سوغات اصفهان چیست؟
اصفهان یکی از شهرهای مهم گردشگری ایران است که سوغات متنوع و ارزشمندی اعم از شیرینی‌های سنتی تا بهترین صنایع دستی ایران را دارد.
نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۷/۱۱/۹ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۱/۰۶/۱۳ به‌روزرسانی شده است.
استان اصفهان یکی از پهناورترین استان‌های ایران محسوب می‌شود. شهر اصفهان، مرکز این استان، مشهورترین جاذبه‌های گردشگری ایران را در خود جای داده است. بسیاری از گردشگران خارجی، ایران را به شوق دیدن جاهای دیدنی اصفهان برای سفر انتخاب می‌کنند و از هر گردشگر خارجی که بپرسید، حتما از اصفهان به‌عنوان یکی از شهر موردعلاقه‌اش یاد می‌کند.
خرید سوغات، یکی از جذاب‌ترین بخش‌های سفر است. با خرید سوغات، دوستان و نزدیکان‌مان را در خاطرات شیرین سفر شریک می‌کنیم. در اصفهان، انتخاب‌های زیادی برای خرید سوغات دارید. از انواع شیرینی‌ها و خوراکی‌های خوشمزه گرفته تا بهترین صنایع دستی که در ایران، نظیر آن را کمتر یافت می‌شود. در ادامه بهترین سوغاتی‌های شهر و استان اصفهان را معرفی می‌کنیم.
آنچه باید درباره سوغات اصفهان بدانید:سوغات خوراکی اصفهانصنایع دستی اصفهانسوغات خوراکی اصفهانگز
عکس از وب‌سایت Wikipedia
گز اصفهان، قدمتی طولانی و چند صد ساله دارد. قرن‌ها پیش، پادشاهان ایرانی، گز را به دیگر پادشاهان دنیا پیشکش می‌کردند. در واقع قدمت گز به ۴۵۰ سال پیش و به زمان سلطنت صفویان برمی‌گردد و مهم‌ترین سوغات اصفهان است. این شیرینی لذیذ، از ماده‌ای به نام گز انگبین تهیه می‌شود.
گز انگبین ریشه گیاهی به نام بته یا درخت گز است. ارتفاع این درخت کوهستانی حداکثر به دو متر می‌رسد و بیشتر در مناطق خوش‌آب‌و‌هوای بختیاری و خوانسار در دامنه کوه‌ها به عمل می‌آید.
برای تهیه گز مرغوب از دانه‌های گز گیاهی، شکر و مغز پسته یا بادام و مواد دیگر استفاده می‌شود. گاهی بنا به سفارش عده‌ای، ماده‌ای به نام شیر خشت به گز اضافه می‌کردند و حتی به‌جای آب خالص در آن آب هندوانه می‌ریختند. این نوع گز سفارشی و مخصوص بود که برای پادشاهان و روسای ممالک دیگر به‌عنوان سوغات فرستاده می‌شد و در بازار یافت نمی‌شد؛ اما گز بسیار مرغوب به‌علت کمبود و گرانی ماده اولیه، کمتر تهیه می‌شود.
قیمت گر انگبین بسیار بالا است؛ به همین دلیل و از آنجایی که قیمت محصول نهایی افزایش می‌یابد، امروزه از گلوکز، گلاب، شکر، سفیده تخم‌مرغ، انواع مغزها مثل بادام، فندق، خلال و بیدمشک برای تهیه گز استفاده می‌کنند و به‌جای انگبین، از ترنجبین، شیرخشت، عسل یا انگبین علفی استفاده می‌شود.
گز را به‌شکل‌های مختلفی بسته‌بندی و تولید می‌کنند که این انوع مختلف عبارت است از:
گز لقمه‌ای: پس از درست شدن مواد، گز را با یک دستگاه خاص به قطعات همسان و یک‌شکل برش می‌دهند.گز آردی: گز را به‌شکل گلوله‌های درمی‌آورند سپس با دستگاه پرس به اشکال مربع یا دایره و… شکل می‌دهند. این نوع گز را در بستری از آرد قرار می‌دهند تا سطح چسبنده گز با آرد پوشانده شود و ماندگاری بیشتری را برای گز فراهم کند.گز سکه‌ای: این نوع از گز شبیه گز آردی است؛ اما آن را بعد درست شدن در اندازه‌های کوچک به‌شکل سکه درمی‌آورند و بسته‌بندی می‌کنند.گز برشی: پس از آماده‌سازی مواد و قبل از بسته‌بندی، گز را با دستگاه‌های مخصوص به شکلی برش می‌دهند که مغز داخل آن مشخص باشد.گز با لایه شکلاتی: برای تهیه این نوع گز، آن را با لایه‌ای از شکلات می‌پوشانند تا رطوبت آن حفظ شود و زمان ماندگاری آن افزایش یابد. علاوه بر این به‌دلیل استفاده از پودر کاکائو یا شیر خشک و… طعمی متفاوت نسبت به گز معمولی دارد.گز انگشت پیچ: گزی بسیار نرم است که مغزی در آن وجود ندارد و به‌راحتی با قاشق قابل مصرف است. معمولا این نوع گز برای سالخوردگان مناسب است که نمی‌توانند گزهای سفت را بجوند. پولکی
عکس از وب‌سایت خبرگزاری مهر
بعد از گز، یکی از معروف‌ترین شیرینی‌ها و سوغاتی‌های خوراکی اصفهان، پولکی است. این محصول نه فقط بین گردشگران، بلکه بین اهالی شهر هم بسیار محبوب است. پولکی از خانواده آب‌نبات است و چون ظاهری نازک و شفاف شبیه پولک دارد، به آن پولکی می‌گویند. پولکی با طعم‌های گوناگون تهیه می‌شود که از جمله آن زعفرانی، پسته‌ای، نارگیلی، کنجدی، کاکائویی، لیموعمانی، نعنایی، عسلی و زنجبیلی است.
نبات
نبات یکی دیگر از سوغاتی‌های اصفهان است که البته فقط مختص اصفهان نیست؛ نبات را می‌توانید به‌شکل نبات شاخه یا نبات چوبی خریداری کنید. برای اینکه به نبات‌ها عطر و طعم متفاوتی بدهند و در آن تنوع ایجاد کنند، از مواد مختلفی استفاده می‌کنند. انواع نبات دارچینی، نعنایی، زعفرانی، زیره، لیمویی، آویشن و… در فروشگاه‌های اصفهان به فروش می‌رسد.
عسل فریدونشهر
عکس از وب‌سایت ناردون
شاید تابه‌حال نشنیده باشید که عسل تولیدی در فریدونشهر اصفهان، یکی از مرغوب‌ترین عسل‌های کشور محسوب می‌شود. یکی از دلایل مرغوبیت این عسل، تنوع گیاهی و وجود گیاهان دارویی متعدد در این شهر است. عطر و طعم این عسل بسته به اینکه زنبور از چه گیاهی تغذیه کرده باشد، متنوع است. گونه‌های متنوع عسل در شهرستان فریدونشهر عبارت‌اند از عسل گون زرد، عسل زول و عسل قنقال.
برشتوک
عکس از وب‌سایت Wikipedia
برشتوک یکی از انواع شیرینی‌های سنتی ایرانی است که در شهرهای مختلف کشور تهیه می‌شود. بر اساس نوع آردی که در تهیه آن به کار می‌رود به‌همراه هل و پودر قند برشتوک گندم و برشتوک نخودچی تولید می‌شود و به فروش می‌رسد. برشتوک را به‌شکل لوزی برش می‌دهند و بسته‌بندی می‌کنند.
شیرینی برنجی
عکس از وب‌سایت بیتوته
شیرینی برنجی هم از آن شیرینی‌هایی است که در شهرهای بسیاری در ایران تولید می‌شود؛ مثلا کرمانشاه یکی از شهرهایی است که به نان برنجی‌هایش معروف است. در اصفهان هم مثل کرمانشاه، کارگاه‌های زیادی برای پخت این شیرینی وجود دارد و محصولات آن‌ها را می‌توانید بسته‌بندی شده از فروشگاه‌ها بخرید.
شیرینی کرکی
شیرینی کرکی نام یکی از شیرینی‌های معروف اصفهان است. لطافت و طعم بی‌نظیر این شیرینی باعث شده که طرفداران زیادی در بین گردشگران این شهر داشته باشد.
جوز قندی
عکس از وب‌سایت Wikipedia
این شیرینی محلی یکی از گران‌ترین سوغاتی‌های ایران است. در بعضی دیگر از شهرهای کشورمان نیز این شیرینی سنتی تهیه می‌شود. برای تهیه آن از یک میوه محلی به نام الگ استفاده می‌کنند که در واقع یک نوع هلو است. ابتدا پوست این میوه را می‌کنند و به‌جای هسته، مغز گردوی آسیاب شده و خاک قند می‌ریزند و در نهایت آن‌ها را خشک می‌کنند. در شهرهای دیگر غیر از این هلوی محلی از میوه‌های دیگری مثل آلو، انجیر، گلابی و… هم استفاده می‌کنند.
سوهان عسلی
عسل، کره، شکر، خلال بادام و پسته، آب، گلاب و زعفران دم کرده، مواد اولیه برای تهیه یک شیرینی خوشمزه و متفاوت است که می‌توانید آن را در اصفهان تهیه کنید. این شیرینی به‌شکل‌های مختلفی در بازار عرضه می‌شود. برخی از آن‌ها به‌شکل ورقه‌ای و برخی دیگر برش خورده‌اند.
صنایع دستی اصفهان
اصفهان، مهد صنایع دستی ایران است. صنایع دستی اصفهان دارای قدمتی طولانی هستندو نه‌تنها در ایران، بلکه در سراسر دنیا شهرت دارند. بهترین آثار هنری هنرمندان ایرانی را می‌توانید از میدان نقش جهان و از بازار قدیمی شهر اصفهان خریداری کنید. تنوع صنایع دستی در این شهر به‌قدری است که مطمئنا در بازار، سردرگم می‌شود؛ البته بسیاری از این هنرهای سنتی در اکثر شهرهای ایران رواج دارند. در ادامه با چند مورد از آن‌ها آشنا می‌شویم.
میناکاری
عکس از وب‌سایت خبرگزاری ایسنا
اصفهان زادگاه هنر زیبای میناکاری است. این هنر، امروزه به یکی از مهم‌ترین صنایع دستی اصفهان تبدیل شده است و رونق زیادی دارد. گردشگران داخلی و خارجی از این هنر زیبا استقبال می‌کنند و اشیای زیبای میناکاری شده را به‌عنوان هدیه و سوغات خریداری می‌کنند. میناکاری عبارت است از هنر تزیین وسایل عموما فلزی با مواد رنگی. البته غیر از انوع ظروف فلزی از جنس طلا، نقره، برنج، مس و برنز از میناکاری برای تزیین انواع ظروف سفالی و چینی هم استفاده می‌شود.
خاتم کاری
عکس از وب‌سایت خبرگزاری ایسنا
خاتم‌کاری یکی دیگر از صنایع دستی و هنرهای دیدنی اصفهان است که توسط هنرمندان ماهر اصفهانی و در صنعت چوب مورد استفاده قرار می‌گیرد. هنر خاتم‌کاری غیر از اصفهان، در شیراز هم رایج استو اصل آن در آباده است و قدمت آن به دوران صفویه برمی‌گردد. این هنر عبارت است از کنار هم قرار دادن قطعات کوچک و مثلثی شکل چوبی برای ایجاد اشکال هندسی زیبا. در خاتم‌کاری از موادی مانند استخوان شتر یا اسب، فلز طلا، نقره، آلومینیوم و برنج و چوب‌های آبنوس، عناب، نارنج، فوفل و … استفاده می‌کنند.
پارچه‌های قلمکار
عکس از وب‌سایت Wikipedia
پارچه‌های قلمکاری شده را می‌توان هنر چاپ روی پارچه نام‌گذاری کرد که به‌وسیله قالب‌های چوبی آماده روی پارچه‌های مختلفی چون کتان، کرباس و در رنگ‌های مختلف کوبیده می‌شود و پارچه‌های فوق‌العاده زیبا، جذاب و در عین حال ساده را پدید می‌آورد که می‌توان یک سوغات خوب از سفر به اصفهان باشد.
کاشی‌سازی
قدیمى‌ترین کاشىهاى موجود در اصفهان، کاشىهاى فیروز‌ه‌رنگى است که کتیبه‌هاى تاریخى مناره‌هاى دوره سلجوقى با آن‌ها آراسته شده است. در اصفهان علاوه بر کاشىهاى هفت رنگ و معرق ظروف کاشى، گلدان و اشیای مختلف دیگر با نقوش مختلف ساخته مى‌شوند که عموما جنبه صادراتى دارند. ظروف آبى با نقش سیاه‌قلم شهرضا شهرت فراوانی یافته است.
قلاب دوزی و سایر دوخت‌های تزیینی
قلاب‌دوزى، گل‌دوزى، سکمه‌دوزى و ملیله‌دوزى از هنرهایی هستند که توسط بانوانان اصفهانی انجام می‌شوند. مواد اولیه برای خلق این آثار هنری زیبا، پارچه دست‌باف به رنگ‌هاى مختلف و نخ ابریشم است.
ملیله کاری
عکس از وب‌سایت Wikipedia
کار نقره‌سازى نیز به ملیله کاری معروف است تولید ملیله در استان اصفهان رونق فراوان دارد و نقره‌سازان اصفهان مجموعه‌هاى گردنبند، گوشواره، دستبند و سنجاق را تولید می‌کنند و به فروش مى‌رسانند.
قلم زنی
این هنر از صنایع مشهور اصفهان است و اشیاء قلم زنی شده مانند سینی، گلدان، انواع ظروف، بشقاب، قاب عکس و… در مغازه‌های خیابان چهارباغ و میدان نقش جهان به‌وفور پیدا می‌شوند. هنرمندان اصفهانی با روش‌های حکاکی، مشبک، برجسته کاری روی اشیای مختلفی از جمله گلدان، سینی، لوازم تزیینی، سماور، بشقاب، جعبه و…. نقوش زیبایی را اجرا می‌کنند و آثار ارزشمندی را به وجود می‌آورند که توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کنند.
نظر و تجربیات خود را درباره خرید سوغات در اصفهان با ما و سایر کاربران کجارو به‌اشتراک بگذارید.
پرسش‌های متداولسوغات خوراکی اصفهان کدامند؟گز، پولکی، برشتوک، شیرینی کرکی، شیرینی برنجی، عسل، جوزقندی و…گران‌ترین سوغات خوراکی اصفهان چیست؟گز و جوزقندیعسل مشهور استان اصفهان چه نام دارد؟عسل فریدون‌شهرصنایع دستی اصفهان کدامند؟میناکاری، کاشی‌کاری، ملیله، قلاب‌دوزی، خاتم‌کاری و قلم‌زنی