نفوذی‌ها در سینمای ایران

خبرگزاری فارس- گروه سینما: فیلم‌های امنیتی از جمله آثار محبوب در سینما هستند. آثاری که در آن نبرد اطلاعاتی میان نیروهای امنیتی و جاسوسان به نمایش گذاشته می‌شود، به خصوص در سینمای خودمان که فیلم‌های خوبی با مضامین امنیتی در آن ساخته شده‌اند. فیلم‌هایی که گهگاه پایشان به جشنواره فجر نیز باز می‌شود و مورد استقبال مخاطبان قرار می‌گیرند.

امسال نیز یکی دیگر از این آثار پا به جشنواره چهلم گذاشته است. اثری که بهانه‌ای شد تا به سراغ بررسی خط نفوذ در سینمای ایران بریم و بررسی داشته باشیم بر روی آثاری که به صورت آشکار و یا پنهان به مسئله نفوذ عناصر خارجی و گروهک‌هایی همچون منافقین پرداخته‌اند. فیلم‌هایی که علاوه بر هشدار دادن جدی درباره این مسئله با روایت‌های دراماتیک، مخاطب را با خود همراه می‌کنند.

گروهک منافقین یا همان مجاهدین خلق بیشترین سوژه‌ها را در فیلم‌هایی با مضمون نفوذ به خود اختصاص داده‌اند. به خصوص که در دهه شصت و همراه با التهابات آن دوران، این گروهک بسیاری از چهره‌های برجسته انقلاب را به واسطه عناصر نفوذی خود ترور کرد.

فیلم «ضد» به کارگردانی امیر عباس ربیعی جدیدترین اثری است که مسئله نفوذ منافقین را آن هم در حال و هوای دهه شصت جلوی دوربین برده است. فیلم حاضر در جشنواره فجر چهلم و سابقه کارگردانش در اثر قبلی خود با نام «مصلحت» نشان می‌دهد که قرار است اثر قابل تاملی را شاهد باشیم. ربیعی از جمله کارگردانانی است که در کنار محمد حسین مهدویان بیشتر تجربه ساخت را درباره مسئله نفوذ در فیلم‌های خود دارد.

«مصلحت» فیلم دیگر ربیعی نیز همچون «ضد» مسئله نفوذ را در اوایل انقلاب اسلامی اما اینبار در میان حزب توده به تصویر می‌کشد. اثری که در در بخش نگاه نو سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشت و حواشی بسیاری نیز پیدا کرد. اثری که نشان می‌دهد ربیعی در هر دو فیلم خود به دنبال طرح مسئله نفوذ در ساختار حاکمیتی اوایل انقلاب است.

محمد حسین مهدویان دومین کارگردانی است که در خصوص آثاری با محوریت نفوذ باید به سراغش رفت. مهدویان با دو فیلم «ماجرای نیمروز» و «رد خون» به سراغ گروهک مجاهدین خلق رفته است. گروهی که در اوایل انقلاب با حضور مسلحانه و ترور شخصیت‌های مهم انقلاب اسلامی و صد البته مردم عادی تبدیل به یکی از گروه‌های منفور در نظر مردم ایران شده است.

مهدویان در این دو فیلم پیرامون نبرد اطلاعاتی نیروهای امنیتی ایران در مقابل نفوذی‌های سازمان منافقین در ساختار امنیتی ایران صحبت می‌کند. فیلم‌هایی که سی و پنجمین و سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشتند و توانسته‌اند در مجموع برنده شش سیمرغ بلورین از جمله بهترین فیلم جشنواره باشند.

«سیانور» دیگر فیلمی است که سوژه نفوذ و اختلافات داخلی گروهک منافقین را دستمایه داستان خود قرار داده است. بهروز شعیبی در این فیلم با نمایش داستانی عاشقانه تلاش می‌کند تا چهره منافقین را آنچه که هست به نمایش بگذارد. هرچند که این فیلم به صورت مستقیم مسئله نفوذ را مطرح نمی‌کند اما سوژه منافقین به خودی خود قابلیت طرح این مسئله را در فیلم دارد.

فیلم بعدی که بحث نفوذ را در سینمای ایران پیش می‌کشد ساخته بهروز افخمی است. بهروز افخمی که کارگردان شناخته شده‌ای است در فیلم امنیتی «روباه» تلاشی از نفوذ عناصر اطلاعاتی خارجی را برای ترور دانشمندان هسته‌ای به نمایش می‌گذارد. فیلمی که با توجه به سوژه جذابش اما آنچنان که باید مورد توجه مخاطبان قرار نگرفت.

فیلم «نفوذی» محصول سال ۱۳۸۷ و به کارگردانی احمد کاوری است. اثری که داستان بازگشت اسیری را روایت می‌کند که مظنون به جاسوسی برای مجاهدین خلق است. اما ماجرا به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد و جای نفوذی و ضد نفوذی عوض می‌شود.

«امکان مینا» دیگر فیلم حاضر در جشنواره فجر بود که موضوع نفوذ را این بار در رسانه مطرح می‌کند. فیلم را که در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشت، کمال تبریزی ساخته است. فیلمی که داستانی عاشقانه از رابطه زوجی را در دهه شصت به مخاطب ارائه می‌دهد که شخصیت زن داستان یک مامور نفوذی سازمان مجاهدین خلق است.

انتهای پیام/