خلاقیت و نوآوری، مسیر ورود به بازار جهانی /مروری بر اقدامات ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق معاونت علمی
به گزارش گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس،اهمیت حمایت از صنایع خلاق و فرهنگی بر کسی پوشیده نیست. به تازگی و بر اساس نیازسنجی صورت گرفته توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، حمایت از زیست‌بوم شرکت های خلاق و صنایع فرهنگی که پیش از این متولی خاصی در کشور نداشتند، حالا مورد توجه قرار گرفته است. پیش از این بسیاری از این شرکت‌ها اگرچه خلاقیت و نوآوری در آن‌ها وجود داشت و با اینکه کسب و کاری نوآور محسوب می شدند، اما امکان احراز شاخص‌های دانش‌بنیان شدن را نداشتند. بنابراین برنامه توسعه زیست بوم صنایع خلاق و فرهنگی در دستور کار قرار گرفت.
ایران بزرگ ترین زیست‌بوم نوآوری و فناوری منطقه را دارد. به تازگی، بر اساس تازه‌ترین گزارش شاخص‌های جهانی نوآوری Gii، ایران جایگاه و رتبه ۶۰ را به خود اختصاص داده است، در حالی که در آغاز راه رتبه ۱۲۰ را داشته است و این مهم با حمایت‌های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از زیست بوم نوآوری و فناوری شکل گرفته است.
ایجاد بسترها و زیرساخت‌های قانونی حمایت از شرکت‌های خلاق و صنایع فرهنگی
ابلاغ سند ملی توسعه فناوری های فرهنگی و نرم نیز برای تقویت شرکت‌های خلاق شکل گرفت و با کمک مجلس شورای اسلامی، قانون حمایت از جهش تولید با هدف به‌سازی و آسیب‌زدایی قانون فعلی حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، مطرح شده و در حال تصویب است. از آن جایی که هیچ سهمی برای صنایع خلاق در قانون قبلی دیده نشده بود، بسیار تلاش کردیم تا حمایت از زیست‌بوم خلاق نیز به قانون جدید افزوده شود که خوشبختانه در حال انجام است.
برای این که این زیست بوم پویا باشد و در رفع نیازهای کشور ورود کند با انجام اقداماتی متنوع، توانمندسازی فعالان شرکت‌های خلاق آغاز شده است، اولویت مهم برای معاونت علمی و فناوری، توسعه زیست بوم فناوری و نوآوری در کشور بوده و برای تحقق این مهم، راه اندازی کارخانه‌های نوآوری، خانه های خلاق و نوآوری و شتابدهنده‌های تخصصی حوزه فناوری‌های نرم در کشور سرعت گرفت.
اقدامات معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، در راستای رشد و توسعه شرکت های دانش‌بنیان و خلاق تا کنون نزدیک به ۶هزار و۱۰۰ شرکت دانش‌بنیان و ۱۴۰۰ شرکت خلاق در کشور فعال هستند، فعالیت‌هایی که ۱۸۰ هزار میلیارد تومان گردش مالی و ۳۵۰ هزار شغل مستقیم را به ارمغان آورده است.
سهم حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از ۱۴۰۰ شرکت خلاق، ۱۱۵ شرکت است که ۵۶ شرکت در حوزه صنایع دستی، ۵۷ شرکت خلاق در حوزه گردشگری و ۲ شرکت خلاق در حوزه میراث فرهنگی است و از میان ۲۶۴ خانه خلاق و نوآوری تعداد ۶۴ خانه خلاق مربوط به این حوزه فعالیت است.
توسعه زیرساخت‌های نوآورانه به بیش از ۱ میلیون متر مربع
گسترش پهنه‌ها و ناحیه‌های نوآوری به عنوان یکی دیگر از اقدامات برای رونق این زیست‌بوم بوده که در حال حاضر به بیش از ۱ میلیون متر مربع رسیده است. به طور مثال در ناحیه نواوری شریف بیش از ۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان استقرار دارند که در رفع فناروانه ترین نیازهای کشور گام بر می دارند.
روند شتابان توسعه پهنه‌ها و ناحیه‌های نوآوری، علاوه بر رشد و راه اندازی صدها شتابدهنده و مرکز نوآوری، در حال حاضر باعث شکل گیری ۹ کارخانه نوآوری در کشور شده است و اکنون در منطقه محروم سیستان و بلوچستان، یکی از بهترین کارخانه‌های نوآوری را داریم.
حمایت‌های زیرساختی از توسعه این ناحیه‌ها انجام شده است. به طور مثال در حوزه بلاک‌چین یا اینترنت اشیا، هر شتابدهنده‌ای آورده مالی را برای توسعه محصولات یا خدمات شرکت‌های خلاق و دانش بنیان به میدان عمل بیاورد، معاونت علمی و فناوری نیز حمایتی دوبرابری انجام می دهد تا تحریک تقاضا و بازاررسازی صورت بگیرد.
بیش از ۲هزار و ۷۰۰ میلیارد دلار گردش مالی جهانی شرکت‌های خلاق و صنایع خلاق ر ۳ سال گذشته بوده است، ایران می‌تواند با توجه به جمعیت، فرهنگ و میراث خود، حدأقل سهمی ۱ درصدی از این بازار داشته باشد.
خانه‌هایی گرم برای حمایت از زیست‌بوم خلاق و نوآوری
در معاونت علمی و فناوری خانه های خلاق و نوآوری را به عنوان بستری برای توسعه فعالیت این شرکت‌ها ایجاد کردیم و به این ترتیب اماکن و بافت‌های فرسوده‌ای که به فراموشی سپرده شده بودند، به مکانی برای ورود خلاقتیت و نوآوری جوانان و زایش شرکت‌های خلاق تبدیل شدند و این مهم در حال رشد وگسترش است. همکاری اخیر با سازمان اوقاف و امور خیریه در زمینه اختصاص بافت‌های فرسوده به خانه‌های خلاق و نوآوری نیز یکی از همین گام‌ها بوده است.
در حال حاضر نیز برای رسیدن به این هدف، از دریافت گواهی انطباق محصول برای شرکت ها حمایت می‌کنیم؛ همچنین برگزاری بوت‌کمپ‌ها، رویدادهای آموزشی و ترویجی برای توانمندسازی شرکت‌ها، از دیگر اقدامات حمایتی به شمار می رود. البته، حمایت های معاونت علمی و فناوری به این موارد محدود نمی شود و در حوزه نمونه سازی محصول نیز ورود کرده ایم.
از تجربه موفق خانه‌های خلاق و نوآوری می توان به: چند خانه بزرگ و میراثی که در شهرهای بزرگ وجود داشت اشاره کرد که این خانه ها را برای شکوفایی خلاقیت‌ها به خدمت گرفتیم و دستاوردهای ارزشمندی را به ارمغان آورد. نخستین خانه از این نوع نیز خانه سرهنگ ایرج با قدمتی ۲۰۰ ساله علیرغم بازسازی و مرمت، در اختیار استارتاپ‌ها است.
خانه خلاق و نواوری حیرانی در شهر یزد، از نخستین خانه های خلاقی است که با همکاری بخش خصوصی کاربری آن توسعه یافت و وارد شبکه سازی در حوزه فناوری‌های نرم شد. همچنین خانه خلاق زاهدان نیز در ۳ حوزه کسب و کارهای دیجیتال، دیداری و شنیداری و صنایع دستی فعال است و وارد شبکه‌سازی در حوزه فناوری‌های نرم شده است.
ارتقای فناورانه کاخ موزه گلستان نیز به عنوان یک مکان فرهنگی و تاریخی، با استفاده از فناوری‌های نو همچون واقعیت مجازی، فرآیند احیا و بازسازی‌اش انجام شده است. نورپردازی تالار حوض خانه، توسعه آزمایشگاه و کارگاه مرمت اشیا، و بهره‌گیری فناوری های مجازی و نوین از جمله اقدامات انجام شده در این حوزه با کمک شرکت‌های داشن‌بنیان و خلاق است.
بستری برای صادرات محصولات و خدمات
از دیگر اقدامات معاونت علمی باید به راه اندازی کریدور صادرات در معاونت علمی و نیز خانه های نوآوری و صادرات فناوری ایران ساخت در سایر کشورها اشاره کرد که در راستای حمایت از بازارسازی بین‌المللی برای این شرکت‌های صورت گرفته و فرصتی شده تا دروازه بازارهای جهانی به روی محصولات شرکت‌های دانش بنیان و خلاق گشوده شود.
همچنین خانه‌های یادشده می‌توانند فرصتی برای ارائه محصولات و خدمات صادراتی به سایر کشورهای منطقه ایجاد کنند. توسعه زیرساخت‌ها برای شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق در کشورهای هدف صادراتی از جمله مهم‌ترین هدف ایجاد خانه‌های نوآوری و فناوری در خارج از ایران بوده است.
انتهای پیام/