شرکت زیرساخت سیراف، غرق در بدهی معوقه/ رویکرد دولت جدید در قبال مجتمع پالایشی سیراف چیست؟
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، همزمان با شروع تکمیل فازهای پارس جنوبی در خردادماه سال ۱۳۹۴ عملیات اجرایی طرح فراگیر پالایشی سیراف، با هدف پرهیز از خام‌فروشی ماده ارزشمند میعانات گازی، برداشت حداکثری گاز از میدان مشترک پارس جنوبی و البته خنثی کردن تحریم میعانات گازی آغاز شد.
طراحی این پالایشگاه ابتدا با انتخاب ۸ سرمایه‌گذار به صورت یک مجتمع پالایشی با ۸ واحد به ظرفیت۶۰ هزار بشکه در روز آغاز شد. با گذر زمان به دلیل وجود مشکلاتی از جمله ایرادات اساسی در طرح اولیه وزارت نفت، ناتوانی در تامین مالی این طرح و نیز اختلاف سرمایه‌گذاران با هم باعث شد که ظرفیت پالایشی طرح، ترکیب سرمایه‌گذاران و تغییر زنجیره ارزش نهایی دستخوش تغییراتی شود. این نارسایی‌ها در طرح اولیه چند سال زمان شروع طرح را به تاخیر انداخت.
*آرایش جدید مجتمع پالایشی سیراف چگونه است؟
بدین ترتیب از ابتدای سال ۱۳۹۷ تغییراتی در ساختار طرح سیراف با افزوده شدن سهامداران جدید، حذف یا ادغام بعضی از پالایشگاه‌ها و همچنین اضافه شدن طرح‌های پتروپالایشی انجام گرفت. در نهایت طرح‌های باقیمانده در سیراف تا ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کردند.
«پالایشگاه ستاره سبز سیراف» به ظرفیت ۱۲۰ هزار بشکه و «شرکت توسعه پالایشی پیشگامان سیراف»، «شرکت آدیش جنوبی» و «شرکت جاوی انرژی پرتو» هرکدام به ظرفیت ۶۰ هزار بشکه طرح‌هایی بودند که در نهایت مقرر شد با زیرساختهای مشترک روند احداث خود را شروع کنند.
همه این شرکت ها از طرف وزارت نفت شرایط دریافت تنفس خوراک ذیل قانون «حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفت و میعانات گازی» را دریافت کرده‌اند به جز شرکت آدیش جنوبی که تمایلی برای دریافت تنفس خوراک نشان نداد.
علاوه بر این ۴ شرکت توسعه‌دهنده طرح‌ها، «شرکت زیرساخت فراگیر پالایشی سیراف» نیز در این پروژه دخیل است و مسئولیت اجرای فعالیت‌ها و ایجاد امکانات مشترک میان پالایشگاه‌های مجتمع پالایشی سیراف را بر عهده دارد.
تصویر ۱- طرح‌های پتروپالایشی سیراف که مجوز تنفس خوراک گرفته‌اند
* شرکت زیرساخت سیراف، غرق در بدهی‌های معوقه
از زمان کلنگ‌زنی مجموعه پالایشی سیراف تاکنون اقداماتی برای پیشبرد این پروژه انجام شده است، از جمله تسطیح و آماده‌سازی زمین، تحویل بسته کامل مهندسی طراحی پایه، اخذ مجوزهای قانونی موردنیاز شامل قرارداد تامین خوراک با امور بین‌الملل شرکت ملی نفت، قرارداد خرید گاز طبیعی با شرکت ملی گاز، مطالعات پدافند غیرعامل، مجوز برداشت آب از دریا، مطالعات زیست محیطی و اخذ مجوز، تامین برق دوران ساخت، تامین برق دوران بهره‌برداری و همچنین قرارداد خرید فناوری واحدهای تحت لیسانس این طرح.
با این حال این میزان پیشرفت پس از گذشت بیش از ۷ سال آن هم برای طرحی که حمایت‌های ویژه مسئولان وقت یعنی بیژن زنگنه وزیر سابق نفت و علیرضا صادق آبادی مدیرعامل سابق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی را داشت «تقریباً هیچ» است.
پس از پیگیری بیشتر، مشخص شد طرح «شرکت آدیش جنوبی» از همان سال ۱۳۹۷ بدون پرداخت بدهی و واگذاری سهام خود در شرکت زیرساخت از این ساختار یک طرفه خارج شده و به صورت مجزا فرایند احداث خود را ادامه داد. این شرکت با توجه به دریافت تسهیلات از صندوق توسعه ملی تاکنون پیشرفت بیش از ۵۰ درصدی داشته است. البته اینکه آدیش جنوبی چگونه توانسته موفق به گرفتن تسهیلات صندوق توسعه ملی شود خود محل بحث است که موضوع این گزارش نیست.
اما از میان سه طرح باقیمانده؛ عدم مشارکت سرمایه‌گذاران این طرح‌ها در رفع تعهدات مالی به «شرکت زیرساخت فراگیر پالایشی سیراف» از سال ۱۳۹۷ تاکنون و همچنین نداشتن عزم جدی برای پیشرفت طرح‌ها، نشان از ابهام در آینده طرح‌ها دارد.
در این راستا علیرغم برگزاری جلسات متعدد به منظور تامین مالی توسعه زیرساختهای مشترک و مشارکت در افزایش سرمایه شرکت زیرساخت، سه طرح یاد شده که صاحبان سهام این شرکت هستند، مشارکت ناچیزی داشته‌اند تا آنجا که در حال حاضر «شرکت زیرساخت فراگیر پالایشی سیراف» نه تنها قادر به پرداخت بدهی‌های معوقه خود به پیمانکاران و منطقه ویژه پارس جنوبی نیست بلکه به نقل از منابع آگاه در پرداخت هزینه جاری و دستمزد کارکنان خود نیز دچار تنگنا شده است.
* رویکرد دولت جدید در قبال مجتمع پالایشی سیراف چیست؟
بدون شک راهکار اصولی برای رهایی از مسئله انبارش میعانات گازی مازاد و تبدیل تهدید تحریم به فرصت، پالایش میعانات گازی در داخل کشور و تبدیل آن به فراورده‌های با ارزش افزوده است. تجربه‌ای که دقیقاً در پالایشگاه ستاره خلیج فارس رخ داد. علاوه بر این مکان‌یابی مناسب مجتمع پالایشی سیراف به‌منظور کاهش هزینه‌های انتقال میعانات، تأمین برق و گاز، وجود بندر، پست و اسکله در سایت سیراف و دسترسی به بازارهای مصرفی، امتیاز تنفس خوراک، نرخ بازگشت داخلی قابل قبول و در نهایت اشتغال‌زایی و افزایش تولید ناخالص ملی از جمله مواردی است که کارشناسان به عنوان مزایای این طرح از آن یاد می‌کنند.
دو ابهام پیش روی پالایشگاه‌های سیراف مربوط به تامین خوراک میعانات گازی موردنیاز طرح‌ها با توجه به افت فشار در میادین گازی و همچنین رویکرد دولت جدید در قبال آن‌هاست. در این خصوص لازم است با توجه به مزایای راهبردی احداث پالایشگاه‌های میعانات گازی سیراف تیم جدید وزارت نفت مشکلات و ابهامات این طرح را تعیین تکلیف کند.
از این رو ابتدا باید برنامه تامین خوراک قطعی و بلندمدت این طرح‌ها مشخص شده و به آن‌ها اعلام شود و درصورت لزوم مجوزهای داده شده بازنگری شود به‌طوریکه طرح‌های باقیمانده عزم جدی برای احداث پالایشگاه در سیراف داشته باشند. پس از این شرکت‌های باقیمانده نباید عذری برای عدم مشارکت در تامین مالی شرکت زیرساخت فراگیر داشته باشند.
انتهای پیام/ب