زلزله احتمالی در استانبول؛ چه چیز در انتظار ترکیه است؟
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، زلزله‌ای که ششم فوریه گذشته به مرکزیت ترکیه روی داد و موجب جان باختن بیش از ۴۴ هزار نفر شد و شهرهای جنوب شرق ترکیه را ویران کرد، مقامات این کشور را بر آن داشته تا به این موضوع بیاندیشند که اگر چنین زلزله‌ای در قلب صنعتی و پرجمعیت ترکیه در شمال غرب کشور رخ دهد، چه خواهد شد و به بررسی راه‌های مقابله با چنین‌زلزله‌ای بپردازند.
به نوشته رویترز، استانبول بزرگترین شهر ترکیه که شمار ساکنان آن به ۱۶ میلیون نفر می‌رسد و موتور محرکه تجاری این کشور به شمار می‌رود، در نزدیکی گسل‌ها در صفحات تکتونیکی که از ترکیه عبور می‌کنند، واقع شده است. دو زمین لرزه با فاصله سه ماهه در سال ۱۹۹۹، جان نزدیک به ۲۰۰۰۰ نفر را در شمال غرب این کشور گرفته است و زمین‌شناسان می‌گویند که امکان وقوع زلزله جدید در ترکیه وجود دارد.
بر اساس این گزارش، بانک جهانی، روز گذشته خسارات مالی مستقیم زلزله ششم فوریه را ۳۴ میلیارد دلار برآورد کرد. اما مجموع هزینه‌های بازسازی و بازیابی ممکن است دو برابر این رقم باشد. به ویژه که جنوب شرق ترکیه، بخش بزرگی از تولید کشور را در بر می‌گیرد، با این حال در مقایسه با شمال غرب ترکیه، سهم کمتری در تولید دارد.
روزنامه «القدس العربی» با انتشار گزارشی از رویترز نوشت: اگر زلزله‌ای به بزرگی زمین لرزه فوریه گذشته اگر در استانبول که یکی از شهرهای بزرگ جهان در تنگه استراتژیک بسفر است، روی دهد، می‌تواند به ویرانی زیادی منجر شود و از این رو این موضوع نیازمند تدارک و آماده باش بیشتری است.
«بورا گوکچه» معاون شهرداری استانبول که از سوی مخالفان حزب حاکم ترکیه اداره می‌شود، گفت که استانبول، مرکز صنعتی ترکیه است. این میزان زیاد ویرانی در این‌جا می‌تواند عواقب فاجعه‌بار بسیار بزرگ‌تری داشته باشد و چه بسا که به ویرانی کشور منجر شود.
بورا که مسئول مدیریت خطر زلزله شهرداری است، افزود: «دولت باید به این موضوع به عنوان یک موضوع امنیت ملی نگاه کند و آن را در اولویت قرار دهد و منابع مورد نیاز برای آن را تخصیص دهد».
بر اساس این گزارش، پیش‌بینی می‌شود که وقایع زمین لرزه‌های این ماه و موضوع آمادگی و تدارک برای وقوع زلزله‌ای بزرگ در منطقه مرمره در شمال غرب کشور که شامل استانبول نیز خواهد شد، از محورهای اصلی انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه باشد که قرار است ژوئن آینده برگزار شود.
در ادامه این گزارش آمده است: دوران حکومت رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه که دو دهه طول کشیده، شاهد رونق در بخش ساخت و ساز بود. اکنون نیز انتظار می‌رود که او در این انتخابات با بزرگترین چالش سیاسی خود روبرو شود. او وعده داده که به سرعت برای بازسازی ده‌ها هزار خانه در پی زلزله‌هایی که بیش از ۱۸۰ هزار ساختمان را ویران کرده، اقدام کند.
بر اساس داده‌های موسسه آمار ترکیه، منطقه مرمره ۲۵ میلیون نفر را در خود جای داده است و تا سال ۲۰۲۱ کمی بیش از ۴۰ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تامین می‌کرد.
بر اساس این گزارش، این منطقه کارخانه‌های زیادی در خود جای داده که کالاهایی مانند سیمان، منسوجات و قطعات خودرو را تولید می‌کنند. این منطقه در واقع یک کانال ترانزیتی برای تجارت بین المللی است، زیرا شامل بسیاری از بنادر تجاری، بنادر مسافربری و تنگه استانبول است که دریای سیاه و دریای مدیترانه را به هم وصل می‌کند.
در ادامه این گزارش آمده است: ترکیه دارای چندین خط گسل فعال است که آن را در برابر زلزله های شدید آسیب پذیر می‌کند. در این میان، شاخه‌ای از خط گسل آناتولی شمالی از دریای مرمره در جنوب استانبول می‌گذرد. به اعتقاد کارشناسان، توجه‌ها اکنون باید بر روی آمادگی استانبول برای یک زلزله بزرگ متمرکز شود که از زمان فاجعه سال ۱۹۹۹، به طور دوره‌ای مورد مناقشه قرار گرفته است.
معاونت شهرداری استانبول می‌گوید: آمادگی برای زلزله در استانبول یا در نزدیکی آن، کار یک دولت نیست و این امر مستلزم تلاشی در سطح کشور است..استانداردهای (ساخت‌و‌ساز) می‌توانست در ۲۵ سال گذشته بهبود یابد، اگر گام‌ها به طور سیستماتیک برداشته می‌شد، اما … این امر محقق نشد».
وی افزود: «ما به بسیج همه نهادهای دولتی نیاز داریم..ما باید سیاست‌ها را تغییر دهیم و این را طی پنج تا شش سال آینده انجام دهیم».
در ادامه این گزارش آمده است که از سال ۱۹۹۹ تاکنون، استانبول شاهد موج سریع شهرنشینی بوده که بیشتر آن در دوران حکومت اردوغان بوده است. در سال ۲۰۱۸، دولت یک حکم عفو برای قانونی ساختن کارهای ساختمانی ثبت نشده و بدون مجوز، که مهندسان و معماران در خصوص استحکام آن هشدار داده و اعلام کرده بودند که این ساخت‌و‌سازها می‌تواند جان افراد را به خطر بیندازد، صادر کرد.
در چنین فضایی؛ دولت اردوغان، انتقادات موجود مبنی بر مسامحه و اهمال در خصوص استانداردهای ایمنی را رد می کند، اما «بکر بوزداغ» وزیر دادگستری ترکیه هفته پیش اذعان کرد که ترکیه دیگر نباید این عفو را اجرا کند و باید در مجازات‌هادر صورت عدم رعایت استانداردها بازنگری کند.
«اکرم امام اوغلو» شهردار استانبول از حزب جمهوری‌خواه خلق که قدیمی‌ترین حزب سیاسی در جمهوری ترکیه و از اصلی‌ترین احزاب اپوزیسیون این کشور به شمار می‌رود، یکی از مهمترین رقبای احتمالی اردوغان در انتخابات آتی ترکیه است و قرار است امروز (چهارشنبه، ۱ مارس)، «طرح بسیج» استانبول را اعلام کند.
معاونت شهرداری استانبول می‌گوید که آمادگی برای وقوع زلزله در استانبول نباید به ارزیابی و تقویت ساختمان‌ها محدود شود، بلکه باید شامل کارهای زیربنایی برای ایمن سازی جریان انرژی و آب نیز باشد. از زمان وقوع زلزله در جنوب شرق، شهرداری استانبول بیش از صد هزار درخواست برای ارزیابی مقاومت ساختمان‌ها دریافت کرده است، امری که منجر به اختلال در وب سایت شهرداری شده است.
هفته پیش شهرداری استانبول تخریب ۳۱۸ ساختمان را که جمعیتی حدود ۱۰ هزار نفر در آن ساکن بودند، آغاز کرد. این ساختمان‌ها متعلق به مناطقی بودند که خطر ریزش بالایی دارند. مقامات استانبول همچنین حدود ۵۲ هزار دانش آموز را از ۹۳ مدرسه به مدارس دیگر منتقل کردند.
پیش از این هالوک آیدوگان، استاد لرزه نگاری به خبرگزاری «نووستی» گفته بود که زمین لرزه ویرانگر در منطقه دریای مرمره که دانشمندان چندین سال انتظار آن را می‌کشند، نه تنها استانبول، بلکه ۶ استان دیگر ترکیه را با کل جمعیت بیش از ۲۵ میلیون نفری آن تهدید می کند.
پایان پیام/م