کتاب «هنر متعهد» منتشر شد/ بررسی جایگاه، وضعیت و بایسته‌های هنر انقلاب
به گزارش خبرنگار هنر خبرگزاری فارس، کتاب «هنر متعهد؛ بررسی جایگاه، وضعیت و بایسته‌های هنر انقلاب اسلامی» به قلم محسن جوهری و میثم آقادادی و با مقدمه محمدهادی همایون در ۲۷۳ صفحه توسط انتشارات دانشگاه جامع امام حسین(ع) منتشر شد.
این کتاب شامل دو فصل است که فصل نخست ۷ بخش و فصل دوم ۶ بخش دارد.
«اهمیت و جایگاه هنر و هنرمند»، «هنر متعهد»، «رشته‌های هنری»، «گستردگی مخاطب و قدرت تبیین»، «تاریخ هنر در ایران»، «وضعیت موجود هنر در ایران»، «بایسته‌های هنر» و «هنر، علوم دینی و حوزه‌های علمیه» عناوین بخش‌های فصل او هستند که کلیات هنر نام دارد.
اما در فصل دوم با عنوان رشته‌های هنری، بخش‌های «شعر»، «ادبیات داستانی»، «هنرهای نمایشی»، «سینما»، «موسیقی» و «معماری» در کتاب تبیین شده‌اند.
در مقدمه محمدهادی همایون بر این کتاب که آبان‌ماه امسال نوشته شده، آمده است:
بی شک انقلاب اسلامی ایران، نقطه عطف بی‌نظیری در تاریخ بشریت محسوب می‌شود که افق‌های نوینی را پیش روی انسان معاصر گشوده است. به برکت این پدیده خجسته، نهاد ولایت فقیه پرچم هدایت جامعه اسلامی را در عصر غیبت امام معصوم به سوی عالی‌ترین اهداف خود در دست گرفته و این موضوع، خود به معنای سپرده شدن راهبری سپهر فرهنگ، به مثابه کلیدی‌ترین رکن حیات اجتماعی بشر به دست کسی است که به نیابت عام از امام عصر قدم در راه تحقق اجتماعی دین نهاده است. بدین ترتیب کنار زده شدن حاکمیت طواغیت و پیاده‌سازی نظام ولایت فقیه خود یک گام اساسی در راه بهسازی فرهنگی به شمار آمده و نوید بنای تمدنی را می‌دهد که به تحقق ملک مهدوی ختم خواهد شد، ان‌شاء‌الله.
امام خمینی به عنوان یکی از نوادر عصر و نخبگان زمانه با بهره‌مندی از فهم عمیق و مجتهدانه نسبت به دین، به مقوله فرهنگ و هنر اهتمام ارزشمندی ورزیدند که بروز و ظهور آن را می‌توان در بیانات و مکتوبات مختلف ایشان ملاحظه کرد. پیام امام راحل در شهریور ۱۳۶۷ خطاب به هنرمندان و خانواده شهدا، علی رغم اختصار و اجمال یکی از برجسته‌ترین متونی است که به وضوح حکایت‌گر عمق نگاه حضرت امام(ره) به مسئله فرهنگ و هنر می‌باشد. بی‌تردید کلمه کلمه این پیام باید در راستای فهم راهبردهای فرهنگی هنری انقلاب اسلامی مورد مداقه اندیشمندان این حوزه واقع شود.
پس از ارتحال امام بزرگوار، خلف صالح ایشان، امام خامنه‌ای دام ظله، به بهترین نحو دیدگاه فرهنگی امام راحل را شرح و تفصیل دادند. اهتمام فراوان معظم له به مقوله فرهنگ، از سویی به جایگاه والای ولایت فقیه و نسبت آن با هدایت فرهنگی جامعه باز می‌گردد و از سوی دیگر ریشه در شخصیت فرهنگ دوست و فرهنگ‌شناس ایشان دارد. این گونه است که رهبر معظم انقلاب تعبیری را پیرامون فرهنگ به کار می‌برند که در آن به سادگی میسر نیست. به راستی شنیدن این تعبیر آیت‌الله خامنه‌ای دامنه که می‌فرمایند «فرهنگ چیزی است که من حاضرم جانم را در راه آن فدا کنم، آسان است ولی ادعای درک عمیق آن ادعای بزرگی است که نمی‌توان آن را از هر کسی به سادگی پذیرفت. آراء و نظرات کارشناسانه رهبر معظم انقلاب در حوزه فرهنگ به نحوی است که به جرئت می‌توان ادعا کرد در تاریخ اسلام، هیچ اندیشمند و اسلام‌شناسی را نمی‌توان هم طراز ایشان قلمداد کرد. افزون بر این در میان مسئولین و مقامات ارشد کشور نیز تاکنون چهره‌ای که قابل مقایسه با شخصیت فرهنگی رهبر معظم انقلاب باشد ظهور نکرده است. به نظر می‌رسد که جایگاه ویژه هنر در اندیشه فرهنگی ایشان، خود دلیلی است بر ژرفا و پختگی این تفکر در ساحت فرهنگ.
توجه به این نکته ضروری است که در نظام فکری رهبر معظم انقلاب، ارتباط وثیقی بین شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی و اهتمام نسبت به مقوله هنر وجود دارد. اگرچه تلقی بسیاری از اهالی اندیشه آن است که تنها چالش پیش روی شکل‌گیری تمدن اسلامی، پرسش‌های نظری و فکری است، امام خامنه ای، دغدغه‌مندان انقلاب اسلامی را به این نکته توجه می‌دهد که معارف موجود انقلاب نیز هنوز به زبان هنر ترجمه نشده است و خود این مسئله یکی از موانع جدی پیش روی حرکت به سمت تمدن سازی است.
حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، در میان دریای وسیع رشته‌های هنری، به مرواریدهای درخشانی چون شعر و داستان عنایت ویژه دارند. به نظر می‌رسد که توجه به پیشینه شعر و نسبت آن با عرفان اسلامی می‌تواند دلیل این توجه خاص را بیش از پیش آشکار کند. توجه به عرفان به عنوان عالی‌ترین سطح معارف دینی، یکی از اصلی‌ترین رموز ظهور تمدن اسلامی در آخرین قرون حیات و نشاط این تمدن به شمار می آید. این ساحت مترقی معرفتی، در لایه هنر به خصوص هنر شعر جریان پیدا کرد و موجبات اعتلای هنر را در آن دوره برجسته تمدنی فراهم آورد. نکته حائز اهمیت آن است که اکنون و با گذشت صدها سال از افول تمدن مذکور، شعر فارسی به مثابه یادگار دوران اوج تمدن اسلامی در میان مردم به جا مانده است که این مسئله خود از ریشه‌های مستحکم این رشته هنری در ایران اسلامی حکایت می کند. به بیان دیگر می توان گفت که امروزه شعر فارسی، در زمره معدود یادگارهای به جا مانده از آن دوران است که البته می‌تواند شاه کلید ورود به دوران جدیدی از تمدن‌سازی اسلامی باشد.
اگر در یک زنجیره هنری، ادبیات را حلقه آغازین و فیلمنامه را حلقه میانی در نظر بگیریم، سینما آخرین حلقه زنجیره مذکور محسوب می‌شود. ویژگی برجسته این حلقه پایانی آن است که به شدت حواس انسان را با خود درگیر کرده و مخاطب را به شکل اعجاب‌آوری مجذوب خود می‌نماید. حال سؤال پیش روی ما این است که مگر می‌شود از چنین ابزار مؤثری در مسیر شکل‌گیری تمدن اسلامی بهره نبرد؟ این چنین است که در دوران رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و حتی پیش از آن، شاهد تأکیدات مکرر ایشان نسبت به مقوله سینما بوده‌ایم و هر چند وقت یک بار شنیدن خبر نقطه نظرات ایشان پیرامون یکی از آثار سینمایی بیش از پیش متوجه جایگاه و اهمیت این رشته هنری می‌شویم.
بررسی آراء و نظرات رهبر معظم انقلاب در موضوع موسیقی به خوبی نشان دهنده تمایز ایشان با بسیاری از اندیشمندان دینی می‌باشد. به راستی چند تن اندیشه فرهنگی و هنری ایشان، علی رغم مؤلفه‌های بسیار ویژه و بی‌نظیر خود هنوز در پس حجاب غفلت اهالی فرهنگ و اندیشه باقی مانده است. به راستی آیا با گذشت بیش از سه دهه از تخاطب مداوم ایشان با مسئولین و مردم در جایگاه رهبری و بیان نکات گرانبهای فراوان پیرامون امر فرهنگی، وقت آن نرسیده است که علاوه بر شخصیت سیاسی ایشان، به آراء و نظرات فرهنگی ایشان هم توجه شود؟ آیا وقت آن نرسیده است که پژوهشگران عرصه فرهنگ پایان‌نامه‌ها، رسالات و کتاب‌هایی در تبیین اندیشه فرهنگی ایشان به چاپ رسانند؟ طبع تأمل عمیق در اندیشه فرهنگی ایشان می‌تواند دریچه‌های جدیدی به روی دغدغه‌مندان این حوزه بگشاید. امید است که اثر موجود بتواند گامی در راستای تبیین اندیشه راقی رهبر معظم انقلاب بردارد.
به گزارش فارس، کتاب «هنر متعهد؛ بررسی جایگاه، وضعیت و بایسته‌های هنر انقلاب اسلامی» در ۳۰۰ نسخه به قیمت ۷۹ هزار تومان چاپ شده است.
انتهای پیام/