«آنانکه با آمریکا خود را می‌پوشانند، عریانند»؛ پیام ریاض به واشنگتن با امضای توافق با روسیه
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، توافق نظامی اخیر میان ریاض و مسکو در شرایطی که گفته می‌شود روابط عربستان سعودی و آمریکا کمرنگ‌تر از گذشته شده است، توجه بسیاری از تحلیلگران را به خود جلب کرد.
روزنامه «الاخبار»، گزارش امروز خود را در این خصوص این گونه آغاز می‌کند: «حسنی مبارک رئیس‌جمهور اسبق مصر سخن مشهوری دارد که مدت‌ها قبل از سرنگون شدنش آن را بیان کرد و آن این بود “آنانکه با آمریکا خود را می‌پوشانند، عریانند”. شاید طی سال‌های گذشته، سعودی‌ها بیش از دیگران این سخن را آزموده باشند».
الاخبار ادامه داد: «در سایه تحول بزرگ [کنونی] که فرار آمریکا از افغانستان باشد، شاید محمد بن سلمان می‌خواست میزان آمادگی واشنگتن برای دفاع از نظام سعودی در برابر خطرات داخلی و خارجی و در عین حال، تلاش برای سوءاستفاده از این هرج و مرج به منظور دست‌یابی به هدف دائم‌اش که کسب موافقت آمریکا برای قرار گرفتن در عرش باشد، بسنجد. از‌این‌رو برادرش خالد معاون وزیر دفاع را به مسکو فرستاد تا یک توافق همکاری نظامی با روس‌ها امضاء کند؛ توافقی که به آن به عنوان ارسال یک نشانه برای آمریکا مبنی بر وجود جایگزین [برای این کشور] نگریسته می‌شود».
این روزنامه لبنانی در ادامه می‌آورد: «هنگامی که نیروهای شوروی در سال ۱۹۸۹ از افغانستان خارج شدند، عربستان سعودی پیروزی هم‌پیمان خود یعنی آمریکا بر آن‌ها را جشن گرفت. آن‌ها به علت مشارکت قطعی در این امر که از راه اعزام “مجاهدان” و تأمین مالی جنگ صورت گرفت، “حق” داشتند که چنین کاری بکنند. اکنون -و به گفته خود جو بایدن- پس از آنکه دوره آمریکا به سر آمده و این کشور خود از کشور اخراج‌کننده اشغالگران می‌گریزد، ریاض روی خود را به سوی مسکو گردانده است تا از دشمن قدیمی‌اش کمک بخواهد و با آن یک توافق همکاری نظامی امضاء کند؛ توافقی که دو طرف عامدانه جزئیات آن را اعلام نکردند».
مدتی است که ریاض تصمیم گرفته است که با مسکو و یک سری کشورها روابط دوستانه برقرار کند؛ کشورهایی که در گذشته آن‌ها را دشمن به حساب می‌آورد یا مجبور به دشمنی با آن‌ها بود. رویکرد جدید عربستان سعودی با کمرنگ شدن تدریجی توجه آمریکا به این کشور همراه شده است؛ اما این رابطه همچنان محدود باقی مانده و کارکردهای مشخص خود را دارد که از جمله مهم‌ترین این نشانه‌ها می‌توان به اشاره ضمنی ریاض به آمریکایی‌ها در خصوص وجود جایگزین برای آن‌ها اشاره کرد؛ به‌رغم آنکه عربستان سعودی خود از پیش می‌داند که ماهیت اتکایش به آمریکا باعث می‌شود که اتخاذ چنین تصمیمی کاملا در دستان آمریکا باشد.
الاخبار اضافه می‌کند، از جمله کارکردهای این روابط، جبران کمبود خریدهای تسلیحاتی عربستان سعودی بود؛ کمبودی که در نتیجه اعمال تحریم‌های جزئی یا در مواردی کلی صورت گرفت که کشورهای غربی‌ای از جمله کانادا، آلمان، بلژیک و… آن را بر فروش سلاح به عربستان اعمال کردند؛ اما کارکرد جبران این کمبود نیز با خطوط قرمز آمریکا مواجه شده است! به عنوان مثال به رغم آنکه معامله‌ای برای خرید سامانه‌های موشکی زمین‌‌به‌هوای اس-۴۰۰ در سال ۲۰۱۸ میان ریاض و مسکو منعقد شده است؛ اما از آن زمان تاکنون چیزی درباره آن به گوش نرسیده است با در نظر داشتن این نکته که موشک‌های یاشده حساسیت آمریکا را برانگیخته است چراکه چنین اقدامی تبعات خطرناکی برای فروش موشک‌های «پاترویت» و جنگنده‌های آمریکایی به دنبال خواهد داشت.
این روزنامه لبنانی افزود به‌رغم آنکه روابط ریاض-واشنگتن در حال حاضر در پایین‌ترین سطح تاریخ خود قرار دارد؛ اما احتمال نمی‌رود که خرید احتمالی تسلیحات از روسیه از سقفی که آمریکا برای عربستان مشخص کرده، فراتر رود. اگر اختیار این کار به دست سعودی‌ها بود، آن‌ها خیلی قبل‌تر از این‌ها برای حمایت‌های آمریکا یا متمم‌های آن جایگزین پیدا می‌کردند؛ اما آمریکا گردن مقامات نظام سعودی را در دستانش دارد و به آن‌ها اجازه نخواهد داد به هر جایی که دلشان می‌خواهد، بروند؛ حتی اگر واشنگتن بخواهد از منطقه خلیج [فارس] خارج شود! چراکه این رابطه به قدری بنیادین است که تقریبا رها شدن از آن محال است به عنوان مثال بیش از هشتاد درصد تسلیحات عربستان سعودی، آمریکایی است و هرگونه تلاش عملی برای متنوع کردن منابع خرید تسلیحات بازی با آتش محسوب خواهد شد و اگر چنین چیزی نیز رخ دهد، محدود و جزئی خواهد بود؛ اما با این وجود، آمریکا همچنان نگران است که روسیه و چین از هرگونه روزنه برای برداشتن سهم بیشتری از کیک معامله تسلیحاتی استفاده کنند.
اگر اختیار این کار به دست سعودی‌ها بود، آن‌ها خیلی قبل‌تر از این‌ها برای نقص حمایت‌های آمریکا یا متمم‌های آن جایگزین پیدا می‌کردند
الاخبار نوشت: «مشکل بن سلمان این است که از زمان به قدرت رسیدن جو بایدن، همچنان در همان حلقه دور می‌زند و می‌خواهد اطمینان خاطر پیدا کند که دولت بایدن او را به عنوان شاه خواهد پذیرفت حال آنکه واشنگتن حتی کنار گذاشتن پرونده‌های حقوقی او در آمریکا را نمی‌پذیرد؛ پرونده‌هایی که ممکن است در هفته‌های آینده شاهد پیشرفت‌هایی نیز باشد مثل پرده‌برداری از اسناد ۱۱ سپتامبر که نشان می‌دهد ریاض در حملات نیویورک و واشنگتن در سال‌های ۲۰۰۱ دست داشته است و وجود این خطر که ریاض مجبور شود به خانواده ۳۰۰۰ کشته خسارت بپردازد».
در ادامه آمده است: «ولی‌عهد می‌داند که آمریکا نه‌تنها از حمایت او امتناع می‌ورزد بلکه ممکن است آمادگی دفاع از نظام این کشور را نیز نداشته باشد به خصوص در رویارویی با تهدیدهای داخلی حتی اگر در تهدیدهای خارجی این چنین باشد؛ تهدیدهای نظیر جنبش اخوان المسلمین که متوجه عربستان است یا تهدید مخالفان درون خاندان سلطنتی ولی‌عهد؛ ولی‌عهدی که با حمایت “دونالد ترامپ” رئیس‌جمهور سابق آمریکا به قدرت رسید و پس از شکست او در انتخابات [آمریکا] با حقایق ناخوشایندی مواجه شد؛ حقایقی همچون فضای مخالف حاکم در آمریکا علیه عربستان سعودی و شخص ولی‌عهد که همچنان از زمان حملات یازده سپتامبر رو به افزایش است».
این روزنامه افزود: «سخن از متنوع‌سازی [حامیان] در مصاحبه تلویزیونی اخیر بن سلمان در آوریل مطرح شد و او در این مصاحبه گفت که آمریکا دیگر قدرت سابق را ندارد و بخشی از قدرت این کشور به پولی متکی است که طی سال‌های گذشته از طریق عربستان به آن دست پیدا کرده است. با آنکه این یک انتظار واقعی نیست که سهم روس‌ها یا چینی‌ها از روابط نظامی با عربستان سعودی بیشتر شود، اما [باید در نظر داشت] که ریاض منافع بسزایی در روابط با مسکو و پکن دارد که از جمله مهم‌ترین آن این است که عربستان با توافق با روسیه به عنوان دو تولیدکننده بزرگ نفت جهان می‌توانند قیمت آن را کنترل کنند آن هم در حالی که چین عملا در تمام بازارها از جمله در بازار خلیج [فارس] با آمریکا وارد رقابت شده است ».
الاخبار اضافه می‌کند: «اما داستان دفاع از نظام سعودی یا دفاع از بن سلمان در برابر تهدیدات داخلی، مسئله‌ای است که تنها به آمریکایی‌ها منوط می‌شود و در حال حاضر اینکه طرف دیگری وارد آن شود، مطرح نیست جزء اسرائیل البته با موافقت آمریکا و عربستان سعودی. اگر آمریکایی‌ها حقیقتا بخواهند خروجی از خاورمیانه داشته باشند و این اقدام خلأ امنیتی ایجاد کند، این مسئله به شکل این خروج، میزان آن و اقدامات پس از آن بستگی خواهد داشت از جمله بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران که شاید اجازه اقداماتی را دهد و این اقدامات روابط کشورهای منطقه را دربربگیرد. آنچه حتمی است این است که آمریکایی‌ها می‌خواهند از میزان بارهای هزینه‌بری چون حمایت از این نظام یا آن نظام بکاهند».
الاخبار در پایان می‌آورود: «می‌توانست ماهیت توافق عربستان سعودی با روس‌ها در خصوص کیفیت تسلیحات، بهای آن، توافق‌های امنیتی پیوست این توافق-البته در صورت وجود- فاش شود تا پاسخگوی بسیاری از پرسش‌ها باشد؛ اما اعلام توافق آن در چنین مقطعی، نمی‌تواند جزء یک پیام برای آمریکایی‌ها باشد تا این‌گونه [ریاض] پرونده‌های به تعلیق‌درآمده با آمریکا جریان بیندازد! بویژه آنکه خالد بن سلمان (برادر کوچک ولی‌عهد سعودی) خود شخصا هفته گذشته ماه جولای به واشنگتن سفر کرده بود؛ سفری که جایگزینی برای سفر ناخوشایند ولی‌عهد به کاخ سفید تلقی شد؛ اما آنطور که به نظر رسید این سفر دستاوردهای بسیاری در بر نداشت».
انتهای پیام/ص