چرا فصل هفتم «پایتخت» نباید ساخته شود؟

به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس، هفته گذشته بود که مهدی فرجی تهیه کننده تلویزیون و ناظر سازمان صدا و سیما در سریال «پایتخت»، در گفتگویی ضمن اشاره به سرانجام چند اثر تلویزیونی، بسته شدن پرونده ساخت فصل جدیدی از سریال «پایتخت» را اعلام کرد.

تهیه کننده سریال در رابطه با تکلیف نهایی سریال پایتخت گفت: «در مورد سریال «پایتخت» باید بگویم که بعید می‌دانم فصل جدیدی از آن تولید شود. چون یک مقداری کار سخت شده، آدم‌ها از هم جدا شدند و دور افتادند و درگیر کارهای دیگر شدند. اینکه دوباره بتوان در یک زمان و شرایطی خاص آنها را دورهم جمع کرد، کار سخت شده است. اگرچه من خودم خیلی امیدوارم، دعا می‌کنم که ان‌شاءالله یک روزی ما «پایتخت ۷» را بسازیم.»

از سوی دیگر اظهار نظر پیمان جبلی، رئیس صداوسیما در خصوص ادامه ساخت «پایتخت» نیز واکنش‌هایی از عوامل سریال پایتخت را در پی داشت. پیمان جبلی درباره ساخت فصل هفتم این سریال گفت: قبلا در مورد پایتخت صحبت کرده‌ام. عوامل سریال «پایتخت» بین خودشان اختلاف نظر دارند. صداوسیما تصمیمی مبنی بر جمع کردن این مجموعه نداشته و ندارد.

همچنین هومن حاجی عبداللهی از بازیگران «پایتخت»، با انتشار تصویری از برخی عوامل این سریال اظهاراتی مبنی بر اختلاف نظرها را رد کرده و نوشته است: این هم از ما. یک خانواده‌ایم بدون کوچکترین مشکل و مسئله‌ای در کنار هم. مشکل از ما نیست.

مجموعه تلویزیونی پایتخت به کارگردانی سیروس مقدم و تهیه کنندگی الهام غفوری یکی از مجموعه‌های پردامنه تلویزیون بود که تا سال ۱۳۹۹ شش فصل از آن ساخته شد. فصل ششم این سریال در حالی نوروز سال ۹۹ روی آنتن می‌رفت که خبرهایی از ادامه ساخت و کلید خوردن فصل هفتم آن به گوش می‌رسید، در شرایطی که پایان این سریال به دلیل شیوع ویروس کرونا نیمه تمام مانده بود.

*روایتگر یک خانواده معمولی 

نخستین فصل مجموعه طنز «پایتخت» به کارگردانی سروس مقدم و تهیه کنندگی الهام غفوری در نوروز سال ۹۰ از شبکه اول سیما پخش شد. داستان این سریال روایتگر خانواده نقی معمولی است که تصمیم می‌گیرند از شمال کشور به تهران کوچ کنند، اما هنگام ورود به پایتخت با مشکلات زیادی روبه رو می‌شوند. صاحبخانه از دنیا می‌رود و وراث حاضر به تحویل خانه نیستند، برای همین هم خانواده معمولی مجبور می‌شوند مدتی را در کامیون ارسطو زندگی کنند. این داستان خانوادگی مورد اقبال مخاطبان راسنه ملی قرار گرفته بود و همین نکته باعث تا مدیران وقا سازمان صداوسیما علیرغم وجود برخی حواشی، برای ساخت فصل‌های جدید آن هزینه کنند.

تاکنون ۶ فصل از این مجموعه ساخته شده و محسن تنابنده، ریما رامین فر، علیرضا خمسه، احمد مهران فر، نسرین نصرتی، سارا و نیکا فرقانی اصل، مهران احمدی، بهرام افشاری و هومن حاجی عبداللهی از جمله بازیگرانی هستند که در این مجموعه نقش‌آفرینی کرده‌اند.

*به تصویر کشیدن تروریست‌های تکفیری داعش

یکی از نقاط جالب توجه داستان این مجموعه، در فصل پنجم که نوروز ۹۷ روی آنتن رفته بود رخ داد. خانواده معمولی در پیچ و خم سفر به ترکیه سوار بالنی می‌شوند که اپراتور آن، بر اثر مصرف مشروبات الکلی سکته کرده و می‌میرد. بالن آنها را به طرزی عجیب به طرف سوریه برد و به این ترتیب تروریست‌های تکفیری داعش وارد داستان پایتخت شدند. 

 نقش برجسته خانواده در داستان و سادگی و صداقت کاراکترهای حاضر در این سریال باعث شده بود تا «پایتخت» در طول سال‌های مختلف یکی از مجموعه‌های پرطرفدار تلویزیون قلمداد شود. اگر چه فصل ششم آن و نبود مرحوم خشایار الوند که تا فصل پنجم از نویسندگان «پایتخت» به شمار می‌آمد، افت کیفی فاحش و بیگانگی محتوا با سبک زندگی خانواده‌های ایرانی را به رخ می‌کشید.

انتحار متولیان «پایتخت» در فصل آخر 

فصل ششم «پایتخت» به دلیل شیوع ویروس کرونا، نیمه تمام ماند و در حالی که قرار بود، بخش نهایی داستان در ۲ قسمت فیلمبرداری و پخش شود، این اتفاق رخ نداد. میزان انتقادها و نارضایتی مخاطبان تلویزیون، بیش‌تر از فصل‌های گذشته شده بود و فقدان مرحوم خشایار الوند باعث شده بود تا فصل ششم «پایتخت» از مشکل قصه و فیلمنامه رنج ببرد.

مسائل و ایرادات متعدد محتوایی و فنی، عدم مخاطب شناسی صحیح از جامعه و فرهنگ مردم ایران، تعدد شوخی‌های رکیک و عدم تکریم بزرگان خانواده و رواج بی بند و باری به بهانه به تصویر کشیدن موضوعات روز جامعه از جمله مسائل مطرح شده در خصوص «پایتخت ۶» بود.

سریالی که واکنش رئیس وقت صداوسیما را نیز به همراه داشت و او در دستوری ویژه به سید مرتضی میرباقری با اشاره به حواشی قسمت آخر مجموعه پایتخت ۶ تاکید کرد که لازم است بررسی شود این اقدام حاصل اشتباه، بی توجهی و وادادگی است یا نتیجه عملیات مرموز و فتنه انگیز «ستون پنجم فرهنگی دشمن»؟! 

عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص فصل ششم این سریال نوشته است: فارغ از نقدهایی چون اختلاط نامحرم، تعابیر بی‌ادبانه مخصوصاً نسبت به والدین، بی‌احترامی به نماز و حج و… ولکن نقد ریشه‌ای‌تر این سریال رویکرد ایران‌گریزی و ایران تضعیفی است که متأسفانه از دوره قاجار توسط مستشرقین و بعد روشنفکرنمایان داخلی دنبال می‌شود. این سریال با نشان دادن ایرانیانی که یا قاچاقچی (ارسطو) هستند یا روانی (بهبود) یا مسئول ناتوان و بی‌عرضه و منفعل (مالکی نماینده مجلس) یا دارای کمبود شخصیت (بهتاش) یا نوجوانان غرق در اینستاگرام و فضای مجازی (دختران دوقلو) یا مدعیان پرادعای هیچ‌کاره و فرصت‌طلب (نقی) یا مروج آرایشگری و رفتارهای نامناسب (رحمت و فهیمه) یا عقل کلی که در مواردی احساسی داوری می‌کند (هما)، برای بیننده مخصوصاً بیننده خارجی تصویر بسیار منفی علیه ایران می‌سازد.

با توجه به تمام نکات، فصل ششم پایتخت برخلاف رویه فصول پیشین هیچ نشانه‌ای از فرهنگ ایرانی و نقش مهم خانواده در آن را به نمایش نمی‌گذاشت، بلکه نقیضه‌ای بر تمام ارزش‌هایی بود که در طی پنج فصل از خلال خرده روایت‌های داستان «پایتخت» برای مخاطب به تصویر کشیده شده بود. از سوی دیگر عدم رعایت ملاحظات بومی فرهنگ مازندران و بی‌توجهی نسبت به دغدغه‌های قومیتی، افقی روشنی برای تولید فصل جدیدی از «پایتخت» را نشان نمی‌دهد. به نظر می‌رسد مدیران کنونی صداوسیما نیز تمایلی برای ساخت فصل‌ جدید مجموعه‌ای که اعتراض مخاطبان را در فصل ششم در پی داشته و به شکلی عامدانه خطوط قرمز فرهنگی را زیر پا گذاشته ندارند. هر چند عده‌ای بخواهند با تنفس مصنوعی یک خاطره فراموش شده را زنده کنند.

پیش از این کاربران سامانه تعاملی «فارس من»، در پویشی درخواست عدم تولید فصل جدید پایتخت را اعلام کرده بودند. 

پایان پیام/