مقایسه اندروید با iOS؛ کدام‌یک برای شما مناسب‌تر است؟
در ابتدا با یک پرسش شروع می‌کنیم. چرا از صفت جمع برای گوشی اندرویدی اما مفرد برای آیفون استفاده کرده‌ایم؟ اگر شما برای خرید یک گوشی هوشمند وارد بازار شوید از شما خواهند پرسید که گوشی اندرویدی می‌خواهید یا آیفون. اما اگر از دنیای گوشی‌های هوشمند بی‌خبر باشید احتمالاً برایتان سؤال می‌شود که این دو چه فرق‌هایی باهم دارند؟ بازار پر است از گوشی‌های گوناگون از برندهایی مختلف با تنوعی بی‌شمار پس چرا همه‌ی آن‌ها در این دو کلمه خلاصه می‌شود؟
پاسخ به این پرسش در گرو بیان مفهومی به نام «سیستم‌عامل» است که بدون بیان کردن آن به‌طور مستقیم نمی‌توان به مقایسه این دو پرداخت. از طرفی توضیح کامل این مفهوم در قالب این مقاله نمی‌گنجد لذا به‌صورت مختصر تعریفی از آن بیان خواهیم کرد تا تفاوت گوشی‌های اندرویدی و آیفون برای شما قابل تفهیم‌تر باشد.
سیستم عامل چیست؟
سیستم‌عامل به‌طور خلاصه به نرم‌افزاری گفته می‌شود که توسط سازنده روی هرنوع وسیله‌ی هوشمندی پیاده‌سازی می‌شود تا کاربر بتواند از آن استفاده کند. درواقع یک دستگاه هوشمند بدون سیستم‌عامل، وسیله‌ای بی‌فایده است که هیچ‌کاری را نمی‌تواند انجام دهد. وظیفه‌ی سیستم‌عامل آن است که با ارتباط با اجزای درونی دستگاه (سخت‌افزار) بتواند یک محیط مجازی را به‌وجود آورد که کاربر بتواند با آن کار کند و وظایفی که امروزه گذران امورات را بدون داشتن این داشتن این دستگاه‌های هوشمند ناممکن کرده است، انجام دهد.
با بیان این مفهوم پی می‌بریم که دلیل این دوگانگی برسر سیستم‌عامل است اما سؤال بعدی که مطرح می‌شود آن است که چرا نام‌هایی که برای تفکیک این دو دسته به‌کار برده می‌شود ارتباطی با یکدیگر ندارند؟ «آیفون» نام تجاری گوشی‌های ساخت شرکت اپل است. درحالیکه «اندروید» نام گوشی نیست، نام سیستم‌عاملی است که روی طیف وسیعی از گوشی‌هایی با برندهای مختلف پیاده‌سازی شده است. این درحالی‌است که سیستم‌عامل گوشی‌های آیفون iOS نام دارد اما استفاده از نام iOS برای انتخاب نوع گوشی رایج نیست. برای پاسخ به این پرسش نیز لازم است تاریخچه‌ای مختصر از هریک را مورد بررسی قرار دهیم.
iOS
در سال ۲۰۰۷ استیو جابز، بنیان‌گذار و مدیرعامل پیشین اپل، اولین آیفون را با سیستم‌عامل iPhone OS 1 به بازار معرفی کرد. نام این سیستم‌عامل به مدت سه سال حفظ شد، تااینکه با انتشار iOS 4 در ژوئن ۲۰۱۰ این نام به iOS تغییر کرد. سیستم عامل iOS مختص به گوشی‌های آیفون است که حق استفاده از آن تنها در انحصار شرکت اپل است؛ بدین معنا که این سیستم‌عامل تنها روی گوشی‌های آیفون قابل اجرا است.
اندروید
سیستم‌عامل اندروید برای اولین بار توسط اندی رابین در سال ۲۰۰۳ معرفی شد. در سال ۲۰۰۵ گوگل اندروید را خرید و عرضه سیستم‌عامل اندروید به سازندگان گوشی‌های هوشمند را آغاز کرد. اینگونه بود که HTC در سال ۲۰۰۸ اولین گوشی اندرویدی به نام HTC Dream را با اندروید ۱.۰ معرفی کرد.
مالکیت اندروید از سال ۲۰۰۵ تاکنون به شرکت گوگل تعلق دارد. اندروید یک سیستم‌عامل منبع باز است که اکنون گوگل توسعه‌ی آن را برعهده داشته و شرکت‌های مختلفی مجاز به استفاده از آن هستند؛ بدین معنا که هر سازنده‌ای می‌تواند از این سیستم‌عامل در محصولات هوشمند خود استفاده کند و حتی کد آن را بنا بر نیاز و ترجیح خود تغییر دهد.
مقاله‌ی مرتبط:تاریخچه کامل اندروید؛ از محصول استارتاپی کوچک تا سلطه بر بازار سیستم عامل موبایل
پس با این مقایسه علت اینکه چرا کلیه گوشی‌های اندرویدی درمقابل آیفون قرار می‌گیرند برما آشکار می‌شود. درواقع گوشی های آیفون گوشی‌هایی هستند که فقط با سیستم‌عامل منحصربه‌فرد شرکت اپل یعنی iOS کار می‌کنند. همان‌طور که هیچ سیستم‌عامل دیگری مانند اندروید روی آیفون قابل اجرا نیست، سیستم‌عامل iOS نیز روی هیچ گوشی دیگری به‌جز آیفون دیده نمی‌شود.
ازطرف دیگر اندروید سیستم‌عاملی است که شرکت‌های مختلف اجازه دارند روی محصولات خود پیاده کنند و کاربران با خرید گوشی‌هایی از برند سامسونگ، شیائومی، هواوی و … می‌توانند از سیستم عامل اندروید بهره‌مند شوند. از این‌رو اندروید محدود یه یک گوشی خاص یا یک برند خاص نمی‌شود.
با این توضیحات درواقع نامی که برای این مقاله باید انتخاب می‌شد مقایسه‌ی سیستم‌عامل اندروید و iOS می‌بود اما از آن‌جایی که کاربر شاید نام iOS را کمتر شنیده باشد و در ابتدا از وجه تمایز اصلی گوشی‌های اندروید و آیفون یعنی سیستم‌عامل آن‌ها اطلاعی نداشته باشد، این عنوان را برای مقاله برگزیده‌ایم. هدف مقاله نیز مقایسه سیستم‌عامل اندروید و iOS از نظر کارکردی است وگرنه فردی از تفاوت‌های این دو اطلاع داشته باشد، به‌جای مقایسه‌ی سیستم‌عامل‌ها، برندهای مختلف را مبنای مقایسه خود برای خرید گوشی درنظر می‌گیرد.
اندروید و iOS چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟
در حین خرید گوشی، یکی از سؤال‌برانگیزترین مباحث، تفاوت‌های میان اندروید و iOS است و اینکه کدام‌یک بر دیگری برتری دارد. این سؤال از آن دسته سوالاتی است که هرشخصی جواب متفاوتی برای آن دارد و هرکاربری بنابر دلایل شخصی خود یکی را برمی‌گزیند و به دیگران توصیه می‌کند. درواقع هرکدام با وجود تفاوت‌هایی که دارند هیچ‌یک برتری مطلق به دیگری ندارد.
به‌طور کلی اندروید و iOS طی چند سال اخیر پیشرفت‌های بسیاری کرده‌اند و مانند سابق اینگونه نیست که بگوییم iOS یا اندروید در زمینه‌ی خاصی کمبود و نقصی دارند. بااین‌حال هریک به‌شیوه‌ی خود نیازهای کاربران را برطرف می‌کنند. بستگی به‌کاربر دارد که اولویت‌ها و نیازهای خود از یک گوشی را در چه می‌بیند. در حد یک استفاده‌ی معمولی و روزمره هردو نیازهای پایه‌ای کاربران را برطرف می‌کنند اما اگر از سطح یک استفاده عمومی فراتر رویم این‌جاست که برخی پارامترها از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود.
برای مثال برای برخی از افراد، یک تجربه‌ی کاربری باکیفیت، در اولویت قرار دارد، درحالیکه ممکن است فردی دیگر به‌دنبال راحتی هرچه تمام‌تر برای انجام امور خود باشد یا به‌عبارتی دنبال راه‌حلی است که در سریع‌ترین زمان ممکن نیازهایش را برطرف می‌کند و دردسر کمتری دارد. توجه داشته باشید که سریع بودن گوشی با انجام امور در سریع‌ترین حالت ممکن یک مقوله‌ی جدا از هم است.
سریع بودن گوشی یا سریع به پاسخ رسیدن؟ مسئله این است
از این‌رو در مقاله‌ی پیش‌رو این دو سیستم‌عامل را به‌صورت مستقیم با یکدیگر مقایسه نمی‌کنیم، بلکه تفاوت‌های این‌دو را از دریچه‌ی اینکه گوگل و اپل به‌عنوان توسعه‌دهندگان این دوسیستم عامل، چه نگرشی را برای کاربر هدف خود دنبال کرده‌اند، بررسی می‌کنیم چراکه صرف‌نظر از تفاوت‌های عمیق درونی و ساختاری، روش و راه‌حل‌های هریک از آن‌ها در رفع نیازهای کاربر متفاوت است.
انتخاب بین این دو درصورت عدم‌شناخت نحوه‌ی پاسخ‌دهی آن‌ها به کاربر کاری دشوار است چراکه ذهن یک کاربر عادی که ایده‌ای در مورد تفاوت‌های iOS و اندروید ندارد، ممکن است پر از علامت سؤال و تناقض‌هایی باشد که باید به آن‌ها پاسخ داده شود.
برفرض اینکه دغدغه اصلی ما برای انتخاب گوشی شناخت تفاوت‌های سیستم‌عامل iOS و اندروید باشد، باید باتوجه به نیازها و اولویت‌های خود گزینه مناسب را انتخاب کنیم. در این مقاله بر آن شدیم تا به‌زبان ساده و با فرض براین‌که کاربر پیش از خرید گوشی ایده‌ای در مورد تفاوت iOS و اندروید به جز تفاوت نامشان ندارد، به بیان تفاوت سیستم‌عامل‌های اندروید و iOS بپردازیم.
تجربه کاربری
کارهایی که گوشی‌های هوشمند انجام می‌دهند تحت فرایند‌ها و دستورها محاسباتی پیچیده‌ای صورت می‌پذیرد که از چشم ما پنهان است و رابط گرافیکی (GUI) این‌جاست که نقش تبدیل ورودی‌های لمسی به کدها و عملیات محاسباتی را برعهده می‌گیرد. دراین جا مفهومی به نام رابط کاربری شکل می‌گیرد و هر سازنده‌ای یک تیم گرافیکی دارد که روی توسعه‌ی این رابط کار می‌کند.
می‌توان گفت مهم‌ترین چیزی که در یک گوشی هوشمند کاربر را به دستگاه خود پیوند می‌دهد، رابط کاربری است و این هنر هرسازنده‌ای است که رابط کاربری خود را به‌گونه‌ای طراحی کند که کاربر بتواند بیشترین ارتباط را با آن بگیرد. در یک جمله، رابط کاربری زبان صحبت کردن گوشی با کاربر است که طراحی هوشمندانه آن باعث به وجود آوردن یک تجربه کاربری رضایت‌بخش می‌شود.
گوشی‌های آیفون از ابتدا با یک رابط کاربری روان و ساده معرفی شدند و با گذشت زمان این ویژگی را حفظ کردند. با انتشار iOS 7 در سال ۲۰۱۳، این سیستم‌عامل بزرگ‌ترین تغییرات گرافیکی را به‌خود دید تا خود را با طراحی مدرن هماهنگ‌تر کند، اما پس از آن دیگر این رابط کاربری دچار تحول گرافیکی نشد، درعوض هر نسخه بهبودهای ظاهری جزئی را درخود دارد که به‌چشم کاربر شاید محسوس نباشد اما شاید بتوان آن را یک مزیت به‌حساب آورد چراکه تغییرات انقلابی رابط کاربری احتمال دارد تجربه‌ی کاربری را خدشه‌دار کند.
این موضوع در مورد اندروید کمی متفاوت است. اول از همه اینکه سازندگان مختلف مانند سامسونگ و شیائومی و غیره، پوسته‌ی گرافیکی مجزایی دارند و بیش از یک دهه تغییرات زیادی در رابط کاربری گوشی‌های اندرویدی اتفاق افتاده است، اما نهایتاً با افزودن و کاستن ویژگی‌های مختلف و آزمایش‌های فراوان، رابط کاربری به سمت سادگی و اجتناب از ویژگی‌های اضافی رفته است.
بیشتر کاربران عادی از بی‌ثباتی و تغییرات فراوان در رابط کاربری که باعث سردرگمی آن‌ها می‌شود، استقبال نمی‌کنند. افزون‌براین روان بودن و پاسخ‌دهی سریع رابط کاربری از جمله عواملی است که بر تجربه‌ی کاربری تأثیرگذار است. در این زمینه iOS بیشتر شهرت خود را از زمان‌های گذشته به‌دلیل روانی و پایداری عملکردها گرفته است و تا امروز این موضوع برقرار بوده است.
در مورد اندروید خوشبختانه به‌دلیل بهبودهای قابل‌توجهی که گوگل در هسته اندروید اعمال کرده است، تقریباً مسئله‌ی ناپایداری را حتی در مورد گوشی‌های پایین‌رده و ضعیف از بین برده است اما عملکرد اندروید در دراز مدت همچنان به‌عنوان پاشنه آشیل این سیستم‌عامل درنظرگرفته می‌شود.
با وجود همه‌ی این صحبت‌ها تلاش‌های برخی از سازندگان مانند سامسونگ در جهت بهینگی و سادگی رابط کاربری پس‌از سال‌ها به ثمر رسیده و اکنون سامسونگ را می‌توان در زمره‌ی سازندگانی قرار داد که تجربه‌ی کاربری تقریباً بی‌نقصی دراختیار کاربر قرار می‌دهند. اما اگر بخواهیم واقع گرایانه به این مسئله نگاه کنیم iOS سیستم‌عاملی است که از ابتدا تمرکزش روی سادگی و بی‌آلایشی بوده و از نظر کیفیت تجربه‌ی کاربری که دراختیار کاربران قرار می‌دهد سرآمد بقیه است.
بسیاری از سازنده‌ها از جمله گوگل و سامسونگ در تلاش برای بهبود کیفیت و تجربه کاربری از iOS الگو گرفته‌اند تا با بهبود ویژگی‌های بصری و عملکردی یک تجربه کاربری باکیفیت پدید آورند. بااین‌حال این تمام ماجرا نیست، بسیاری از نکات کلیدی مهم وجود دارند که ممکن است برای برخی از کاربران مسئله‌ای حیاتی باشند. در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
شخصی‌سازی ها
اگرچه iOS در دو نسخه‌ی اخیر در عرصه‌ی شخصی‌سازی خودی نشان داده است و کاربران می‌توانند صفحه‌ی اصلی را با آیکون‌ها و چیدمان دلخواه تغییر دهند، با این‌وجود شخصی‌سازی اندروید همیشه در میان کاربرانی که دوست دارند ظاهر دستگاه‌های خود را تغییر بدهند، محبوب بوده است. انعطاف‌پذیری اندروید دربرابر تغییر ظاهری تمامی بخش‌های رابط کاربری به آنچه مخاطب می‌پسندد، امکان نصب لانچرهای متعدد و بازی با رنگ‌ها، اشکال منوها، فونت‌ها و… یک نقطه عطف برای کاربرانی است که به شخصی‌سازی گوشی هوشمند خود اهمیت می‌دهند.
این توانایی در گوشی‌هایی مانند سامسونگ و شیائومی با امکان ساخت و تغییر تم کل سیستم که شامل فونت، تم رنگی، اشکال آیکون‌ها و حتی صداهای سیستم می‌شود به اوج خود می‌رسد. با اینکه در مورد شخصی‌سازی، برتری اندروید غیرقابل انکار است؛ اما نمی‌توان از پیشرفت‌هایی که آیفون در آخرین نسخه از iOS داشته است، چشم‌پوشی کرد.
مدیریت فایل و اشتراک‌گذاری محتوا
یکی از موضوعات مهمی که پرداختن به آن جدا از مسائل دیگر امری حیاتی برای بسیاری از کاربران است. اندروید به‌گونه‌ای توسعه یافته است که بخشی از حافظه‌ی ذخیره‌سازی دستگاه را به‌صورت مشترک دراختیار کاربر و سایر برنامه‌ها قرار می‌دهد و کاربر می‌تواند از این فضا به‌عنوان انبار فایل‌های شخصی خود استفاده کند.
در iOS چنین چیزی وجود ندارد. شاید برخی بپرسند که iOS برنامه‌ی مدیریت فایل دارد، اما واقعیت آن است که فضای ذخیره‌سازی اشتراکی در iOS عملا تعریف نشده است و برنامه‌ها هریک به‌فضای کاری (Workspace) که سیستم‌عامل به هر یک از آن‌ها به‌صورت مجزا اختصاص می‌دهد دسترسی دارند.
برنامه‌ی Files در iOS فضایی مجزا را دراختیار شما می‌گذارد که امکان دسترسی به پرونده‌های سایر اپلیکیشن‌ها را به شما نمی‌دهد مگر آن‌که از برنامه‌ی موردنظر خود، داده‌هایی که لازم دارید به برنامه Files انتقال دهید. این موضوع باعث می‌شود که برای دسترسی به فایل‌های خود در هر برنامه، آن‌ها را در برنامه‌های دیگر اشتراک‌گذاری کنید که موجب پرشدن زودهنگام حافظه گوشی شما می‌شود.
اشتراک‌گذاری فایل‌ها نیز به همین نحو است البته این امر بیشتر به جهت امنیت بیشتر و جلوگیری از دسترسی برنامه‌ای به پرونده برنامه‌های دیگر است که در بخش امنیت در مورد آن توضیح خواهیم داد. اما اگر از جمله کاربرانی هستید که به اختیار عمل بیشتر برای مدیریت فایل‌ها نیاز دارید، می‌توانید روی گوشی‌های اندرویدی حساب باز کنید چراکه مدیریت و اشتراک‌گذاری فایل در اندروید تقریباً بی‌دردسر و سرراست است.
تعامل با سایر پلتفرم‌ها
مجددا باید تأکید کنیم که چه اندروید، چه iOS در انجام وظایف عمومی نسبت به یکدیگر برتری ندارند و هردو از عهده‌ی خواسته‌های کاربر برمی‌آیند. برتری‌های هریک از آن‌ها بر دیگری تنها در بحث نقاط ضعف و قوت آن‌ها مطرح می‌شود. در بحث تعامل با پلتفرم‌‌های دیگر نیز این‌چنین است. اپل را باید نمونه‌ای کم‌نقص و کم‌نظیر در ایجاد یک اکوسیستمی یکپارچه از محصولات خود توصیف کرد که نظیر تعامل میان آن‌ها را هیچ اکوسیستم و پلتفرمی به‌خود ندیده که در نهایت منجر به خلق یک تجربه کاربری باکیفیت شده است و کاربر هیچ کمبودی را احساس نمی‌کند.
اما معنی این صحبت‌ها چیست؟ شما فرض کنید که چندین گجت هوشمند، از جمله لپ‌تاپ، ساعت هوشمند، تلویزیون یا حتی لوازم خانگی دارید که ارتباط میان آن‌ها بایکدیگر برایتان اهمیت دارد به این‌معنی که بخواهید هریک از آن‌ها را در دستگاهی دیگر مدیریت کنید و داده‌هایی را میان آن‌ها مبادله کنید که در همه‌ی آنان به چیزایی که لازم دارید دسترسی داشته باشید (اصطلاحا به این موضوع Integrity و Seamless Connectivity گفته می‌شود)، حال اگر از منظر کیفیت نگاه کنیم، دستگاه‌های اپل در ارتباط با یکدیگر به‌بهترین نحو عمل می‌کنند اما در مورد دستگاه‌های دیگر سازندگان چطور؟
درست است که یکپارچگی بین پلتفرمی در گوشی‌های اندروید حتی در مورد دستگاه‌های خود گوگل به‌اندازه‌ی اپل قوی عمل نمی‌کند اما حقیقت امر آن است که سیاست اپل در این خصوص، جلب مشتریان به‌سمت دستگاه‌ها و اکوسیستم خود است و اهداف خود را با محدودیت‌هایی که برای سیستم‌عامل iOS درنظر گرفته است دنبال می‌کند از این رو تعامل iOS با دستگاه‌های دیگر به‌اندازه‌ی اندروید دست کاربر را باز نمی‌گذارد و محدودیت‌هایی دارد.
برای مثال شما نمی‌توانید محتوای صفحه‌نمایش را به‌غیر از دستگاه Apple TV یا دستگاه‌هایی که با AirPlay سازگاری دارند روی تمامی تلویزیون‌ها و نمایشگرها نمایش دهید. یا به‌طور مثال فایل‌های خود را به‌صورت بی‌سیم با لپ‌تاپ ویندوزی به اشتراک بگذارید. توجه داشته باشید ممکن است روش‌های غیررسمی برای این کار وجود داشته باشند اما اگر کاربری به‌دنبال راه‌حال سریع و نتیجه‌بخش باشد، آیفون نمی‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای او باشد چراکه گوشی‌های اندرویدی راهکارهای ساده‌تری را دراختیار کاربر قرار می‌دهند.
در بحث انتقال فایل به کامپیوتر یا لپ‌تاپ به‌صورت سیمی نیز این امر صادق است. آیفون با مک‌بوک‌ها برای جابجایی داده‌ها بهترین ترکیب هستند اما اگر یک لپ‌تاپ ویندوزی داشته باشید، کار نشد ندارد اما برای انتقال هر پرونده‌ی دیگری از گوشی خود به استثنای عکس‌ها، لازم است که اول نرم‌افزاری که اپل برای این کار درنظر گرفته را نصب کرده و سپس اقدام به این کار کنید.
عملکرد
مانند لباسی که برای یک فرد شخصی‌دوزی می‌شود و به‌خوبی بر اندامش می‌نشیند، زمانی‌که مهندسی نرم‌افزار و سخت‌افزار تحت یک مدیریت هوشمندانه و ارتباط تنگاتنگ شکل گیرد، محصول سیستمی می‌شود که به بهینه‌ترین شکل ممکن عمل کرده و از منابع سخت‌افزاری به‌بهترین شکل ممکن استفاده می‌کند. همچنین سیستم‌عامل ارتباط مناسب و منسجمی با سخت‌افزار دستگاه برقرار کرده و مانند آنچه تاکنون در آیفون‌ها دیده‌ایم، بازدهی سیستم‌عامل افزایش می‌یابد.
اندروید سیستم‌عاملی است که به‌صورت پیش‌فرض روی هردستگاهی قابل استفاده نیست، بلکه هرسازنده‌ای باید کد آن را از گوگل دریافت کرده و آن‌را برای هر دستگاهی که تولید می‌کند از نظر سخت‌افزاری سازگار کند، به این معنا که اندروید روی هر دستگاهی با آن نسخه‌ای که گوگل منتشر می‌کند، متفاوت است. افزون‌براین برخی سازندگان تغییرات عمیق‌تری در هسته‌ی سیستم‌عامل اعمال و پوسته‌های اختصاصی خود را در محصولاتشان پیاده می‌کنند.
این سیستم‌عامل امروزه روی تعداد بی‌شماری از گوشی‌های هوشمند استفاده می‌شود، از گوشی‌های رده‌پایین با سخت‌افزار ضعیف گرفته تا گوشی‌های پرچم‌دار و به‌روزترین سخت‌افزارها، ازاین‌رو عملکرد اندروید در هیچ‌یک از گوشی‌ها حتی پرچمداران برندهای مختلف یکسان نیست. بسته به میزان تغییرات و بهینه‌سازی‌هایی که سازندگان در اندروید اعمال می‌کنند، عملکرد آن‌ها متفاوت است. محصول نهایی که به‌دست کاربر می‌رسد حاصل یک فرایند طولانی از توسعه‌ی اندروید توسط گوگل تا سازگارکردن آن با دستگاه‌های مختلف است.
گوگل طی چند سال اخیر بهینه‌سازی‌های وسیعی را در اندروید اعمال کرده است، به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان به‌عملکرد آن حتی در دستگاه‌های پایین‌رده خرده گرفت، این مسئله‌ای بود که تا چند سال گذشته کاربران اندروید را می‌آزرد و همیشه عملکرد آن از نظر سرعت پاسخ‌دهی و روان‌بودن رابط کاربری در مقایسه با iOS مورد انتقاد قرار می‌گرفت.
اما با وجود تلاش‌های صورت گرفته، اندروید به‌طور کلی یک‌پله پایین‌تر از iOS قرار دارد چراکه هنوز منابع سخت‌افزاری در اندروید به‌خوبی مدیریت نمی‌شوند و به‌خصوص در بخش باتری، سازندگان به استفاده از باتری‌های بسیار حجیم‌تر برای محصولات خود روی آورده‌اند تا بخشی از ضعف اندروید در مدیریت مصرف باتری را پوشش دهند. هرچند محصولات پرچم‌دار سازندگان در مقایسه با آیفون‌ها پابه‌پای یکدیگر پیش می‌روند اما نباید فراموش کرد که منابع بیشتری نسبت‌به آیفون‌ها دراختیار گوشی‌های اندرویدی قرار دارد.
این مسئله در مورد کارکرد و بازدهی گوشی در درازمدت نیز صادق است. گوشی‌های iOS در استفاده درازمدت افت عملکرد کمتری را تجربه می‌کنند. درصورتی که همتای اندرویدی آن‌ها ممکن است بیشتر تحت‌تأثیر افت عملکرد قرار گیرد. بنابراین اگر از جمله افرادی هستید که به‌طرز قابل توجهی عملکرد و روانی سیستم برای شما اهمیت دارد و می‌خواهید برای چندین سال گوشی شما افت عملکرد کمتری داشته باشد، گوشی‌های آیفون انتخاب هوشمندانه‌تری هستند.
اپلیکیشن‌ها
به‌طور کلی هردو سیستم‌عامل تفاوت چندانی در بحث اپلیکیشن‌ها ندارند و فروشگاه‌های هریک از این پلتفرم‌ها نیازهای هرکاربری را به برنامه‌های موردنیازش تأمین می‌کند. اما یک تفاوت عمده در این دو سیستم‌عامل وجود دارد که می‌تواند در انتخاب گوشی به‌خصوص برای کاربران ایرانی تعیین‌کننده باشد و آن‌هم امکان نصب (سایدلودکردن) برنامه‌های خارج از فروشگاه است گرچه شایعاتی مطرح شده که به‌دلیل لایحه‌ی جدید قوانین ضد انحصار، احتمالاً امکان سایدلود کردن اپلیکیشن‌ها به iOS اضافه خواهد شد. همچنین به‌علت قوانین فروشگاه اپلیکیشن‌های iOS (اپ‌استور)، اپلیکیشن‌هایی که درگاه پرداخت اختصاصی داشته باشند، اجازه‌ی انتشار در این فروشگاه را ندارند.
از طرفی بیشتر اپلیکیشن‌های مهم و ضروری ایرانی از درگاه پرداخت داخلی استفاده می‌کنند و ازاین‌رو از مبدا اپ استور نمی‌توان آن‌ها را نصب کرد. سیستم‌عامل iOS درحال حاضر (به‌صورت رسمی) امکان نصب برنامه از هر منبع دیگری را به کاربر نمی‌دهد. اما تمامی راه‌ها بسته نیست.
بسیاری از اپلیکیشن‌های ایرانی خدمات خود را در بستر وب‌اپلیکیشن‌ها عرضه می‌کنند. برخی از ارائه‌دهندگان خدمات داخلی نیز ازطریق وب‌سایت خود امکان دانلود اپلیکیشن‌ها را ارائه می‌دهند، اما این کار را با استفاده از پروفایل‌های سازمانی انجام می‌دهند که گاهی اپل به‌دلیل اطلاع از این موضوع، این پروفایل‌ها را مسدود می‌کند.
مسیرهای غیررسمی دیگری برای نصب اپلیکیشن‌ها خارج از اپ‌استور وجود دارد. اما اگر دنبال راه‌حل‌های سریع و بی‌دردسر برای نصب برنامه‌های داخلی هستید، آیفون به‌شما توصیه نمی‌شود. چراکه که کاربران اندروید به‌راحتی می‌توانند فایل نصبی برنامه موردنظرشان را از منابع خارجی و منبعی غیر از گوگل پلی دانلود و نصب کنند.
افزون‌بر صحبت‌های بالا، وجود طیف وسیعی از گوشی‌های اندرویدی با قیمت‌هایی اقتصادی سبب شده است که تمرکز بازار به‌این سمت رفته و تمایل توسعه‌دهندگان ایرانی به تولید اپلیکیشن‌های اندروید بیشتر باشد؛ بنابراین تنوع اپلیکیشن‌های فارسی برای گوشی‌های اندروید نسبت به گوشی‌های آیفون بالاتر است. گرچه تمامی اپلیکیشن‌های داخلی ضروری برای iOS موجودند، اما به‌طور کلی تفاوت قابل ملاحظه‌ای میان تعداد اپلیکیشن‌های فارسی اندروید و iOS وجود دارد.
اختیار عمل اپلیکیشن‌ها در تعامل با عملکردهای سیستم‌عامل
اپل تأکید ویژه‌ای روی امنیت محصولات خود دارد. به‌تبع، سیستم‌عامل iOS نیز انعطاف کمتری را در قبال دسترسی‌ها و حوزه اختیارات اپلیکیشن‌ها از خود نشان می‌دهد. در iOS اپلیکیشن‌ها دسترسی‌های بسیار محدودی به قسمت‌های مختلف سیستم‌عامل دارند و مجاز به تغییر دادن پیکربندی‌ها و تنظیمات سیستم نیستند. فعالیت برنامه‌ها در پس‌زمینه (وقتی که آن برنامه در صفحه باز نیست) در مقایسه با اندروید بسیار محدودتر است. برای بازکردن پرونده‌ای با پسوند خاص نمی‌توانید به‌صورت پیش‌فرض تعیین کنید که با اپلیکیشن مورد نظر شما باز شود. بلکه باید آن فایل را یکبار در فضای کاری برنامه کپی کرده و با بازکردن برنامه به آن دسترسی داشته باشید.
اپلیکیشن‌های اندروید مانند برنامه‌های ویندوز برای فعالیت حتی درحالتی که برنامه باز نیست از سرویس‌های پس‌زمینه استفاده می‌کنند و شما برای فرایند‌های زمان‌بر لازم نیست برنامه‌را برای مدت زیادی در صفحه باز نگه دارید و می‌توانید در حین انجام آن فرایند به فعالیت‌های دیگر بپردازید. هرچند اپلیکیشن‌های پیش‌فرض iOS از این قاعده مستثی هستند. بنابراین در بحث چندوظیفگی و انعطاف‌پذیری سیستم‌عامل، اندروید نسبت به iOS برتری دارد.
امنیت و حریم خصوصی
گوشی‌های آیفون به امنیت بالا مشهوراند و بسیاری از افراد به‌اعتبار اینکه از داده‌ها و حریم خصوصی آنان در سطوح بالاتری محافظت می‌شود به خرید این‌گوشی‌ها روی می‌آورند. به لطف به‌روزرسانی‌های ثابت و منظم‌تر iOS برای دستگاه‌هایش، اکوسیستمی که نفوذ به آن سخت‌تر است و قوانین سخت‌گیرانه‌تر اپ‌استور، هدف قرار دادن کاربران iOS برای مهاجمان دشوارتر است. در چند سال اخیر گوگل با انتشار به‌روزرسانی‌های امنیتی منظم‌تر، امن‌تر کردن فضای گوگل پلی و تدابیر امنیتی جدی‌تر توانسته نقص‌های امنیتی خود را کمتر کند.
متأسفانه سازندگان گوشی‌های هوشمند اندرویدی تنها در موارد استثنایی این به‌روزرسانی‌های را برای سخت‌افزارهای قدیمی پیاده‌سازی می‌کنند، از این جهت گوشی‌های اندرویدی امنیت کمتری نسبت به آیفون‌ها دارند و ماهیت مصرفی پیدا کرده‌اند؛ زیرا کاربران گوشی‌هایی با مدل قدیمی‌تر برای دسترسی به نرم‌افزار به‌روزشده مجبور به ارتقا مدل گوشی خود هستند.
اگر از جمله افرادی هستنید که روی امنیت و حریم شخصی، حساسیت بیشتری دارید، آیفون گزینه‌ی ایده‌الی برای شما است. بیشتر دلایلی که از نقاط ضعف گوشی‌های آیفون بیان شد از این موضوع سرچشمه می‌گیرد. درواقع امنیت کاربران برای اپل نسبت به سازندگان دیگر اهمیت بیشتری دارد و این امر تقریباً به‌صورت مطلوب در بخش‌های مختلف این سیستم‌عامل به‌خوبی رعایت شده است. از تدابیر شدید امنیتی برای جلوگیری از دسترسی غیر به دستگاه با اعتبارسنجی مکرر حساب کاربری اپل (اپل آی‌دی) گرفته تا امکانات جلوگیری از ردیابی اطلاعاتی کاربران توسط اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌های مختلف.
تمایز اپل در میزان پردازش داده‌ای است که روی دستگاه کاربر و نه در فضای ابری انجام می‌دهد. این بدان معنا است که اپل نسبت به گوگل اطلاعات کمتری در مورد عادات و رفتار شما دارد؛ زیرا اطلاعاتی مانند رستوران‌هایی که هر آخر هفته به آن‌ها می‌روید روی دستگاه آیفون شما محفوظ می‌ماند. اپل حتی به کمک تعدادی از قابلیت‌هایش ردیابی کاربران را محدود می‌کند تا از حریم شخصی آن‌ها حفاظت شود. درحالیکه این اطلاعات در گوشی‌های اندرویدی در سرورهای گوگل ذخیره می‌شوند.
گوگل استدلال می‌کند که دانستن بیشتر درباره عادات کاربرانش به او قدرت می‌دهد تا زندگی را برایشان راحت‌تر کند؛ بنابراین وقتی در اندروید «رستوران» را جستجو می‌کنید، رستورانی که هر جمعه در آن شام می‌خورید، در بالای نتایج جستجوی شما ظاهر می‌شود. گوگل با این کار امکان دسترسی ساده‌تر به خدمات شخصی‌سازی‌شده‌تر را فراهم می‌کند و همچنین تبلیغات مرتبط‌‌تری با سلایق کاربر را به او نمایش می‌دهد.
بسیاری از داده‌هایی که به اپل بازفرستاده می‌شود (مانند جستجوها و اطلاعات مکانی) ناشناس هستند و نمی‌توانند به یک کاربر مشخص مرتبط شوند. درحالیکه اپل اطلاعاتی مانند مکان تلفن (مثلاً برای Find My iPhone ) و برنامه‌های نصب‌شده (برای توصیه برنامه‌های جدید) را جمع‌آوری می‌کند، داده‌هایی که جمع می‌کند محدودتر از گوگل است. برنامه‌های پیش‌فرض آیفون نیز از امنیت بالایی برخوردار هستند. شعار و تمرکز اپل همواره روی امنیت و حریم خصوصی بوده است.
مدل کسب‌وکار اولیه گوگل براساس جمع‌آوری داده‌های کاربر و فروش آن داده‌ها به تبلیغ‌کنندگان است. بنابراین گوگل به دسترسی به داده‌های کاربران و توانایی اشتراک‌گذاری آن‌ها با سایر شرکت‌ها نیاز دارد. اپل نه‌تنها عادات کاربری و علایق کاربرانش را به اشخاص ثالث نمی‌فروشد بلکه ابزارهایی را برای محدود کردن آنچه شرکت‌های دیگر می‌توانند درباره آن‌ها جمع‌آوری کنند دراختیار کاربران قرار می‌دهد.
نکته قابل توجه اینکه برخی از این تدابیر اگر کاربر از آن‌ها به‌خوبی آگاه نباشد و اطلاعات لازم را درمورد آن کسب نکند، در برخی اوقات (مثلا بازنشانی دستگاه به تنظیمات اولیه و اطلاع نداشتن از رمز عبور) دامان او را می‌گیرد. ازاین‌رو شاید این موضوع به مذاق کاربرانی که اعتبارسنجی‌ها و پیغام‌های مکرر امنیتی برای آن‌ها آزاردهنده است، خوش نیاید. این مسئله نیز بستگی به خود کاربر دارد که کدام‌یک را در اولویت قرار دهد اما صرف‌نظر از هرچیز دیگر، اگر قصد خرید هر گوشی چه اندروید چه آیفون داشته باشید حتماً باید دانش خود را در زمینه سیاست حریم‌خصوصی، امنیت و مقررات استفاده که از سوی سازندگان تعیین شده را افزایش دهید.
به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری
یکی از جنجالی‌ترین تفاوت‌های این دو سیستم‌عامل از ابتدا تاکنون، بحث آپدیت یا به‌روزرسانی‌های سیستم‌عامل بوده است. هرچند به‌روزرسانی موضوعی نیست که به‌صورت مستقیم تفاوت‌هایی از جنبه‌ی عملکردی و کارکردی بین دو سیستم‌عامل ایجاد کند اما امری مهم است که روی تجربه‌ی کاربری تأثیر می‌گذارد. در واقع تفاوت‌های این دو از نظر به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری بسته به سیاست‌های سازندگان مختلف دارد.
اما به‌طور کلی بر کسی پوشیده نیست که یکی از نقاط قوت سیستم‌عامل iOS نسبت به اندروید، بازه‌ی پشتیبانی و دریافت طولانی‌تر به‌روزرسانی‌هاست که دلیل آن بر همگان واضح و آشکار است. همان‌طورکه در ابتدای مقاله گفتیم، سیستم‌عامل iOS کاملاً طراحی‌شده برای گوشی‌های آیفون است که فرایند طولانی‌ای برای پیاده‌سازی آن طی نمی‌شود و فرایند توسعه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری آیفون به‌صورت کاملاً هماهنگ صورت می‌گیرد.
اما این موضوع برای سازندگان متفاوت است. جدا از تنوع بی‌شمار گوشی‌های اندرویدی، پیاده‌سازی آن شامل فرایند‌های بسیار طولانی‌تر و زمان‌برتر است و برای عرضه‌ی به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری تمامی تأمین‌کنندگان سخت‌افزاری یک گوشی هوشمند اندرویدی به نوعی دخیل هستند. این امر دو مشکل عمده را برای تولیدکنندگان را ایجاد می‌کند: ۱. از زمان عرضه اولین نسخه عمومی اندروید تا زمانی که به‌روزرسانی آن به‌دست کاربر برسد مدت زمان بسیاری سپری می‌شود. ۲. تعداد به‌روزرسانی‌های اساسی سیستم‌عامل که شامل به‌روزرسانی نسخه اندروید و رابط کاربری می‌شود نسبت به آیفون بسیار کمتر می‌شود.
مقاله‌ی مرتبط:سیاست شرکت‌های مختلف تولیدکننده گوشی در انتشار آپدیت چگونه است؟
خوشبختانه به‌لطف تلاش‌های گوگل، وضعیت به‌روزرسانی اندروید نسبت به چند سال گذشته بسیار بهبود یافته است. هرچند که هنوز برخی تولیدکنندگان در ارائه‌ی آپدیت‌ها کاهلی می‌کنند و هنوز هیچ گوشی اندرویدی تاکنون به اندازه‌ی هیچ‌یک از آیفون‌ها، به‌روزرسانی دریافت نکرده است اما برخی سازندگان مانند سامسونگ تلاش‌های بسیار قابل توجهی در این زمینه انجام داده و اخیراً نیز مدت آپدیت‌های اساسی را برای پرچمداران خود به چهار سال افزایش داده است که می‌تواند خبر بسیار خوبی برای کاربرانی باشد که مسئله‌ی آپدیت‌ها باعث می‌شود در انتخاب اندروید تردید داشته باشند.
گرچه به‌روزرسانی‌ها فقط مربوط به نسخه‌ی سیستم‌عامل و ویژگی‌های جدید نیستند بلکه ممکن است شامل وصله‌های امنیتی باشند یا به‌طور مثال گوشی در زمان عرضه دچار اشکال نرم‌افزاری می‌شود که سازنده با ارائه به‌روزرسانی آن‌ها را برطرف می‌کند؛ بنابراین به‌روزرسانی یکی از مهم‌ترین جنبه‌های یک سیستم‌عامل به‌شمار می‌رود و نباید از اهمیت آن غافل شد و حتماً باید بررسی‌های لازم را میان سازندگان مختلف در ارائه‌ی آپدیت‌ها انجام داد.
نتیجه‌گیری
اکنون در نقطه‌ای قرار داریم که این دو سیستم عامل تقریباً به مرز تلاقی رسیده‌اند؛ اما همچنان مانند دو خط موازی با فاصله یک تار مو از هم به پیشرفت‌هایشان ادامه می‌دهند. تصمیم‌گیری در مورد خرید آیفون یا یک گوشی اندرویدی در انتها به شخص شما، نیازها و اولویت‌های شما برمی‌گردد. در این مقاله سعی کردیم تفاوت‌های کاربردی سیستم عامل‌های iOS و اندروید را بررسی کنیم تا دید بهتری نسبت به ضعف‌ها و قوت‌های هر یک پیدا کنید و بتوانید انتخاب درست‌تری داشته باشید. هنگام انتخاب از میان آیفون و گوشی‌های اندرویدی اهمیت فاکتورهای مختلف برای افراد مختلف، متفاوت است. برخی از افراد در انتخاب برای سخت‌افزار ارزش بیشتری قائل هستند، درحالیکه برای برخی دیگر سادگی در استفاده، آزادی عمل یا امنیت گوشی اهمیت بالاتری دارد.
سیستم عامل‌های iOS و اندروید هرگز یکسان نخواهند بود و این به نفع مصرف‌کنندگان است. کاربرانی که سفارشی‌سازی و آزادی‌های بی‌پایان را ترجیح می‌دهند، می‌توانند از اندروید استفاده کنند و کسانی که فقط یک تلفن ایمن، خصوصی، بادوام و کاربردی می‌خواهند، می‌توانند iOS را انتخاب کنند.
هنگام خرید گوشی هوشمند با دو دسته کلی از آن‌ها رو‌به‌رو می‌شویم؛ گوشی‌های اندرویدی و آیفون. اگر قصد خرید یک گوشی هوشمند را دارید اما نمی‌دانید که کدام‌یک برای شما مناسب‌تر است، با زومیت همراه باشید.