بهترین دریاچه ها و تالاب های ایران برای سفرهای طبیعت‌گردی
دریاچه‌ها و تالابهای ایران، با برانگیختن حس شادابی و نشاط، به‌عنوان یکی از بهترین مقاصد طبیعت‌گردی و گردش شناخته می‌شوند.
تالاب‌ها و دریاچه‌های هر منطقه، کانون تنوع زیستی در ناحیه هستند و ارزش اکولوژیکی بالایی دارند. گردشگران نیز با حضور در کنار بسترهای آبی، حس زندگی و نشاط را در خود تقویت می‌کنند. مناطق مختلف ایران با دریاچه‌ها و تالابهای متعدد، پتانسیل بالایی به‌عنوان مقاصد طبیعت‌گردی دارند. طبیعت‌گردی یکی از شاخه‌های پرطرفدار گردشگری است و بسیاری از جاذبه‌های طبیعی به‌دلیل قرارگیری در مناطق کوهستانی و مسیر دسترسی سخت، همچنان بکر و ناشناخته مانده‌اند.
آنچه باید از طبیعت‌گردی در دریاچه ها و تالاب های ایران بدانید:از کدام دریاچه ها و تالاب های ایران بازدید کنیم؟درباره طبیعت گردی در دریاچه ها و تالاب هاتجهیزات مورد نیاز برای بازدید از دریاچه ها و تالاب هاtd{border:1px solid #cccccc}br{mso-data-placement:same-cell}
منبع عکس: ایران اکونومیست
از کدام دریاچه ها و تالاب های ایران بازدید کنیم؟تالاب میقان؛ استان مرکزیدریاچه فصلی؛ منطقه شکار ممنوعآدرس: ۱۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان اراک، منطقه فراهان سفلی، مجاورت روستاهای راهزان، ده نمک و طرمزد (مشاهده روی نقشه)مساحت: حدود ۱۰,۰۰۰ تا ۱۲,۰۰۰ هکتارعمق: حدود یک متربهترین زمان سفر: فصل‌های بهار، پاییز و زمستان
منبع عکس: وب‌سایت ارسباران
تالاب میقان یا دریاچه نمک میقان یکی از زیباترین و بکرترین بسترهای آبی کویر مرکزی ایران است و در دشت فراهان واقع شده است. این تالاب فصلی آب شور حدود ۱,۶۵۵ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. حوضچه‌های دریاچه میقان در فصول پرباران آبگیری و در فصل‌های کم باران تقریبا خشک می‌شوند؛ در این زمان باتلاق و نمک‌زار جای دریاچه را می‌گیرد و به آن کویر میقان می‌گویند.
احداث سد در بالا دست تالاب و کاهش حقابه، احداث و تعریض جاده در داخل تالاب و خشکسالی‌های پیاپی سبب کاهش آب دریاچه نمکی میقان نسبت به سال‌های گذشته شده است. خشک شدن تالاب میقان نگرانی‌ها در خصوص افزایش ریزگردها و غبار محلی در کلان‌شهر اراک را افزایش داده است؛ خصوصا به این خاطر که بادهای این منطقه بیشتر از سمت تالاب به‌سوی اراک می‌وزند. گیاهان بوته‌ای و درختچه‌های شورپسند در حاشیه تالاب، بخشی از بافت گیاهی این منطقه را تشکیل می‌دهند و حیواناتی چون گرگ، روباه، مار و عقاب از ساکنان حاشیه این تالاب هستند.
منبع عکس: آفتاب نیوز
آب‌و‌هوای تالاب میقان مدیترانه‌ای، گرم و خشک است. این تالاب زمستان‌های معتدل دارد و در نیمه دوم سال میزبان پرندگان مهاجر سیبری و گردشگران علاقه‌مند به طبیعت‌گردی و پرنده‌نگری است. برج پرنده‌نگری در کنار تالاب وجود دارد. تالاب میقان (به‌دلیل خشک شدن دریاچه شادگان) یکی از اصلی‌ترین زیستگاه‌های زمستانی پرندگان مهاجر منطقه غرب مدیترانه به شمار می‌رود. روز ۱۵ آبان به‌دلیل تجمع درناها در تالاب میقان، روز درنا نامگذاری شده است. در فصل بهار، دریاچه جلوه و حال‌و‌هوایی خاص دارد. تماشای طلوع و غروب خورشید و رصد ستارگان در کنار این پهنه آبی ارزشمند بسیار خاطره‌انگیز است.
فرودگاه اراک در جنوب تالاب میقان قرار دارد. مسیر دسترسی به این دریاچه نمکی آسفالته و هموار است. خروجی جاده تالاب میقان از بزرگراه شمالی در شمال شرقی اراک بهترین راه رسیدن به تالاب محسوب می‌شود. این جاده اختصاصی به طول حدود ۱۰ کیلومتر (۱۴ دقیقه رانندگی) با گذر از روستای طرمزد و کارخانه سولفات سدیم اراک به دریاچه نمک میقان می‌رسد.
منبع عکس: پایگاه خبری گلونی
امکان کمپ در حاشیه تالاب میقان وجود دارد. احداث برج مراقبت در دل این جاذبه طبیعی امنیت منطقه را برای گردشگران و طبیعت‌دوستان بیشتر کرده است. اکو کمپ کویرگردی روستای طرمزد (غرب تالاب) از دیگر گزینه‌های اقامت در سفر طبیعت‌گردی به میقان محسوب می‌شود.
تالاب گاوخونی؛ استان اصفهانمنطقه نمونه گردشگری؛ تالاب ثبت‌شده در کنوانسیون رامسر؛ ذخیره‌گاه زیست‌کرهآدرس: جنوب شرقی شهر اصفهان، مجاور شهر ورزنه (مشاهده روی نقشه)مساحت: ۴۷,۰۰۰ هکتار در زمان پرآبی و ۱۲,۰۰۰ هکتار در فصل تابستانعمق: متغیر؛ حداکثر یک متر بهترین زمان سفر: فصل بهار، پاییز و زمستان
منبع عکس: گوگل مپ/ عکاس: مرتضی برجسته
تالاب گاوخونی یا باتلاق گاوخونی در بخش فلات مرکزی ایران و آستانه کویر ورزنه قرار دارد و یکی از جاذبه‌های طبیعی بکر استان اصفهان محسوب می‌شود. ارتفاع تالاب از سطح دریا ۱,۴۷۵ متر است. تالاب گاوخونی ۱۶۷ کیلومتر با شهر اصفهان و ۳۰ کیلومتر با شهر ورزنه فاصله دارد. زاینده رود در نهایت به تالاب گاوخونی می‌ریزد و تنها منبع اصلی و دائمی تامین آب تالاب گاوخونی است؛ متاسفانه به‌دلیل احداث سد، حدود دو دهه است که حقابه تالاب از زاینده رود تامین نمی‌شود و وسعت تالاب به کمتر از ۵,۰۰۰ هکتار کاهش یافته است.
تالاب گاوخونی در فصل زمستان میزبان پرندگان مهاجری است
درختچه‌های گز، نی، گون و تاغ پوشش گیاهی حاشیه تالاب گاوخونی را تشکیل می‌دهند. آهو، خرگوش، گورخر، گرگ، شغال، روباه، کفتار، لاک‌پشت و بزمجه جانوران ساکن گاوخونی هستند. این تالاب با شروع فصل زمستان میزبان پرندگان مهاجر می‌شود. تعداد و نوع پرندگان بومی و مهاجر تالاب در سال‌های مختلف با توجه به عواملی همچون کیفیت و کمیت آب تالاب، سطح دریاچه و میزان امنیت غذایی متفاوت است. با نابودی این پهنه‌آبی ارزشمند بستر خشک تالاب به کانون ریزگردها تبدیل می‌شود، ساکنان دائمی و موقت خود را از دست می‌دهد و خسارات جبران‌ناپذیری به اکوسیستم منطقه وارد می‌کند.
منبع عکس: گوگل مپ/ عکاس: مهدی پارسی
بهترین مسیر دسترسی به تالاب گاوخونی، جاده گاوخونی در شرق شهر ورزنه است. این جاده از شمال تالاب می‌گذرد و وارد استان یزد می‌شود. با توجه به متغیر بودن وسعت تالاب در فصول و سال‌های مختلف، لازم است مسافتی را با خودرو در منطقه کویری بپیمایید تا کنار آب برسید. کمپ در حاشیه تالاب (در صورت رعایت نکات ایمنی و ریست محیطی) امکانپذیر است. اقامتگاههای روستاهای مالواجرد و حسن آباد در اطراف تالاب گزینه‌های دیگری برای اسکان در سفر چندروزه به تالاب گاوخونی هستند.
تالاب بهشت معصومه؛ استان قمتنها تالاب دائمی قمآدرس: شهرستان قم، حاشیه شرقی کیلومتر ۲۰ اتوبان قم به تهران (مشاهده روی نقشه)مساحت: پنج هکتاربهترین زمان سفر: فصل‌های بهار، پاییز و زمستان
منبع عکس: وب‌سایت نمای ایران
تالاب بهشت معصومه از جاذبه‌های گردشگری طبیعی و بکر قم است که در ۲۰ کیلومتری جنوب «تالاب حوض سلطان» قرار دارد. رودها و چشمه‌های کویری منبع تامین آب این تالاب هستند. پهنه آب شور بهشت معصومه در کنار میدان نفتی البرز قرار گرفته است. متاسفانه برنامه‌ریزی‌های غلط مدیریتی و مسدودکردن آبریزهای ورودی سبب خشک شدن بخش وسیعی از تالاب بهشت معصومه در تابستان ۱۴۰۱ شد.
تالاب بهشت معصومه در فصل زمستان میزبان پرندگان مهاجر است. تپه ماهورهای اطراف این دریاچه مکان‌های مناسبی برای پرنده‌نگری هستند. متاسفانه حضور شکارچیان غیرمجاز، امنیت ساکنان تالاب را به مخاطره انداخته است. چوب پا، مرغابی، فلامینگو، کاکایی، لک‌لک، سار، عقاب و سسک ابرو سفید از پرندگان مهاجر و دائمی ساکن تالاب بهشت معصومه هستند.
منب عکس: خبر آنلاین
خروجی تالاب بهشت معصومه در کیلومتر ۲۰ آزاد راه قم به تهران، بعد از مجتمع مهر و ماه دیده می‌شود. این مسیر به شمال تالاب منتهی می‌شود. دسترسی به تالاب بهشت معصومه کمی دشوار است و با کم شدن سطح آب تالاب در فصل گرما امکان باتلاقی شدن حاشیه تالاب وجود دارد. بهتر است به‌همراه راهنمای محلی و با احتیاط به منطقه سفر کنید. امکان کمپ در حاشیه تالاب وجود ندارد. اقامتگاههای شهر قم گزینه‌های مناسبی برای اسکان در این سفر طبیعت‌گردی محسوب می‌شوند.
گنبد نمکی گرمسار؛ استان سمنانثبت شده در فهرست میراث طبیعی ملی کشورآدرس: غرب شهرستان گرمسار، روستای چشمه نادی (مشاهده روی نقشه)بهترین زمان سفر: بهار و پاییز
منبع عکس: خبرگزاری آنا/ عکاس: امیرحسین جامه بزرگ
گنبد نمکی پدیده‌ای زمین‌شناختی است که در صورت حرکت لایه‌های بزرگ نمکی زیرزمینی به طرف سطح زمین، به‌صورت گنبدی ظهور می‌کند. هسته مرکزی این عارضه طبیعی سنگ است و بارندگی‌های فصلی در ایجاد شکل‌ها و رنگ‌های متنوع آن موثر است. گنبد نمکی غالبا در مناطق گرم و کویری تشکیل می‌شود و مقصد مطلوب ژئوتوریسم است. این پدیده‌های طبیعی زیبا بسیار حساس و شکننده هستند و گردشگران باید بسیار در حفظ و نگهداری از آن‌های کوشا باشند.
گنبد نمکی در جنوب شهر ایوانکی و در شهرستان گرمسار قرار دارد. استان سمنان از معادن نمک متعددی برخوردار است. در این منطقه نیز معدن، تونل و دریاچه نمک (بند نمک) در کنار هم وجود دارند. گردشگران بسیاری برای آب‌تنی و آب‌درمانی در آب‌های دریاچه نمک راهی گرمسار می‌شوند. مناظر زیبای سنگ‌های نمک در حاشیه دریاچه و دیواره‌های غار و تونل بسیار چشم‌نواز و خیره‌کننده هستند و سوژه‌هایی عالی برای عکاسی محسوب می‌شوند. دریاچه‌ای کوچک درون غار نمک شکل‌گرفته است و دریاچه‌ای دیگر به‌صورت روباز در منطقه وجود دارد. رنگ سبز آب دریاچه در کنار حاشیه سفید رنگ آن بسیار تماشایی است. در روزهای گرم سال هوای خنک و مطبوعی داخل غارهای گنبد نمکی گرمسار جریان دارد.
منبع عکس: وب‌سایت ارم بلاگ
برای دسترسی به گنبد نمکی و دریاچه نمک گرمسار می‌توان از جاده ایوانکی به گرمسار (بزرگراه امام رضا) استفاده کرد. ۱۵ کیلومتر بعد از شهر ایوانکی تابلوهای راهنمای معدن (سمت راست جاده) دیده می‌شوند و شما را به سوی این جاذبه راهنمایی می‌کنند. از ابتدای خروجی، جادهای خاکی (سه کیلومتر) تا معادن کشیده شده است. می‌توان خودرو را کنار ساختمان نگهبانی معدن پارک و تا دریاچه پیاده‌روی کرد. در سال ۱۴۰۱ مبلغ ۲۰,۰۰۰ تومان بابت ورودی دریافت می‌شود. آزادراه قم به گرمسار نیز از جنوب دریاچه می‌گذرد. بومگردی قصر شیرین در شهر گرمسار نزدیک‌ترین اقامتگاه به جاذبه گنبد نمکی گرمسار است.
گنبد نمکی جاشک؛ استان بوشهراثر ثبت‌شده طبیعی ملیآدرس: ۱۴۴ کیلومتری شهر بوشهر، حد فاصل شهرستان‌های دیر و دشتی (مشاهده روی نقشه)مساحت: ۵,۴۰۰ هکتاربهترین زمان سفر: فصل‌های پاییز، زمستان و بهار
منبع عکس: گوگل مپ/ عکاس: mohammad hti
گنبد نمکی جاشک یکی از جاذبه‌های ارزشمند، طبیعی، بکر و شگفت‌انگیز استان بوشهر است. این گنبد یکی از گنبدهای نمکی بزرگ و فعال در ایران و خاورمیانه محسوب می‌شود و با وجود فرسایش، ارتفاع آن هر سال کمی بیشتر می‌شود. سنگ‌های رنگا‌رنگ، غار، آبشار کوه و آویزه‌های نمکی از زیبایی‌های طبیعت در دل این کوه نمکی هستند. کوتاه‌ترین بخش گنبد ۷۰ متر و بلند‌ترین بخش آن ۱,۵۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این کوه نمکی یکی از آثار فسیلی ملی ایران است و سوژه‌های مطالعاتی بسیاری برای محققان علم زمین‌شناسی دارد.
شکل‌گیری گنبد نمکی جاشک ۶۰۰ میلیون سال پیش اتفاق افتاده است. آب در زیر لایه‌های نمک این جاذبه جریان دارد و شوری آن ۱۲ برابر آب دریاها است. گیاهانی چون گون، گیشدار، خارشتر، کنار، کهور، گز و درختچه‌های بادام گوهی در برخی قسمت‌های گنبد نمکی می‌رویند. خفاش، پرستو، تیهو، شغال، کفتار، بز و خرگوش از ساکنان این جاذبه طبیعی هستند.
منبع عکس: گوگل مپ
چشمه‌های نمکی ریشه‌های حیاتی جاذبه طبیعی گنبد نمکی جاشک هستند. این چشمه‌ها در غارها تشکیل شده‌اند و مقدار زیادی آب شور از دل زمین بیرون می‌آورند. غارهای نمکی با طول‌های مختلف از دیگر دیدنی‌های گنبد نمکی هستند. برای ورود به غارها به هدلایت نیاز خواهید داشت. قندیل‌های نمکی (استالاکتیت و استالاگمیت) از جذابیت‌های بصری این غارها محسوب می‌شوند. یخچال‌های نمکی (در بخش‌های شمال غربی گنبد)، آبشارهای بلوری، دره گل‌کلم و دودکش جن از جمله بخش‌های مختلف گنبد نمکی جاشک هستند. در فصل‌های بارانی رودخانه‌های کوچک فصلی در کوه جاری می‌شوند و زیبایی مجموعه را دوچندان می‌کنند.
دسترسی به گنبد نمکی جاشک از طریق بزرگراه کنگان به خورموج امکانپذیر است. خروجی جاده گنبد نمکی جاشک در کیلومتر ۵۸ این بزرگراه (دست راست جاده) قرار دارد. می‌توان با خودرو تا نزدیک کوهپایه رفت. انتهای این جاده محل مناسبی برای پارک خودرو وجود دارد و باقی راه را باید پیاده پیمود.
منبع عکس: همششهری آنلاین
گنبد نمکی جاشک جاذبهای وسیع و پرفراز و نشیب است، دسترسی به بخش‌های مختلف آن چندان ساده نیست و نیاز به مهارت و توان بدنی دارد. حضور راهنمای محلی در این بازدید توصیه می‌شود. امکان کمپ در جاشک و محوطه اطراف گنبد نمکی وجود ندارد. اقامتگاه بومگردی جاشک در فاصله کمی از این جاذبه آماده میزبانی از گردشگران است.
گنبد نمکی طغرود؛ استان قمآدرس: کیلومتر هشت جاده قم به جعفریه، قبل از شهرک دامشهر (مشاهده روی نقشه)عمق: متغیر از یک متر در حاشیه تا ۵۰ متر در مرکزبهترین زمان سفر: فصل‌های بهار و پاییز
منبع عکس: بهار نیوز
گنبد نمکی طغرود یا گنبد نمکی قم از جاذبهای منحصر‌به‌فرد در شمال غربی شهر قم است که حدود ۶۰ میلیون سال قدمت دارد. رنگ غالب در این گنبد نمکی سرخ است و به نام «مریخ ایران» نیز شناخته می‌شود. گنبد نمکی طغرود به‌دلیل داشتن دریاچه‌ای زیبا در دل خود، شاهکاری طبیعی و مقصدی مطلوب برای طبیعت گردی محسوب می‌شود. حاشیه سفید اطراف دریاچه گنبد نمکی قم و آب سبز رنگ آن از زیبایی‌های بصری منطقه محسوب می‌شوند. دریاچه در واقع گودالی به قطر حدود ۱۵ متر است. سطح آب دریاچه در سال‌ها و فصول مختلف تغییر می‌کند. طی سال‌ها و فصول پربارش عمق آب در مرکز این گودال به حدود ۴۰ تا ۵۰ متر می‌رسد.
آب‌تنی در آب سرشار از املاح دریاچه گنبد نمکی قم برای درمان بسیاری از ناراحتی‌های پوستی و مفصلی مفید است
دریاچه یا تالاب گنبد نمکی قم به جهت داشتن آب سرشار از املاح (منیزیم، سدیم، پتاسیم و کلسیم) به‌عنوان مقصد گردشگری درمانی شناخته می‌شود. آب‌تنی در این دریاچه برای تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش درد و ناراحتی مفاصل و بهبود جریان خون بسیار مفید واقع می‌شود. شنا در دریاچه گنبد نمکی طغرود بسیار لذت‌بخش است و شوری بالای آب مانع از غرق شدن می‌شود.
جاده قم به جعفریه (جاده جعفریه) در شمال غربی شهر قم بهترین مسیر دسترسی به گنبد نمکی طغرود است. در کیلومتر هشت این جاده و قبل از دامشهر، خروجی کوه نمکی سمت راست جاده دیده می‌شود. بعد از ۹ کیلومتر (حدود ۳۰ دقیقه) رانندگی در این جاده فرعی به گنبد نمکی و دریاچه (تالاب) زیبای آن می‌رسید. این جاده خاکی تقریبا پرفرازونشیب است و ناهمواری دارد؛ ولی با خودروهای سواری می‌توان از آن گذر کرد.
منبع عکس: پینورست
گنبد نمکی طغرود جاذبهای بکر است و هیچ‌گونه امکانات گردشگری اطراف آن وجود ندارد. بهتر است به‌همراه تور یا راهنمای محلی راهی این منطقه شوید. کمپ در اطراف دریاچه یا گنبد نمکی توصیه نمی‌شود. هتل‌ها و مراکز اقامتی شهر قم بهترین گزینه برای اقامت در سفر چندروزه به این منطقه هستند.
دریاچه آت گلی و آبگیر جیران گلی؛ استان اردبیلمنطقه حفاظت‌شدهآدرس: ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مشگین شهر، منطقه شیروان دره (مشاهده روی نقشه)مساحت: حدود ۰٫۳۶ هکتار عمق: حدود سه متر بهترین زمان سفر: فصل‌های بهار و تابستان
منبع عکس: پینورست
دریاچه، آبگیر یا تالاب جیران گلی و دریاچه آت گلی، جاذبه‌هایی بکر، زیبا و طبیعی در دامنه کوه سبلان، کنار منطقه ییلاقی و حفاظت شده شیروان دره هستند. این دریاچه‌ها در ارتفاع ۲,۲۰۰ متری از سطح دریا تشکیل شده‌اند. آت گلی و جیران گلی تنها ۲۰ متر از هم فاصله دارند و مقصدی عالی برای طبیعت‌گردی محسوب می‌شوند.
دریاچه آت گلی محلی مناسب برای پرورش ماهی‌های سردآبی است و جشنواره ماهیگیری در آن برگزار می‌شود. این منطقه ییلاقی، سرسبز و بابرکت یکی از زیستگاه‌های موقت پرندگان مهاجری چون چنگر، آبچیلیک و انواع مرغابی در شمال غرب کشور است.
آبگیر جیران گلی کوچک‌تر از آت گولی است. جیران گلی یکی از آبشخورهای حیوانات شیروان دره محسوب می‌شود و به قلب تپنده حیات جانوری استان اردبیل مشهور است. دیواره‌های سنگی حاشیه آبگیر و خزه‌های اطراف زیبایی‌های جیران گلی را دوچندان کرده‌اند. این آبگیر هرساله در اوایل پاییز و اواخر زمستان میزبان پرندگان مهاجر است.
منبع عکس: سیری در ایران
خیابان بعثت در جنوب شهر لاهرود (لاهرود به شابیل) بهترین مسیر دسترسی به دریاچه آت گلی و آبگیر جیران گلی است. گردشگران باید در کیلومتر ۲۰ این جاده خودروی خود را پارک کنند و باقی مسیر را پیاده طی کنند که چندان دشوار نیست. امکان کمپ در طبیعت زیبای منطقه وجود دارد. هتل دورنا در مشگین‌شهر، نزدیک‌ترین اقامتگاه به این دریاچه‌ها است.
دریاچه کوه گل؛ استان کهگیلویه و بویراحمددریاچه فصلیآدرس: ۱۰ کیلومتری جنوب غرب شهر سی‌سخت، دهانه انبری، گردنه بیژن (مشاهده روی نقشه)مساحت: حدود ۰٫۵ هکتارعمق: حدود ۱۵ متربهترین زمان سفر: فصل‌های بهار و تابستان
منبع عکس: پینورست
دریاچه کوه گل در ارتفاعات دنا و نزدیک شهر سی سخت (۳۵ کیلومتری شمال غربی یاسوج) قرار دارد. این دریاچه طبیعی و بکر نزدیک قله کوه گل تشکیل شده است. در ماه اردیبهشت اطراف دریاچه را دشتی سرسبز و پرگل می‌پوشاند. دریاچه کوه گل سی‌سخت در فصل تابستان میزبان پرندگان مهاجر است و به یکی از بهترین مقاصد برای پرنده‌نگری در ایران تبدیل می‌شود. وسعت دریاچه بسته به میزان بارش سالانه تغییر می‌کند و در بیشتر سال‌ها، اواخر تابستان خشک می‌شود.
برای دسترسی به دریاچه کوه گل ابتدا باید خود را به شهر سی سخت برسانید؛ سپس مسیر جاده چشمه میشی (شرق سی سخت) را در پیش بگیرید. بعد از چشمه میشی وارد جاده کوه گل شوید و در انتهای جاده خودروی خود را پارک کنید. آلاچیق‌های متعددی برای چادر زدن در این بخش تعبیه شده‌اند. برای رسیدن به پای دریاچه باید حدود ۳۰ دقیقه پیاده‌روی و کوه‌پیمایی کنید. بخشی از مسیر شیب تندی دارد.
منبع عکس: خبرگزاری ایرنا
کوه‌پیمایی، پیاده‌روی، پرنده‌نگری، شنا و پیک‌نیک از تفریحات دریاچه کوه گل هستند. آب دریاچه غالبا سرد است و تنها در ساعات آفتابی روز می‌توان در آن شنا کرد. امکان کمپ در طبیعت چشم‌نواز اطراف دریاچه وجود دارد. هتل تفریحی دال دنا، اقامتگاه بومگردی یاس و سوئیت‌های شهرداری نزدیک‌ترین گزینه‌ها برای اقامت در سفر چندروزه به کوه گل سی سخت هستند.
دریاچه گهر؛ استان لرستانداخل منطقه حفاظت‌شده اشترانکوهآدرس: جنوب شرقی شهر درود، منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه (مشاهده روی نقشه)مساحت: ۸۵ هکتارعمق: حداکثر ۲۸ متربهترین زمان سفر: ۱۵ خرداد تا ۱۵ شهریور
منبع عکس: treckEarth
دریاچه گهر یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های دائمی آب شیرین کشور است. این پهنه آبی کوهستانی با ۱,۸۰۰ متر طول و ۵۰۰ متر عرض در ارتفاع ۲,۳۶۰ متری از سطح دریا قرار دارد. دریاچه گهر به‌دلیل داشتن فضای بکر، آب زلال، پوشش گیاهی متنوع و مسیر کوهنوردی جذاب مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. این دریاچه مقصدی مطلوب برای طبیعت‌گردی و ماهیگیری (صید قزل‌آلا) محسوب می‌شود. شنا در دریاچه خطرناک و ممنوع است.
برای رسیدن به دریاچه گهر استان لرستان باید حدود چهار ساعت در مسیری نسبتا دشوار کوه‌پیمایی کنید
دسترسی به دریاچه گهر از طریق شهر درود امکانپذیر است. جادهای آسفالته در جنوب شرقی درود تا پارکینگ چشمه خیه (حدود ۲۰ کیلومتر) کشیده شده است. در ادامه برای رسیدن به دریاچه باید حدود ۱۲ کیلومتر (حدود چهار ساعت) در مسیری نسبتا سخت و مالرو کوهنوردی کنید. بهتر است به‌همراه تورهای گردشگری یا راهنمای محلی عازم منطقه شوید. با توجه به دسترسی سخت و مسیر کوهنوردی طولانی حتما با لوازم کمپ و شب‌مانی به دریاچه سفر کنید. منطقه امنیت مطلوبی دارد. در ابتدای مسیر مالرو، بومیان (برای حمل وسایل) الاغ و قاطر به گردشگران اجاره می‌دهند. هتل‌های ایران زمین و قصر نزدیک‌ترین امکانات اقامتی به دریاچه گهر هستند.
دریاچه دالامپر؛ استان آربایجان غربیآدرس: ۴۵ کیلومتری شهر ارومیه، روستای سوله دوکل (مشاهده روی نقشه)مساحت: حدود ۱,۴۱۳ متر مربععمق: حدود ۵۰ متربهترین زمان سفر: خرداد ماه تا اواخر شهریور
منبع عکس: وب‌سایت نشاط آوران
دریاچه دالامپر نزدیک به قله دالامپر و نقطه صفر مرزی ایران و ترکیه قرار دارد. این پهنه آبی در ارتفاع ۲,۷۰۰ متر از سطح دریا واقع شده است. یخچال‌های طبیعی، غارهای یخی و برکه‌های فراوانی در طول مسیر دریاچه وجود دارند. مسیر دسترسی سخت برای عموم سبب شده است که بیشتر، طبیعت گردان حرفه‌ای و کوه‌نوردان به آن سفر کنند و تا حد زیادی بکر باقی بماند. طبیعت زیبا و هوای عالی گردشی خاطره‌انگیز را برای میهمانان دریاچه دالامپر رقم می‌زنند. امکان ماهیگیری در دریاچه وجود دارد. به‌دلیل سختی مسیر، سفر به دریاچه تنها با گروه‌های طبیعت‌گردی و راهنمای محلی توصیه می‌شود.
جاده ارومیه به اشنویه بهترین مسیر دسترسی به دریاچه دالامپر است. در این جاده با رسیدن به سه راهی «آغ بالاق» مسیر روستای دیزج را در پیش بگیرید. بعد از «دیزج» وارد جاده آسفالته (حدود هشت کیلومتری) روستای «سوله دوکل» شوید. خودروهای معمولی تنها تا آبشار سوله دوکل (یک کیلومتر بعد از روستا) می‌توانند شما را همراهی کنند و باقی مسیر را باید با خودروی آفرود یا نیسان طی کنید. این بخش از مسیر خاکی و حدود ۱۰ کیلومتر (حدود ۳۰ دقیقه رانندگی) است. اغلب گردشگران به قصد کمپ و شب‌مانی و با تجهیزات کامل راهی این منطقه می‌شوند. هتل‌ها و اقامتگاههای ارومیه و اشنویه نیز آماده ارائه خدمت به گردشگران هستند.
دریاچه های آهنک؛ استان تهرانمقصد تورهای غواصی و آفرود سواریآدرس: شهرستان فیروزکوه، روستای سیمین‌دشت (مشاهده روی نقشه)عمق: حوضچه کوچک‌تر حدود هشت متر و حوضچه بزرگ‌تر حدود ۳۲ متربهترین زمان سفر: فصل‌های بهار و تابستان
منبع عکس: ایران توریسم
دریاچه آهنک یک پهنه آبی دائمی در شهرستان فیروزکوه و ارتفاعات جنوبی روستای سیمین دشت است که حدود ۱,۷۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این دریاچه شامل دو حوضچه دو قلو بزرگ و کوچک است. ذوب برف‌های بالادست و چشمه‌های کف جوش منبع تامین آب دریاچه‌های آهنک هستند. شفافیت و میدان دید بالای آب از ویژگی‌های معروف این دریاچه طبیعی محسوب می‌شوند. در آب زلال دریاچه ماهی کپور و قورباغه به چشم می‌خورد. امکان شنا و غواصی در دریاچه آهنگ وجود دارد. آب دریاچه به‌دلیل وجود گوگرد تلخ‌مزه است و ماهی‌های آن قابل‌مصرف نیستند. نیزارها و درختچه‌های گز، زیبایی اطراف دریاچه را دوچندان کرده‌اند.
برای بازدید از دریاچه آهنک باید با خودروی شخصی یا قطار به سیمین دشت بروید. قطار تهران به ساری در سیمین دشت ایستگاه دارد. جاده دریاچه آهنک در جنوب سیمین دشت قرار دارد و تا کنار دریاچه‌ها کشیده شده است. این جاده خاکی، ناهموار، باریک و پرپیچ‌وخم است و در روزهای بارانی گذر از آن با خودروهای سواری معمولی مشکل‌آفرین خواهد بود. پیش از سفر به دریاچه آهنک حتما وضعیت هوای منطقه را چک کنید و با تجهیزات کامل قدم در راه بگذارید.
منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان
برخی از طبیعت‌گردان مسیر سیمین دشت به دریاچه آهنک را پیاده طی می‌کنند. این پیاده‌روی حدود دو ساعت زمان می‌برد. اطراف دریاچه محیط‌های طبیعی مناسبی برای کمپ وجود دارد. تماشای آسمان پرستاره شب و منظره طلوع خورشید از دلایل شب‌مانی گردشگران در دریاچه های آهنک است.
دریاچه‌های دوقلوی سیاه‌گاو آبدانان؛ استان ایلامآدرس: شهرستان آبدانان، بخش سراب باغ، روستای سیاه گاو (مشاهده روی نقشه)مساحت: سه هکتارعمق: دریاچه برزرگ‌تر حدود ۳۰ و دریاچه کوچک‌تر حدود ۲۰ متربهترین زمان سفر: تمام طول سال
منبع عکس: پینورست
دریاچه دوقلو سیاه گاو در ارتفاعات شهرستان آبدانان قرار دارد و از نادرترین پدیده‌های طبیعی کشور به شمار می‌رود. این جاذبه طبیعی از دو دریاچه رودخانه‌ای تشکیل شده که آب آن‌ها به‌طور دائم در جریان است و به رودخانه سیاه گاو می‌ریزد. این دو چاله آبی با کانالی به هم وصل شده‌اند. عرض کانال حدود هشت، عمق آن حدود چهار و طول آن ۷۰ متر است. آب باران و چشمه‌های کف‌جوش منابع اصلی تامین آب این دریاچه‌ها هستند. دو دریاچه حدود پنج متر با هم اختلاف ارتفاع دارند. محیط بکر و زیبای دریاچه‌های سیاه گاو مقصدی مطلوب برای طبیعت‌گردی است. بسیاری از مسافران در آب زلال دریاچه آب‌تنی می‌کنند.
جاده جنوبی شهر آبدانان با گذر از «پارک جنگلی انفال»، «پشت قلعه»، «سراب باغ» و «گل گل علیا» شما را به جنوب دریاچه‌های سیه گاو می‌رساند. در این جاده قبل از «گل گل سفلی» وارد خروجی جاده سیه گاو (سمت چپ جاده) شوید. بعد از حدود ۹ کیلومتر رانندگی (۱۳ دقیقه) در این جاده فرعی به دریاچه می‌رسید. آلاچیق و سرویس بهداشتی از جمله امکانات رفاهی اطراف دریاچه است. امکان اجاره قایق پارویی، کمپ و شب‌مانی در حاشیه دریاچه وجود دارد. بومگردی برادران کریمی نزدیک‌ترین اقامتگاه اطراف دریاچه است.
تالاب چغاخور؛ استان چهارمحال و بختیاریمنطقه شکار ممنوع؛ تحت حفاظت سازمان محیط زیست؛ ثبت‌شده در فهرست تالابهای کنوانسیون رامسر و مناطق مهم پرندگان (IBA)؛ ذخیره‌گاه زیست‌کرهآدرس: شهرستان بروجن، ۴۴ کیلومتری غرب شهر بروجن (مشاهده روی نقشه)مساحت: حدود ۱,۶۸۰ هکتارعمق: حدود دو متربهترین زمان سفر: فصل‌های بهار و پاییز
منبع عکس: گوگل مپ/ عکاس: محمد زندی
تالاب چغاخور از جاذبه‌های طبیعی و ارزشمند موجود در دل ارتفاعات رشته کوه‌های زاگرس (بین ارتفاعات برآفتاب، کلا و شاهپور) محسوب می‌شود. این منطقه با بیش از ۲,۰۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا، از قدیم محل کوچ تابستانی ایل بختیاری بوده است. منظره و طبیعت عالی و پوشش گیاهی و جانوری متنوع این منطقه را به مقصدی مطلوب برای طبیعت‌گردی در نیمه اول سال بدل کرده‌اند؛ البته تماشای سطح یخ‌زده تالاب در فصل زمستان هم خالی از لطف نیست. پرنده‌نگری، ماهی گیری، طبیعت گردی و پیک‌نیک از تفریحات تالاب چغاخور هستند. حضور ماموران محیط زیست در پاسگاه محیط‌بانی چغاخور امنیت منطقه را بالا برده است.
جاده بلداجی به چغاخور از سمت شرق به دریاچه می‌رسد. از بلداجی تا تالاب حدود ۱۱ کیلومتر (۹ دقیقه رانندگی) فاصله است. جاده ۵۱ (ایران) نیز در جنوب شرق شهرکرد با گذر از طاقانک، شمس آباد، خراجی، شلمزار، جعفر آباد و گهرو و پس از ۵۰ کیلومتر (حدود ۳۸ دقیقه رانندگی) به شمال تالاب چغاخور می‌رسد. دو روستای دستگرد و خانی آباد فاصله کمی از تالاب چغاخورد دارند. برخی اهالی روستا اتاق‌هایی را به گردشگران برای اقامت اجاره می‌دهند. امکان کمپ در حاشیه تالاب وجود دارد.
تالاب شادگان؛ استان خوزستانثبت شده در فهرست کنوانسیون بین‌المللی رامسر و یونسکو؛ پناهگاه حیات‌وحشآدرس: ۵۰ کیلومتری شمال شرق آبادان، شهر شادگان (مشاهده روی نقشه)مساحت: حدود ۴۰۰ هزار هکتارعمق: حدود دو متربهترین زمان سفر: فصل‌های بهار، پاییز و زمستان
منبع عکس: پینورست
تالاب بین‌المللی شادگان در ۴۰ کیلومتری شهر اهواز قرار دارد و رابط رودخانه جراحی و خلیج فارس است. تالابهای شادگان، خورموسی و خورالامیه با‌عنوان تالاب شادگان در فهرست کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده‌اند. پوشش گیاهی مطلوب و گسترده این پهنه آبی را به زیستگاهی مطلوب برای بسیاری از گونه‌های جانوری آبزی و کنار آبزی تبدیل کرده است. بسیاری از پرندگان مهاجر، شادگان را برای استراحت و اقامت در مهاجرت زمستانی خود انتخاب می‌کنند.
امروزه تالاب شادگان به‌دلیل خشکسالی و برخی رفتارهای غیرمسئولانه در لیست مونترو (تالابهای درخطر نابودی) قرار گرفته است. ادامه حیات این بستر آبی ارزشمند به برنامه‌ریزی‌های کوتاه و بلند مدت دقیق مدیریتی و عزم ملی نیاز دارد. بزرگراه اهواز به آبادان در غرب و جاده آبادان به ماهشهر در جنوب تالاب، بهترین مسیرهای دسترسی به شادگان هستند. جاده شادگان به دارخوین نیز از میان تالاب می‌گذرد. امکان اقامت در حاشیه امن تالاب و مسافرخانه‌های شهر شادگان همچون «ابو ولید» و «صلاح ربیحاوی» وجود دارد.
درباره طبیعت گردی در دریاچه ها و تالاب ها
منبع عکس: خبرگزاری آنا/ عکاس: امیرحسین جامه بزرگ/ گنبد نمکی گرمسار
طبیعت گردی چیست؟
طبیعت‌گردی، بوم گردشگری یا اکوتوریسم شاخه‌ای پرطرفدار در گردشگری و تفریحی مسئولانه و هدفمند در راستای حفظ طبیعت و کشف نا‌شناخته‌های آن است. دوست‌داران این‌گونه گردشگری با هدف دیدار طبیعت غیرمسکونی، بکر و منحصر‌به‌فرد راهی مقصد می‌شوند. عوارض گوناگون طبیعی همچون غارها، دشت‌‌ها، کویرها، دریاها، دریاچه‌ها، تالاب‌ها، کوهستان، جنگل‌ها و… همگی از مقاصد طبیعت‌گردی محسوب می‌شوند.
طبیعت گردی در دریاچه ها و تالاب ها
منبع عکس: خبرگزاری آنا/ عکاس: امیرحسین جامه بزرگ / دریاچه گنبد نمکی گرمسار
گردشگری تالاب پدیده‌ای نوظهور در کشورهای در حال توسعه محسوب می‌شود و شاخه‌ای از طبیعت گردی است. دریاچه ها و تالاب‌ها از ذخایر طبیعی ارزشمند و حساس طبیعت و عامل حیات در منطقه خود هستند. این پهنه‌های آبی زیستگاه امن گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی محسوب می‌شوند و نقش تعیین‌کننده‌ای در ثبات اقلیم و بهبود کیفیت هوا دارند.
متاسفانه کوتاهی و کم‌توجهی برخی گردشگران سبب از بین رفتن طبیعت بکر و پاکیزه دریاچه‌ها و تالاب‌ها شده است؛ از طرفی تصمیم‌های مدیریتی غلط و کوتاه مدت همچون احداث برخی سد‌ها و عدم تامین حقابه، خشکسالی‌های پیاپی، برداشت‌‌های غیرقانونی آب از طریق احداث چاه‌های عمیق و جاری کردن پساب و فاضلاب‌های شهری و صنعتی به درون برخی دریاچه‌ها و تالاب‌ها، حیات این سرمایه‌های زیست‌محیطی و گردشگری را تهدید می‌کند.
بایدها و نبایدهای طبیعت گردی در دریاچه ها و تالاب ها
منبع عکس: خبرگزاری تسنیم
به‌عنوان انسانی مسئول، همواره زباله‌های خود را از منطقه خارج کنید و هیچ چیز جز ردپا از خود باقی نگذارید.عکس بهترین یادگاری از حضور در طبیعت و رفتن کنار دریاچه‌ها و تالاب‌ها است. برخی پهنه‌های آبی همچون گنبدهای نمکی ساختار بسیار حساس‌تر و شکننده‌تری دارند و هنگام حضور در آن‌ها نباید به دیواره‌ها دست بزنید یا تکه‌ای از آن‌ها را جدا کنید. پوشش گیاهی اطراف دریاچه‌ها و تالاب‌ها بخشی جدانشدنی از طبیعت منطقه هستند. لگد مال کردن، کندن گیاهان یا شکستن شاخه درختان به مرور سبب تغییر ظاهر و نابودی طبیعت می‌شود. گونه‌های مختلف حیوانات ساکنان دائمی دریاچه‌ها و تالاب‌ها هستند. شکار، آلودگی صوتی و آلودگی‌های محیطی امنیت جانوران را به مخاطره می‌اندازند.اگر در طبیعت آتش روشن کردید، پیش از ترک محل حتما از خاموش شدن کامل آن اطمینان حاصل کنید.برخی مسیرهای دسترسی به دریاچه‌ها و تالاب‌ها بسیار بکر و گاها خطرناک هستند. طبیعت گردی گروهی و همراهی با راهنمایان حرفه‌ای در این سفرها پیشنهاد می‌شود. حتما قبل از سفر، شرایط جوی و آب‌وهوایی منطقه را بررسی کنید.اگر قصد شب‌مانی در طبیعت دارید حتما از برقرار بودن امنیت در منطقه اطمینان حاصل کنید.تجهیزات مورد نیاز برای بازدید از دریاچه ها و تالاب ها
اغلب طبیعت‌گردها تا جای ممکن سبک بال سفر می‌کنند؛ اما به‌همراه داشتن برخی تجهیزات ضروری است. کفش مناسب پیاده‌روی و کوهنوردی، لباس اضافه (لباس گرم)، خوراکی‌های مقوی و کم‌حجم، آب آشامیدنی، عینک آفتابی، کلاه آفتاب‌گیر، کرم ضدآفتاب، جعبه کمک‌های اولیه، دوربین دو چشمی، دوربین عکاسی، باتوم، هدلایت، جی‌پی‌اس و قطب‌نما از لوازمی هستند که معمولا در سفر به دریاچه‌ها و تالاب‌ها نیاز خواهید داشت. برای رسیدن به برخی بسترهای آبی باید با خودروی آفرود راهی منطقه شوید. چنانچه قصد شب‌مانی در حاشیه دریاچه‌ها و تالاب‌ها را دارید به ملزومات کمپ همچون چادر مسافرتی، کیسه خواب، زیرانداز، چراغ‌قوه و تجهیزات پخت‌وپز نیاز پیدا خواهید کرد.
منبع عکس: سیری در ایران
اگر شما نیز اصل طبیعت گردی در تالاب ها و دریاچه های ایران هستید، لطفا تجربه‌ها، نکات و نظرات خود با مخاطبان کجارو به اشتراک بگذارید.
پرسش‌های متداولبزرگ‌ترین و فعال‌ترین گنبد نمکی ایران کجاست؟گنبد نمکی جاشک در بوشهرکدام دریاچه اطراف تهران به‌عنوان مقصد طبیعت گردی و غواصی است؟دریاچه آهنک در سیمین دشتتجهیزات مورد نیاز در طبیعت‌گردی در تالاب‌ها و دریاچه‌ها چیست؟کفش مناسب، لباس اضافه، خوراکی‌های مقوی و کم‌حجم، آب آشامیدنی، عینک آفتابی، کلاه آفتاب‌گیر، کرم ضدآفتاب، جعبه کمک‌های اولیه، دوربین دو چشمی، دوربین عکاسی، باتوم، هدلایت، جی‌پی اس، قطب‌نما، چادر مسافرتی، کیسه خواب، زیرانداز، چراغ‌قوه و تجهیزات پخت‌وپزکدام تالاب ایران در لیست مونترو قرار دارد؟تالاب شادگان
منبع عکس کاور: خبرگزاری آنا / عکاس: امیرحسین جامه بزرگ / گنبد نمکی گرمسار