فارس من| شاخص کل بورس بازتاب حقیقی همه سهم‌ها باشد/ واکاوی انواع شاخص‌ها در بازار سرمایه
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، شاخص‌های بورس در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آن‌ها، می‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف، ارزیابی کرد.
تحلیل شاخص‌های بورس و نوسانات آن‌ها، نقش مهمی در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران دارد. بنابراین فعالان بازار سرمایه که ممکن است بر اساس تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، تابلوخوانی یا ترکیبی از این روش‌ها فعالیت کنند، همواره شاخص‌های بازار را تحت نظر دارند.
شاخص‌های بورس، انواع مختلفی دارند که هریک می توانند بخشی از اطلاعات بازار را به سرمایه‌گذاران منتقل کند؛ در ادامه به بررسی شاخص های موجود در بورس می پردازیم.
* شاخص کل TEDPIX
در بورس تهران، شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX نیز شناخته می‌شود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان شاخص کل بورس تهران یاد می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست. این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است.
طبق فرمول محاسبه شاخص کل، هر چه شرکت‌ها بزرگتر باشند و سرمایه بیشتری داشته باشند، تاثیر بیشتری بر روی شاخص کل خواهند داشت. بسیاری از کارشناسان این شاخص را نماگر مناسبی برای وضعیت کلی بازار نمی‌دانند. این مسئله به دلیل این موضوع رخ می دهد که شاخص کل بورس تحت تاثیر نمادهای بزرگ و شاخص ساز است و سهم های کوچک سهم کمی در تغییرات این شاخص دارند.
یعنی در مواقعی شاهد آن هستیم که اغلب بازار سهام در وضعیت کاهشی قرار دارند، اما با افزایش قیمت سهام چند شرکت بزرگ، شاخص کل مثبت می‌شود.
* شاخص کل هم‌وزن در بورس
در شاخص کل هم‌وزن، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل سهیم هستند. بنابراین نوسانات مثبت و منفی شرکت‌های کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکت‌های بزرگ در این شاخص تاثیرگذار است.
* شاخص قیمت TEPIX
شاخص قیمت نیز یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس است. این شاخص بیانگر روند عمومی تغییر قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. برخلاف شاخص کل، سود تقسیمی شرکت‌ها در این شاخص لحاظ نمی‌شود. مثلا اگر شاخص قیمت بورس در مدت یکسال ۲۰ درصد رشد داشته باشد، به این معنی است که سطح عمومی قیمت‌ها در بورس نسبت به یکسال گذشته به طور متوسط ۲۰ درصد رشد داشته است.
تفاوت عمده این شاخص با شاخص کل این است که در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکت‌های بورسی در فرمول شاخص مورد محاسبه قرار می‌گیرد. در صورتی که در شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در محاسبه شاخص لحاظ می‌شود. در این شاخص نیز مثل شاخص کل، وزن شرکت‌ها در تاثیر آن‌ها بر شاخص قیمت اهمیت دارد، یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد، تاثیر آن بر شاخص قیمت نیز بیشتر است.
* شاخص قیمت هم‌وزن در بورس
در شاخص قیمت هم وزن، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص قیمت سهیم هستند. بنابراین نوسانات مثبت و منفی شرکت‌های کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکت‌های بزرگ در این شاخص تاثیرگذار است.
* شاخص سهام آزاد شناور TEFIX
سهام شناور آزاد (Free float) به بخشی از سهام یک شرکت سهامی گفته می شود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن هستند. به عبارت دیگر، انتظار می رود این بخش از سهام شرکت در آینده‌ای نزدیک قابل معامله باشد. مالکان سهام شناور آزاد قصد ندارند با حفظ آن در مدیریت شرکت مشارکت کنند.
برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران را بررسی و سهامداران راهبردی را مشخص کرد. سهامدار راهبردی، سهامدارانی هستند که در کوتاه مدت، قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً می‌خواهند برای اعمال مدیریت خود، این سهام را حفظ کنند.
محاسبه شاخص سهام شناور آزاد، مشابه شاخص کل است. با این تفاوت که در وزن دهی شرکت های موجود در سبد شاخص، به جای استفاده از کل سهام منتشر شده، تنها از سهام شناور آزاد شرکت‌ها استفاده می شود. هدف اصلی استفاده از سهام شناور آزاد در محاسبه شاخص‌ها، در واقع پیگیری رفتار قسمتی از بازار است که از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردار است.
* سایر شاخص های بورس
در بورس اوراق بهادار تهران، شاخص‌های دیگری نظیر شاخص صنعت، شاخص مالی، شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت و شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعال تر وجود دارد. هر یک از این شاخص‌ها در واقع یک زیر شاخص از کل بازار سرمایه است.
* کدام شاخص نماگر مناسبی برای بورس است؟
علی مومنی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌‌‌‌‌‌‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره شاخص های بورس می‌گوید: شاخص کل به تنهایی نمی تواند روند بورس را به خوبی نشان دهد. ممکن است شاخص کل افزایش داشته باشد ولی سهامداران در مجموع سودی کسب نکنند.
وی ادامه داد: افزایش شاخص کل، لزوماً به معنای سودآوری سهام همه شرکت‌های حاضر در بورس نیست. همان‌طور که کاهش شاخص کل نیز لزوماً به معنای ضرردهی سهام همه شرکت‌ها در بورس نیست؛ شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی بورس است.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: سرمایه گذاران نباید صرفاً با اتکا به اخبار رشد شاخص کل و بدون بررسی کامل در خصوص ارزش ذاتی سهام، اقدام به سرمایه گذاری در بورس کنند. سرمایه گذاران باید حتی در شرایط رشد مستمر شاخص کل نیز در انتخاب سهام، کاملاً دقت کنند.
مومنی تصریح کرد: یکی از اصول بسیار مهم سرمایه گذاری در بورس، تشکیل سبد سهام متنوع است. هر اندازه سبد سهام یک سرمایه گذار، متنوع تر و به ترکیب سهام شرکت های موجود در بورس نزدیک تر باشد، بازدهی آن سرمایه گذار نیز به متوسط بازدهی کل بورس که توسط شاخص کل نشان داده می‌شود، نزدیک تر خواهد بود.
* شاخص کل بورس بازتاب حقیقی همه سهم‌ها باشد
بنابراین گزارش، مخاطبان خبرگزاری فارس، در سامانه فارس من پویشی با عنوان «شاخص کل بورس بازتاب حقیقی همه سهم‌ها باشد» را به ثبت رسانده اند.
در متن این پویش آمده است: «این روزها هر چه میزان بازدهی شاخص کل بورس تهران اعداد مثبتی را ثبت کرده، اما پرتفوی سهامداران خرد بازار گویای وضعیت متفاوتی است. اگر شاخص ۳۰ شرکت بزرگ در سایت مدیریت فناوری بورس تهران منتشر شده بود، در چنین روزهای تفاوت معنادار شاخص‌سازان ۵ تا ۷ درصدی با سایر سهام بازار به راحتی قابل تشخیص بود. سال‌هاست فعالان و سهامداران بورس، منتظر اصلاح شاخص یا انتشار شاخص‌های جدید هستند. خواسته سهامداران خرد از رئیس سازمان بورس، محاسبه و انتشار شاخصی می‌باشد که وضعیت بازدهی بازار را به صورت واقعی‌تر و دقیق‌تر نشان دهد».
بنابراین گزارش، خبرگزاری فارس طبق رسالتی که بابت پیگیری سوژه‌‌های فارسِ من برای خود تعریف کرده است، حتما پیگیری این موضوع را در دستور کار قرار می‌دهد و از مسوولان خواستار توضیح در این‌باره خواهد شد.
کاربران دیگر هم در صورت تمایل می‌توانید به امضاکنندگان این پویش بپیوندند؛ خبرگزاری فارس با رسیدن امضاهای این پویش به ۱۰۰۰ امضا و بالاتر حتما پیگیری‌های مختلفی در این‌باره خواهد داشت.
پایان پیام/