انحلال شرکت ذخیره‌سازی گاز اشتباه بود/ صفر تا صد برنامه ذخیره‌سازی تا افق ۱۴۰۶
رضا نوشادی مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس با اشاره به اهمیت ذخیره‌سازی گاز در تامین گاز مورد نیاز بخش خانگی در اوج سرما عنوان کرد: در ایران اولین مطالعه برای ذخیره‌سازی گاز حدود سال ۱۳۶۰ انجام شد، این اقدام هم صرفا در حد مطالعه بود، مطالعه‌ای که از کاغذ تجاوز نمی‌کرد.
وی گفت: پروژه‌های ذخیره‌سازی گاز تا دولت دهم و مدیرعاملی آقای مهندس اوجی در شرکت ملی گاز تقریبا مغفول ماند تا اینکه در این دوره، دو طرح ذخیره‌سازی گاز در میدان شوریجه و سراجه فعال شدند. در صورتی که در ۸ ماه گرم سال روزانه ۱۵ میلیون متر مکعب گاز در این مخازن ذخیره شود می‌توان در ۴ ماه سرد سال روزانه ۳۰ میلیون متر مکعب گاز از آنها وارد شبکه کرد.
نوشادی افزود: در دولت دهم برای ذخیره‌سازی گاز در ۱۵۰ ساختار در سطح کشور مطالعه انجام شد، زیرا موضوع ذخیره‌سازی باید به نقاط پرتراکم جمعیتی و صنعتی نزدیک باشد و تقریباً گسترده باشد که بلافاصله بدون محدودیت‌های انتقال، ایستگاه‌های تقویت فشار و با حداقل تأسیسات سطح الارضی بتوان گاز را منتقل کرد.
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز گفت: دو طرح شوریجه و سراجه در دولت دهم طراحی و اجرا شد؛ البته راه‌اندازی شوریجه به دولت یازدهم رسید و از آن دست پروژه‌هایی بود که با درصد پیشرفت بالا تحویل دولت یازدهم شد.
*اشتباه استراتژیک در انحلال شرکت ذخیره‌سازی گاز
وی تاکید کرد: یکی از اتفاقات تلخی که در صنعت نفت زیاد رخ می‌دهد، بحث تغییر استراتژی است. در صنعت نفت شاهد بوده‌ایم که به راحتیِ تغییر برنامه، راهبرد و استراتژی هم تغییر می‌کند. هر کسی می‌آید برای خودش یک نقش نجات‌دهندگی قائل است و ترجیح می‌دهد ریل را عوض کند در حالی که این ریل‌ها با مطالعه و هوشمندانه گذاشته شده است.
نوشادی ادامه داد: متاسفانه در دولت تدبیر و امید، اجرای طرح‌های ذخیره‌سازی گاز مشروط به جذب سرمایه‌گذاری خارجی شد. معلوم نیست دلیل این کار چه بود. بعد هم شرکت ذخیره‌سازی را در سال ۹۶ اصلاً منحل کردند. سال ۹۵ مصاحبه معاون وزیر نفت در امور گاز موجود است که مدیرعامل شرکت ملی گاز وقت اصلاً می‌گوید طرح ذخیره‌سازی یک طرح اقتصادی‌ای نیست و اصلاً اهمیتی ندارد.
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز گفت: اگر طرح ذخیره‌سازی گاز اقتصادی نیست و نباید صورت بگیرد، در نتیجه از این منظر گازرسانی به نقاط مختلف کشور هم اقتصادی نیست، پس نباید انجام دهیم! تامین گاز از طریق ذخیره‌سازی با هدف تامین نیاز کشور باید صورت می‌گرفت نه اینکه با استفاده از برخی کلیدواژه‌ها آن را به حاشیه راند.
وی اظهار داشت: آن شرط عجیب اجرای پروژه به شرط جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انحلال شرکت ذخیره‌سازی گاز در این ماموریت سکته انداخت و ۸ سال آن را به حاشیه راند. طبیعی است که بعد از سپردن این ماموریت به شرکت مهندسی و توسعه گاز، این موضوع زمان‌بر شود تا دوباره روی ریل بیفتد.
*تجربه آمریکا، روسیه و اروپا در ذخیره‌سازی گاز برای مقابله با اوج مصرف
نوشادی افزود: الآن در اروپا کشوری مثل هلند ۴۰ درصد مصرف گاز در فصل سرما را از محل ذخیره‌سازی تأمین می‌کند یا مثلاً میانگین اتحادیه اروپا ۲۵ درصد است، یعنی ۲۵ درصد گاز مصرفی فصل سردشان را از محل ذخیره سازی تامین می‌کنند.
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز گفت: توجه داشته باشید که در کشوری مثل آلمان و فرانسه، سهم گاز از کل سبد انرژی ۱۷ و ۱۴ درصد است، یعنی برای تامین پایدار بخش کوچکی از سبد انرژی خود اقدام به ذخیره‌سازی گاز کرده‌اند اما در ایران، گاز بخش اعظم سبد انرژی کشور را تشکیل می‌دهد و حتما باید برای تامین پایدار آن در پیک سرما، پروژه‌های ذخیره‌سازی گاز را کلید زد.
وی عنوان کرد: حتی کشورهای تولیدکننده بزرگ گاز مثل آمریکا و روسیه نیز خودشان یک ذخیره‌سازی گسترده‌ای را ساماندهی کرده‌اند و ۱۹ و ۱۶ درصد از گاز موردنیاز خود در اوج سرما را از محل ذخیره‌سازی تامین می‌کنند.
*اگر ذخیره‌سازی گاز جدی گرفته میشد، الان سوخت مایع در نیروگاه‌ها نمی‌سوخت
نوشادی اشاره کرد: ما برای اینکه بتوانیم حدود ۲۰ درصد از گاز مصرفی در روزهای سرد سال را با ذخیره‌سازی تامین کنیم، نیاز به سرمایه‌گذاری ۵ تا ۵.۵ میلیارد دلاری در ۱۴ پروژه داریم. در نتیجه ارقام سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ذخیره‌سازی آن قدر بزرگ نیست و در حد چند ۱۰۰ میلیون دلار است که از منابع داخلی قابل تامین است.
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز گفت: فعلا هدف ما رسیدن به سطح ذخیره‌سازی ۱۰ درصد است که بتوانیم حدود ۱۰۰ میلیون متر مکعب گاز از طریق ذخیره‌سازی در روزهای سرد سال به شبکه تزریق کنیم. اگر طبق همان ریل‌گذاری قبلی اقدام میشد، الان به هدف تامین روزانه ۱۰۰ میلیون متر مکعب رسیده بودیم.
وی افزود: با این اتفاق ما می‌توانستیم تمامی سوخت نیروگاه‌ها در فصل سرد سال را با گاز تامین کنیم و دیگر نیازی به مصرف روزانه حدود ۱۰۰ میلیون لیتر گازوئیل و مازوت در نیروگاه‌ها در ماه‌های سرد سال نبود. بدین صورت درآمدزایی و ارزآوری بالایی نیز از طریق صادرات سوخت مایع نصیب کشور میشد.
*صفر تا صد اقدامات دولت سیزدهم در حوزه ذخیره‌سازی گاز
نوشادی بیان کرد: بنده بعد از حضور در شرکت مهندسی و توسعه گاز، موضوع ذخیره‌سازی به عنوان یک اولویت اصلی در دستور کار قرار دادم. در فرودین‌ماه سال جاری عملیات اجرایی فاز دوم ذخیره‌سازی گاز شوریجه آغاز شد. ذخیره‌سازی در میدان بانکول نیز ارزیابی و اسناد مناقصه آماده شده است. ذخیره‌سازی گاز در میدان سراجه مراحل آخر مناقصه را می‌گذراند.
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز گفت: میدان بانکول برای ذخیره‌سازی واگذار شده است، قزل تپه و مختار هم نهایتاً یکی دو ماه دیگر تعیین تکلیف می‌شوند، پیمانکارشان شناسایی و عملیات اجرایی‌شان شروع می‌شود.
وی ادامه داد: دو میدان دیگر هم برای ذخیره‌سازی گاز وجود دارد که نسبت به مابقی متفاوت هستند؛ یکی آبخوان یورتشا و دیگری نصرآباد کاشان. برای مطالعه ذخیره‌سازی گاز در میدان نصرآباد کاشان، ما در این دوره تحریم با یک شرکت اروپایی صاحب تجربه همکاری داشتیم، حالا اسم کشورش بماند.
نوشادی در پایان گفت: مطالعات میدان نصرآباد کاشان را نهایی کردیم چون ما اصلاً تجربه حضور در گنبدهای نمکی را نداریم و الان بسته کاری آن آماده است. انشاءالله امیدواریم که بتوانیم سه ماهه اول سال ۱۴۰۲ وارد فرایند مناقضه آن شویم. وضعیت میدان آبخوان یورتشا هم همین طور است، یعنی مطالعاتش تمام شده و بسته کاری آن آماده است. طبق برنامه، در سال ۱۴۰۶ به توان عرضه ۱۰۰ میلیون متر مکعب گاز در روز خواهیم رسید.
پایان پیام/