جزئیات برگزاری دوره‌های کارورزی/ تاثیر دوره کارورزی در اشتغال آفرینی
مهدی حمزه‌پور عضوهیأت علمی دانشگاه امام صادق و رئیس اندیشکده فناوری نرم در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس با بیان اینکه محیط علمی و دانشگاهی عمدتا محیط تئوریک و آکادمیک است و معمولا فاقد آموزش‌های ارتقاء مهارت دانشجویان و جوانان جویای کار است، گفت: طرح کارورزی در اصل تلاش می‌کند که یک تجربه عملی را بین محیط علمی و محیط عملی، محیط واقعی کسب‌وکار و بازار در اختیار فرد کارجو یا فارغ‌التحصیل یا دانش آموخته و دانشجو قرار بدهد. کارورزی در اصل بین محیط علمی و عملی را پیوند می‌دهد و به تعبیر دیگر بین دانش دانشگاهی و تجربه عملی در محیط کسب‌وکار پیوند عمیق و معناداری ایجاد می‌کند، در واقع کارورزی پلی است میان آموخته‌های تئوریک در دانشگاه‌ها یا هر مرکز آموزشی در عمل و صحنه عمل.
وی افزود: با توجه به وضعیت عملکردی، کارایی، اثر بخشی و بهره‌وری دانشگاه‌های کشور در مجموع به نظر می‌رسد که قطعا طرح کارورزی در دستور کار قرار بگیرد و لازم است کارورزی با عناوین مختلف برای دانشجویان عزیز، اساتید بزرگوار و همینطور برای کسانی که در مقطع تحصیلات تکمیلی هستند، انجام شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق با اشاره به اینکه بحث ارتقاء مهارت می‌تواند با عناوین مختلف انجام شود، اظهار داشت: بعضی از طرح‌ها به نام طرح کارآموزی یا طرح کارورزی است. همینطور دفاتری هم در دانشگاه‌ها برای ارتباط بین صنعت و دانشگاه‌ها هستند یا فرصت‌های مطالعاتی داخلی که طبق آئین نامه جدید ارتقاء و ترفیع دانشگاه‌ها، اساتید موظف هستند آموخته‌های خود را در یک محیط صنعتی و در یک محیط کسب‌وکار عملیاتی کنند یا در قالب یک پروژه میدانی راهبری کنند. طرح کارورزی یا طرح‌های مشابهی که نام بردم امکان و فرصتی برای آشنایی و ارتقاء مهارت‌های دانش‌آموختگان دانشگاهی و همچنین اساتید جوان با محیط کسب‌وکار فراهم می‌کند که باعث افزایش قابلیت‌های آنها برای اشتغالشان در آینده می‌شود.
وی ادامه داد: درباره جامعه اساتید جوان باعث عمیق شدن و بالا رفتن کیفیت تدریس و کیفیت پژوهش‌ها و همچنین آشنایی با پروژه‌های میدانی و محیط واقعی کسب‌وکار می‌شود.کارورزها هم در محیط کارورزی قدرت انتخاب بیشتری در انجام وظایف ارائه شده پیدا می‌کنند. کارورزان و کارجویان در فرصت محدود کارورزی که معمولا چهار ماه، شش ماه، هشت ماه یا حداکثر یک سال است و این فرصت بستگی به محیط کسب‌وکار، چشم‌انداز و اهداف آن سازمان دارد، بهتر می‌توانند علاقه‌مندی‌ها و گرایش‌‌های خود را در زمینه‌های مختلف پیدا کرده و نقاط ضعف و قوت کار خود را ارزیابی کنند.
حمزه پور افزود: به عبارت دیگر کارورزی یک تجربه دست اول و بسیار ذی قیمت و عملیاتی است که دانش آموختگان دانشگاهی علاوه بر مهارت‌های مهمی که به لحاظ فنی و دانشی در زمینه رشته تحصیلی و کسب‌وکار خودشان فرا می‌گیرند، برقراری ارتباط مؤثر، تعهد کاری، وقت شناسی، نظم، قدرت حل مسئله، کار گروهی و همچنین خود مدیریتی، برنامه‌ریزی، سازماندهی و آشنایی با انواع نرم‌افزارها و فناوری‌های مرتبط با محیط کسب‌وکار خود را نیز در این فرصت کارآموزی وکارورزی می‌آموزند.
رئیس اندیشکده فناوری نرم اظهار داشت: در محیط کسب‌وکار پیچیده امروز و به ویژه در محیط آینده‌ای که به محیط متاورس معروف است، کارورزی با کیفیت همراه با آموزش مباحث فنی، مباحث کسب‌وکار، مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های مدیریتی و مباحثی مثل اصول و فنون مذاکره برای شاغل شدن در این محیط کسب‌وکار پیچیده طبیعتا بسیار واجب و ضروری است.
وی ادامه داد: دانش آموختگان دانشگاه یا حتی دانشجویانی که مشغول به تحصیل هستند یا جوانانی که به دنبال کار مناسب و اشتغال پایدار هستند، می‌توانند با گذراندن دوره کارورزی خوب و مناسب، سریع‌تر از یک دانش آموخته دانشگاهی یا یک کارگر ساده یا کارجوی ساده به یک کارشناس مجرب و کارشناسی که قابلیت درآمد زایی پایدار دارد، تبدیل شوند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: همان طور که کارورزها مشغول کارورزی هستند برای یک سازمان یا یک شرکت یا یک بنگاه تولیدی اقتصادی یا هر بنگاهی که به عنوان کارورز به آن مراجعه می‌کنند و در آن محیط تجربه کار عملیاتی و میدانی همراه با افزایش و ارتقاء مهارتشان پیدا می‌کنند، به طور همزمان آن سازمان یا شرکت هم در حال ارزشیابی این کارورزان است و اگر کارورزان علاقه مند باشند، می‌توانند پس از کارورزی در آن سازمان یا شرکت مشغول به کار شوند.لذا به نظر من افرادی که به دنبال اشتغالی هستند که آن شغل هویتی برایشان ایجاد می‌کند و همراه با علاقه‌مندی‌شان باشد، دوره کارورزی می‌تواند این فرصت را به نحو احسن برای آنها فراهم کند.
حمزه پور درباره موفقیت یا عدم موفقیت اجرای طرح کارورزی اظهار داشت: حوزه کارورزی در محیطهای پزشکی سابقه و قدمت فراوانی دارد و به نظر من کارورزی و کارآموزی و اصطلاحا دوره اَنترنی در گروههای پزشکی که یک امر اجباری و لازم است و نظم و دیسیپلین خاصی دارد، با موفقیت خیلی بالایی انجام می شود. گروههای پزشکی و پیراپزشکی دوره کارورزی را در همه جای دنیا خیلی خوب انجام می دهند چون هم نظارت خیلی خوب هست و هم فرهنگ سازی خوبی بین دانشجویان ، اساتید، کادر پزشکی در بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها وجود دارد و یک امر پذیرفته شده و از قبل برنامه ریزی شده است و همینطور افراد با آگاهی بالایی وارد دوره‌های کارورزی می‌شوند و هدفشان را از کارورزی می دانند.پس دوره های بسیار خوبی است که کارورزان در حوزه عملیات پزشکی، پیراپزشکی و پرستاری زودتر بتوانند آماده شوند.
وی اضافه کرد: در سایر رشته ها مثلا در رشته‌های فنی مهندسی هم دوره کارورزی کمابیش خوب انجام که البته بستگی دارد به اینکه صاحبان کسب‌وکار چقدر انگیزه و نظارت کافی دارند و چقدر همکاری می‌کنند و همچنین خود فرد کارورز چقدر اهتمام و انگیزه دارد، همینطور آن مرکزی که افراد را گسیل داشته به سمت کسب‌وکار چقدر نظارت کافی و لازم دارد و دارای یک سیستم ارزشیابی منسجم و منظمی در مورد طرح کارورزی است یا نیست. اگر کارورزی‌ها خوب انجام شود و منظم و تا حدی نظام یافته و اجباری باشد، بهره بیشتری در محیط کسب‌وکار ایران می‌توانیم ببریم.
این استاد دانشگاه ادامه داد: به علاوه دانش آموختگان دانشگاهی و دانشجویان و حتی اساتید جوان زودتر می‌توانند وارد کسب‌وکار واقعی شوند و همینطور با محیط عملیاتی کسب‌وکار و مهارت‌های جانبی مربوط به کسب‌وکار مورد علاقه خود، بهتر آشنایی پیدا کنند . لذا با توجه به وضعیت فعلی و کمرنگ شدن فرهنگ کارورزی، در حال حاضر فقط گروههای پزشکی و گروههای فنی مهندسی به طور نسبی موفق هستند. بنابراین سایر رشته‌ها مثل رشته‌های مدیریت، اقتصاد، روانشناسی هم رشته‌هایی هستند که مانند رشته پزشکی بین محیط آکادمیک و محیط عملیاتی دائما باید رفت و آمد داشته باشند. به ویژه تأکید من روی رشته مدیریت است که قطعا دانش آموخته دانشگاه در رشته مدیریت یا دانشجوی رشته مدیریت به ویژه از سال دوم، سوم به بعد در قالب انجام کارآموزی، کارورزی، انجام پروژه و عضویت در پروژه‌های مختلف همراه با اساتید مجرب خود بین محیط آکادمیک، دانشگاه و محیط سازمان باید رفت و آمد داشته باشد تا با محیط واقعی کسب و کار آشنا شوند و همراه با ارتقاء مهارت‌ها زودتر آماده ورود به بازار کار شوند.
* تاثیر دوره کارورزی در اشتغال آفرینی
رئیس اندیشکده فناوری نرم با بیان اینکه دوره کارورزی در مهارت آموزی و اشتغال دانشجویان و کارجویان نقش بسیار مؤثری دارد گفت: کارورزی یک فرصت طلایی و استثنایی است و دوره منحصر به فردی محسوب می‌شود چون فرد کارورز و آن سازمانهای بینابینی که این کارورزان را گسیل می دارند یا به خدمت می گیرند، این فرصت را در اختیار کارجو یا کارورز قرار می‌دهند تا بتوانند مهارت‌های متعددی را در افراد، متناسب با حوزه کسب و کار و حوزه دانش تخصصی‌شان که در دانشگاه آموختند، ارتقاء دهند. از این رو کارورزی یکی از منحصر به فردترین دوره‌هایی است که می‌تواند زمینه آمادگی بالا را برای ورود افراد و به ویژه دانشجویان، اساتید جوان و دانش‌آموختگان دانشگاهی به محیط واقعی کسب و کار فراهم کند پس به همین دلیل باید کارورزی را در کشور باید جدی بگیریم.
حمزه پور تاکید کرد: اگر کارورزی در محیط دانشگاه ابتدائا به صورت مقدماتی برگزار شود بسیار مؤثرتر است و اگر دانشجو قبل از اینکه از دانشگاه دانش آموخته شود کارورزی را در این محیطهای کارورزی به صورت اجباری و گذراندن واحدهای درسی با نظارت کافی دانشگاه‌ها و مدیران دانشگاه انجام دهد، به نظر می رسد که در دوره تکمیلی کارورزی در بیرون از دانشگاه این حلقه ارتقاء مهارت، تکمیل می‌شود و فرد به راحتی و با انطباق بیشتری می تواند وارد محیط کسب و کار مرتبط با شغل خود شود و بدین صوررت تناسب بین شغل و شخصیت را زودتر می‌تواند داشته باشد. اگر تناسب بین شغل و شخصیت در سایه اهمیت به کارورزی و ارتقاء مهارت‌ها در افراد و به ویژه در دانش آموختگان دانشگاه ایجاد شود ما شاهد رضایت شغلی بالایی هستیم.
وی اضافه کرد: یکی از معضلات در محیط کسب و کار ایران به ویژه در سازمانهای دولتی و حاکمیتی این است که سازمانهای ایستا و نیوتنی هستند. سازمانهای بخش خصوصی که پویایی و چالاکی دارند اما سازمانهای بخش دولتی آن چالاکی، خلاقیت و نوآوری را معمولا ندارند. اگر بین شغل و شخصیت تناسبی وجود نداشته باشد باعث می شود که رضایت شغلی پائین بیاید لذا کارورزی و دوره کارورزی افراد را آماده می کند تا افراد محیط کسب وکار خود را آگاهانه انتخاب کنند و تناسب بین شغل و شخصیت را می توانیم در کارورزی داشته باشیم. اگر تناسب بین شغل و شخصیت برقرار شود ما به رضایت شغلی در میان خیلی از افراد شاغل می توانیم دست پیدا کنیم و اگر بتوانیم رضایت شغلی را در کشور افزایش دهیم بهره وری، اثربخشی و کارایی به شدت بالا می‌رود و کشور به مرز خودکفایی، جهش تولید و ثروت آفرینی بسیار بسیار خوب و موجهی دست خواهد یافت.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق درباره برگزاری دوره کارورزی در دوره کرونا گفت: در دوره کوید و در دوران کرونا خیلی از سازمان‌ها به ویژه سازمانهای آموزشی و پژوهشی، دانشگاه‌ها و بعضی از مراکز مشابه اینها کسب‌وکار خود یا آموزش‌های شان را به صورت استفاده از بستر فضای مجازی پیگیری می‌کردند، بنابراین برخی از دانشگاه‌ها در بحث کارورزی مجبور شدند کارورزی‌های اجباری که در قالب واحد درسی است را به صورت مجازی برگزار کنند. طبیعتا دوره کارورزی با حضوری بودن معنا پیدا می‌کند و مجازی بودن کارورزی در اکثر مواقع منجر به افزایش ارتقاء مهارت به ویژه در محیط کسب‌وکار واقعی نمی‌شود. بنابراین تا حد امکان سیاست حضوری شدن کارورزی‌ها باید در دستور کار قرار گیرد؛ مگر در مواقعی که وضعیت کشور وضعیتی بحرانی باشد و به هیچ وجه نشود کلاس‌ها یا دوره‌های کارورزی را به صورت حضوری برگزار کرد.
وی ادامه داد: مجازی شدن کارورزی‌ها از کیفیت لازم مدنظر در اهداف کارورزی کم می‌کند و به اهداف کارورزی نمی‌رسند. هرچقدر کارورزی‌ها چهره به چهره و در محیط کسب‌وکار واقعی اتفاق بیفتد، طرح‌های کارآموزی و کارورزی و یا ارتباط بین صنعت و دانشگاه یا محیطهای پروژه طبیعتا با کیفیت بالاتری برقرار خواهد شد و به اهداف کارورزی که همانا ارتقاء مهارت‌ها و ایجاد تناسب میان شغل و شخصیت است بهتر می‌توان دست پیدا کرد.
رئیس اندیشکده فناوری نرم برای بهبود کارورزی و طرح کارورزی دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاهی و حتی استادیاران جوان دانشگاه، راهکارهایی پیشنهاد داد: دانشجویان در رشته‌های مورد علاقه‌شان در دانشگاه تحصیل کنند و تا حد امکان قبل از ورود به دانشگاه علاقه خود و دغدغه‌شان و مسأله محوری را در ذهنشان داشته باشند که با آن مسأله، دغدغه و علاقه وارد رشته مورد علاقه خود شوند. اگر دانشجو با دغدغه‌مندی، مسأله و علاقه وارد رشته دانشگاهی مورد علاقه خودش شود، طبیعتا در مطالعاتی که در طول تحصیل خود دارد این نیاز را برای خود احساس می‌کند که حتما برای ارتقاء سطح دانش این موارد دانشی خود را در یک محیط کسب‌وکار، آزمایشگاهی و کارگاهی امتحان کند.
وی اظهار داشت: در مجموع دغدغه مند بودن، مسأله محور بودن، داشتن برنامه برای سازمان مبدا و سازمان مقصدی که کارورزی را تعریف می‌کنند و دانشجو و دانش‌آموختگان از سازمان مبدا یا دانشگاه مبدا به آن سازمان مقصدی که کارورزی انجام می‌شود، گسیل می شوند و داشتن برنامه و هدفمندی و همچنین ارزشیابی درست و منطقی و نظام یافته از این دوره‌های کارورزی و بازخورد‌هایی که به خود فرد کارورز و مدیران دانشگاه که افراد را به سمت سازمانهای مقصد گسیل می دارند برای کارورزی می‌تواند کمک کند برای اینکه ما طرح کارورزی را بهبود ببخشیم و از همه مهم تر آن هدفمندی در حوزه کارورزی است که ما بایستی افراد را آماده کنیم و این آمادگی شغلی در سایه ارتقای مهارت‌ها در زمینه شغلی خودش به وجود می آید هر چقدر ما بتوانیم فرد را آماده کنیم برای فضای کسب‌وکار مرتبط با رشته تحصیلی خودش ما در طرح کارورزی به موفقیت دسترسی پیدا کردیم.
انتهای پیام/