تبدیل تهدید به فرصت با «تولید بار اول»/ تجهیزات استراتژیک پالایشگاهی چگونه بومی شد؟
به گزارش گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس، تحریم فروش تجهیزات و اقلام راهبردی صنایع مختلف از بخش‌های نفت و گاز تا بخش زنجیره ارزش فولاد، یکی از راهبردهای مهم غرب بر علیه ایران بود که به دنبال ضربه زدن به صنعت ایران و فشار آوردن برای قبول مذاکرات بود. با اعمال تحریم‌های جدید تهیه اقلام راهبردی فرآیند تولید صنایع حوزه نفت و گاز نظیر کمپرسورها، پمپ‌ها، شیرهای کنترلی، راکتورها و کاتالیست‌ها به ایران فروخته نمی‌شد و در هرجا بدون نظارت اوفک و خزانه‌داری آمریکا، جریان خرید این اقلام ردیابی می‌شد، کل زنجیره تامین این اقلام راهبردی تحریم و جریمه‌های سنگین می‌شدند.
در این شرایط بود که کارگروه «تولید بار اول» شکل گرفت تا زمینه را برای بومی‌سازی و تولید برای بار اول اقلام راهبردی صنایع کشور با تکیه بر توان و دانش شناسایی شده از شرکت‌های دانش‌بنیان در سطح کشور و همچنین شناخت دقیق صنعت با استفاده از داده‌های تولیدی توسط خود صنایع، به سمت داخلی‌سازی این اقلام راهبردی برود.
اگر تجهیزات را داشتیم به توان تولید نمی رسیدیم
ابوالفضل خراط، رئیس اداره طبقه بندی و استاندارد کالای شرکت ملی گاز در این خصوص بیان کرد: بهترین مقابله هدفمند در خصوص تحریم هایی که کشورهای خارجی و شرکت های تحت سلطه‌شان بر ما اعمال کردند، این بود که ما از این تحریم ها به عنوان یک فرصت استفاده کنیم و گام‌های مؤثری را در حوزه تجهیزات برداریم. شاید اگر به ما مانند کشورهای غربی، کالا و تجهیزات مورد نیاز را می‌دادند، دیگر تولید تجهیزات نداشتیم. لذا این تحریم ها فرصتی شد که پول نفت را به آن‌ها بازنگردانیم و از آن در جهت تولید و اشتغال استفاده کنیم. در واقع این یک فرصت بسیار عالی بود که شرکت های دانش بنیان و سرمایه‌گذاران از آن استفاده کردند.
وی یادآور شد: هنگامی که تجهیزات دارای فناوری را تولید می‌کنیم، چهار اتفاق خوب صورت می‌گیرد: در ابتدا یعنی ما توانستیم دانش آن محصول را به دست آوریم و فرقی هم نمی‌کند چه محصولی باشد؛ ممکن است توربین، کمپرسور، سیستم کنترل و … باشد. اتفاق دوم این است که در کنار تولیدات می‌توانیم آن را تعمیر کنیم و برای تعمیرات به کشورهای خارجی مراجعه نکنیم. اتفاق سوم ساخت قطعات یدکی آن است و اتفاق آخر نیز عدم نیاز به واردات این دستگاه برای پروژه های آتی است که بسیار می‌تواند در کاهش هزینه به ما کمک کند.
پول نفت را هزینه شرکت های توانمند و دانش بنیان می‌کنیم
خراط ادامه داد: در حقیقت این تجهیزات حاصل فرآیندهایی هستند که توسط شرکت های دانش بنیان در داخل کشور تولید می‌شود. این نکته نباید فراموش شود که این تولیدات یک ارزش افزودی بسیار زیادی برای کشور ایجاد می‌کند. یک زمانی ما هرچه پول نفت می‌گرفتیم به همان خارجی‌ها برمی‌گرداندیم و به ما کالا می‌دادند اما اکنون پول نفت را به آن‌ها نمی‌دهیم بلکه این پول‌ها را هزینه شرکت های توانمند و دانش بنیان می‌کنیم.
وی افزود: شرکت‌های دانش بنیان از تحریم‌ها به عنوان یک فرصت استفاده کردند و موفق به تولید بار اول تجهیزات راهبردی شدند که در واقع می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش دهد و تحریم فروش نفت را نیز خنثی کند. ما در تولید بار اول تجهیزات سراغ محصولاتی رفتیم که دارای برند معروفی بود و در کشور به وفور از آن استفاده می‌شد. متأسفانه این شرکت ها به ما فشار می‌آوردند و تهدیداتی بر سیستم‌های کنترل ما اعمال می‌کردند که این‌ها باعث شد ما محصولات آن‌ها را در داخل کشور تولید و بومی سازی کنیم و دیگر به تجهیزات آن‌ها نیازی نداشته باشیم.
اعتماد به توان داخلی و شرکت های دانش بنیان، راهکاری برای خنثی سازی تحریم ها
وی به دستاوردهای مهم برای خنثی کردن تحریم ها در این یک سال اخیر اشاره و افزود: در واقع اعتماد به توان داخلی و شرکت های دانش بنیان در بخش های مختلف صنعت نفت و گاز در افزایش تولید گاز در پارس جنوبی، صادرات کاتالیست های ایرانی به پتروشیمی های روسیه و استفاده از تجهیزات پالایشگاهی در پالایشگاه های ونزوئلا از جمله دستاوردهای مهم برای خنثی کردن تحریم ها در این یک سال اخیر بوده است. این موارد می‌تواند زمینه دانش بنیان شدن صنعت نفت و گاز در این یک سال اخیر باشد.
مدیر فن بازار تخصصی گاز به پالایشگاه‌داری ایران در کشورهای منطقه اشاره و یادآور شد: خوشبختانه ما مهارت ساخت و تعمیر پالایشگاه‌ها را داریم و می‌توانیم با توجه به تجهیزاتی که بومی‌سازی کردیم به سایر کشور ها از جمله ونزوئلا کمک کنیم. در واقع با ارائه خدمات فنی و مهندسی به کشور ونزوئلا و سایر کشورها می‌توانیم ارز آوری برای کشور ایجاد کنیم.
وی ادامه داد: ما توانسته ایم در صنایع مدیوم تک دست به تولید مواردی بزنیم که کشورهای اروپایی دارنده‌ی آن هستند. در واقع ما قادر هستیم که تجهیزات را مطابق با استانداردهای جهانی بسازیم و از آن استفاده کنیم. در حال حاضر این محصولات آمادگی این را دارند در منطقه از آن‌ها استفاده شود چرا که در نمایشگاه های بین‌المللی خارج از کشور نیز فناوری های شرکت دانش بنیان حرف اول را می‌زنند و از رتبه‌های بالایی برخوردار هستند.
استفاده از کالای تولید بار اول داخل کشور در مجتمع پارس جنوبی
خراط در خصوص استفاده از کالای تولید بار اول داخل کشور در مجتمع پارس جنوبی گفت: بالغ بر ۴۰ هزار قطعه از کالاهای صنعت نفت و گاز بومی سازی شده و تولید صد قلم کالای استراتژیک در دستور کار است. شرکت ملی گاز خصوصاً پارس جنوبی عموماً خریدار این تولید بار اول‌ها هستند چرا که هم گاز کشور را تولید می‌کنند و هم می‌خواهند از توانمندسازی شرکت های داخلی حمایت کنند تا خدمات خوبی را ارائه دهند. در حقیقت می‌توان امیدوار بود که تولید بار اول اقلام راهبری زمینه‌ساز دانش بنیان شدن صنایع بزرگ خواهد شد.
وی در پایان اظهار داشت: مجلس اقدام خوبی که در سال گذشته انجام داد این بود که از واردات برخی از اقلام راهبردی جلوگیری کرد و برای شرکت‌هایی که در حوزه فناوری کار می‌کنند چند مصوبه و طرح های تشویقی و امکاناتی را قائل شد. در حقیقت در این اکوسیستم فناوری همه یک نقشی دارند؛ مجلس، معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری، شرکت های دانش بنیان و… همه نقش خودشان را دارند و اگر هر یک در این چرخه کنار یکدیگر قرار بگیرند وهمه کار خودشان را به درستی انجام دهند یک گردش صحیح و بسیار مطلوبی در این کشور شکل می‌گیرد.
پایان پیام/