درباره همکاری هنرمندان ایران و ارمنستان

به گزارش خبرنگار تئاتر خبرگزاری فارس، دو روز پیش در راستای بخش بین‌الملل «بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی»، هنرمندان ارمنستانی برای مشارکت در در بخش‌های مختلف جشنواره، با احمد جولایی نشستی برگزار کردند.

جولایی دبیر «بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی» است، این جشنواره بیش از دو دهه است که در کشور برگزار می‌شود. جشنواره ای که تمرکزش بر شیوه های نمایش های آئینی و سنتی ایرانی به مانند تعزیه، شبیه خوانی، نقالی و نمایش‌های خنده آور ایرانی است. و در بخش بین‌الملل هم پذیرای نمایش‌هایی است که بر اساس سنت‌های نمایشی کشورشان اجرا شود.

*پیوندی ناگسستنی

ازدیرباز هنر ایران و ارمنستان در پیوندی دیرین با یکدیگر بودند چه زمانی که ارمنستان بخشی از ایران بود و چه بعدتر که ارامنه به اصفهان آمدند و در دوره صفوی در دفاع از ایران در برایر متجاوزین کنارمان ایستادند، این حماسه بشکلی دیگر در دفاع مقدس هم تکرار شد، و همان گونه که رهبری معظم انقلاب در زمستان ۹۴  فرمودند: «خیلی خدمت کردند ارامنه، خیلی خدمت کردند.»

این خدمت ادامه دار و در زمینه‌های گوناگون بوده. در ادامه این همکاری‌ها قرار است که هنرمندان ارمنی ایرانی و ارمنستانی در بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی در بخش‌های مختلف شرکت کنند. در همین راستا روز پیش گریگور باباخانی، گرتا آلکسانیان، واهاگن هامبارسومیان از هنرمندان و پیشکسوتان عرصه هنر ارمنستان و آرگین ماتوسیان، مدیر بخش فرهنگی موسسه سیپان، شاهین هوواکمیانا از هموطنان ارمنی با احمد جولایی، دبیر بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی دیدار کردند.

هر چند که این همراهی با ارزش‌های آئینی و سنتی اسلامی-ایرانی سابقه‌ای دراز آهنگ دارد.

*از چکناورایان تا لیلت تریان

به عنوان نمونه هنرمند مطرح عرصه موسیقی سمفونیک کشورمان لوریس چکناواریان سمفونی شب عاشورا را نوشت و خود در این باره می‌گوید:«من هم مانند همه ایرانیان از دوران کودکی خاطرات زیبایی از ایام عزاداری در ماه‌های محرم و صفر را در ذهنم دارم و بخوبی خاطرم است که با همبازیانم چه شوق و هیجانی برای عزاداری در دستجات داشته‌ام. شاید باورش برای‌تان سخت باشد که در هنوز در ۸۰ و چند سالگی وقتی صدای طبل و سنج دسته‌های عزاداری را می‌شنوم، همان هیجان حس خوب دوره کودکی برایم زنده می‌شود و به این خاطر طی سال‌ها هم هر وقت که ایران نبوده‌ام، تمام تلاش خود را می‌کردم بتوانم دهه اول محرم در کشور باشم تا در مراسم‌های عزاداری شرکت کنم.»

بر همین اساس هم قرار است تا امسال حداقل دو گروه نمایشی در بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی شرکت کنند.

نمایش «خدایان کهن» یکی از این آثار است که پیش‌ از این توسط هنرمندان ارمنی اجرا شده است و در حال برگردان به زبان پارسی ست. هنرمندان گروه تئاتر آرارات دیگر گروه نمایشی هستند که در حال آماده‌‌ سازی خود برای حضور در این جشنواره هستند.

بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی بخش‌های جنبی هم خواهد داشت که دریکی از بخش‌های آن موزه آرداک مانوکیان به برپایی غرفه‌ای برای نمایش لباس، ابزارآلات و دیگر اقلام نمایشی هنرمندان ارمنی خواهد پرداخت.

در این زمینه نیز ارمنیان ایران سابقه دیرین دارند و تندیس و دیگر دست ساخته‌‍‌هایشان در زیباسازی ایران چشم‌ها را می‌نوازند. تا جایی که عباس مشهدی‌زاده استاد مچسمه سازی بانو لیلت تریان را «مادر مجسمه سازی ایران» می‌خواند: «همه شاگردان خانم تریان همچون بچه‌های او بودند. خوشحالم از لقب «مادر مجسمه سازی ایران» که به او داده شده است».

بررسی‌ها نشان می‌دهد درهم تنیدگی فرهنگی میان ایرانیان و ارامنه ریشه‌های عمیقی دارد و همین باعث ظهور آثار هنری بسیاری شده است. بر همین اساس گمان می‌رود این همکاری و هم قدمی‌ها در تمامی زمینه‌ها ادامه یابد.

پایان پیام/