راهکار تامین امنیت غذایی در ۳۰ سال آینده/آیا تولیدات کشاورزی با سیاست­های اقتصاد زیستی هماهنگی دارد؟

مسعود لطیفیان در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس در پاسخ به اینکه راهکار تامین امنیت غذایی در آینده که جمعیت افزایش می یابد چگونه خواهد شد, گفت: اقتصاد زیستی یا «بیواکونومی» شامل مجموعه ای از فعالیت‌های اقتصادی است که به تولید منابع زیستی تجدیدپذیر پرداخته و آن را به مواد غذایی با پایه زیستی تبدیل می‌کند. جمعیت جهان تا سال ۲۰۳۲ به بیش از ۸ میلیارد و جمعیت ایران تا سال ۱۴۳۰ به حدود ۹۳ میلیون نفر خواهد رسید و افزایش جمعیت باعث افزایش نیاز به محصولات باغبانی می‌­شود.

عضو هیأت علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با بیان اینکه توسعه پایدار برمبنای اقتصاد زیستی شاه کلید امنیت غذایی در آینده است، افزود: در سال­های اخیر، توسعه پایدار بر مبنای «اقتصاد زیستی» در بخش­های مختلف کشاورزی از جمله­ باغبانی مورد توجه ویژه قرار گرفته است. زیربنای اقتصاد زیستی، استفاده از دانش و فناوری­های همگرا و توسعه روش­هایی است که منجر به تبدیل منابع زیستی طبیعی به تولید پایدار در بخش باغبانی کشور می‌­شوند.

وی افزود: بر اساس داده­‌های بانک جهانی، ۲۸ درصد از کل زمین‌­های ایران را زمین‌­های کشاورزی به خود اختصاص می­‌دهند. در سال ۱۳۹۸ حدود یک میلیون و ۵۹۷ هزار بهره‌برداری دارای فعالیت باغداری در کشور وجود داشته است که تقریباً یک میلیون و ۵۰۹ هزار بهره‌برداری دارای باغ و قلمستان و ۸۷ هزار بهره‌برداری فاقد باغ و قلمستان، اما دارای حداقل یکی از محصولات انجیر، خرما، پرتقال، گردو، بادام، انواع تبریزی و اکالیپتوس، به‌ صورت پراکنده و بر اساس حد نصاب‌های تعیین شده بوده‌اند.

لطیفیان ادامه داد:‌مساحت باغ‌ها و قلمستان‌های کشور حدود یک میلیون و ۸۹۱ هزار هکتار برآورد شده که ۶۹.۶ درصد آن باغ و قلمستان ساده (تک‌محصولی) و ۳۰.۴ درصد آن باغ و قلمستان مخلوط (چندمحصولی) است. این در حالی است که در سال­های اخیر، به دلیل خشکسالی و کم آبی از سطح زمین­های قابل کشت کاسته شده است.

وی افزود: با توجه به محدود بودن زمین­‌های کشاورزی برای تأمین غذای کافی و سالم، سیاست­های مرتبط با حمایت از توسعه روش­های نوین تولید محصولات باغبانی و تولید و ترویج استفاده از ترکیبات زیستی سازگار با محیط از قبیل کودها و مهارگرهای زیستی اهمیت ویژه­ای می‌­یابند.

لطیفیان افزود:‌به همین  دلیل تولید کودها و مهارگرهای زیستی، کشت محصولات سالم و ارگانیک و مدیریت تلفیقی آفات و بیماری­های گیاهان باغی و گلخانه ه­ا از جمله اولویت­­های مهم در سیاست­‌های توسعه اقتصاد زیستی باغبانی کشور است که در قانون برنامه ششم توسعه تاکید شده است.

به گفته این مسئول، ایران از لحاظ شاخص جهانی نوآوری در سیاست­های کشاورزی متناسب با اقتصاد زیستی در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و در میان ۱۴۱ کشور، رتبه ۱۲۶ را به خود اختصاص داده است. عدم انسجام و یکپارچگی فعالیت­‌ها، اغلب باعث تداخل وظایف، موازی کاری و فعالیت­های غیر هدفمند و حتی گاهی متناقض میان دستگاه­ها شده است.

وی با بیان اینکه تقویت نقش اقتصاد زیستی در تولید پایدار باغبانی با هدف دستیابی بیشتر به بازار جهانی به سیاست­ها و برنامه‌­های منسجم‌­تری نیاز دارد، گفت: در این میان، مجلس شورای اسلامی به عنوان اصلی­‌ترین نهاد قانونگذاری و نظارتی، مکلف است با ایجاد ظرفیت­‌ها و تعهدات قانونی لازم  بر نحوه اجرای سیاست­‌ها و قوانین این حوزه نظارت کرده و به طور منظم نحوه عملکرد سایر نهادهای ذی نفع و مسئول را در راستای ایجاد همگرایی، انسجام فعالیت ها و توسعه اقتصاد زیستی پایش کند.

*راهکارهای اجرای اقتصاد زیستی در حوزه باغبانی

عضو هیأت علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تاکید کرد:‌دامنه سیاست­های اقتصاد زیستی بسیار متنوع و گسترده است. اما در حوزه باغباتی کشور از پتانسیل­ های بسیار بالایی برخوردار است. مهمترین اقداماتی که در این حوزه باید در اسرع وقت پیگیری شوند شامل تعیین بازارهای اولویت دار از میان بازارهای صادراتی محصولات باغبانی بر مبنای اقتصاد زیستی، ساماندهی، انسجام و یکپارچه سازی سیاست­های اقتصاد زیستی در بخش باغبانی کشور، همگرا ساختن فعالیت نهادهای متولی و ایجاد زیرساخت­ها، ظرفیت­ها و تعهدات لازم برای اجرای سیاست­های اقتصاد زیستی در بخش باغبانی کشور، تدوین سیاست­های حمایتی جهت توسعه متوازن و متناسب باغبانی کشور بر مبنای حمایت از محیط زیست و توجه به پتانسیل­ های کشور در زمینه باغبانی و تقویت سهم این حوزه با تدوین سیاست­ های مناسب با اقتصاد زیستی می­ باشد. 

انتهای پیام/