آغاز دوباره درگیری‌ها؛ نگاهی به وضعیت این روزهای یمن
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، منابع خبری یمنی این روزها از آماده‌باش دوباره نیروها، گسیل نیرو و تجهیزات به نقاط درگیری و همچنین درگیری‌های پراکنده در استان‌های مأرب، تعز و مناطق مرزی با عربستان خبر می‌دهند. تحولاتی که از بعد ۱۳ فروردین ۱۴۰۱ و آغاز آتش‌بس بی سابقه است. مقامات دولت صنعاء می‌گویند که آتش‌بس آورده‌ای برای مردم یمن نداشته و تاکنون تمامی دستاوردها به لطف اقدام نظامی و حملات به عمق مواضع دشمن تحقق یافته است.
طرف‌های یمنی و ائتلاف سعودی با میانجیگری سازمان ملل سرانجام در دوم آوریل ۲۰۲۲ (۱۳ فروردین) بر سر آتش‌بس دو ماهه توافق کردند، آتش‌بس دو بار دیگر نیز تمدید شد؛ در این مدت چند پرواز به فرودگاه صنعاء با نظارت سازمان ملل و آن هم تنها به مقصد اردن صورت گرفت و چند کشتی پس از بازرسی‌های سفت و سخت اجازه ورود به بندر الحدیده را یافتند، اما دیگر اتفاقی نیفتاد؛ یمن همچنان در محاصره بود. موضوع مهم دیگر اصرار دولت صنعاء برای پرداخت حقوق کارکنان دولتی و نظامیان بود که تاکنون ائتلاف سعودی با آن موافقت نکرده است. منابع یمنی می‌گویند که نگرانی ائتلاف سعودی این است که در صورت تزریق منابع به بانک مرکزی صنعاء، در عمل دولت نجات ملی را به رسمیت شناخته و تمایلی به انجام این کار ندارد.
به هر شکل پس از پایان سومین دور آتش‌بس، مقامات صنعاء به این جمع‌بندی رسیده بودند که آتش‌بس آورده‌ای برای مردم یمن ندارد. بنابراین آتش‌بس در نهم مهر ماه زمانی به پایان رسید که خبری از تمدید نبود.
در این شرایط وضعیت «نه صلح و نه جنگ» پیش آمد. بدون شک جنگ آخرین گزینه سیاستمداران در دنیای امروز است و این اصل در مورد سیاستگذاران صنعا نیز صادق است. پایان درگیری‌ها مزایای زیادی برای صنعا داشته است که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت. پایان بمباران‌های مکرر مناطق نظامی و غیر نظامی توسط عربستان و به وجود آمدن فرصت برای رسیدگی به اولویت‌های سیاسی، اجتماعی و زیرساختی مزیت بزرگی است که مقامات انصارالله نسبت به ارزش آن واقف هستند. با این وجود عدم دستیابی به منافع مد نظر صنعا پس از چند ماه آتش‌بس و چشم انداز مبهم برای دستیابی به آنها موجب شد تا در ماه اکتبر استدلال فرماندهان نظامی برای عدم تمدید آتش بس مورد تایید مقامات سیاسی این کشور قرار گیرد ولی اجتناب از هزینه‌های از سرگیری مجدد درگیری‌ها موجب عدم ورود جدی انصارالله به فاز تقابل نظامی با ائتلاف عربی شد و اقدامات نظامی انصارالله در این دو ماه محدود به دو عملیات پهپادی در جنوب یمن بود.
به این نکته باید توجه کرد، برگ برنده ارتش و انصارالله یمن در سال‌های جنگ، نه قدرت بازیگری سیاسی و چانه‌زنی و نه هم‌پیمانان قوی سیاسی، بلکه توان نظامی‌اش بود و با این اهرم توانست موازنه را برقرار کرده و دولت سعودی را به پای میز مذاکره بکشاند، اما با آغاز آتش‌بس این شمشیر برنده خود را در غلاف کرد؛ از سوی دیگر فشار از روی شهر مأرب نیز تا حدودی برداشته شده و ائتلاف سعودی توانسته بود نیروهای خود را بازیابی و بازچینی کند. هرچند باید گفت که ارتش و انصارالله یمن در ماههای اتش‌بس چندین رژه بی نظیر نظامی در یمن برپا کرده و تجهیزات خود را به رخ دشمن کشیدند، اما این نیز همان نمایش شمشیر در غلاف بود. بنابراین هیأت مذاکره کننده دولت صنعاء نتوانست از طریق مذاکره منافع یمن را تأمین کند.
به نظر می‌رسد که شرایط آتش‌بس برای سعودی‌ها بهترین گزینه بود، هم دیگر خبری از حملات نبود و هم محاصره و تلاش برای تضعیف نیروهای صنعاء جریان داشت. همچنین تحلیلگران و رسانه‌های سعودی و اماراتی موافقت انصارالله با آتش‌بس را دلیلی برای ضعف او قلمداد کردند و مقامات ریاض گمان می‌کردند که دولت صنعاء تحت هر شرایطی دست به تمدید آتش‌بس می‌زند؛ اما مقامات یمنی از ماه سپتامبر به تدریج نشان دادند که تمایلی برای تمدید آتش‌بس ندارند و این یک شکست تحلیلی برای ریاض بود، از این رو سراسیمه از دولت عمان خواستار میانجیگری شدند، هرچند تلاش‌های مسقط نیز راه به جایی نبرد.
به نوشته وبسایت الخنادق، عمان تمامی تلاش خود را برای احیای آتش‌بس به کار گرفت، اما اصرار دولت آمریکا بر این بود که این تلاش‌ها به نتیجه نرسد، همچنین دولت ریاض نیز در پی این بود که همچنان صنعاء را تحت فشار قرار دهد، از این رو تا آخر با تزریق منابع مالی برای پرداخت حقوق کارکنان مخالفت کرد.
طرف عمانی چند بسته پیشنهادی ارائه کرد که شامل بند پرداخت حقوق‌ها و رفع محاصره می‌شد و این پیشنهادات مورد پذیرش صنعاء قرار گرفت، اما سعودی‌ها بار دیگر زیر بار نرفتند، بار دیگر رسانه‌های سعودی نوشتند که انصارالله دچار ضعف شده و تمایل دارد هرچه زودتر جنگ خاتمه یابد، همان زمان «مهدی المشاط» رئیس شورای عالی سیاسی یمن از میادین نبرد دیدار کرد و گفت که نیروهای یمنی هر لحظه آماده جنگ تمام عیار هستند.
از سوی دیگر روزنامه اینترسپت آمریکا در گزارشی از وضعیت یمن نوشته است که فرستاده جو بایدن، به طور دائم در کنار ائتلاف سعودی و علیه «حوثی‌ها» ایستاده است و علی‌رغم آتش‌بس در بهار و تابستان که آسایش نسبی برای غیرنظامیان فراهم آورده بود، اما محاصره و جنگ اقتصادی ادامه داشته و دارد که به گفته سازمان ملل موجب بدترین بحران انسانی در جهان در این کشور شده است.
به هر شکل مقامات صنعاء می‌گویند که فریب فریبکاری ائتلاف سعودی را نمی‌خورند و تنها دو گزینه یا جنگ یا مذاکراتی که به نتیجه ختم شود را خواهند پذیرفت.
در این راستا، همان‌طور که گفته شد، تحرکات میدانی دوباره آغاز شده است. منابع یمنی روز گذشته نوشتند که درگیری‌های شدیدی میان نیروهای ارتش و کمیته‌های مردمی یمن با شبه‌نظامیان ائتلاف سعودی در استان الضالع رخ داده است.
طبق این گزارش، درگیری‌ها پس از آن آغاز شد که نیروهای دولت صنعاء مواضع ائتلاف سعودی در منطقه «مریس» در شمال استان الضالع را هدف قرار دادند. در این درگیری‌ها که با سلاح‌های سبک و سنگین رخ داد تعدادی از طرفین کشته و زخمی شدند.
وبسایت حضرموت نت، نیز نوشت که اوضاع مناطق مرزی نیز متشنج شده است و به گفته منابع محلی در منطقه «برط» نیروهای ارتش و انصارالله، تجهیزات جنگی گسترده‌ای به مناطق مرزی انتقال داده‌اند.
همچنین درگیری‌های پراکنده‌ای در استان‌های الحدیده، لحج و تعز نیز میان نیروهای دولت صنعاء و عناصر وابسته به ائتلاف سعودی رخ داده است.
اما در خصوص استان مأرب، به عنوان مرکز ثقل درگیری‌ها پیش از آتش‌بس، روزنامه الاخبار لبنان روز جمعه نوشت که طرفین درگیر در مناطق اطراف شهر، به شکل قابل توجهی در حالت آماده‌باش قرار گرفته‌اند و همزمان درگیری‌های شدیدی نیز در اطراف شهر مأرب در چندین جبهه رخ داده است.
به گفته فعالان یمنی در فضای مجازی این درگیری‌ها همچنان ادامه دارد و دو طرف درگیر اقدام به گسیل نیرو و تجهیزات بیشتری به منطقه کرده‌اند.
پایان پیام/