یکی از آثار ملی دزفول تخریب شد

خانه تاریخی آذرباد توسط عوامل انسانی تخریب شد؛ در جریان این حادثه خانه ثبت‌ملی‌‌شده «صنیعی» نیز هم‌زمان در معرض خطر قرار گرفته است.

با توجه به نگرانی‌های موجود درباره تخریب خانه تاریخی آذرباد دزفول، موضوع تخریب این بنا از سوی اداره‌کل میراث فرهنگی خوزستان و دادستان عمومی و انقلاب شهرستان دزفول به‌صورت جدی در حال پیگیری است.

 غلامرضا سلمان‌پور، سرپرست معاونت میراث فرهنگی خوزستان در خصوص حادثه تخریب خانه آذرباد دزفول اظهار کرد:

بنا بر گزارش‌های دریافتی، نیروهای پایگاه حفاظت اداره میراث فرهنگی دزفول به هنگام گشت‌زنی و پایش در محدوده بافت تاریخی دزفول، متوجه تخریب یک خانه تاریخی در محله لوریان شدند که با توجه به این حادثه و نیز خطرات احتمالی برای بناهای کناری این ساختمان، موضوع به‌صورت جدی در دستور کار کارشناسان اداره‌کل میراث فرهنگی قرار گرفت.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی خوزستان ادامه داد:

متأسفانه خانه تاریخی آذرباد شامگاه پنجشنبه و بامداد جمعه، دهم و یازدهم شهریورماه‌ توسط عوامل انسانی تخریب شد که در جریان این حادثه بنا بر شواهد و بررسی‌های انجام‌شده، خانه ثبت‌ملی‌ شده «صنیعی» نیز هم‌زمان در معرض خطر قرار گرفته است.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی خوزستان بیان کرد:

درهم تنیدگی، اتصال، ارتباط و چسبیدگی ابنیه مسکونی در این شهر به‌نحوی است که در بسیاری از موارد شوادان‌ها به یکدیگر متصل شده‌اند و تفکیک آن‌ها به‌سادگی امکان‌پذیر نیست؛ اما با وجود این، تردد در آن‌ها همچنان وجود دارد و همین الگوها و تنوع معماری هنرمندان و خلاقیت‌های به کار رفته توسط استادکاران بومی در استفاده خاص از آجر است که امروزه از دزفول به‌عنوان یک شهر تاریخی زنده‌یاد می‌شود.

او با تأکید بر این موضوع که هرگونه اقدام در محدوده آثار ثبت‌ملی، مستلزم دریافت مجوز و اراِئه مستندات لازم برای بررسی در شورای فنی است و اقدام به جمع‌آوری و تخریب بخش‌های داخلی بناهای تاریخی و ورود ماشین‌آلات به داخل این‌گونه بناها تخلف محسوب می‌شود و پیگرد قانونی دارد، گفت:

در خصوص قوانین حاکم، علاوه بر اینکه حدود و ضوابط بافت‌های تاریخی از راه مراجع رسمی مانند وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، شورای عالی معماری و شهرسازی برای همه دستگاه‌ها و به‌ویژه شهرداری‌ها ابلاغ شده است و این دستگاه‌ها پیش از آغاز هرگونه فعالیت عمرانی، اجرایی و ساختمانی، مکلف به دریافت استعلام از دفاتر و ادارات میراث فرهنگی هستند، آثار ثبت‌ملی نیز به‌صورت خاص، تابع قوانین نظارتی و حفاظتی ویژه‌ای هستند که حدود و شرایط این شیوه‌نامه‌ها به روشنی در قانون جاری کشور آمده است.

سلمان‌پور دراین‌باره افزود:

بر اساس مواد ۵۵۸، ۵۶۰، ۵۶۴ و ۵۶۶ فصل نهم از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی درخصوص تخریب یا تعرض و ایجاد تغییر و تزلزل در آثار تاریخی، موضوع تخریب یادشده مورد پیگرد قانونی قرار گرفته است.

او ضمن اشاره به عدم دریافت هرگونه مجوز و استعلام قانونی برای تخریب این ساختمان و شواهد و گزارش‌هایی که نشان می‌دهند تخریب‌کنندگان از تجهیزات و ماشین‌آلات شهرداری برای این عمل مجرمانه بهره گرفته‌اند، گفت:

پس از وقوع حادثه و دریافت گزارش‌های اولیه از دزفول، مدیرکل میراث فرهنگی استان به‌همراه جمعی از مدیران شهری و اصحاب رسانه از محل حادثه دیدن کرد و با صدور دستور پیگیری فوری این اتفاق، موضوع هم‌زمان از راه دادستان عمومی و انقلاب شهرستان دزفول در دستور کار قرار گرفت.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی خوزستان با اشاره به نزدیکی پاییز و فصول بارندگی و وضعیت ناپایدار تعدادی از بناهای تاریخی در سطح استان، ضمن اعلام برنامه‌های پیش‌بینی‌شده برای پیشگیری از تخریب‌های احتمالی، افزود:

به‌دنبال وقوع حادثه خانه آذرباد، متاسفانه شامگاه شنبه بخشی از دیوار بیرونی خانه ثبت‌ملی «خلج‌قصاب» دزفول نیز که برای مدت‌های مدید به‌صورت متروک رها شده بود و بخش‌های از فضای داخلی و زیرزمین آن از سوی اداره میراث فرهنگی مرمت شده بود، به‌دلیل‌ نشت آب تخریب شد که با حضور دادستان و دیگر مسئولان شهرستان، بخش در معرض خطر جمع‌آوری شد؛ اما حین عملیات جمع‌آوری دیوار بیرونی، به‌دلیل عدم رعایت ضوابط لازم، به بخش‌های دیگر هم آسیب وارد شد، که موضوع در حال پیگیری است.

او در ادامه با اشاره به چالش‌های همیشگی حوزه میراث فرهنگی و تعرضات گاه‌و‌بی‌گاه حفاران غیرمجاز به حریم محوطه‌های تاریخی که در بیشتر موارد منجر به آسیب و تخریب آثار و اموال فرهنگی کشور می‌شوند، گفت:

در خصوص گزارش‌های مبنی بر تعرضات صورت‌گرفته به برخی از محوطه‌های تاریخی مانند تپه چغابنوت و چغاپهن که هر دو تپه از محوطه‌های ثبت‌ملی کشور محسوب می‌شوند، پیگیری حقوقی درخصوص هرگونه دخل و تصرفی که منجر به آسیب رسیدن یا تغییر در این محوطه‌ها شود، در حال انجام است.

سلمان‌پور یادآور شد:

بر اساس آیین‌نامه اجرایی بند ج ماده ۱۶۶ برنامه سوم توسعه، بند ۲۲ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها، قانون حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی و سایر قوانین مترتب، شهرداری‌ها باید نسبت به حفاظت و صیانت از بافت‌ها و آثار تاریخی اقدام کنند.

او تصریح کرد:

به‌منظور حفظ و مراقبت هرچه بهتر از مواریث ملی، هوشیاری همیشگی انجمن‌ها و جوامع محلی به‌عنوان صاحبان واقعی آثار فرهنگی کشور در همراهی با نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی، بی‌شک باعث قوت‌بخشی و تقویت قوای بازدارندگی میراث فرهنگی در برابر متخلفان و مجرمان خواهد شد.

دزفول یکی از مناطق ارزشمند کشور از لحاظ وجود بافت تاریخی است که بیش از ۱۵۰ بنای تازیخی هم‌اکنون در این بافت تاریخی به ثبت رسیده است که با توجه به قدمت، نوع مواد و مصالح به‌کاررفته، نیازمند مرمت مستمر و مراقبت ویژه‌ هستند.