پل‌های بلاک چین؛ فناوری جذابی که امکان برقراری ارتباط بین شبکه‌های بلاک چین را فراهم کرده است
از زمانی‌که وایپ‌پیپر بیت کوین در سال ۲۰۰۸ منتشر شد، فناوری بلاک‌چین مسیری طولانی را طی کرده است. از آن زمان تا این لحظه، شبکه‌های بلاک‌چین زیادی توسعه داده شده است که هرکدام از طراحی بهره می‌برند و عملکرد متفاوتی را ارائه می‌دهند.
به گزارش کوین مارکت‌کپ، یکی از ارزش‌های کلیدی فناوری بلاک‌چین، موضوع تمرکززدایی است؛ موضوعی که به توانایی شبکه‌ها برای «مالکیت» و اداره شدن توسط چندین و گاهی هزاران یا حتی میلیون‌ها ذی‌نفع اشاره دارد. تمرکززدایی در بلاک‌چین، نقطه‌ی مقابل مدل متعارف و متمرکز حاکمیت شرکتی است.
اما از آنجا که تعداد (و اندازه‌ی) شبکه‌های بلاک‌چین همچنان درحال افزایش است، این شبکه‌ها تا حد زیادی از یکدیگر جدا مانده‌اند؛ مثل جزیره‌هایی که از جوامع و اقتصاد مخصوص به‌خود بهره می‌برند و نمی‌توانند اطلاعات یا ارزش را با دنیای خارج مبادله کنند. ماهیت سلب شده‌ی شبکه‌های بلاک‌چین امروزی، با اصل تمرکززدایی در تصاد است و بالکانیزاسیون وب متمرکز موجود (اغلب وب ۲/۰ نامیده می‌شود) را دوباره برقرار می‌کند.
نبود تعامل بین شبکه‌های بلاک‌چین، نه‌تنها تمرکززدایی را محدود می‌کند، بلکه با قرار دادن مرز در اطراف نوآوری‌ها، رشد اقتصادی و تجارت آزاد، از پیشرفت و ارتباط تکنولوژی جلوگیری می‌کند. به‌طور کلی، اپلیکیشن‌های کاربردی طراحی‌شده برای یک شبکه، فقط روی همان شبکه کار می‌کنند و به‌همین دلیل، پتانسیل این اپلیکیشن‌ها برای پذیرش گسترده‌تر، محدود شده است.
با بالغ‌تر شدن فناوری بلاک‌چین، چندین پروژه با ایجاد «پل» یا «Bridge»، بین شبکه‌ها، مشکل مطرح‌شده را رفع می‌کنند. حرکت به سمت دنیایی که در آن، بلاک‌چین‌ها و سیستم‌ها با یکدیگر در ارتباط باشند، به اپلیکیشن‌ها اجازه می‌دهد تا از خدمات و نقاط قوت یکدیگر بهره ببرند. این ویژگی احتمالا روی طیف وسیعی از خدمات، تأثیر زیادی خواهد داشت، زیرا شکل‌گیری اینترنت جدید، غیرمتمرکز و قابل تعامل، آغاز خواهد شد. اپلیکیشن‌هایی مثل تأمین مالی غیرمتمرکز (DeFi)، از افزایش نقدینگی و توانایی ایجاد شبکه‌ای از خدمات که در جوامع مختلف با یکدیگر در تعامل هستند، بهره خواهند برد و در نتیجه ضمن گسترش منابع موجود، تعداد کاربران آن‌ها نیز افزایش خواهد یافت.
پُل بلاک‌چین (Blockchian Bridge) چیست؟
«پل بلاک‌چین»، نوعی ارتباط است که امکان انتقال توکن‌ها یا داده‌های دلخواه شما را از یک بلاک‌چین به بلاک‌چین دیگر فراهم می‌کند. هر دو بلاک‌چین می‌توانند پروتکل‌ها، قوانین و مدل‌های حاکمیتی متفاوتی داشته باشند، اما پل، یک راهکار سازگار برای تعامل ایمن بین دو طرف محسوب می‌شود.
طراح‌های مختلفی برای پل‌های بلاک‌چینی وجود دارد، اما به‌طور کلی می‌توان آن‌ها را به دو دسته تقسیم کرد: دسته‌ی اول، پل‌های متمرکزتر که به اعتماد یا فدراسیون متکی هستند و دسته‌ی دوم، پل‌های «بی‌اعتماد» که غیرمتمرکزتر محسوب می‌شوند. کارکرد پل‌های متمرکز به‌نوعی از قدرت یا سیستم مرکزی متکی است؛ این یعنی کاربران برای استفاده از یک برنامه یا سرویس مشخص، باید به یک واسطه اعتماد کنند.
«پل بلاک‌چین»، نوعی ارتباط است که امکان انتقال توکن‌ها یا داده‌های دلخواه شما را از یک بلاک‌چین به بلاک‌چین دیگر فراهم می‌کند.
از طرف دیگر، پل‌های بی‌اعتماد، پل‌هایی هستند که کاربران برای بهره گرفتن از مزایای آن، نیازی به اعتماد به یک نهاد یا مرجع واحد ندارند. در عوض، اعتماد به حقیقت ریاضی ساخته شده در کد قرار می‌گیرد. در یک سیستم بلاک‌چین غیرمتمرکز، این حقیقت توسط بسیاری از گره‌های کامپیوتری به‌دست می‌آید؛ گره‌هایی که بر اساس قوانین نوشته شده در نرم‌افزار، به توافق اشتراکی دست می‌یابند. این امر با استفاده از شفافیت و ایجاد انگیزه برای مشارکت گسترده، بسیاری از مشکلات سیستم‌های متمرکز را که در معرض فساد یا سوء استفاده از قدرت قرار دارند، برطرف می‌کند.
می‌توان پل‌ها را برای اهداف مختلفی ایجاد کرد. پل‌ها علاوه بر امکان فعال کردن یک توکن در یک شبکه برای استفاده در شبکه‌ی دیگر، می‌توانند برای تبادل هر نوع داده‌ای از جمله تماس‌های قرارداد هوشمند، شناسه‌های غیرمتمرکز، اطلاعات خارج از زنجیره‌ی اوراکل‌ها مقل قیمت بازار سهام و موارد دیگر ساخته شوند. به‌عنوان مثال یک شرکت بازی‌سازی که بر اساس اتریوم ساخته شده است، می‌تواند برای الزامات KYC (شناخت مشتری) از اعتبارنامه‌های قابل تأیید بلاک‌چین متصل بهره ببرد. پل‌ها به اپلیکیشن‌ها اجازه می‌دهند بیش از پیش غیرمتمرکز شوند، زیرا شبکه‌ی مبدأ آن‌ها را محدود نمی‌کند.
ساخت پل با پولکادات
پولکادات به‌عنوان یک بلاک‌چین، با این باور طراحی شد که هیچ بلاک‌چینی نمی‌تواند همه‌ی کارها را انجام دهد. پولکادات اجازه می‌دهد تا بلاک‌چین‌های مستقلی به‌نام پاراچین که هر کدام به‌طور بالقوه دارای طرح‌ها، قوانین، موارد استفاده و نشانه‌های خاص خود هستند، قابلیت همکاری داشته باشند؛ این در حالی است که همه، از امنیت ارائه شده توسط «زنجیره رله» مرکزی پولکادات بهره می‌برند.
طراحی پولکادات امکان برقراری ارتباط بین دو زنجیره‌ی خارجی را امکان‌پذیر می‌کند. به‌عنوان مثال، پولکادات می‌تواند امکان انتقال بیت کوین به اتریوم را فراهم کند.
اما پولکادات همچنین به پاراچین‌ها و شبکه‌های خارجی مانند بیت کوین یا اتریوم اجازه می‌دهد تا از طریق پل‌ها با یکدیگر همکاری کنند. پل‌های پولکادات را می‌توان به روش‌های مختلفی طراحی کرد. این پل‌ها همچنین می‌تواند از پیکربندی‌های مختلف بلاک‌چین، قراردادهای هوشمند، آن‌چه که ماژول‌های زمان اجرا (با نام پالت‌ها) نامیده می‌شوند و اجزای بلاک‌چینِ قابل تنظیم برای توسعه‌ی بلاک‌چین‌های سفارشیِ سازگار با پولکادات تشکیل شوند.
می‌توان پل‌ها را در پولکادات به روش‌های مختلفی پیاده‌سازی کرد؛ برخی ممکن است به‌عنوان یک ابزار عمومی خوب برای استفاده‌ی کل جامعه ساخته شوند، درحالی‌که احتمال دارد برخی دیگر توسط تیم‌های اجتماعی به صورت سودآور اداره شوند.
طراحی پولکادات همچنین امکان برقراری ارتباط بین دو زنجیره‌ی خارجی را امکان‌پذیر می‌کند. به‌عنوان مثال، پولکادات می‌تواند امکان انتقال بیت کوین به اتریوم را به‌روش زیر و به‌صورت غیرمتمرکز ارائه دهد.
مقاله‌ی مرتبط:پولکادات چیست؛ هرآنچه باید درباره پولکادات و رمزارز DOT بدانیم
ممکن است پلی که به صورت پاراچین روی پولکادات اجرا می‌شود، جمع کننده‌هایی داشته باشد که اطلاعات بین زنجیره‌ی رله پولکادات و یک زنجیره خارجی مثل بیت کوین را نظارت و ترجمه می‌کند. یکی دیگر از پل‌های پاراچین ممکن است با یک زنجیره متفاوت، مثل اتریوم، به همین روش کار کند. با استفاده از ارسال پیام زنجیره‌ای متقابل (XCMP) بین دو پل در اکوسیستم پولکادوت، می‌توان یک رابط کاربری سفارشی برای تعامل با این پل‌ها ساخت که به کاربر اجازه می‌دهد با هر دو زنجیره‌ی خارجی تعامل داشته باشد. بدین ترتیب کاربر می‌تواند از طریق پولکادات، از بیت کوین خود برای شرکت در یک قرارداد هوشمند مالی غیرمتمرکز (DeFi) در اتریوم استفاده کند.
تا این لحظه، چندین پل ساخته شده است یا در مرحله‌ی توسعه در شبکه‌ی آزمایشی برای اکوسیستم پولکادوت قرار دارد.
پل‌های پشتیبانی شده توسط کمک‌های مالیِ بنیاد وب ۳ (Web3)
بنیاد وب ۳، به‌منظور پیشبرد مأموریت‌های خود در حمایت از اینترنت غیرمتمرکز و عادلانه‌تر در آینده، از برخی پروژ‌های پل‌های بلاک‌چینی، حمایت مالی بلاعوض کرده است.
Interlay برای برقرای ارتباط بین بیت کوین و پولکادات، در حال ساخت یک پل از نوع «بی‌اعتماد» است. کاربران می‌توانند دارایی‌های خود با پشتوانه‌ی بیت کوین، با نسبت ارزش یک‌به‌یک، در پولکادات به PolkaBTC تبدیل کنند؛ این پل در حال حاضر در مرحله‌ی آزمایش شبکه‌ی بتا است.
Snowfork نیز در حال ساخت یک پل چندمنظوره بین اتریوم و پولکادات است. با استفاده از این پل می‌توان دارایی‌های ERC-20، اتِر و داده‌های دلخواه را از اتریوم به پولکادات منتقل کرد. این پل همچنین می‌تواند برای تعاملات پیچیده‌تر مثل ارتباطات قرارداد هوشمندِ متقابلِ زنجیره‌ای مورداستفاده قرار گیرد.
مقاله‌ی مرتبط:چرا سرعت انجام تراکنش‌ها در شبکه بیت کوین کم است و سریع‌ترین ارزهای دیجیتال کدام‌اند؟استریم غیرمتمرکز ویدئو؛ روش‌های پیاده‌سازی، استراتژی‌ها و چالش‌های پیش‌رو
داروینیا در حال ساخت یک پروتکل پل غیرمجاز و بدون مجوز است که از جمله مزایای آن می‌توان به کارآمدی، کم هزینه بودن، غیرمتمرکز کردن توکن‌های زنجیره‌ای، انتقال توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و همچنین سایر عملیات‌های زنجیره‌ای اشاره کرد. داروینیا قبلاً پل خود را به اتریوم راه‌اندازی کرده است و قصد دارد در آینده پل‌های بیشتری پیاده‌سازی کند که زنجیره‌های بلوکی ناهمگن مهمی مانند فایل کوین، بایننس اسمارت‌چین، ترون و غیره را به هم متصل خواهد کرد.
سانتریفیوژ با چین‌سیف، همکاری کرده است تا یک پل ماژولار دارایی و چند جهته، بین بلاک‌چین‌های مبتنی بر Substrate و اتریوم ایجاد کند. چین‌بریج به سانتریفیوژ اجازه می‌دهد تا موارد قابل جابه‌جایی و NFT را بین بلاک‌چین‌ها جابه‌جا کند. چین‌بریج به‌عنوان یک پروژه‌ی منبع باز، این امکان را فراهم آورده است که تیم‌های دیگر درون اکوسیستم بتوانند پل‌های مورد نیاز پروژه‌های خود را ایجاد کنند.
ChainX نیز در حال برنامه‌ریزی پل‌هایی برای چندین شبکه است و یک پل بیت کوین به Substrate را نیز پیاده‌سازی کرده است.
Bifrost یک پل شبکه‌ی EOS توسعه داده است که انتقال دارایی‌های زنجیره‌ایِ غیرقابل اعتماد را امکان‌پذیر می‌کند. Bitfrost همچنین قصد دارد روی قابلیت همکاری با قراردادهای EOS کار کند.
قابلیت همکاری را به‌عنوان آینده‌ی فناوری بلاک‌چین فراهم کنید
ساختن آینده یک وب باز و غیرمتمرکز (وب ۳/۰) نیازمند روحیه‌ی همکاری باز و ایجاد قابلیت همکاری است. تیم‌هایی که در سراسر فضای بلاک‌چین با هم کار می‌کنند، قادر خواهند بود از این طریق یک الگوی جدید ایجاد کنند. پل‌های بلاک‌چین، راهکار امیدوارکننده‌ای برای حرکت فراتر از بالکانیزاسیون شبکه‌های بلاک‌چین ارائه کرده و برای ارتقاء بیشتر نوآوری، پذیرش کاربر و ارتباط فناوری تلاش می‌کنند. پل‌ها می‌توانند با فعال کردن پروتکل‌های مختلف بلاک‌چین برای همکاری با یکدیگر، ما را به سمت وب غیرمتمرکزِ نسل بعد سوق دهند و به ارتباط میانجی‌های متمرکز قدرتمندی که به علایق کاربران اهمیت نمی‌دهند، پایان خواهند داد.
نظر شما در مورد فناوری پل‌های بلاک‌چین چیست؟
اگر در دنیای ارزهای دیجیتال فعالیت دارید، احتمالا با اصطلاح پل‌های بلاک‌چین (Blockchain Bridges) مواجه شده‌اید. اما پل‌های بلاک‌چین به چه معنا است؟ به‌طور خلاصه، پل‌های بلاک‌چین برای برقراری ارتباط بین دو بلاک‌چین مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.