رکود بازار لوازم خانگی داخلی و رونق قاچاق؛ چگونه به این نقطه رسیدیم؟
پایان ممنوعیت واردات لوازم خانگی تا انتهای امسال، زمزمه‌های برگشت برندهای کره‌ای، سیگنال‌های مثبت شرکت‌ها با پیش‌رفت برجام، افزایش ۶۰ درصدی تولید انبوه محصولات لوازم خانگی داخلی، فروش کالای ایرانی در شهرهای مرزی با برند کره‌ای، معضل گارانتی‌های تقلبی؛ این‌ها تیتر اخباری است که تنها ظرف یک ماه اخیر در بازار پرتلاطم و سردرگم لوازم خانگی کشورمان می‌شنویم.
کلاف سردرگم بازار لوازم خانگی ایران از یک سال قبل در رکود زیادی فرو رفته؛ رکودی که نتیجه انتظارهای فراوان برای بهبود اوضاع سیاسی – اجتماعی و انفجار پی در پی قیمت‌ها است. درادامه به وضعیت قیمت‌ها در این بازار، تولید محصولات ایرانی و عوامل قاچاق می‌پردازیم.
ممنوعیت واردات لوازم خانگی؛ در سبزی برای قاچاق
ممنوعیت واردات لوازم خانگی از سال ۹۷ آغاز شد؛ این درحالی است که همچنان شاهد وفور لوازم خانگی خارجی در بازار هستیم که به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند. قیمت لوازم خانگی قاچاق از آن زمان تاکنون باتوجه به سیر تغییر نرخ دلار تغییرات محسوسی را به خود دید. ابتدای سال ۹۷، دلار آمریکا در بازار ایران با متوسط قیمت ۴۰۰۰ تومان مبادله می‌شد. همان زمان با تصمیم دولت، دلار با نرخ ۴۲۰۰ تومانی تک نرخی شد. جهش‌های شدید نرخ دلار از همان زمان آغاز شد.
تولید داخلی تحت تأثیر نرخ ارز نیمایی است و کاهش یافتن نرخ ارز الزاما به‌معنی کاهش نرخ ارز وارداتی نیست
با بالارفتن نرخ ارز در اواخر سال ۹۸ و بهار سال ۹۹، قیمت کالای لوازم خانگی قاچاق افزایش پیدا کرد و درنتیجه کالای قاچاق از منطق خرید خارج شد. این اتفاق در زمانی رخ داد که کالای ایرانی که مواد اولیه آن چند ماه قبل با نرخ ارزان‌تر دلار خریداری شده بود، به بازار آمد. طبیعتا در آن بازه زمانی، مردم ترجیح دادند به‌دلیل قیمت به‌صرفه‌تر لوازم خانگی داخلی، آن‌ها را جایگزین کالای خارجی کنند.
همین استقبال از لوازم خانگی داخلی باعث شد خروجی تولیدکنندگان داخلی به‌سرعت فروش رود و موجودی آن‌ها حتی زودتر از موعد به پایان برسد. در این زمان، تمام برندها و تولیدکننده‌های داخلی شرایط خوب و سودده‌ای را تجربه می‌کردند. نرخ صعودی دلار تا پاییز ۹۹ ادامه داشت و همان‌طور که انتظار می‌رفت، با پایان گرفتن مواد اولیه تولید و وارد کردن این منابع با نرخ جدید دلار، هزینه تولید و متعاقب آن، قیمت لوازم خانگی داخلی به‌تدریج درحال افزایش بود. هرچه نرخ ارز بالاتر می‌رفت، صرفه اقتصادی خرید کالای قاچاق هم افزایش می‌یافت.
عوامل مؤثر بر قیمت لوازم خانگی
با اینکه قیمت کالاهای وارداتی کاملا تحت تأثیر نرخ دلار است، کالای تولید داخل بیش از همه، تحت تأثیر نرخ ارز نیمایی برای وارد کردن مواد اولیه است. نرخ ارز واردات برای تولیدکننده با نرخ ارز آزاد متفاوت است؛ اما این نرخ همانند گذشته ۴۲۰۰ تومان نیست. درواقع نرخ ارز واردات از ۱۲۰۰۰ تا ۲۳۰۰۰ تومان در سال‌های گذشته متغیر بوده و تنها چند هزار تومان با نرخ ارز در بازار آزاد تفاوت داشته است. درنتیجه، کاهش یافتن نرخ ارز الزاما به‌معنی کاهش نرخ ارز وارداتی نیست. نرخ ارز نیمایی اکنون نیز بیش از ۲۲۰۰۰ تومان است.
از سویی، از زمان ثبت سفارش برای تهیه منابع اولیه تولید کالا تا رسیدن آن‌ها به کشور و آغاز فرایند تولید، دو تا سه ماه زمان می‌برد؛ بنابراین وقتی مواد اولیه محصولی با نرخ بالای ارز خریده شود، سه ماه بعد مطابق همان قیمت به فروش می‌رود، ولو اینکه نرخ ارز پایین آمده باشد. به این عوامل مؤثر بر قیمت کالاها باید افزایش دستمزد سالانه طبق قانون، افزایش هزینه‌های گمرکی واردات و افزایش قیمت حمل و نقل کالا را نیز بیافزاییم.
رکود بازار با تغییرات نرخ دلار و امید به تحولات سیاسی شروع شد و با حضور قدرتمند قاچاق شدیدتر از پیش هم شده است
نتیجه‌ی عوامل گفته‌شده این بود که قیمت کالای داخلی و خارجی در بازه‌ای مشابه هم شد و مصرف‌کننده نیز به‌دلیل برند شناخته‌شده‌ی خارجی به‌سمت آن رفت. این روند باعث شد تا از ابتدای زمستان ۹۹، صنعت لوازم خانگی ایران وارد رکود شدیدی شود، تاجایی‌که انتهای بهار خروجی کالای برندهای ایرانی ۴۰ تا ۶۰ درصد کاهش پیدا کرد.
این رکود در انتظار برای به نتیجه رسیدن برجام در دولت دوازدهم و انتخابات ریاست جمهوری دوره سیزدهم مرتب افزایش پیدا کرد و این وضعیت همچنان ادامه دارد. درواقع مردم با مشاهده‌ی احتمال تغییر اوضاع سیاسی – اجتماعی درنتیجه برجام و قیمت‌های موجود در بازار ترجیح می‌دهند به تعمیر لوازم خانگی بزرگ بپردازند و درصورت نیاز بیشتر نیز، کالای قاچاق با برندهای شناخته‌شده را خریداری کنند.
احسان قدایی، کارشناس صنعت لوازم خانگی و مدیر ارتباطات شرکت سام الکترونیک در گفت‌وگو با زومیت توضیح می‌دهد که افزایش ظرفیت تولید نیز باعث کاهش یافتن قیمت‌ها در بازار و رونق تولید داخلی نشده است. او می‌گوید:
زمانی که ظرفیت تولید بالا می‌رود، تولیدکننده باید محصولات خود را برای فروش وارد بازار کند. وقتی این کالاها فروش نمی‌رود و کالاهای قبلی هم مدت طولانی در بازار می‌مانند، هزینه‌هایی به تولیدکننده تحمیل می‌شود که به آن‌ها هزینه سربار می‌گوییم. مبالغی که شامل افزایش هزینه‌های جاری، افزایش تورم در این مدت زمان، هزینه‌های گمرکی، هزینه نگه‌داری کالا، انبارگردانی و غیره می‌شود. این اتفاق از دو مسیر آسیب سنگینی به همراه دارد: مردم به‌دلیل انتظار روانی ناشی از تغییر وضعیت، خرید خود را به تعویق می‌اندازند که به همین دلیل با افزایش قیمت مجدد به‌دلیل افزوده‌شدن هزینه‌های سربار، باز هم قیمت محصول افزایش پیدا می‌کند.
حال اگر در برهه‌ای شخصی از تغییر ناامید شد و به بازار مراجعه کرد، متوجه می‌شود که قیمت پیشین، چندبرابر شده؛ درنتیجه باز هم از خرید پشیمان می‌شود یا به‌سمت تعمیر وسایل قدیمی و خرید کالای دست دوم هدایت می‌شود یا مجدد به امید تغییر شرایط منتظر می‌ماند. پس این سیکل معیوب بارها و بارها تکرار می‌شود و نتیجه‌ای جز افزایش هزینه‌های سربار برای تولید کننده، رکود در بازار برای فروشنده و افزایش شکاف قدرت خرید و قیمت کالا برای مصرف‌کننده نهایی در پی نخواهد داشت.
به‌گفته قدایی، کالاهای قاچاق موجود در بازار علاوه‌بر مصرف‌کننده، برای فروشندگان نیز جذابیت پیدا کرده‌اند؛ چرا که فروشندگان در ماه‌های اخیر به‌اندازه‌ای که انتظار می‌رفت، موفق به فروش لوازم خانگی با برند ایرانی نشده‌اند و به ناچار برای جبران هزینه‌های جاری خود، تمرکز بیشتری روی فروش کالاهای بدون گارانتی گذاشته‌اند که عمدتاً حاشیه سود بالاتری نسبت به کالاهای شرکتی دارد.
لوازم خانگی ملی؛ حقیقت یا افسانه؟
مسئولان کشور تأکید زیادی بر تأثیر ممنوعیت واردات بر «پا گرفتن صنعت لوازم خانگی» و تحقق خودکفایی در تولید لوازم خانگی می‌کنند؛ اما به نظر نمی‌رسد هنوز تولید واقعی در این صنعت در کشورمان انجام شده باشد. احسان قدایی توضیح می‌دهد تکنولوژی تولید برخی قطعات لوازم خانگی و عدم صرفه اقتصادی در تولید این قطعات با تیراژ پایین موجب شده تا خودکفایی در این عرصه تنها یک شعار برای دریافت تسهیلات و رانت دولتی باشد و پول‌های به‌دست‌آمده هم به‌جای وارد شدن به چرخه تولید و سرمایه در گردش، در بخش‌های غیر مولدی همچون بازارهای ارز و دلار و واردات مواد پتروشیمی خرج شود. قدایی می‌گوید:
پیش از اعمال تحریم‌های شدید در سال ۹۸، قطعات لوازم خانگی از کارخانه‌های درجه یک چینی به ایران می‌آمد؛ مثل تمام کشورهای دیگر. در نظر بگیرید که ۸۰ درصد ارزش محصولی مانند تلویزیون و مانیتور در پنل آن است و تکنولوژی ساخت این پنل هم برای شرکت‌های بزرگ و معتبری چون توشیبا، سامسونگ و ال‌جی در کره و ژاپن است.
حالا مسئله اینجا است که حتی تولید پنل برای این کشورها هم صرفه اقتصادی نداشته و تکنولوژی ساخت آن را از سال‌ها پیش به شرکت‌های چینی واگذار کرده‌اند. درنتیجه تمام کشورها و حتی آمریکا پنل را از چند شرکت معدود چینی می‌خرند. برای این شرکت‌های چینی به‌دلیل حجم بالای تولید و انحصاری ناشی از قدرت رقابت بلامنازع، نیروی کار ارزان و مشوق‌های صادراتی متعدد، صرفه دارد که به‌تناوب هزینه‌های سنگین برای توسعه و به‌روز کردن محصول برای ارائه مدل‌های جدید متحمل شوند درحالی‌که برای شرکت‌های بزرگ دیگر دنیا وارد شدن به این عرصه توجیه اقتصادی ندارد.
این کارشناس صنعت لوازم خانگی اضافه می‌کند که در ایران، در بهترین حالت اقتصادی، با حداقل تورم و قیمت‌ها، ظرفیت بازار تلویزیون به‌صورت سالانه دو میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه است (که اکنون این میزان تا حدود ۳۰ درصد کاهش یافته)؛ این درحالی است که هر کدام از خطوط تولید شرکت‌های مذکور چینی باید ماهانه بالغ بر ۱۵ میلیون تولید داشته باشد که سرمایه‌گذاری و روشن کردن دستگاه‌هایش ازنظر اقتصادی توجیه اقتصادی پیدا کند.
درنتیجه او تأکید می‌کند که قطعات همیشه از چین می‌آمده با این تفاوت که حالا به‌دلیل تحریم‌ها از شرکت‌های درجه دو و سه چینی وارد می‌شود. قدایی توضیح می‌دهد:
زمانی که تحریم‌های ترامپ اعمال شد، دفترهای شرکت‌های داخلی در کشورهای مختلف مجبور به تعطیلی شدند و دیگر نتوانستیم قطعات شرکت‌های معتبر و گرید یک را از مراکز اصلی تحویل بگیریم. درنتیجه باید مستقیم از خود چین اقدام می‌کردیم. مشکل آنجا بود که شرکت‌های درجه یک چینی به‌دلیل فعالیت رسمی خود در سیستم جهانی نقل و انتقالات مالی و لزوم واریز شفاف پول برای خرید از آن‌ها و اعطای بیمه‌های معتبر بین‌المللی به خریداران، دیگر امکان همکاری با ما را نداشتند. همین موضوع منجر شد که دیگر نتوانیم از تأمین‌کننده‌های معتبر خرید کنیم و به خرید قطعات از شرکت‌های درجه دو و سه چینی روی بیاوریم.
به‌گفته این کارشناس صنعت لوازم خانگی، تولید چهار حالت دارد:
CBU: واردات کامل؛ وقتی محصول کامل وارد می‌شود (مثال در کشور ما: اسپیلت، تلفن همراه، قهوه‌ساز)SKD: مونتاژ؛ واردات قطعات بزرگ نیمه‌منفصل (مثال در کشور ما: اسپیلت، ماشین ظرفشویی، لوازم خانگی کوچک)CKD: مونتاژ؛ واردات قطعات کوچک‌تر و سرهم‌کردن آن‌ها درکنار تولید داخلی برخی قطعات (مثال در کشور ما: تلویزیون، یخچال، جارو برقی، ماشین لباسشویی)تولید کامل: ساخت ۱۰۰ درصد (مثال در کشور ما: در بخش لوازم خانگی، کولر آبی و اجاق گاز)
احسان قدایی در تعریف مفهوم تولید می‌گوید: «تولید زمانی معنا پیدا می‌کند که شما فرایندی را روی قطعات اعمال کنی که ارزش افزوده‌ای روی محصول ایجاد کند. برای مثال قطعات را از پیمانکاران تحویل بگیری و نیروی انسانی‌ای که به آن آموزش داده‌ای، فعال شوند و بتوانند محصول را نهایی کنند. اینطور بگویم؛ شما یک کالای ۱۰۰ دلاری را به‌صورت قطعه‌قطعه وارد می‌کنی، بخشی از تولید قطعات را به پیمانکار داخلی می‌سپاری و قیمت کالای نهایی را به ۷۰ دلار می‌رسانی؛ ۳۰ دلار باقی‌مانده ارزش افزوده‌ی شما است، یعنی روی آن کار انجام شده.»
قدایی می‌گوید تولیدکننده هم تمایل زیادی به تولید هرچه بیشتر قطعات توسط پیمانکار داخلی دارد چون این موضوع مستقیما روی سودش تأثیر می‌گذارد اما قادر به انجامش نیست. از آنجا که به‌گفته قدایی تمام کشورها مجبور به وارد کردن برخی قطعات خاص هستند که به‌صورت معدود در دنیا تهیه می‌شوند، از او پرسیدیم که چرا در چنین حالتی می‌گوید تولید داخلی انجام نشده است. قدایی به زومیت می‌گوید:
ما درمورد ماشین لباسشویی و یخچال حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد توانستیم تولید داخلی انجام دهیم اما در بخش باقی‌مانده، یا تکنولوژی ساخت برخی قطعات را نداریم یا تولیدشان صرفه اقتصادی ندارد؛ اما برای تلویزیون حدود ۸۰ درصد ارزش و قطعات آن وارداتی است؛ چگونه می‌توانیم بگوییم چنین محصولی تولید ملی است؟ ما در صنعتی مثل روشنایی واقعا به تولید دست پیدا کردیم چون کل خطوط در کشور از مواد اولیه داخلی استفاده می‌کنند و تمام موارد دیگر مربوط به آن هم داخلی است؛ می‌بینید که قابلیت رقابت زیادی هم ایجاد کرده است.
مردم در صنایع غذایی، موکت و فرش هم قطعا خرید از محصول ایرانی را به‌جای خارجی ترجیح می‌دهند. صبحت اصلی من این است که وقتی شعار خودکفایی می‌دهند، باید خروجی هم داشته باشند؛ یعنی مردم وقتی نگاه می‌کنند باید ببینند در پسِ خودکفایی شرایط خوبی ایجاد شده و افزایش تیراژ تولید باعث شده قیمت‌ها کاهش یابد؛ اما در یک سال اخیر برخی محصولات حتی ۱۰ برابر افزایش قیمت داشته‌اند. نمی‌توان چنین چیزی را به‌عنوان خودکفایی پذیرفت.
مشکل این است که در صنعت لوازم خانگی به‌جای تمرکز روی افزایش مزیت‌های رقابتی، وارد فضای پوپولیستی و شعارگونه شده‌ایم و با تداوم این روند قطعا این صنعت که امروز حال خوبی پیدا کرده، آسیب خواهد دید چرا که مردم باید آنچه شعار می‌دهیم را در واقعیت لمس کنند، در غیر این‌صورت به هیچ چیز اعتماد نخواهند کرد و متاسفانه ما در حال حاضر با سوخت سرمایه‌های اجتماعی به حداقل اعتماد عمومی رسیده‌ایم.
عرصه قدرت‌نمایی قاچاق
پیش از سال ۹۸ و آغاز تحریم‌های شدید علیه ایران، برندهای معتبر تولیدکننده همچون سامسونگ، بوش، ال‌جی، وستینگ هاوس و میله در ایران نمایندگی یا شریک تجاری رسمی داشتند و واردات کالا و قطعات به شرکای تجاری آن‌ها از این مسیر رسمی و کنترل‌شده انجام می‌شد تا در خطوط کارخانه‌های داخلی به محصول نهایی تبدیل شود. این موضوع دو نتیجه در بر داشت: ابتدا اینکه کالا در حیطه مدیریت شرکت داخلی درمی‌آمد و این شرکت موظف به پرداخت گمرکی و عوارض واردات می‌شد؛ به‌علاوه موظف به ارائه خدمات پس از فروش تا پایان موعد رسمی می‌شد. این به‌معنای برد هر سه طرف، مصرف‌کننده، تولیدکننده و دولت می‌شد.
با بسته‌شدن درهای کشور و خروج شرکت‌های دارای برند معتبر، گمرکی و عوارض و ارائه گارانتی هم از دور خارج شدند و اکنون شاهد واردات غیر رسمی کالاهای دارای برند خارجی در حجم وسیع از شهرهای مرزی هستیم.
احسان قدایی به زومیت می‌گوید: «بسیار غیر منطقی است که تصور کنیم واردات به‌صورت محدود و توسط کولبران انجام می‌شود؛ چرا که این افراد نمی‌توانند چندهزار ساید بای ساید را به‌راحتی به داخل کشور بیاورند تا در انبارهای اطراف شهرها دپو شوند. این واردات با برنامه‌ریزی انجام می‌شود و اراده‌ای هم برای توقفش وجود ندارد. پول‌های با منشا ناشناس همواره در جریان‌های غیر شفاف هزینه می‌شوند؛ به این پول‌ها پول خاکستری می‌گویند. منشا و مبدا آن‌ها هم نزد بانک مرکزی مشخص نیست و امکان رصد و کنترل آن نیز ندارد.»
قدایی اضافه می‌کند که حاشیه سود در قاچاق بسیار بالا است چون گمرکی پرداخت نمی‌شود؛ به‌علاوه مصرف‌کننده، دولت و مردم در این فرایند متضرر می‌شوند. از سویی، به‌دلیل قیمت پایین‌تر و داشتن برند معتبر، مردم خواهان خرید این کالاها هستند و حتی بدون وجود گارانتی معتبر اقدام به خرید کالای خارجی با قیمت مشابه داخلی می‌کنند. او به خطرات این بازار ازجمله معرفی کالای درجه چهارم چینی با لوگوی برندهای معروف اشاره می‌کند که هر روز وضعیتی بدتر از قبل پیدا می‌کند.
قدایی: اگر در لوازم خانگی به خودکفایی رسیدیم، چطور قیمت محصولات هر ماه ۱۰ درصد افزایش می‌یابد؟
آن‌گونه که سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی می‌گوید، هم‌اکنون یک سوم بازار با کالای قاچاق تأمین می‌شود. البته حمیدرضا غزنوی به زومیت می‌گوید دو سوم بازار نیز به‌دلیل فراهم‌شدن امکان تولید انبوه در دست تولیدکننده داخلی است و درکل بازار تأمین است.
راه نجاتی هست؟
در شرایطی که ممنوعیت واردات با شعارهای خودکفایی و تولید ملی گره خورده است، به نظر می‌رسد شاهد شکل‌گیری انحصارهایی همچون خودرو در کشور باشیم. سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی در گفت‌وگو با زومیت می‌گوید درحال حاضر ۱۵۰۰ تولیدکننده لوازم خانگی در کشور داریم که ۵۰۰ مورد آن‌ها شرکت‌های بزرگ و فعال هستند. این درحالی است که مدیر ارتباطات شرکت سام اذعان می‌کند عملا پنج یا شش برند فعال و بزرگ در صنعت لوازم خانگی ایران فعالیت دارند و باقی شرکت‌ها، قطعه‌سازان یا پیمانکاران کوچک هستند.
به‌گفته احسان قدایی، وقتی انحصار شکل می‌گیرد، دیگر مردم نمی‌توانند تکنولوژی‌های جدید را مشاهده کنند و پس از مدتی دیگر درکی هم از آن‌ها نخواهند داشت که احساس نیازی دراین‌باره شکل بگیرد؛ همانند اتفاقی که در صنعت خودروی کشورمان رخ داد و اکنون اکثر مردم درکی از تکنولوژی روز دنیا در این صنعت ندارند و برای رفع نیاز آن تلاشی نمی‌کنند. او اضافه می‌کند برای اینکه در صنعت لوازم خانگی شاهد چنین اتفاقی نباشیم، شرکت‌ها باید مدام خطر تکنولوژی‌های روز دنیا را حس کنند و در شرایط حضور این محصولات به‌فکر رقابت برای عقب‌نماندن بیفتند.
قدایی: به‌دلیل تحریم‌ها دیگر نمی‌توانیم از کارخانه‌های درجه یک چینی قطعات وارد کنیم
قدایی می‌گوید به‌دلیل جذابیت کالا با برند معتبر برای مردم نمی‌توان جلوی قاچاق را گرفت؛ ازسویی، در کشور ما اسکناس بی‌رویه چاپ می‌شود و پول پرقدرت درحال چرخش است که درنهایت به‌سمت خرید کالای خارجی جذب می‌شود. درنتیجه او حل مشکل بازار لوازم خانگی را برداشتن ممنوعیت واردات و محدود کردن آن با تعرفه‌ی بالا می‌داند. مدیر ارتباطات سام توضیح می‌دهد:
زمانی که کالای لوازم خانگی با برند معتبر و تعرفه چندبرابری وارد کشور شود، هر کس مایل باشد می‌تواند آن را خریداری کند. درنتیجه از نمایندگی مجاز آن، خدمات پس از فروش هم دریافت می‌کند. ازطرفی، دریافت گمرکی و عوارض و اعطای آن به‌صورت یارانه و سوبسید به بخش واقعی تولید کشور نیز تقویت‌کننده‌ی این صنعت در کشور است.
در این شرایط، تفاوت قیمتی کالای داخلی و خارجی به‌قدری بالا است که ازنظر ارزش رقابتی اصلا باهم قابل مقایسه نیستند. تصور کنید تلویزیون ۵۰ اینچ برند ایرانی قیمت ۱۴ میلیون تومانی و تلویزیون با برند سامسونگ با همین اندازه قیمت ۵۰ میلیون تومانی داشته باشد؛ این قیمت‌ها قابل رقابت باهم نیستند. در این شرایط کالای خارجی به‌شکل درستی وارد می‌شود و شرکت‌های داخلی نیز به‌دلیل وجود تکنولوژی روز دنیا در بازار مجبور به به‌روزرسانی خود می‌شوند و هر سه طرف مصرف‌کننده، تولیدکننده و دولت منتفع می‌شوند.
بااین‌حال سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی باور دارد که با الگوبرداری از رفتار کشورهای صنعتی می‌توان به وضعیت بهتری در بازار لوازم خانگی رسید. حمیدرضا غزنوی به زومیت می‌گوید ممنوعیت واردات باید درکنار برندسازی، کمک دولت برای گسترش تحقیق و توسعه و اعطای مشوق‌های صادرات و همچنین ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت برای خرید کالا انجام شود. حال آنکه جشنواره‌ها و تسهیلات کمکی خرید لوازم خانگی هم در دو سال اخیر نتوانسته‌اند خرید مردم را ساده کنند و قیمت کالای داخلی همچنان نسبت به کالای قاچاق غیر رقابتی است. البته غزنوی تأکید می‌کند که قیمت لوازم خانگی داخلی گران‌تر از دیگر کالاها در کشور نیست و افزایش قیمتی ازسوی تولیدکننده داده نمی‌شود.
درکنار این موضوع، تولیدکننده هم برای پرداخت هزینه‌های سربار محصولاتش وام‌هایی می‌گیرد که قادر به تسویه آن‌ها نیست و باز هم با سرمایه‌ی در گردش خود دست به تولید بیشتر می‌زند. تا جایی که به‌گفته غزنوی، تولیدکنندگان لوازم خانگی سال گذشته ۷۸ درصد افزایش تولید داشته‌اند و این میزان در چهار ماهه‌ی امسال به‌طور میانگین ۴۰ درصد افزایش داشته است.
غزنوی اضافه می‌کند در شرایطی که ایجاد کرده‌ایم و به تولیدکننده می‌گوییم تولید انبوه کند و ازطرف دیگر، بازار کشورمان را از او دریغ می‌کنیم، ممنوعیت مؤثر نیست. بااین‌حال او می‌گوید باز کردن واردات برای به‌اصطلاح، ایجاد رقابت نیز ادبیات مافیای واردات است که در کشور ما جا افتاده درحالی‌که کشورهای صنعتی تا جایی از محصولات ضعیف تولیدکننده داخلی خود استفاده کردند که درنهایت کالاهای‌شان کیفیت پیدا کرد. وی تأکید می‌کند واردات قاچاق با سازمان‌دهی برندهای خارجی برای سیطره به بازار انجام شده است و این برندها به‌هیچ‌وجه از بازار ایران دست نمی‌کشند چرا که ایران برای آن‌ها بازار اول یا دوم هدف است.
به نظر شما خواننده زومیت، راه نجات بازار لوازم خانگی ایران چیست؟ آیا با شرایط حال حاضر این بازار موافق هستید؟
سه سال پس از آغاز ممنوعیت واردات لوازم خانگی به کشور، بازار در شرایط رکود به‌سر می‌برد و در عین حال صحبت از رشد خیره‌کننده تولید داخلی می‌شود. بازار لوازم خانگی ایران حقیقتا چه وضعیتی دارد؟