فارس من| جمهوری اسلامی ایران برای توقف محاصره یمن چه کرد؟
به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، پس از آنکه یمن در ششم فروردین ماه ۱۳۹۴ مورد تهاجم و محاصره زمینی، هوایی و دریایی نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان سعودی و با حمایت آمریکا برای بازگرداندن رئیس جمهور مستعفی یمن قرار گرفت، جمهوری اسلامی ایران اقداماتی را برای توقف این تهاجم و حل سیاسی این بحران صورت داد؛ از طرح چهار ماده‌ای شامل آتش بس فوری، تسریع در ارسال کمک‌های انسانی و رفع محاصره ظالمانه و انجام گفت‌وگوها بین همه گروه‌های یمنی و تشکیل دولت فراگیر ملی تا تلاش‌ها در محافل منطقه‌ای و بین‌المللی برای حل و فصل سیاسی این بحران. جمهوری اسلامی ایران همچنین به کرات از جامعه جهانی خواست که فشارهای بین‌المللی را برای خاتمه دادن به تجاوزات و محاصره یمن افزایش دهد.
در همین راستا، ۲۸ فروردین ۱۳۹۴ «غلامعلی خوشرو» سفیر و نماینده وقت ایران نزد سازمان ملل متحد در غیاب دبیرکل سازمان ملل با «یان الیاسون» قائم مقام دبیرکل دیدار و ضمن گفت‌وگو در خصوص بحران جاری در یمن، نامه محمدجواد ظریف وزیر سابق امور خارجه در این زمینه را تحویل وی داد.
در این نامه آمده بود: جمهوری اسلامی ایران تاکید می‌کند که این منازعه راه‌حل نظامی ندارد و تنها راه برقراری صلح و ثبات، ایجاد شرایطی است که همه احزاب یمنی، بدون مداخله خارجی بتوانند دولت وحدت ملی و فراگیر خود را تشکیل دهند. برای رسیدن به این هدف، جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که لازم است کلیه تلاش‌ها، به ویژه اقدامات سازمان ملل، در چارچوب مفاد منشور ملل متحد و اصول اساسی حقوق انساندوستانه بین المللی و برای رسیدن به اهداف ذیل صورت پذیرد:
۱- برقراری آتش بس و توقف سریع کلیه حملات نظامی خارجی
۲- ارسال فوری و بدون وقفه کمک‌های انساندوستانه (و پزشکی) برای مردم یمن
۳- از سرگیری گفت‌وگوی ملی یمنی و تحت هدایت مردم یمن و با مشارکت نمایندگان تمام احزاب سیاسی و گروه‌های اجتماعی این کشور
۴- تشکیل دولت فراگیر وحدت ملی یمن (اینجا بخوانید)
جمهوری اسلامی ایران در هفت سالی که گذشت بارها اعلام کرده که طرح چهار ماده‌ای برای حل سیاسی بحران یمن همچنان روی میز قرار دارد.از زمان شروع این تهاجم علیه مردم یمن، تاکنون ده‌ها هزار یمنی کشته و زخمی و میلیون‌ها نفر آواره شده و ضمن تخریب زیرساخت‌های این کشور، قحطی و بیماری‌های واگیر دامن‌گیر مردم این کشور شده که در پی شیوع کرونا نیز وضعیت به مراتب وخیم تر شد.
* گسترش دامنه جنگ را نگران کننده می‌دانیم
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه چهارم بهمن ماه ۱۴۰۰ در همایش ملی ایران و همسایگان در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی درباره اوضاع یمن گفت: آنچه بین یمن و برخی از همسایگان و کشورهایی که در عملیات نظامی علیه یمن مشارکت دارند، می‌گذرد، یک موضوع یمنی است. ثانیا جمهوری اسلامی ایران در تمامی مراحل از ابتدای بحران یمن و جنگ علیه این کشور، به صراحت طرح سیاسی چهار ماده‌ای را ارائه و همواره از تحقق و پیگیری آن طرح حمایت کرده است.حتما برای ما ملاحظه و مشاهده بیش از ۶ سال جنگ و خونریزی در یمن قابل تحمل نیست و هیچ یک از کشورهای منطقه و وجدان‌های آگاه در جهان، جنگ را روشی برای راه‌حل در این بحران نمی‌دانند. ما گسترش دامنه جنگ را نگران کننده می‌دانیم و از عربستان سعودی و امارات عربی متحده می‌خواهیم که با روش سیاسی و با رویکردی سازنده برای پایان دادن به محاصره انسانی در یمن و پایان جنگ و پذیرش آتش بس در یمن و ورود به گفت‌وگوهای یمنی – یمنی اقدام کنند.
به گفته امیرعبداللهیان ادامه این وضعیت به نفع منطقه نیست و به نفع هیچ یک از کشورهای درگیر این بحران نبوده و نخواهد بود.
از جمله اقداماتی که در این مدت ایران صورت داد، انتصاب سفیر در یمن بود. شهید حسن ایرلو از جانبازان شیمیایی دوران جنگ تحمیلی که در محل ماموریت (یمن) به کرونا مبتلا شد و به دلیل همکاری دیرهنگام عربستان و تعلل دستگاه‌هایی اجرایی آن کشور به کشور بازگشت و علیرغم انجام همه مراحل درمانی در ایران، به فیض شهادت نائل شد.
* موضع مدبرانه ایران
سیدرضا صدرالحسینی تحلیلگر مسائل غرب آسیا در یادداشتی برای فارس نوشت: موضع جمهوری اسلامی ایران از یک موضع مدبرانه‌ای پیروی می‌کند و با یک برنامه چهار ماده‌ای روشن که محور آن گفت‌وگوهای یمنی – یمنی و صلح عادلانه و رفع محاصره ظالمانه و آتش بس همه گیر و فراگیر است، کاملا مشخص است و در طول این مدت که این طرح آماده شده، مشاهده میکنیم که هیچ طرحی دیگر نتوانسته این طرح را ملغی کند. در حقیقت طرحی جامع با توجه به همه ابعاد و با عنایت به مسئله عدالت محوری است. بر این اساس دیگر قطعنامه ۲۲۱۶ که سازمان ملل در ماه‌های اول درگیری بر علیه مردم یمن به وجود آورد، دیگر خاصیتی ندارد و در حقیقت این سازمان ملل است که باید هر چه زودتر قطعنامه‌ای برای لغو قطعنامه ۲۲۱۶ به تصویب برساند و با توجه به شرایط جدید قطعنامه‌های دیگر به سمت صلح عادلانه حرکت کند.
مقامات جمهوری اسلامی ایران در این مدت رایزنی‌هایی را برای حل سیاسی بحران یمن صورت دادند. در دولت سیزدهم نیز این رایزنی‌ها همچنان ادامه داشت و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در اسفند ماه سال گذشته و در حاشیه پنجاه و هشتمین کنفرانس امنیتی مونیخ در دیدار با «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل در خصوص وضعیت جاری در یمن با ذکر این نکته که موضوع یمن به نقطه بحرانی رسیده و تلاش برای حل و فصل سیاسی این بحران و جلوگیری از تداوم فاجعه انسانی در یمن باید حداکثری باشد، بر اهمیت نقش شخص دبیرکل سازمان ملل متحد در حل و فصل بحران یمن و پایان تجاوز و جنگ در این کشور تأکید کرده بود.
* بیانیه وزارت خارجه در آستانه هشتمین سالگرد تهاجم نظامی به یمن
اوایل فروردین ماه امسال و در آستانه ورود به هشتمین سالگرد این تهاجم نیز وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد که از هر تلاش و ابتکار عادلانه و عملی برای رفع محاصره، برقراری آتش بس و آغاز مذاکرات یمنی- یمنی بدون دخالت خارجی حمایت کرده و تنها راه حل بحران یمن را حل و فصل سیاسی با هدایت یمنی‌ها می‌داند.
در این بیانیه آمده بود: جنگ ویرانگر و محاصره ظالمانه ائتلاف علیه مردم یمن در حالی وارد هشتمین سال می‌شود که این کشور مقاوم را با بزرگترین فاجعه انسانی قرن مواجه کرده و تبعات مستقیم و غیرمستقیم این جنگ بیش از همه دامن غیرنظامیان، زنان و کودکان بیگناه را گرفته و موجب از بین رفتن زیرساخت‌های حیاتی و امکانات بخش‌های بهداشت و درمان، معیشت، اقتصاد و آموزش یمن شده است… این جنایت ضد انسانی ائتلاف متجاوز در سایه تداوم فروش سلاح حامیان غربی و آمریکایی آنها و اعمال استانداردهای دوگانه و نگاه جانبدارانه در شورای امنیت سازمان ملل، موجب استمرار نقض تمامی قوانین بین المللی و حقوق بشری در صحنه بحران یمن است. (اینجا بخوانید)
پس از آنکه نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن در فروردین ماه از توافق صنعاء با دولت مستعفی و ائتلاف متجاوز بر سر توقف همه عملیات‌های نظامی و کاهش محاصره علیه یمن خبر داد. سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه شنبه ۱۳ فروردین ماه از ابتکار نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن برای توقف عملیات نظامی برای مدت دو ماه و اجازه ورود کشتی های حامل مواد غذایی و سوخت و همچنین بازگشایی نسبی فرودگاه صنعاء استقبال و ابراز امیدواری کرد این اقدام بتواند مقدمه‌ای برای رفع کامل محاصره و برقراری دائم آتش بس در راستای یافتن راه حل سیاسی برای بحران یمن باشد.
سعید خطیب‌زاده دوشنبه ۲۲ فروردین ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره کناره گیری «عبدربه منصور هادی» رئیس جمهور مستعفی هم گفت: از نظر جمهوری اسلامی ایران، یمن راه‌حلی ندارد مگر رفع محاصره، برقراری آتش بس و گفت‌وگوهای داخلی ملی در یمن با مشارکت همه گروه‌های یمنی. از تمامی ظرفیت‌های بین‌المللی و نهادها و مراجع بین‌المللی باید استفاده کرد که ما به رنج و آلام مردم یمن خاتمه دهیم. ایران از تمام ظرفیت خود در این راستا استفاده کرده است. راه‌حل یمن قطعا در داخل یمن است و نه در خارج یمن. از تمامی راه‌حل‌هایی که ملت یمن، اراده و خواستشان تعیین کننده سرنوشت آنها باشد در داخل یمن حمایت میکنیم.
* در قبال تحولات یمن همیشه طرف مثبت تحولات بودیم
در همین خصوص نیز حسین امیرعبداللهیان (+) پنجم خرداد ماه سال جاری در نشست داووس و در پاسخ به پرسش فرید زکریا مبنی بر این‌که آیا می‌توانید با عربستان درباره پایان جنگ در یمن توافق کنید؟ گفت: در قبال تحولات یمن همیشه طرف مثبت تحولات بودیم. در موضوع یمن معتقدیم همه طرف‌های یمنی باید در آینده یمن نقش داشته باشند، نه صرفا یک گروه و جریان خاص. البته انصارالله و متحدان آن در پایتخت و شمال یمن در این سال‌ها هم توانستند در مقابل جنگ و تجاوز بایستند و هم امن‌ترین مناطق در حوزه تحرکات تروریستی این مناطق است.ما در جنوب مشکلات زیادی را شاهد بودیم. شروع جنگ یمن را یک اشتباه خواندیم و معتقدیم آتش بسی که شروع شده باید استمرار یابد و محاصره انسانی یمن به صورت کامل باید رفع شود و همه طرف‌های یمنی دور یک میز بنشینند و برای آینده کشورشان تصمیم بگیرند. از استمرار آتش بس و پیشرفت در این زمینه‌ها حمایت میکنیم.
۲۳ فروردین ماه سال جاری نیز حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در دیدار «ابراهیم الدیلمی» سفیر دولت نجات ملی یمن بر لزوم رفع محاصره کامل یمن و برقراری آتش بس دائم و فراهم شدن زمینه گفت‌وگوهای یمنی تأکید کرد.
علاوه بر وزیر امور خارجه که در گفت‌وگوها با همتایان و همچنین دبیرکل سازمان ملل درباره اوضاع یمن به رایزنی پرداخت، علی اصغر خاجی مشاور ارشد وزیر امور خارجه در امور ویژه سیاسی نیز رایزنی‌هایی را در این راستا صورت داد.
«علی اصغر خاجی» مشاور ارشد وزیر امور خارجه در امور ویژه سیاسی، سه شنبه نهم فروردین ماه، با «هانس گروندبرگ» نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن، به صورت ویدئو کنفرانس گفت‌وگو کرد. خاجی در این گفت‌وگو، با اشاره به ورود به هشتمین سال جنگ ویرانگر و محاصره ظالمانه ائتلاف علیه مردم یمن، ابراز امیدواری کرد در پرتو تلاش‌های سیاسی و اقدامات عملی در جهت رفع محاصره، برقراری آتش بس و گفت‌وگوهای سیاسی از تداوم فاجعه انسانی جلوگیری شود.
دهم اردیبهشت ماه نیز«هنریک تونه» معاون وزیر خارجه نروژ که به تهران سفر کرده بود با خاجی دیدار و گفت‌وگو کرد. خاجی در این دیدار ضمن استقبال از اجرایی شدن آتش بس موقت در یمن، بر لزوم تداوم همکاری‌ها به منظور رفع کامل محاصره، توقف فراگیر و دائم جنگ و همچنین شروع گفت‌وگوهای سیاسی یمنی- یمنی تأکید کرد.
علی اصغر خاجی همچنین ۱۹ اردیبهشت ماه سال‌جاری در دیدار مدیرکل کمیته بین‌المللی صلیب سرخ بر تلاش‌های سازمان‌های بین‌المللی و این سازمان برای رفع تحریم‌ها علیه مردم سوریه و یمن تأکید کرد. وی در خصوص اوضاع بغرنج انسانی مردم یمن نیز اظهار داشت: اکنون با توجه به برقراری آتش بس سراسری در این کشور، شرایط برای رفع محاصره از مردم یمن، امدادرسانی، انتقال بیماران به خارج از کشور از طریق فرودگاه صنعاء و مبادله زندانیان، فراهم شده و مناسب است صلیب سرخ و سازمان‌های بین‌المللی در این راستا پیشگام باشند.
۲۱ اردیبهشت ماه سال جاری نیز علی اصغر خاجی مشاور ارشد وزیر امور خارجه و «هانس گروندبرگ» نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن در گفت‌وگوی ویدئویی درباره اوضاع یمن به رایزنی پرداختند. خاجی در این گفت‌وگو رفع محاصره مردم یمن را گامی مهم در کاهش بحران انسانی برشمرد و تحقق آن را در راستای تداوم آتش بس و حل و فصل سیاسی بحران این کشور ارزیابی کرد. «هانس گروندبرگ» نیز از نقش جمهوری اسلامی ایران در کمک به سازمان ملل برای حل پرونده یمن تشکر کرد.
علاوه بر این، امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ۱۶ اردیبهشت ماه در گفت‌وگوی تلفنی با آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل با اشاره به برقراری آتش بس موقت در یمن، تداوم آن را ضروری، اما مستلزم انجام تعهدات مبتنی بر توافق آتش بس موقت و لغو محاصره انسانی خواند.
سعید خطیب‌زاده سخنگوی دستگاه دیپلماسی ۲۶ اردیبهشت ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران هم در پاسخ به سؤالی درباره ادعای نماینده آمریکا در امور یمن و این‌که عربستان به دنبال حل موضوع یمن است؛ ولی ایران مانع تراشی می‌کند، خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران از روز اول تلاش کرده راهکار سیاسی در یمن جواب دهد جنگ تمام شود و مردم یمن دسترسی آزاد و مناسبی برای تامین مایحتاج خود داشته باشند. ائتلاف جنگ طلبی که جنگ را چندین سال با حمایت و چک سفید امضای آمریکا ادامه داد، باید پاسخگو باشد.
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه دهم خرداد ماه و در نشست هفتگی با خبرنگاران در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره آتش بس در یمن بیان کرده بود: جمهوری اسلامی ایران به صورت ویژه تلاش می‌کند که شاهد ادامه آتش بس در یمن و رفع محاصره باشیم. امیرعبداللهیان با مقامات مختلف و همچنین علی اصغر خاجی با مقامات مختلف مرتبط صحبت کردند و گفت‌وگوی امیرعبداللهیان با گوترش و جوزپ بورل بخش عمده‌اش معطوف به یمن بود. کشورهای ائتلاف نمی‌توانند این مسیر را بیش از این بر یمن تحمیل کنند. وضعیت مردم یمن به تراژدی تلخ تبدیل شده و همه باید تلاش کنند شاهد ادامه این آتش بس، رفع محاصره و گفت‌وگوهای یمنی – یمنی و تشکیل دولت فراگیر در داخل یمن باشیم. جمهوری اسلامی ایران هم در گفت‌وگوها با طرف‌های دیگر در منطقه و کشورهای موثر در موضوع یمن، همواره بخش ثابت این گفت‌وگوها یمن بوده است و تلاش شده صدای انصارالله حذف و محو نشود و ان‌شاءالله گفت‌وگوها هم به جای خوبی برسد. (اینجا بخوانید)
به گزارش فارس، «هانس گروندبرگ» فرستاده سازمان ملل متحد در امور یمن روز پنجشنبه ۱۲ خرداد ماه اعلام کرد که طرفین درگیر در یمن با همان شروط قبلی توافق اصلی موافقت کردند که آتش‌بس دو ماه دیگر تمدید شود. بنابر این اعلام، آتش‌بس از روز پنجشنبه مجددا وارد فاز اجرایی شد. گروندبرگ همچنین اعلام کرد که به اقدامات خود برای نهادینه کردن آتش‌بس تا زمان دست‌یابی به یک راهکار سیاسی دائم ادامه خواهد داد. ۱۴ خرداد ماه نیز سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران از تمدید آتش بس در یمن برای ۲ ماه دیگر استقبال و بار دیگر بر حل سیاسی بحران یمن تأکید کرد.
امیرعبداللهیان رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران ۲۱ خرداد ماه در گفت‌وگوی تلفنی با «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل ضمن ابراز حمایت از تداوم آتش بس در یمن، بر ضرورت رفع کامل محاصره انسانی تاکید کرد و آن را بستر مناسبی برای آغاز گفت‌وگوهاب بیشتر گروه‌های یمنی برشمرد. دبیرکل سازمان ملل هم در این گفت‌وگوی تلفنی، از تلاش‌ها و مواضع سازنده جمهوری اسلامی ایران در حمایت از تداوم آتش بس در یمن تقدیر کرد.
حسین امیرعبداللهیان روز سه‌شنبه ۲۴ خرداد ماه نیز در نشست خبری مشترک با «بلاول بوتو زرداری» وزیر خارجه پاکستان به موضوع یمن اشاره کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران از ادامه برقراری آتش بس در یمن حمایت کرد و ما بر لغو کامل محاصره انسانی در یمن تأکید داریم و گفت‌وگوهای یمنی – یمنی را تشویق میکنیم.
انتهای پیام/ ت ۷۵۵