معاون هنری وزارت فرهنگ: بالغ بر ۱۶۴ هزار نفر در طرح «آموزش هنر برای همه» در حال آموزش هستند
خبرگزاری فارس ـ گروه هنر و رسانه: در راستای شعار تحول و عدالت محوری دولت سیزدهم و برنامههای وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستیابی به هدف توسعه اقتصاد هنر و کسب و کارهای فرهنگی و هنری و صیانت از هنرهای ملی، بومی و محلی، آموزش هنر برای همه – طرح گسترش عدالت آموزشهای فرهنگی و هنری ـ بدون دریافت هزینه و کاملا رایگان از سال گذشته آغاز شده است.
محمدمهدی اسماعیلی «طرح آموزش هنر برای همه»را نهضت جهادی آموزش برای تحقق عدالت فرهنگی برمیشمارد و میگوید: کارآفرینی و نیروسازی انقلابی حوزه فرهنگ و هنر در مناطق محروم یکی از اهداف اصلی این طرح محسوب میشود که در این مسیر تلاش میشود ریلگذاری فعالیتها مطابق با اهداف متعالی انقلاب اسلامی صورت گیرد.
محمدحسین اسماعیلی مدیرکل دفتر برنامهریزی و آموزشهای هنری نیز بهمنماه گذشته سطح پوشش طرح را ساکنین اماکن محروم، افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) در استانها و نیز کارکنان و سربازان مشمول خدمت سربازی معرفی کرد و گفت: در نوبت اول ثبتنام در دی ۱۴۰۰ و در نوبت دوم، ۹ استان دیگر اضافه شدند که در مجموع بیش از ۱۰۰ هزار نفر در این طرح مشارکت دارند. تعداد کلاسها در مجموع ۴۷۳ کلاس آموزشی در این دوره بود که سهم بانوان بیش از ۴۰ هزار و برادران بیش از ۶ هزار نفر بود. همچنین تعداد ۷ هزار و ۸۸۹ گواهینامه صادر شد و ۴۶ مهارت حضوری در دو دوره ثبت نامی صورت گرفت.
در همین خصوص و در ادامه انتشار محتوای میزگردی که با حضور محمود سالاری معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در محل خبرگزاری فارس برگزار شد بحث طرح بزرگ و ملی «آموزش هنر برای همه» یا «طرح آموزش رایگان هنر»، راهکارها، ضرورتها، مشکلات، پیگیری و شرایط کنونی این طرح مورد بررسی و واکاوی قرار گرفت که در ادامه از نظر میگذرانیم:
طرحی آغاز کردید با عنوان «آموزش همگانی هنر» در مرکز آموزش معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ما هم سعی کردیم حمایت کنیم زیرا به توانمندسازی مردم و توجه به مناطق محروم و کم برخودار کمک میکرد. بفرمایید این طرح بزرگ الان در چه مرحله و شرایطی است، چرا این طرح با آن قدرتی که شروع شد ادامه پیدا نکرد؟
الحمدلله ما الان هم داریم طرح را ادامه میدهیم فقط شاید بحث رسانهایاش خیلی موضوعیتی نداشته باشد که دم به دقیقه از این طرح در رسانهها عنوان شود. من خودم هر استانی که میروم، هر موردی را که از مدیران کل پیگیری میکنم، جویا میشوم که این طرح در چه مرحلهای است بخصوص در مورد شهرهای مرزی و دور از مرکزمان.
تا الان بالغ بر ۱۶۴ هزار نفر در این طرح در حال آموزش در همین طرح «آموزش هنر برای همه» هستند. برخی فکر میکنند این آمار و ارقام مبالغه است اما همه اینها کد ملی دارند، ثبت شده و قابل پیگیری است. میتوان با هر یک از این اشخاص تماس گرفت و پرسید آیا در این طرح حضور دارید یا خیر؟
*هنرجویان دورافتادهترین مناطق هم میتوانند در این دورهها شرکت کنند
نکته دومی که ما در این طرح در نظر داریم بحث ارتقاء سطح آموزش است. مثلا اگر در دوره اول هنر خوشنویسی آموزش دادیم یا در دوره دوم، ممکن است برخی بگویند ما از سطح مقدماتی بالاتر هستیم و شما به ما یک آموزش بالاتری بدهید. به همین خاطر مثلا ما با انجمن خوشنویسی هماهنگ کردهایم دوره خوش یا ممتاز را هم در این مسیر طراحی کنند تا هر هنرجویی در دورافتادهترین نقطه کشور خواست آموزش ببیند، آنها استادش را تامین کنند و ما هم هزینهاش را پرداخت میکنیم. یعنی میخواهم بگویم ما این موارد را هم پیگیری کردهایم.
به دنبال ارتقاء سطح هنری هنرجوها هستیم با این وجود اعتباراتمان در بخش آموزش محدود است. باید حتما ستاد آسیبزدایی کشور که اعتباراتی برای ارتقاء سطح اجتماعی و رفاه عمومی دارند مثل معاونت اجتماعی وزارت کشور، اینها باید به مدد ما بیایند. بالاخره ما وقتی در منطقهای سطح فرهنگ و هنر را بالا میبریم، کیفیت زندگی بالا میرود، به همان نسبت، آسیبهای اجتماعی کاهش مییابد
برای نمونه خودم از یک بزرگوار خواستم حدود ۲۰۰ نفر را که مستعد هستند در آینده استاد شوند و مثلا مراتبی از هنر نقاشی را طی کردهاند و حالا شما میتوانید اعلام کنید که این تعداد هنرجو را تا این سطح آماده کردهام که میتوانند حالا تدریس کنند و ما این را هم حمایت میکنیم.
در یکی از سفرهای استانی در خدمت یکی از اساتید پیشکسوت موسیقی صحبت کردم گفت من الان دیگر موقعیت اجرای صحنهای داشته باشم که من به این استاد گفتم شما اگر میتوانید ۴۰ هنرجو نوازنده چیرهدست ساز تخصصی خودتان را آموزش بدهید که به رده بالا برسند ما هزینه آموش کامل اینها را پرداخت میکنیم. که این استاد بسیار استقبال کرد و گفت این بهترین کاری است که من میتوانم انجام بدهم که خدارا شکر این کار را با این استاد شروع کردیم.
*معاونت اجتماعی وزارت کشور، به مدد ما بیاید
در نتیجه به دنبال ارتقاء سطح هنری هنرجوها هستیم با این وجود اعتباراتمان در بخش آموزش محدود است. باید حتما ستاد آسیبزدایی کشور که اعتباراتی برای ارتقاء سطح اجتماعی و رفاه عمومی دارند مثل معاونت اجتماعی وزارت کشور، اینها باید به مدد ما بیایند. بالاخره ما وقتی در منطقهای سطح فرهنگ و هنر را بالا میبریم، کیفیت زندگی بالا میرود، به همان نسبت، آسیبهای اجتماعی کاهش مییابد.
ازاینرو الحمدلله ما با جدیت در مرکز و در استانها پیگیر این طرح بزرگ هستیم، مرکز آموزش ما پای کار است و مدام رصد میکند. ما سال اول این دوره را به اتمام رساندیم و الان داریم وارد سال دوم این طرح میشویم. ولی به هر حال طرح نوپاست، آسیب
هایی دارد و به دنبال رفع آسیبها هستیم بعضی اوقات هم طبیعتا رشتههای جدیدی را پیدا میکنیم که ما قبلا نداشتیم و باید آن رشتهها را اضافه میکردیم.
ضمن اینکه برخی رشتهها نیاز برخی مناطق نیستند، مخاطبی ندارد و باید جابجا کنیم که همزمان هم داریم این جابجاییها را انجام میدهیم.
آیا این نظرسنجی انجام شده که چه مناطقی از نظر ظرفیت چه رشتههایی را دارند که آموزش بدهند؟
ما خودمان این کار را انجام ندادهایم ولی اداهکلهای استانهای ما این کار را انجام داده است و بر مبنای همین نیازهای استانی، تقاضای استاد یا کلاس از ما دارند. یعنی استنباط ما این است وقتی در منطقهای تعداد کسانی که خواهان یک رشته هستند حتما آن رشته در آن منطقه نیاز است . اینچنین استشمامهایی داریم اما اینکه ما پیمایشی انجام داده باشیم، خیر.
وزارت کار چند سال پیش اینچنین کاری انجام داد، حالا میشود بخش معطوف به فعالیتها در روستاها اینچنین مطالعه و ظرفیتسنجی کرده بود که هر منطقه چه هنرهای سنتی و ظرفیتهایی دارد که روی آن سرمایهگذاری شود. لطفا در این خصوص توضیح بفرمایید.
حالا البته ما چون در حوزه هنرها فعالیت میکنیم، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری طبیعتا بحث صنایع دستی را انجام میدهد و طبیعتا هم اگر آموزشی قرار است انجام شود، خودشان انجام میدهند با این وجود که اگر کاری باشد که ما بتوانیم انجام دهیم حاضریم با این وجود مزارت میراث و گردشگری متولی اصلی این بخش است.
در بحث آموزشگاههای هنری در رشتههای متکثری از تجسمی و موسیقی گرفته تا رشتههای دیگر مشکلی وجود دارد اینکه این آموزشگاهها بعد از دریافت مجوز انگار رها میشوند و این باعث میشود مرکز آموزش و این آموزشگاهها، چندان ارتباطی با هم نداشته باشند. اگر مرکز آموزش به عنوان نهاد اصلی و هر یک از این آموزشگاهها به عنوان یک شعبه، یک نمایندگی از این مرکز آموزش عمل میکرد، هم چرخه اقتصادی روشنی داشت هم از نظر محتوا و شرایط تولیدات میشد نظاممندتر نظارت کرد، آیا تمهیدی اندیشیده شده که مرکز آموزش بتواند ارتباط نزدیکتری با آموزشگاههای آزاد هنری داشته باشد و این ارتباط قطع نشود؟
ما در سنوات گذشته معضلی داشتیم و هنوز در حال مذاکره با وزارت کار هستیم، امروز صبح هم شورای عالی کار بودم، همانجا خدمت آقای مرتضوی وزیر محترم و همچنین رئیس سازمان آموزشهای فنی و حرفهای عرض کردم. آموزش هنر در تمام کشور باید بیاید ذیل یک روند و سازوکار درست قرار بگیرد. ما در وزارت ارشاد هرکس میخواهد مجوز تدریس بگیرد باید بیاید در شورای ارزیابی و صلاحیت تدریس، آزمون صلاحیت حرفهای و صلاحیتهای عمومی را بدهد. برای نمونه اگر کسی میخواهد موسیقی تدریس کند، ما شورایی متشکل از اساتید برجسته داریم که آزمون میگیرند و اگر کسی در آن حد معیار نباشد به او اعلام میکنند که هنوز در سطح و صلاحیت تدریس قرار ندارید.
*معضل تداخل صدور مجوز وزارت کار با وزارت ارشاد
متقاضاینی هم که میخواهند مجوز آموزشگاه بگیرند آنجا هم آزمون صلاحیت مدیریت آموزشگاه را بررسی میکنند. دوستان ما در وزارت کار به اعطای مجوز حرفهای مبادرت میورزند، بعد یکدفعه شما در یک استان میبینید یک آموزشگاه از ما مجوز گرفته و یک آموزشگاه از وزارت کار مجوز گرفته است. آن که در زیرمجموعه وزارت ارشاد مجوز گرفته یک نوع برخورد میشود و آن که زیرمجموعه وزارت کار است به گونهای دیگر و ما اصلا هم متوجه نمیشویم آن آموزشگاهها مجوز گرفتهاند.
*چه ضرورتی دارد که وزارت کار در زمینه بازیگری یا موسیقی مجوز صادر کند؟
در مناطقی آموزش میگذاریم که امکانات آموزش وجود نداشته باشد یعنی در یکی از شهرهای یک استان، آموزشگاهی وجود ندارد اما در مرکز استان آموزشگاه داریم، ما به این آموزشگاه میگوییم شما به آن شهرستان بروید آموزش بدهید، هزینهاش را ما پرداخت میکنیم
الان نامهنگاریها، گفتگوها و جلساتی با دوستان وزارت کار گذاشتهایم و گفتهایم مواردی که به حوزه هنر مربوط هستند را خواهشا به وزارت ارشاد بفرستید تا بررسی کند و مجوز بدهد. برای نمونه چه ضرورتی دارد که وزارت کار در زمینه بازیگری یا موسیقی مجوز صادر کند؟ شما نه تخصص درستی در این زمینه دارید نه نظارت درستی انجام میدهید. ولی در کلان جامعه این آموزشگاهها همه یکجور دیده میشوند و همه فکر میکنند که متولی همه آنها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. پس این اشکال اول، که ما داریم رفعش میکنیم، جلسات متعددی برگزار کردیم و خدارا شکر دوستان وزارت کار نیز تا حدودی همراه هستند و امیدواریم همینطور که جلوتر میرویم اینها را یک کاسه کنیم.
الان من هر استانی میروم این معضل وجود دارد و هم آموزشگاهداران گلهمندند هم مردم گلهمندند که «ما بالاخره نمیدانیم کدام یک تخصصی است؟»
نکته دیگر که اشاره فرمودید، ما در حوزه آموزشهایمان اتفاقا از بضاعتهای استان گفتیم استفاده بشود. مثلا اگر در استانی آموزشگاهی وجود دارد که مورد وثوق ادارهکل ارشاد است، همین آموزشگاه متولی بشود که در همان بحث آموزش همگانی، هنرجوها را آموزش بدهد. ما نیامدهایم که مثلا خدای نکرده «هوو» یا رقیب آموزشگاهها بشویم! قرارمان این نبوده. ما فقط هزینه آموزشها را پرداخت میکنیم.
یعنی در واقع همزمان به رشد آموزشگاهها هم کمک میکنید؟
بله. دقیقا. نکته دیگری که ما تاکید کردیم، در مناطقی آموزش میگذاریم که امکانات آموزش وجود نداشته باشد، مناطق کم برخودار جامعه هدف این طرح است. یعنی در یکی از شهرهای یک استان، آموزشگاهی وجود ندارد اما در مرکز استان آموزشگاه داریم، ما به این آموزشگاه میگوییم شما به آن شهرستان بروید آموزش بدهید، هزینهاش را ما پرداخت میکنیم. یا برای مثال انجمن سینمای جوان یا کانون فرهنگی مساجد، اینها را فعال کردیم برای همین امر آموزش همگانی هنر و ما فقط تامین اعتبار میکنیم و بر آموزش نظارت میکنیم ولی استان از توانمندیهای خودش استفاده میکند.
به همین خاطر خیلی از هنرمندانی که در استان حضور دارند، در این دورهها برای ما تدریس میکنند. اتفاقا در جلسهای که برای اولین سالگرد همین طرح جامع آموزش همکانی هنر برگزار شده بود، یک سری از اساتید و هنرآموزانی که آمده بودند اینها از خود همان استانها بودند. استادی که نوازنده و پیشکسوت ساز محلی همان منطقه بود میگفت کسانی که من را میشناختند میآمدند و به همان روش سینه به سینه از من میآموختند اما طرح شما باعث شد تعداد هنرجوهای من به یکباره افزایش محسوسی پیدا کرد. و تعدادی که علاقمند بودند ولی نمیتوانستند هزینه پرداخت کنند که همه توانستند بدون هیچ هزینهای در این دورهها آموزش ببینند و در همان مراسم یک سالگی طرح در حضور وزیر فرهنگ و مسولین به اجرای برنامه پرداختند.
ادامه دارد…
پایان پیام/