۶ دلیلی که نوغانداری و پرورش ابریشم را تهدید می‌کند
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس،ابریشم لیفی است پروتئینی که به فرم رشته از دهان حشره کرم ابریشم ریسیده می شود ، این حشره لیف ابریشم را به دور خود تنیده و پیله ابریشم را درست کرده و درداخل آن بسر می برد .
خاستگاه ابریشم کشور چین است که بیش از ۴۶۰۰ سال قدمت دارد. این محصول استراتژیک در طول تاریخ در مسیر جاده ابریشم به کشورهای آسیای میانه ، ایران و اروپا منتقل شده و تحولی را در صنعت ریسندگی ، بافندگی ، نساجی و فرش بوجود آورده که اینک یکی از صنایع مطرح دنیاست.
جاده ابریشم در ایران آغاز ورود و توسعه پرورش کرم ابریشم درسواحل دریای خزر است. کشور ایران از قدیم الایام شاهراه ارتباطی بین شرق و غرب بوده ، دوران حکومت مغول در ایران با پرورش کرم ابریشم و صنایع مربوط به آن پیشرفت محسوسی داشته و بافتن پارچه های ابریشمی مخصوصا در خراسان ،یزد و کرمان از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار بوده است.
صنعت ابریشم درطی قرون متمادی، درمرتبه اول منابع ثروتی ایران به ویژه گیلان محسوب می شد. ازجمله مهمترین فعالیت کشاورزان گیلان، پرورش کرم ابریشم و غرس درخت‌های توت است که سابقاً ، یکی از ثروتهای معتبر این سرزمین به شمار می آمد. این محصول در قرون گذشته، یکی از مهمترین کالاهای صادراتی ایران و گیلان بود. ابریشم گیلان شهرت جهانی داشت بطوری که بازار ابریشم گیلان به علت رونق فراوان خود تا جنگ جهانی دوم ، باعث شد تجار ابریشم از دورترین نقاط جهان برای تجارت به این سرزمین بیایند.
حال پس از گذشت بیش از یک قرن از رونق کارخانه های ابریشم کشی در گیلان اینک کارخانه ورشکسته و تعطیل وجود دارد. ریسندگی و ابریشم کشی در گیلان به دلیل مشکلات فراوان تعطیل شد و اینک به دلیل مشکلات مختلف و سیاست های نادرست و تصمیم گیری های غلط دولت مردان و مدیران، دیگر رغبتی برای نوغانداری و تولید پیله ابریشم بین کشاورزان وجود ندارد و باعث شده که این صنعت در سرزمین مروارید سفید(پیله ) اینک در سراشیبی و نابودی قرار گیرد.
با کاهش تولید پیله ابریشم در گیلان شاغلان در عرصه این صنعت تولید کنندگان تخم نوغان، کشاورزان تولید پیله، تاجران خرید پیله، دست اندرکاران پیله خشک کنی، نخ کشان و نخ ریسان سنتی، تابنده‌های ابریشم خام، تاجران ابریشم خام و تبدیل کنندگان ابریشم خام به ابریشم آماده، رنگرزان ابریشم، تاجران فروش ابریشم رنگ شده، مصرف کنندگان ابریشم سفید و رنگی، قالیبافان، کلافه‌بافان، پارچه‌بافان، کارکنان کارخانجات ابریشم کشی و بافندگی و تجار و فروشندگان قالی و پارچه‌های ابریشمی) در ۳ استان مهم کشورمان (خراسان- اصفهان و قم) به نوعی با رکود و بی کاری روبرو هستند.
تولید ابریشم در تاریخ ایران همواره دستخوش تحولات سیاسی و اقتصادی بوده دوران شکوفایی آن در عصر صفوی و افول آن پس از دوران قاجار و پس از آن است که باعث شده نتوان از آن به عنوان یک محصول در آمد زا استفاده کرد . عواملی چون سیاست های دولت ها ، واردات بی رویه و همچنین استعمار کشورهای دیگر باعث شد که کشاوز این سرزمین دیگر میلی به تولید آن نداشته باشد و این صنعت اینک به یک اقتصاد شکست خورده تبدیل شده است . واقعا چرا باید این محصول که می تواند قطب اقتصاد یک قوم باشد اینچنین دچار یک بحران شد. محصولی که از یک موجود زنده شکل می گیرد و فرایند تحولی آن آنچنان زیباست که در پیچ و خم تاریخ گم شده است.
اهمیت پرداخت به تولید پیله کرم ابریشم ایرانی به عنوان یک محصول ناب ایرانی که اینک به دلیل واردات بی رویه نخ ابریشم کم کم درحال نابودی است. بررسی مشکلات تولید این محصول که اینک به دلایل فراوان در مراحل تولید نوغان پیله ، نخ ریسی و رنگ ریزی گریبان گیر روستاییان است. کاهش قیمت خرید پیله ، نبود خرید تضمینی از طرف دولت ، افزایش بی رویه واردات پیله ابریشم بدون در نظر گرفتن تعرفه گمرکی ، دلالان وسودجویان و وارد کنندگان پیله ، نبود حمایت دولت از نوغان داران و نرخ تورم بالا ، افزایش قیمت زمین های زراعی و مقرون به صرفه نبودن تولید، عواملی هستند که انگیزه تولید این محصول را در نوغان کاران وکشاورزان از بین برده است. درختان توت را قطع کرده و زمین های را به فروش گذاشته اند. دیگر هیچ جوانی از این نسل به کار نوغان داری که تاریخی بیش از ۵۰۰ ساله در ایران دارد اشتیاق ندارد و این شعل روستایی به نابودی می رودحال برای احیای این محصول که در سالهای دور بیشترین سهم اقتصاد روستایی در کشور داشت چه باید کرد؟ بررسی مشکلات کشاورزان در عرصه تولید پیله و نخ ابریشم ، فروش و دریافت اجرت بها ناچیز و کم و احیای آنان ، واردات بی رویه ابریشم از کشور های دیگر، تعرفه کم گمرکی ، خرید دلالان وسود جویان باعث شده انگیزه برای تولید این محصول ناب نسبت به سال های قبل کمتر شود.
پایان پیام/