در دفاع از زنان و نقد فضای تاریک سینما
خبرگزاری فارس ـ گروه هنر: ماجرا از افشاگری یک دستیار کارگردان در اینستاگرام شروع شد. در واقع، ماجرا از خیلی پیشتر آغاز شده بود؛ از افشاگریها علیه «آیدین. ا» نقاش مشهور، به ویژه پس از رکوردشکنی در حراج تهران. البته باز هم قبلتر از آن آغاز شد؛ جایی که دهها دختر فارغالتحصیل دانشگاه تهران علیه فردی به نام «کیوان. ا» در فضای توئیتر افشاگری کردند و تعداد روایات تجاوز به حدی زیاد شد که پلیس به ماجرا ورود و این فرد را دستگیر کرد.
پس از آن، جنبش میتو (MeToo) علیه سوءاستفاده و آزار جنسی در ایران هم با قوت ادامه یافت و هر از گاهی، روایتهایی جسته و گریخته از آزار و تعرض در فضای هنر، روزنامهنگاری و … منتشر میشد تا اینکه در اولین روزهای قرن جدید، «سمیه میرشمسی» دستیار کارگردان نسبت به آزارهایی که از جانب بازیگر مشهور «فرهاد. ا» حین فیلمبرداری یکی از آثار هاتف علیمردانی دیده بود، پرده برداشت. واکنشها به این افشاگری از سوی سینماگران تقریباً هیچ بود، فقط معدود سینماگرانی همچون بابک کریمی از میرشمسی دفاع کردند.
این بازیگر نوشت: چند نفر از همکاران انتقاد کردند که «مدتیست عدهای با حمله به هنرمندان در صدد ساکتکردنشان هستند و این نوع نوشتهها آب به آسیاب این جماعت میریزد و سینما را بیاعتبار میکند.» نه دوستان عزیز! آنچه صنف سینما را بیاعتبار میکند سکوت و منفعل بودن خود ماست.وقتی تهیهکننده و کارگردان یک فیلم، با آگاهی از این که فلان شخص چندین بار رفتار نادرستی با عوامل داشته و باعث آزار گروه شده، همچنان بدون هیچ تذکری از او دعوت به کار میکنند، شریک آن آزار هستند.
در ادامه، جعفر گودرزی، رئیس انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران دست به قلم شد و نوشت: سمیه میرشمسی را ستایش میکنم که علیرغم دشواری و عذابِ سخن گفتن در اینباره که آبروی خود را باید هزینه میکرد، شجاعت به خرج داد و این ظلم پنهان را فریاد زد. قطعاً سکوت در اینباره باعث میشود قربانیان بیشتری به مسلخ برده شوند.
هیأتمدیره انجمن صنفی برنامهریزان و دستیاران کارگردان سینما هم به این افشاگری واکنش نشان داد و نوشت: ما برای ایجاد امنیت روانی، اقتصادی، جانی، شخصیتی و حفظ موجودیت نیروی کار سینمای ایران، اراده کافی و قدرت عمل اجرایی داریم، پس خواهشمندیم مطلقاً در هیچ زمینهای احساس نگرانی نکرده و با سکوت خود، امکان سوءاستفاده از موقعیت و جایگاه شغلی را به آنانکه، شان و منزلت کار جمعی را به هیچ میانگارند، ندهید.
* توقع حفظ کرامت بانوان در هنر و سینما
شاید پس از این تلنگر بود که سینماگران زن ترجیح دادند سکوت را بشکنند و نسبت به آزار و تعرضی که طی سالیان در فضای سینما دیدهاند، بیانیه صادر کنند. آنها در این بیانیه نوشتند: نه تنها ساز و کاری برای باز داشتن فرد صاحب قدرت از ارتکاب خشونت وجود ندارد، بلکه در یک توافق نانوشته اعمال خشونت بر زنان در محیط کاری عادی سازی شده و هیچ عواقب جدیای متوجه خشونتگر نیست و آزارگران از شهرت و اعتباری که توسط طرفدارانشان به دست آمده، هیچ ترسی از دست بردن به این جرایم ندارند.
حالا پس از انتشار این بیانیه که نشان از به ستوه آمدن بازیگران زن دارد، باید دید سکوت صنوف سینمایی و خانه سینما و همچنین سازمان سینمایی شکسته میشود؟ آیا میتوان برای ابتذال در هنر به ویژه سینما ـ که بارها با هشدار دلسوزان فرهنگ کشور همراه بوده است ـ پایانی تصور کرد؟
در جمهوری اسلامی ایران۳۰ درصد هیأت علمی دانشگاهها را زنان تشکیل میدهند، ۱۰۰ هزار پزشک زن داریم و زنان فقط طی یک سال گذشته ۷۳۵ مدال برونمرزی کسب کردهاند. آیا همچون دیگر عرصهها که کرامت زنان در کشور رعایت میشود، انتظار میرود که در حوزه هنر به ویژه سینما هم شاهد رعایت شأن و کرامت بانوان بود.
انتهای پیام/