چالش‌های اقامتگاه‌ها: از عدم صدور مجوز تا خلا الزامات اخلاقی
در دنیای امروز در کنار هتل‌ها و مراکز اقامتی؛ سوئیت‌ها و اقامتگاه‌های آپارتمانی هم پای خود را در سبک سفر و زندگی ما باز کرده‌اند.
در دنیای متفاوت امروز که همه‌چیز دستخوش تغییر شده، سبک زندگی در سفر هم از این تغییر بی‌نصیب نمانده است و این روزها دیگر مثل قدیم هتل‌ها و مراکز اقامتی حرف اول را نمی‌زنند؛ بلکه سوئیت‌ها و اقامتگاه‌های آپارتمانی هم به مراتب جای خود را در سبک سفر و زندگی ما باز کرده‌اند.
تغییر سبک زندگی و عادت‌ها را از قدیم تا امروز باید مرهون گسترش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در زندگی این روزها دانست. روزهایی که سفرهای ما بدون برنامه‌ریزی و شناخت جاذبه‌های گردشگری مقصد بود، خیلی دور نیست. در سال‌های اخیر به مدد سایت‌های متعدد گردشگری، اجاره سوئیت و اقامتگاه در معرض بمباران اطلاعاتی قرار گرفته‌ایم و تنها با یک جست‌و‌جوی ساده می‌توان از شرق تا غرب، از جنوب تا شمال کشور و از فراسوی مرزها اطلاعات کاملی نسبت به جاذبه‌های گردشگری و اقامتگاه‌های موردنظر کسب کرد.
ترویج فرهنگ اجاره واحدهای آپارتمانی مبله و بوم‌گردی‌ها علاوه بر توسعه گردشگری، به اقتصاد خانواده‌ها هم کمک شایانی کرده است؛ به‌طوری که امروزه اقتصاد برخی خانوارها از اجاره واحدهایشان تامین می‌شود.
محدودیت هتل‌ها را نداریم
محمد یکی از صاحب‌خانه‌های تهرانی است که با اشاره به درآمد خوب واحدهایش که به‌صورت مبله اجاره می‌دهد، چنین می‌گوید:
چند سالی است که از این طریق درآمدزایی قابل‌قبولی دارم و در برخی از ایام سال آن‌چنان شلوغ هستیم که وقت رسیدگی به امورات شخصی خودمان را هم نداریم.
وی، تسهیل مقررات و به‌نوعی راحتی خیلی از مهمانان در این واحدها را یکی از مزیت‌های آن در مقایسه با هتل‌ها دانست و خاطر نشان کرد:
تقریبا ۹۰ درصد همکاران ما در اخذ مدارک خویشاوندی خیلی حساسیت به خرج نمی‌دهند و این موضوع باعث شده تا خیلی از مهمانان برای ساعاتی در کنار هم بودن و برگزاری جشن‌ها و مهمانی‌ها به سراغ اجاره این قبیل واحدها بیایند.
وی در خصوص تنوع مهمانان و سابقه میزبانی از گردشگران خارجی، این طور بیان کرد:
موضوعی که شاید گفتن آن جالب باشد این است که نزدیک به ۷۰ درصد مخاطبان ما تهرانی هستند و حتی در میان آن‌ها نزدیک به ۴۰ درصد مشتری ثابت هستند که در برخی از ایام هفته و سال به ما مراجعه می‌کنند.
میراث فرهنگی ما را به رسمیت نمی شناسد
آرمین یکی دیگر از میزبانانی است که در غرب تهران فعالیت می‌کند و از مشکلات پیش آمده بابت اجاره واحدش گلایه‌مند است و بیان می‌کند:
واحد من در ساختمان ۶ واحدی است که هر از چندگاهی در تماس برخی از ساکنان ساختمان با پلیس، مزاحمت‌هایی را برای من و مهمانانم ایجاد می‌کند.
وی گفت:
بارها خواستم به نوع کاری که دارم جنبه قانونی دهم؛ اما در مراجعه به اداره میراث فرهنگی و با مطالعه مقرراتی که برای اجاره واحد پیش روی من است، متوجه شدم که در هیچ‌کدام از دسته‌بندی‌های آن‌ها قرار نمی‌گیرم و این کار من را سخت کرده است.
برخی اقامتگاه‌ها به الزامات اخلاقی و قانونی کشور پایبند نیستند
شهاب شهوازیان، مدیرعامل سایت اتاقک، ایده راه‌اندازی و گسترش سایت‌های اجاره و رزرو اقامتگاه را در رشد اقتصادی کشور موثر دانست و بیان کرد:
ایده اشتراک تاکسی‌های اینترنتی و گسترش آن در شهرها، الهام‌بخش کار ما بود به‌طوری که وقتی یک فردی می‌خواست به‌تنهایی به مقصدی سفر کند با قبول درخواست سفر، هم خدمتی به مشتری ارائه و هم هزینه‌ای بابت این سفر دریافت می‌کرد. این رویکرد باعث شد تا در اقامتگاه‌ها هم این موضوع را ترویج کنیم که خیلی از افراد می‌توانند از ملک و ویلای خود در زمان‌های غیر قابل استفاده کسب درآمد کنند و از طرفی هم به اشتغال‌زایی کشور کمک کنند.
وی در خصوص میزان استقبال از اقامتگاه‌ها و سوئیت‌هایی که در سایتشان اجاره داده می‌شود، بیان کرد:
ایران کشوری گسترده و با شهرهای توریست‌پذیر زیادی است که در خیلی از مواقع سال، هتل‌های شهر پاسخگوی نیاز مسافران نیست یا به‌دلیل محدودیت‌های دسترسی هتل‌ها و حضور آن‌ها در شهرهای بزرگ و بعد زمانی مسافت باعث شده تا روز به روز تغییر سبک اجاره مکان در سفر توسط مردم عوض شود و به سراغ این‌گونه اقامتگاه‌ها بیایند.
این کارآفرین حوزه گردشگری ادامه داد:
از جهتی دیگر تنوع طراحی و خدمت‌رسانی در سوئیت‌ها و بوم‌گردی‌ها بر اساس نوع شهر و منطقه جغرافیایی، متنوع و متفاوت است که این مهم در هتل‌ها کمتر دیده می‌شود و تقریبا در تمام هتل‌های شهرها معماری خاصی وجود ندارد و باعث شده تا مسافر با تنوع و خصوصیت آن اقلیم روبه‌رو نشود. از جهتی هم با توجه به سفرهای گروهی برخی خانواده‌ها و تمایل آن‌ها به حضور درکنار هم باعث شده تا سوئیت‌ها و بوم‌گردی‌ها روز به روز در میان خانواده‌ها مورد توجه قرار گیرد.
شهوازیان، وضع مقررات حقوقی در رزرو مکان را باعث کاهش تنش‌ها و اختلافات میان میزبان و مهمان دانست و خاطر نشان کرد:
قبل از شکل‌گیری سایت‌های کارگزار رزرو اقامتگاه و در شکل سنتی آن، برخی مواقع شاهد درگیری و کشمکش‌هایی میان مالکان با مسافر یا بالعکس بودیم که حتی کار به دادگاه کشیده می‌شد؛ ولی با رشد سایت‌های اجاره و رزرو، این اختلافات به حداقل رسید.
وی در پاسخ به این سؤال که چه اقداماتی برای اعطای مجوز دولتی به برخی اقامتگاه‌ها شده، این‌چنین گفت:
همیشه حاکمیت از روند توسعه‌ای فعالیت‌های استارت‌آپی فاصله داشته و این موضوع تنها محدود به بحث اقامتگاه‌های گردشگری نیست. از آن‌جایی که بالغ بر ۱۲,۰۰۰ اقامتگاه در سراسر کشور وجود دارد که روز به روز هم با استقبال مردم مواجه می‌شود، بدون‌شک باید حاکمیت با سرعت تندی حرکت کند و خودش را به‌روز کند. چه بسا که اتفاقات خوبی هم در یک تا دو سال اخیر افتاده و امیدواریم که درآینده نه چندان دور هم بحث اعطای مجوز و فعالیت قانونی برخی اقامتگاه‌ها توسط حاکمیت به رسمیت شناخته شود تا شاهد مشکلات پیش رو برای آن‌ها نباشیم.
وی ضمن تایید پایبند نبودن برخی از اقامتگاه‌ها به الزامات اخلاقی و قانونی کشور، آن را یک رابطه دو طرفه میان میزبان و مهمان خواند و بیان کرد:
در آیین نامه مقرراتی رزرو مکان در سایت ما و خیلی از سایت‌های دیگر، به این الزامات اشاره شده و به‌شدت به آن پایبند هستیم؛ اما از آن جا که سایت‌های رزرواسیون، مجموعه‌ای تسهیل‌گر میان میزبان و مسافر هستند، خیلی نمی‌توانیم در بحث توافقات میان میزبانان و مهمانان دخالت کنیم و این موضوع تنها یک رابطه دو طرفه است. البته باید بگویم که این موارد در همه شهرها نیست و تنها در تهران و شهرهای شمالی کشور رعایت نمی‌شود.
شهوازیان، عبور میزبان از فیلترهای متعدد را جهت عضویت و همچنین دسترسی به اطلاعات مهمان توسط سایت‌های رزرو اقامتگاه را دلیلی بر کاهش اختلافات دانست و اظهار داشت:
البته با وجود این تدابیر در برخی موارد با مشکلاتی روبه‌رو می‌شویم که اگر بخواهم به آن‌ها اشاره کنم می‌توان به سرقت اموال یا عدم تناسب خدمات ارائه شده میزبان در سایت با واقعیت را مثال زد یا در برخی موارد اندک هم فوت مهمان را داشتیم که سعی شده تا برای کاهش این موارد قبل از ورود میزبان به چرخه فعالیت موارد حقوقی را به آن‌ها آموزش دهیم؛ البته باید بگویم این موارد در مقایسه با آگهی‌هایی که به‌صورت شخصی در سایت‌های تبلیغاتی بارگذاری می‌شود یا به‌صورت حضوری در شهرهای شمالی به اجاره واحد خود می‌پردازند به مراتب بسیار ناچیز هست.