نگاهی به فیلم سینمایی«ماهان»

خبرگزاری فارس- گروه سینما: فیلم سینمایی «ماهان» با موضوع «سرطان»، اولین فیلم «حمید شاه‌حاتمی» است که در مقام یک فیلم اولی توانسته در «چهلمین جشنواره فیلم فجر» حضور یابد.

ماجرا از این قرار است که «ماهان»، پسری است عاشقِ بازیگری. او در حالِ اجرای اولین نمایشِ جدی خود، در نقشِ هملت روی صحنه ناگهان بیهوش می‌شود. تشخیصِ دکترِ او، سرطان است. «ماهان» که مادرش را نیز به خاطرِ بیماری سرطان از دست داده و شاهد رنج‌های او در دوره بیماری بوده است، از این اتفاق سخت پریشان می‌شود و به هم می‌ریزد. در این بین همسرش «آفرین» که یک عروسک‌ساز است، برای کمک و زنده کردن روح امید و زندگی در ماهان، او را به دیدن کودکان سرطانی می‌برد. به دنبال این ماجرا ماهان و همسرش با اجرای نمایش عروسکی در شهرهای مختلف باعث ایجاد انگیزه و امید در آنها می‌شوند…

 

اینکه «حمید شاه‌حاتمی»، برای تجربه اول خود، چنین فیلم سخت و پرلوکیشنی را انتخاب کرده و به سراغ نمایش جاذبه‌های جغرافیایی ایران رفته است، در مقابل خیل آثار آپارتمانی که در فضای محدود و بسته فیلمبرداری می‌شوند و از نمایش سیاهی‌ها، تلقی هنری دارند، قابل تقدیر است که نشان از شجاعت این کارگردان دارد. چه آنکه در نشست خبری نیز، اکثر منتقدان متفق‌القول بر ارزشمند بودن ایده‌ی اثر و پیام آن که امیدبخشی بود، تاکید داشتند. اما اینکه فیلمنامه‌نویس به دیالوگ‌ها و ترتیب و منطق اتفاقات، گره اصلی و شخصیت‌پردازی چقدر اهمیت داده وکارگردان چقدر در پرداخت قصه موفق بوده جای بحث دارد.

فیلم سینمایی«ماهان» در مورد کودکان سرطانی‌ست که می‌خواهد سفیر امید برای آن‌ها باشد، حال آن که مخاطب اثری از این امید را در هیچ کجای فیلم نمی‌بیند. عدم خلاقیت کارگردان و بازی‌های تصنعی و دیالوگ‌های یخ‌زده و بی‌جان کاراکترها که موتیف‌وار واژه امید را تکرار می‌کنند، موجب می‌شود زبان فیلم از پرداختن به این سوژه‌ی تکراری الکن باشد. 

این فیلم آنقدر ضعیف و غیرقابل باور است که اصلا مخاطب نمی‌تواند با آن ارتباط بگیرید و همذات‌پنداری کند. تا جایی که صحنه‌های درام و عاطفی نیز خنده‌دار و تصنعی به نظر می‌رسد. فارغ از بحث فیلمنامه، به نظر می‌رسد، سختی‌های کار در لوکیشن‌های متعدد در مسافت‌های بعید، سبب شده تا کارگردان نسبت به موارد دیگر در فیلمش، بی‌حوصلگی به خرج بدهد.

وقایع و اتفاقات در «ماهان» از منطق روایی خاصی برخوردار نیست تا جایی که فروش کتاب‌ها برای تامین هزینه سفر آن هم برای خرید ۴ تا دوچرخه و هزینه‌های درمان و… مخاطب را با این پرسش اساسی روبه رو می‌کند که مگر آن کتاب‌ها چقدر می‌ارزید؟ یا نشان دادن مکان‌های مقدس و ادیان مختلف در فیلم چه ارتباطی با موضوع کودکان سرطانی دارد و چه کمکی به پیشبرد داستان می‌کند؟

«ماهان» با نمایش جاذبه‌های توریستی و ادیان ایران و همچنین ترسیم همبستگی میان آنها و حس نوع‌دوستی شخصیت‌ها فارغ از دینی که دارند، فیلمی است که می‌تواند در مجامع بین‌المللی حرفی برای گفتن داشته باشد. این فیلم از این جهت که سوپراستار ندارد نیز، به نسبت فیلم ارزانی محسوب می‌شود.

اما در مجموع می‌توان گفت «ماهان» اتولین اثر «حمید شاه‌حاتمی» بیشتر به یک تله‌فیلم شبیه است تا یک فیلم سینمایی آن هم در قد و قواره یک جشنواره ملی و حضورش در «چهلمین جشنواره فیلم فجر» یک شوخی بیش نبود.