آنچه درباره حرم مطهر امام رضا (ع) در مشهد نمی‌دانید!
مشهد مقدس به‌عنوان پایتخت مذهبی ایران شناخته می‌شود و هرساله میلیون‌ها زائر از تمام نقاط جهان برای زیارت حرم مطهر و گردشگری در مشهد به ایران سفر می‌کنند.
سلب مسئولیت: تحریریه کجارو در تهیه این محتوای تبلیغاتی نقش نداشته و مسئولیتی در قبال صحت آن ندارد.
مشهد مقدس یکی از پرجاذبه‌ترین شهرهای گردشگری ایران و همچنین قطب مذهبی کشور محسوب می‌شود که به‌دلیل وجود حرم امام رضا (ع) سالانه میزبان گردشگران بسیاری است. حرم امام رضا در طول تاریخ بارها دچار تغییر و تحولاتی شده و هر بار توسعه بیشتری یافته است. اگر مدت‌زمان زیادی است که به این شهر سفر نکرده‌اید با تهیه بلیط مشهد و رفتن به این شهر و حرم مطهر قطعا حیرت‌زده خواهید شد، زیرا در حرم تغییرات بسیاری اعمال شده و وسعت آن نسبت به سال‌های اخیر گسترش‌یافته است. تصمیم داریم در این مقاله شما را با دانستنیهای حرم مطهر امام رضا آشنا کنیم تا بتوانید با اطلاعات بیشتری نسبت به قبل به این شهر سفر کنید.
اسرار حرم امام رضا (ع) که هرکسی آن‌ها نمی‌داند
احتمالا این را شنیده‌اید که مشهد مقدس به‌عنوان پایتخت مذهبی ایران شناخته می‌شود و هرساله میلیون‌ها زائر از تمام نقاط جهان برای زیارت حرم مطهر و گردشگری در مشهد به ایران سفر می‌کنند. امام رضا (ع) هشتمین امام شیعیان است که در منطقه سناباد (نزدیکی مشهد) به شهادت رسید. از آن پس نام منطقه سناباد به مشهدالرضا تغییر کرد که امروزه با نام مشهد شناخته می‌شود. این حرم علاوه بر صحن‌ها، رواق‌ها و معماری پر از رمز و راز خود، دارای اسرار و حقایقی است که در ادامه به بررسی برخی از آن‌ها خواهیم پرداخت.
۱. نام‌های حرم امام رضا (ع)
حرم امام رضا (ع) که از مهم‌ترین جاذبه‌های دیدنی مشهد به شمار میرود، در میان پیروان و زائران آن حضرت دارای نام‌ها و القاب مختلفی است. حرم امام رضا با نام‌هایی چون حرم رضوی، ارض اقدس، مرقد منور، قبله آمال، مرقد شریف، آستان ملائک پاسبان رضوی و بارگاه منور رضوی در میان زائران خود شناخته می‌شود. توجه داشته باشید که به مجموعه‌ای که حرم مطهر، کتابخانه‌ها و موزه‌ها را در برمی‌گیرد، آستان قدس رضوی یا روضه رضویه می‌گویند. همچنین به مرقد مطهر آن حضرت مضجع شریف نیز گفته می‌شود.
۲. اولین و باارزش‌ترین سنگ مزار حرم امام رضا (ع)
اولین سنگ مزار حرم مطهر امام رضا (ع) در قرن ششم قمری و دوره سلجوقیان ساخته شد و از جنس مرمر بوده است. این سنگ ابعادی به طول ۴۰ و عرض ۳۰ سانتی‌متر داشته و با خط کوفی تاریخ ولادت و شهادت امام رضا (ع) روی آن حک شده است. اولین سنگ مزار حرم امام رضا (ع) به‌دلیل قدمتی که دارد از ارزش بالایی برخوردار بوده و امروزه در موزه حرم مطهر از آن نگهداری می‌شود.
سنگ مزاری که برای بار دوم ساخته شد و مورداستفاده قرار گرفت نیز دارای ابعادی به طول ۶۰ و عرض ۴۰ سانتی‌متر بوده و جنس آن سنگ سفید مرمر آهکی بوده است. این سنگ هم‌اکنون روی مزار موجود در سرداب قرار داده شده است.
سومین سنگ مزار حرم امام رضا (ع) ابعادی به طول ۲٫۲ و عرض ۱٫۱ را داشته و از مرمر حاصل شده از معادن یزد ساخته شده است. این سنگ در سال ۱۳۷۹ هم‌زمان با جابه‌جایی ضریح، به دست آیت‌الله خامنه‌ای تعویض شد.
۳. اولین بنای حرم مطهر
امام رضا (ع) در سال ۲۰۳ هجری قمری در طوس به شهادت رسید. پیکر مطهر آن حضرت در باغ حمید بن قحطبه و در کنار هارون‌الرشید به خاک سپرده شد. در واقع می‌توان گفت که اولین بنای حرم مطهر ایشان، همان مزار هارون‌الرشید بود که بعد از مدتی نام آن به مشهدالرضا تغییر کرد.
۴. اولین گنبد طلای حرم مطهر
گنبد طلای حرم امام رضا (ع) در زمان شاه تهماسب ساخته شده است. گنبد طلا یکی از جاهای دیدنی حرم است که زائران در حین ورودشان به صحن، مجذوب زیبایی آن می‌شوند. این گنبد زیبا و ارزشمند بیش از دو قرن سابقه داشته و دارای دو پوشش به نام‌های قبه و گنبد است. پوشش اول گنبدخانه حرم است که به آن قبه می‌گویند و پوشش دوم که بر فراز آن قرار گرفته است، گنبد نام دارد. این گنبد ابتدا با آجرهای زردرنگ ایرانی ساخته شد و سپس با کاشی‌های زیبا تزیین شد. بعد از آن شاه‌طهماسب صفوی این گنبد را بدون هیچ تغییراتی در اصل بنا، با خشت‌هایی از طلا ساخت.
۵. اولین کاشی‌کاری در حرم
هنگامی که در حرم امام رضا (ع) قدم می‌زنید اگر به کاشی‌کاری‌های آن توجه کنید متوجه خواهید شد که این کاشی‌ها از قدمت بالایی برخوردار هستند. این کاشی‌کاری‌های ارزنده بسیار قدیمی هستند و بخش عظیمی از آن در اوایل قرن ششم و در دوران سلطان سنجر ساخته شده است. این کاشی‌ها شهرت بسیاری داشته و از بهترین کاشی‌های موجود درگذشته بوده‌اند.
۶. قدیمی‌ترین مسجد حرم امام رضا (ع)
مسجد بالاسر، اولین و قدیمی‌ترین مسجدی است که در حرم امام رضا (ع) ساخته‌شده که سالانه زائران بسیاری برای خواندن نماز و دعا وارد آن می‌شوند. می‌توان گفت که اکثر زائران پس از زیارت حرم امام، وارد این مسجد می‌شوند اما کمتر کسی نام آن را می‌داند. مسجد بالاسر در قسمت غرب ضریح امام رضا (ع) قرار گرفته است. این مسجد دارای ابعادی به طول ۸ متر و عرض ۴٫۵ متر و همچنین ارتفاع حدودا ۱۰ متر است.
یکی دیگر از مساجد قدیمی حرم امام رضا (ع) که از جاذبه‌های دیدنی مشهد محسوب می‌شود، مسجد گوهرشاد است. این مسجد که نام آن از نام گوهرشاد بیگم (همسر شاهرخ تیموری) برداشته شده است، یکی از بناهای قرن نهم هجری و دوران تیموریان بوده است. مسجد گوهرشاد در صحن جنوبی حرم قرار گرفته و یکی از زیباترین مساجد حرم به شمار میرود. می‌توانید با رزرو تور مشهد از سفرمارکت به این شهر سفرکرده و از بازدید جاذبه‌های دیدنی مشهد لذت ببرید.
۷. صحن‌های حرم
حرم امام رضا (ع) دارای ۹ صحن است که بزرگ‌ترین آن‌ها، صحن جامع رضوی با مساحت ۶۰,۱۸۸ مترمربع است. صحن‌های انقلاب و آزادی نیز از تاریخی‌ترین و باشکوه‌ترین صحن‌های حرم رضوی هستند. در قسمت جنوبی صحن انقلاب، پنجره فولاد واقع شده است که از فولاد و برنز ساخته شده است. همچنین مقبره مشاهیر و بزرگان نیز در این صحن واقع شده است.
سایر صحن‌های حرم رضوی شامل صحن‌های جمهوری اسلامی، قدس، غدیر، کوثر، هدایت و امام خمینی هستند.
۸. مقبره‌های موجود در حرم رضوی
در حرم رضوی چهار آرامگاه مهم وجود دارد که به‌صورت زیر است:
آرامگاه پیر پالان‌دوز
شیخ محمد عارف عباسی ملقب به پیر پالان‌دوز از عارفان سلسله و پیران ذهبیه بود. آرامگاه ایشان در بخش شمال شرقی حرم واقع شده است.
آرامگاه شیخ طبرسی
امین الاسلام فضل بن حسن طبرسی، دانشمند و فقیه شیعه ایرانی است که آرامگاه او در قسمت شمالی حرم رضوی قرار گرفته است.
شیخ بهایی
بهاءالدین محمد بن حسین عاملی ملقب به شیخ بهایی از حکیمان و دانشمندان قرن دهم و یازدهم هجری بود که آرامگاه ایشان در ضلع شمالی صحن امام خمینی واقع شده است.
شیخ حر عاملی
شیخ محمد بن حسن حر عاملی معروف به شیخ حر عاملی از فقها و علمای قرن یازدهم هجری بود. آرامگاه این دانشمند شیعه در قسمت شمال شرقی صحن انقلاب اسلامی قرار گرفته است.
راهنمای سفر به مشهد
اگر شما نیز جزو کسانی هستید که تابه‌حال به زیارت امام رضا (ع) نرفته‌اید یا مدت زیادی از آخرین سفرتان به این شهر می‌گذرد، لازم است که نقشه حرم را همراه خود داشته باشید. مساحت حرم رضوی به‌دلیل بازسازی‌های انجام شده در آن، از ۱۲ هزار مترمربع به یک میلیون مترمربع افزایش‌یافته و همین موضوع دلیلی بر نیاز شما به راهنمای سفر به مشهد است.
دانستنیهای حرم مطهر امام رضاجالب است بدانید که تعداد ۲۸۰۰۰ لامپ برای روشن‌کردن محوطه حرم به‌کاررفته است.در حرم امام رضا (ع) تعداد ۶۰۰۰ لوستر لوکس و قدیمی نصب شده است.وزن ضریح جدید امام رضا (ع) به ۱۲ تن می‌رسد و از جنس نقره و طلا ساخته شده است.سالانه هفتصد هزار مهر جدید را جایگزین مهرهای شکسته و کثیف داخل حرم می‌کنند.اطراف ضریح امام رضا (ع) ۱۴ دهانه وجود دارد که نمادی از ۱۴ معصوم شیعیان است.در کنار مقبره امام رضا (ع)، مقبره افرادی از جمله شیخ طبرسی، شیخ بهایی و شیخ حر عاملی وجود دارد.
کلام آخر
در این مقاله در مورد اسرار حرم امام رضا (ع) و نکاتی که شاید تابه‌حال به گوش شما نخورده باشد صحبت کردیم. حال می‌توانید با رزرو هتل مشهد از سفرمارکت با تور مشهد به این شهر سفر کرده و از جاذبه‌های دیدنی مشهد بازدید کنید. همچنین می‌توانید با تهیه بلیط قطار مشهد یا تهیه بلیط پرواز، سفری به‌صرفه و امن را برای خود رقم بزنید. همچنین با نصب اپلیکیشن سفرمارکت روی گوشی همراه خود می‌توانید در هر زمان که مایل بودید به رزرو هتل در مشهد اقدام کرده یا ارزان‌ترین بلیط هواپیما تهران مشهد را خریداری کنید.