آذربایجان و «بازی گازی» با اروپا
به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در بیشکک، «ویکتوریا پانفیلووا»، روزنامه نگار و کارشناس علوم سیاسی روزنامه «نزاویسیمایا گازتا» در تحلیلی به بررسی سیاست گازی آذربایجان در قبال اروپا پرداخت.
در این تحلیل آمده است: «آلپارسلان بایراکتار» معاون وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه معتقد است ترانزیت گاز آذربایجان، روسیه و ایران به اتحادیه اروپا از طریق ترکیه انجام خواهد شد.
در تاریخ ۶ ژوئن، آنکارا میزبان نشست وزیران و مقامات ارشد وزارتخانه‌های امور خارجه ترکیه، آذربایجان و ترکمنستان بود که در آن “مسئله گاز” بحث و تبادل نظر شد.
به ویژه در موضوع نحوه افزایش عرضه گاز دریای خزر به کشورهای اروپایی، مسیر آذربایجان را جایگزین روسیه قرار دادند. با این حال، بدون گاز ترکمنستان، باکو نمی‌تواند انتظارات بروکسل را برآورده کند زیرا زیرساخت‌های حمل و نقل گاز وجود ندارد و تمایل آشکار اتحادیه اروپا برای سرمایه گذاری در ساخت خط لوله ترانس خزر هم مشاهده نمی‌شود. در این میان ایران با ارائه یک طرح سودآور برای پمپاژ گاز ترکمنستان به خاک آذربایجان به کمک آمد.
تحویل گاز روسیه به اروپا اخیراً به میزان قابل توجهی کاهش یافته است، به این ترتیب قیمت انرژی افزایش یافته و منابع جایگزین نیازهای ساکنان قاره اروپا را پوشش نمی‌دهند.
همانطور که «آندری اسپینو» معاون نخست وزیر و وزیر زیرساخت و توسعه منطقه‌ای جمهوری مولداوی پیشنهاد کرد که آذربایجان می‌تواند نقش مهمی در غلبه بر بحران انرژی در اروپا ایفا کند.
وی در حاشیه «هفته انرژی باکو»، بر اساس اطلاعات منبع Trend.az، خاطرنشان کرد که بحران انرژی بر اروپا، از جمله مولداوی که علاقه‌مند به دریافت گاز از طریق کریدور گاز جنوبی است، تأثیر زیادی گذاشته است.
وی گفت: می‌توان از طریق بلغارستان و رومانی که جمهوری با آن‌ها یک اتصال داخلی دارد، این مسئله را سازمان‌دهی کرد.
اسپینو با بیان اینکه مولداوی حدود ۳ میلیارد متر مکعب در سال مصرف می‌کند، خاطر نشان کرد: در سال ما می‌خواهیم در محدوده ۱ تا ۳ میلیارد متر مکعب متر گاز قراردادی امضا کنیم.
این وضعیت برای اجرای اهداف ترکیه یعنی تبدیل شدن به قطب انرژی برای اروپا مناسب است. «کریدور گاز جنوبی» که از باکو تا جنوب ایتالیا به طول ۳ هزار و ۵۰۰ کیلومتر امتداد دارد، از خاک ترکیه می‌گذرد. «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور این کشور آن را نماد دوستی ترکیه و آذربایجان خواند.
همچنین «جریان جنوبی» روسیه نیز از ترکیه می‌گذرد. امروزه، به گفته «اردوغان»، ترکیه مدعی قطب انرژی شدن است و قصد دارد جریان هیدروکربن‌ها را نه تنها از آذربایجان و ترکمنستان، بلکه از کردستان عراق، ایران و اسرائیل را ببندد. همانطور که «بایراکتار»در جریان مجمع انرژی باکو گفت: ترکیه می‌تواند به نقطه ترانزیت گاز آذربایجان، روسیه و ایران برای تحویل به بازارهای اروپایی تبدیل شود.
بروکسل همچنین روی افزایش حجم گاز در امتداد کریدور جنوبی حساب باز کرده است. همانطور که «سردار آیتاکوف»، کارشناس آسیای مرکزی به «نزاویسیمایا گازتا» گفت: حجم گاز مورد نظر اروپا قبلاً مشخص شده است.
بر اساس گزارش Global gas report 2022 منتشر شده توسط اتحادیه بین المللی گاز(IGU) گفته می‌شود که کمیسیون اروپا برنامه‌هایی برای افزایش واردات گاز از طریق خطوط لوله از منابع غیر روسی تا پایان سال ۲۰۲۲ به میزان ۱۰ میلیارد مترمکعب ارائه کرده است.
با حفظ سطح فعلی صادرات به اروپا در طول سال ۲۰۲۲، صادرات آذربایجان نسبت به سال گذشته حدود ۳ میلیارد متر مکعب در سال افزایش خواهد یافت.
در این گزارش آمده است که ظرفیت خط لوله آزاد کافی برای دستیابی به این هدف وجود دارد، اما این سوال همچنان در مورد توانایی این کشورها برای افزایش تولید از میادین خود باقی است.
«الهام علی اف» رئیس جمهور آذربایجان در چارچوب «هفته انرژی باکو» خاطرنشان کرد که در این جمهوری تولید و صادرات گاز افزایش داشته است.
وی تاکید کرد: سال گذشته آذربایجان ۲۲ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی صادر کرده است. در عین حال ظرفیت خط لوله ترانس آدریاتیک (TAP) که گاز آذربایجان را به اروپا می‌رساند ۱۰ میلیارد متر مکعب است.
علی اف افزود: ما در فکر گسترش آن هستیم، زیرا نیازهایی به آن وجود دارد.
به گفته «سردار آیتاکوف»، در این زمینه، اخبار مربوط به توافق جدید بین باکو و عشق آباد کمتر قابل توجه بود.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران،«ایرنا» نوشت: بر اساس این یادداشت تفاهم، طرفین توافق کردند حجم گاز انتقالی از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از طریق خطوط لوله ایران را دو برابر کنند.
لازم به ذکر است که در ابتدا طرح «سوآپ» (توافق بین دو طرف مقابل در مورد مبادله پرداخت‌ها در آینده مطابق با شرایط مشخص شده در قرارداد است) تامین ۱.۵ میلیارد مترمکعب انرژی استان‌های شمالی ایران با گاز ترکمنستان بود که با بازپرداخت همان حجم گاز ایران در غرب کشور به آذربایجان صورت بگیرد.
طبق این طرح که توسط «ایرنا» گزارش شده است (افزایش دو برابری تحویل) به این معنی است که سالانه ۳ میلیارد متر مکعب گاز از ترکمنستان از طریق ایران به آذربایجان می‌رسد.
این رقم با حجمی که اتحادیه اروپا به عنوان «افزایش صادرات آذربایجان به اروپا» روی آن حساب کرده است، مطابقت دارد.
به گفته «آیتاکوف»، همه اینها مشارکت ترکمنستان در این طرح را نه تنها مطلوب، بلکه الزامی می‌کند، چرا که بدون گاز ترکمنستان، آذربایجان نمی‌تواند حتی در کوتاه‌مدت، انتظارات اتحادیه اروپا برای افزایش عرضه گاز به جای گاز روسیه را محقق کند.
بنابراین، به عقیده وی، علیرغم تعهد اعلام شده اتحادیه اروپا به الزامات حقوق بشر قبلی که توسط ترکمنستان و شرایط سختگیرانه برای کاهش انتشار گاز متان در جو در طول تولید و حمل و نقل گاز اعلام شده است، گاز ترکمنستان همچنان به اروپا خواهد رسید.
این کارشناس معتقد است که این آخرین نقض اصول‌شان در این موضوع نخواهد بود.
وی خاطر نشان کرد: در فوریه سال جاری، بیانیه مسکو بین جمهوری آذربایجان و روسیه در مورد همکاری بین جمهوری آذربایجان و فدراسیون روسیه امضا شد. از جمله این قانون وجود دارد که روسیه و آذربایجان از انجام هرگونه اقدام و فعالیت اقتصادی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به منافع طرف مقابل لطمه می‌زند، خودداری کنند.
سخنان رئیس جمهور آذربایجان مبنی بر اینکه تقاضای گاز این کشور در اروپا افزایش یافته است، فقط به معنای اقدامات مستقیم وی به ضرر منافع فدراسیون روسیه است.
اینکه سهم گاز روسیه همچنان کاهش خواهد یافت در اینجا کارساز نخواهد بود و نمایندگان اتحادیه اروپا و تک تک کشورهای عضو (اتحادیه اروپا) در یک ماه گذشته بیش از حد فعالانه با باکو همکاری کرده‌اند و علی اف با خرسندی آمادگی خود را برای تکمیل گاز مجددا اعلام کرد.
تراز گاز اروپا در صورت از دست دادن سهم بازار روسیه به معنای رشد علاقه به گاز آذربایجان است.
انتهای پیام/ح