همزمان با نزدیک شدن زمان متمایل شدن اقدامات نظامی سوریه و روسیه به سوی ادلب.
۲. در چارچوب رایزنی‌های مذکور، یکی از خبرنگاران به نام “سادات ارکین” که به روابط با سران نظامی شناخته می‌شود، درباره آینده تروریست‌های ادلب سؤالاتی مطرح کرد و گفت: ترکیه با آن‌ها چه خواهد کرد؟ آیا آن‌ها را به آغوش خواهد کشید یا آن‌ها به‌رغم زدن‌های ترکیه در ادلب باقی خواهند ماند تا این منطقه به افغانستان دوم تبدیل شود؟ یکی دیگر از خبرنگاران به نام “آرک آجار ار” به نوبه خود به “تلاش‌های آنکارا برای انتقال تروریست‌های غیرسوری ادلب به افغانستان پس از توافق با طالبان بر سر این موضوع و با وساطت قطر” اشاره کرد و افزود: “مسکو و پکن این موضوع را از نزدیک زیرنظر دارند زیرا اکثر این‌ها از شهروندان چین (ایغورها) و روسیا (چچن‌ها) هستند و برخی دیگر نیز از ساکنان جمهوری‌های اسلامی مستقر در آسیای مرکزی در مجاورت افغانستان هستند افزون بر این، اطلاعاتی حاکی از آن است که در گفت‌و‌گوهای اجلاس شانگهای در پایتخت تاجیکستان بر این مسئله تمرکز شده است».
۳. احزاب معارض و رسانه‌های معارضان نگرانی خود را از احتمال تداوم لجبازی اردوغان در ارتباط با موضع او در قبال ادلب و حفاظت از افراد مسلح پنهان نکرده‌اند با توجه به اینکه این افراد مسلح یک برگه مهم در کلیات حساب‌وکتاب‌ها و چانه‌زنی‌های اردوغان با تمام طرف‌های منطقه‌ای و جهانی به شمار می‌روند آن هم در حالی که اختلافات روسیه و آمریکا درباره وضعیت شرق فرات همچنان تداوم دارد و دیگر، مقامات ترکیه برای راضی کردن واشنگتن از این موضوع صحبت نمی‌کنند؛ همان واشنگتنی که اردوغان آن را به حمایت از “یگان‌های مدافع خلق” بازوی سوریه حزب کارگران کردستان ترکیه (پ‌‌ک‌ک) متهم می‌کرد.
«تورکار ارتورک» دریادار بازنشسته ترکیه‌ای [در این خصوص] می‌گوید: اردوغان برای حفظ برگه ادلب هر کاری خواهد کرد و در صورتی که شکست بخورد، طرح عقیدتی او در سوریه سقوط خواهد کرد. با شکست او در آنجا، تمام رویاهایش در منطقه به باد خواهد رفت و این مسئله‌ای است که او پس از شکست در مصر، تونس، مغرب و به زودی در لیبی، آن را به آسانی تحمل نخواهد کرد».
۴. اینکه اردوغان در چارچوب یک معامله‌ای که امکان دارد با مسکو و واشنگتن بر سر آن به توافق برسد، هم‌پیمانان خود را در ادلب و به طور کلی در شمال سوریه رها می‌کند، مسئله‌ای است که رسانه‌های ترکیه صحبت از آن را آغاز کرده‌اند و به احتمالاتی اشاره می‌کنند مبنی بر اینکه اردوغان از بحران آوارگان سوری مجددا استفاده خواهد کرد چنانچه ارتش سوریه سرزده وارد ادلب و مناطقی شود که ارتش ترکیه از آن‌ها خارج خواهد شد؛ ترکیه‌ای که هزاران نفر فرد مسلح را در این مناطق تحت فشار آمریکا و روسیه رها خواهد کرد که البته این احتمال‌ها هنوز ضعیف هستند.
۵. سناریوی پایانی که بسیار نیز رواج داشته، این است که اردوغان به هر آنچه درباره ادلب و به طور کلی در خصوص سوریه گفته شده و می‌شود وقعی ننهد و همچنان به موضع خود درباره رد هر گونه اقدام نظامی مشترک سوریه و روسیه ادامه داد حتی اگر این موضع به قیمت مقابله با آن‌ها تمام شود. درست مثل همان کاری که ترکیه در فوریه سال ۲۰۲۰ انجام داد آنگاه که جنگنده‌های روسیه مواضع ارتش ترکیه را هدف قرار دادند و ۳۴ نظامی ترکیه‌ای را کشتند در مقابل آنکارا نیز با حمله پهپادی به افسران سوریه به این اقدام پاسخ داد و ده تن از آن‌ها را کشت. اینجا بود که پوتین با اردوغان تماس گرفت و او را به یک نشست فوری در پنجم ماه مارس در مسکو فراخواند و اردوغان را به مدت چند دقیقه در کنار دَرِ سالن نشست منتظر نگاه داشت بی‌آنکه توافق جدید مسکو منجر به پیشرفتی در بحران ادلب شود همچون توافق سوچی در هفدهم سپتامبر سال ۲۰۱۸ که پس از آن ترکیه هزاران تن از نیروهای خود را به این منطقه آورد».
المیادین در ادامه می‌نویسد که مطرح شدن این سناریوها با انتشار گزارش‌هایی همزمان شده است که دو روز پیش از دیدار پوتین و اسد از برقراری تماس‌های فشرده میان مسکو و واشنگتن در ارتباط با پرونده سوریه به‌ویژه در ارتباط با خروج آمریکا از شرق فرات در چارچوب توافقی فراگیر میان دمشق، “قسد” و کُردها سخن می‌گویند.
در ادامه آمده است که مسکو اخیرا تحرکات فشرده‌ای برای تماس و دیدار با مقام شبه‌نظامیان کُرد موسوم به «نیروهای دموکراتیک سوریه» (قسد) داشته و آخرین مورد آن به دیدار چهارشنبه «بوگدانف» با «الهام احمد» یکی از مقامات ارشد آنچه «مجلس دموکراتیک سوریه» خوانده می‌شود، مربوط می‌شود.
در بیانیه وزارت امور خارجه روسیه نیز در این خصوص آمده بود: «طرف روس بر موضع اصولی و حمایتی خود مبنی بر حل و فصل تمام مسائل مانع بر سر بازپس‌گیری حاکمیت و یکپارچگی کامل سوریه مطابق با قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت تأکید دارد ضمن اشاره به اهمیت تداوم گفت‌‌و‌گوها میان “مجلس دموکراتیک سوریه” و دمشق با هدف دست‌یابی به توافقاتی که پاسخگوی آرمان‌های مشروع تمام شهروندان سوری باشد و…»
در پایان این گزارش آمده است: «در تمامی موارد و با شرط‌بندی بر روی یکی از سناریوهای احتمالی مطرح‌شده، دیگر آشکار شده است که دمشق چه با رضایت روسیه یا بدون رضایت آن پس از یک‌سره کردن پرونده پیچیده و خطرناک درعا، دیگر تحمل ادامه وضعیت فعلی در ادلب و به طور کلی در شمال سوریه را نخواهد داشت زیرا اگر وضعیت به این شکل باقی بماند، دست‌یابی به حل‌وفصل نهایی برای بحران دشوار خواهد بود اگر آن را به امری محال تبدیل نکند».
انتهای پیام/م