دبیر انجمن دانشگاه شهیدبهشتی: شفافیت آرای نمایندگان زمینه فساد و رانت را از بین میبرد
زینبسادات قریشیمحمدی دبیر انجمن اسلامی دانشگاه شهید بهشتی (عضو دفتر تحکیم وحدت) در گفتوگو با خبرنگار تشکلهای دانشگاهی خبرگزاری فارس، گفت: مطالبه شفافیت ازجمله شفافیت آرای نمایندگان در یکی دو سال گذشته از مهمترین مطالبات مردم و نخبگان از مجلس بوده است و عده زیادی از کارشناسان شفافیت را بهعنوان مهمترین راه پیشگیری از فساد مطرح میکنند.
وی ادامه داد: شفافیت به دلیل اینکه امکان نظارت عمومی بر فعالیت مسئولین را فراهم میکند بهترین گزینه برای پیشگیری از وقوع فساد است. رأیی که یک نماینده به طرحها و لوایح میدهد باید شفاف باشد و این انتظار بهحقی است که مردم از نماینده خود در خانه ملت دارند، هرچند نباید شفافیت تنها در آرای نمایندگان باشد بلکه این مهم باید در کلیه سطوح و ارکان تصمیم گیر و مدیریتی کشور نیز تسری پیدا کند چراکه بدون شک عدالت، توسعه و جلوگیری از فساد صرافاً در یک بستر شفاف روی خواهد داد و به همین دلیل باید شفافیت در همه حوزهها و ابعاد وجود داشته باشد.
وی افزود: طرح شفافیت آرای نمایندگان، مجلس یازدهم را در برابر یک دوراهی قرار میدهد که یک سمت آن محرمانگی و سمت دیگر آن شفافیت قرار دارد. چرخش به هریکی از این دو سمت تصویر واقعی مجلس یازدهم را برای همیشه در ذهن مردم چه آنهایی که رأی دادهاند و چه آنهایی که رأی ندادهاند تا پایان دوره مجلس تصویر خواهد کرد و اینچنین عملکرد نمایندگان را در ویترین قضاوت مردم قرار خواهد داد.
دبیر انجمن اسلامی دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: در انتخابات مجلس یازدهم یکی از وعدههای اصلی لیست شورای ائتلاف نیروهای انقلاب در تهران، تصویب طرح شفافیت آرا نمایندگان بود. طرح شفافیت آراء نمایندگان یکی از اولین طرحهایی بود که در مجلس یازدهم مطرح شد، اما کلیات آن در صحن علنی رد و به کمیسیون آئیننامه داخلی مجلس ارجاع شد تا پیشنهادات جدید نمایندگان هم در آن طرح گنجانده شود و طرحی پختهتر به صحن مجلس بازگردد.
وی افزود: از مهم ترین بخش های طرح شفافیت آراء می توان به الزامی شدن انتشار عمومی مشروح مذاکرات ظرف حداکثر یک ماه، الزامی شدن انتشار عمومی برنامه هفتگی مجلس سه روز قبل از برگزاری جلسات، امکان حضور سایر نمایندگان در جلسات هیئت رئیسه، الزامی شدن انتشار مشروح مذاکرات هیئت رئیسه برای نمایندگی، امکان انتشار آراء هیئت رئیسه به تفکیک موافق، مخالف و ممتنع برای نمایندگان، الزام به برگزاری علنی جلسات کمیسیون های تخصصی مجلس و الزام به انتشار عمومی دستور کار کمیسیون ها تا سه روز قبل از تشکیل جلسه اشاره کرد.
این فعال دانشجویی اضافه کرد: الزام به انتشار عمومی مشروح مذاکرات جلسات کمیسیون های تخصصی، ایجاد بستر قانونی پخش زنده مذاکرات جلسات کمیسیون های تخصصی از صداوسیما، الزام به انتشار عمومی حاضران و غایبان و آراء مخالف، موافق، ممتنع و بدون رای در جلسات کمیسیون، الزام به برگزاری علنی جلسات بررسی طرح ها و لوایحی که وفق اصل ۸۵ قانون اساسی برگزار می شوند، الزامی شدن انتشار گزارش سفر، هزینه ها و نتایج ماموریت کاری نمایندگان، الزامی شدن انتشار عمومی اسامی غایبان و حاضران، الزامی شدن انتشار آرای نمایندگان در صحن علنی به تفکیک مخالف، موافق، ممتنع و رای نداده، هم از بخش های مهم دیگر طرح شفافیت آراء است.
قریشی محمدی اظهار داشت: علاوه بر موارد نامبرده، این طرح مزایای بسیاری دارد. اولین مزیت آن این است که آرا وکلای ملت به صورت شفاف در اختیار مردم قرار میگیرد و مردم از موضعگیریهای نمایندگان خود در قبال موضوعات مختلف آگاه میشوند. دومین مزیت این است که در تصویب طرحها و لوایح، بهترین و درستترین تصمیم اخذ میشود و چنانچه نمایندهای در اتخاذ تصمیمات خود در مورد طرح و یا لایحهای دچار مشکل شود، مشاورههای کارشناسان و مردم میتواند در اصلاح دیدگاه و تصمیم او موثر واقع شود.
وی افزود: سومین مزیت این طرح پاسخگو شدن نمایندگان مجلس برابر مردم است. اما اکنون که به دلیل شفاف نبودن آرای نمایندگان مجلس، چنانچه نمایندهای در تصویب طرح یا لایحهای دچار خطای شناختی و تصمیم شود، به کسی نیز پاسخگو نخواهد بود. چهارمین مزیت پایین آمدن ضریب خطا در تصمیمات نمایندگان مجلس است؛ بدین معنی که نمایندگان میدانند همه رفتارها تصمیمات و آرای آنها در منظر قضاوت و نظر مردم قرار میگیرد؛ لذا نسبت به چگونگی تصمیمات خود، دقت نظر و مطالعه بیشتری خواهند داشت.
این فعال دانشجویی گفت: همچنین شفافیت آرا باعث میشود نماینده نتواند با مقامات اجرایی زد و بندهای پنهان انجام دهد و موضعگیریهای نماینده در حوزه تقنینی و نظارتی کاملاً روشن میشود و موکلان میتوانند به ارزیابی عملکرد نماینده خود بپردازند. پنجمین مزیت این طرح، ارتقای جایگاه و عملکرد مجلس شورای اسلامی است و مردمی بودن مجلس بیش از گذشته محقق خواهد شد.
وی تاکید کرد: ششمین مزیت این طرح، پیشتاز شدن مجلس شورای اسلامی و سرایت این تصمیم درست به قوای مجریه و قضائیه و دیگر دستگاهها و نهادهاست ( البته به جز نهادها و دستگاههای نظامی و امنیتی که در همه نظامهای سیاسی سازوکار آن محرمانه است). هفتمین اثر مثبت شفافیت آرای نمایندگان، شفافیت پارلمانی است؛ موضوعی که تجربه کشورهای دیگر آن را موفق ارزیابی میکند. شفافیت پارلمانی از زیر شاخههای شفافیت سیاسی است که علاوه بر تحقق حق ذاتی مردم در آگاهی و نظارت بر کارگزاران حکومتی، سبب افزایش اعتماد مردم به این نهاد و در نتیجه افزایش مشارکت مردم در انجام وظایف پارلمانی و کمک به پارلمان میشود.
دبیر انجمن اسلامی دانشگاه شهید بهشتی گفت: با شفاف شدن مجلس، مردم میتوانند اطلاعات مربوط به نماینده خود را از سایتهای رسمی مجلس و صفحات مربوط به نمایندگان دریافت کنند. این اطلاعات شامل عملکرد فردی نمایندگان، کمیسیون ها، صحن علنی، حوزه نظارتی و سایر بخشهای مرتبط با مجلس است. بدین ترتیب با تصویب این طرح میتوان زمینه نظارت همگانی در مجلس را با انتشار دقیق و با کیفیت اطلاعات مربوطه فراهم آورد.
وی ادامه داد: هشتمین مزیت تصویب این طرح ارتقای اعتماد عمومی، رضایت مردم و در نهایت افزایش سرمایه اجتماعی در جامعه است؛ در نتیجه همراهی و همدلی مردم با مجلس شورای اسلامی طبیعتا بیشتر خواهد شد. بنابر این به نظر میآید تحقق حکمرانی خوب نیز یکی از آثار مفید شفافیت به خصوص شفافیت آرای نمایندگان مجلس باشد.
محمدی اظهار داشت: می توان نتیجه گرفت که پنهان ماندن آرای نمایندگان هیچگاه در تصمیمات تخصصی به نفع کشور نیست. مردم باید از آرای نمایندگان مطلع باشند. همچنین شفافیت آراء مانع بزرگی در مقابل حبس، احتکار و رانتخواری اطلاعاتی است و یکی دیگر از محاسن تصویب این طرح آن است که زمانی که نمایندگان بدانند آرای آنان اطلاعرسانی میشود، برای رأی دادن به طرحها و لوایح بررسی دقیق انجام میدهند. علاوه بر اینها، تصویب طرح شفافیت آرا و تسری آن در ابعاد دیگر میتواند باعث افزایش اعتماد مردم نسبت به قوه مقننه و نمایندگان مجلس شده و زمینه بسیاری از فسادها و رانتهای موجود را نیز از بین ببرد.
انتهای پیام/