اهداف داخلی و جهانی دولت بایدن از برگزاری «اجلاس دموکراسی»
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، دولت ایالات متحده اجلاس موسوم به «اجلاس دموکراسی» را که مدت ها برنامه ریزی شده بود در روزهای ۹-۱۰ دسامبر برگزار کرد تا درباره چالش های پیش روی دموکراسی جهانی صحبت و ادعا کند که در تلاش است «انسان را دوباره به سمت پیشرفت و آزادی هدایت کند.» دولت بایدن که یک سال از عمر دولت خود را سپری کرده است، تلاش کرد تا روابط بین‌الملل کنونی را تقابل دموکراسی و خودکامگی توصیف کند و از همین جهت بود که سفرای چین و روسیه در ایالات متحده مشترکاً مقاله‌ای نوشتند و از «اجلاس سران دموکراسی» به عنوان محصول ذهنیت جنگ سرد و ایجاد تفرقه در جهان انتقاد کردند. این اجلاس که با اتکا به مفهوم دموکراسی جهان را به دو اردوگاه تقسیم کرد و بسیار انتزاعی در حل مشکلات عملی است، در برگیرنده ابعاد و نشانگانی است که میتواند چشم‌اندازی از جایگاه فعلی ایالات متحده از منظر داخلی و بین‌المللی بدست دهد.
شکستن معضل سیاسی داخلی
پیش از هر چیزی، دولت بایدن تلاش کرد تا از طریق «اجلاس سران دموکراسی» تفاوت‌های ارزشی و مفاهیم حاکمیتی بین حزب دموکرات و حزب جمهوری خواه را نشان دهد، اما این فقط برای جلب نظر رای دهندگان برای انتخابات میان دوره‌ای سال آینده بود. به عبارتی این اجلاس یکی از وعده‌های انتخاباتی بایدن در خصوص مقابله با تهدید استبداد برای آمریکا، مبارزه با فساد و پیشبرد حقوق بشر بود که وی در راستای ورود به کاخ سفید همواره بر آنها تاکید داشت. از طرفی دیگر، اردوگاه بایدن بارها ترامپ را به خاطر اهمیت ندادن به ارزش‌ها و تحقیر شرکای متحد مورد انتقاد قرار داد و از این نظر، نشست سران برای تحقق وعده‌های تبلیغاتی و مبارزه سیاسی بین دو حزب نیز ضروری بود.
همچنین دولت بایدن تلاش کرد تا با اتکا به این اجلاس و با تقویت نگرانی‌ها در مورد دموکراسی و ارزش‌های آمریکایی، نارضایتی داخلی را کاهش دهد. در واقع، در ایالات متحده رایج است که می‌گویند دموکراسی آمریکایی از بیرون نقض می شود. در حدود یک دهه گذشته، ایالات متحده بحران اقتصادی، خستگی ناشی از جنگ و تأثیر همه گیر را تجربه کرده است و در حال حاضر یک گفتمان پوپولیستی قوی در جامعه آمریکا وجود دارد. .در اصل، این عوامل نشانه‌های ار بحران انحطاط درونزا است. به عبارتی بحران‌های داخلی، نتیجه تضعیف نظام دموکراتیک آمریکا توسط سایر کشورها نیست.
ایجاد شکاف در جامعه بین‌المللی
ایالات متحده تلاش میکند به نام دموکراسی صدای ارزش‌های دموکراتیک را در انحصار خود درآورد تا «فروشنده» دموکراسی آمریکایی باشد. دولت آمریکا این کنفرانس را «اجلاس دموکراسی» نامید و شرکت کنندگان را بر اساس معیارهای دموکراتیک آمریکای تعیین کرد. منطق پشت پرده این است که ایالات متحده باید به عنوان «قاضی» دموکراسی جهانی عمل و ارزیابی کند که کدام کشورها جامعه بین المللی کشورهای دموکراتیک و کدام کشورهای غیر دموکراتیک هستند.
واقعیت غیرقابل انکار این است که دولت بایدن استراتژی معمول «اول تفرقه بینداز و سپس غلبه کن» را امروز در سیاست بین‌الملل به کار برده است تا استراتژی ژئوپلیتیک خود را به نام دموکراسی پیش ببرد. هدف نهایی دولت ایالات متحده تلاش برای ایجاد گروهی از ملت ها با محوریت ایالات متحده است، چیزی که بایدن آن را «جامعه دموکراتیک جهانی» می نامد تا کشوری را که ایالات متحده آن را رقیب و دشمن می داند، منزوی کرده و با آن مقابله کند. در عین حال، دولت ایالات متحده موضع خود را برای پیگیری سیاست‌های مداخله جویانه به نام دموکراسی پیشتر نشان داده است.
همچنین ایالات متحده در تلاش است تا از دموکراسی برای حفظ هژمونی تکنولوژیک استفاده کند. جو بایدن در این نشست گفت: «ما باید با شرکای خود همکاری کنیم تا احتمال سوء استفاده برخی کشورها از فناوری پیشرفته برای سرکوب حقوق مردم را کاهش دهیم.» به عبارتی دولت بایدن قصد دارد با سیاسی و ایدئولوژیک کردن تکنولوژی، هژمونی فناوری ایالات متحده را در عصر حاضر تضمین کند.
پایان روند دموکراتیک بین‌المللی
دموکراسی حق مردم همه کشورها بوده و ارزش مشترک همه بشریت است. هر کشوری حق انتخاب مسیر توسعه دموکراتیک را دارد که متناسب با شرایط ملی خودش باشد. دموکراسی آمریکایی نه تنها معیار دموکراسی نیست، بلکه نمی‌تواند الگوی مناسب برای سیاست جهانی باشد. بحران‌های سیستماتیک کنونی در ایالات متحده، مانند چندپارگی اجتماعی، درگیری‌های نژادی، قطبی‌سازی سیاسی، و شکاف بین ثروتمندان و فقرا، روز به روز جدی‌تر می‌شوند و به طور کامل آسیب‌های ساختاری «دموکراسی آمریکایی و حقوق بشر» را آشکار می‌کنند. در عرصه بین المللی، ایالات متحده دائماً بر تهدید روسیه تأکید میکند و از متحدان می‌خواهد تا «بازدارندگی سخت» نظامی ناتو را تقویت کنند. «اجلاس سران دموکراسی» را که می‌توان به‌عنوان تقویت «بازدارندگی نرم» علیه چین و روسیه دانست، با روند دموکراتیک در روابط بین‌الملل مغایرت دارد. چرا که کشورها را ملزم به انتخاب طرف ها میکند.
تأثیر رهبری جهانی «اجلاس سران دموکراسی» به تبلیغات بستگی ندارد، بلکه به تعداد پیروان واقعی بستگی دارد. منبع رهبری، پیروان داوطلبانه هستند و برای اکثر کشورهای در حال توسعه در جهان، موعظه انتزاعی دموکراتیک به سختی می تواند علاقه آنها را برانگیزد. ایالات متحده تحت عنوان دموکراسی، انقلاب های رنگی را در سراسر جهان ترویج داده و باعث آشفتگی، جنگ و بلایای انسانی زیادی شده است. عراق، سوریه، افغانستان و سایر نقاطی که تحت مداخله نظامی آمریکا یا به اصطلاح دگرگونی دموکراتیک قرار گرفته اند، هنوز در آشوب عمیقی هستند.
بهنام وکیلی پژوهشگر مسائل بین الملل و سیاست خارجی
انتهای پیام/م