گزارش مرکز آمار: سفر از سبد خرید ایرانیان حذف شد
آمار منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در سال گذشته صرفا چیزی حدود ۳۰ درصد مردم کشور توانستند به سفر بروند.
اطلاعات رسمی منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران گواه این واقعیت است که فقط ۳۰ درصد ایرانی‌ها در سال گذشته راهی سفر شده‌اند. به عبارت دیگر می‌توان گفت ۷۰ درصد مردم کشور از امکان سفر محروم مانده‌اند؛ موضوعی که به نظر بیش از هر علتی ریشه در مشکلات اقتصادی مردم داشته باشد.
همچنین این اطلاعات منتشر شده گواه آن است که اقامت در اقامتگاه‌های گردشگری به‌طرز محسوسی پایین بوده و استفاده از خدمات حمل و نقل عمومی و تورهای مسافرتی نیز به حداقل رسیده است.
آمار نزدیک به صفر سفر ایرانیان به خارج کشور
نکات قابل تامل در آمار اعلامی از سوی مرکز آمار ایران کم نیست. نگاهی به اطلاعات منتشرشده مشخص می‌کند که ۹۹/۸ درصد سفرهای ایرانیان در داخل کشور بوده و به سفرهای داخلی مربوط بوده است. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت تنها دو دهم درصد مردم کشور توانسته‌اند به‌لحاظ مالی، از عهده تامین هزینه‌های سفر به خارج از کشور بر بیایند.
جالب است بدانید نتایج تحقیقی که پیش از این منتشر شده بود گویای آن بود که از هر ۱۰ مراجعه ایرانیان به فرودگاه امام ۹ نفر به قصد مهاجرت راهی فرودگاه شده‌اند و تعداد مسافران بین‌المللی که با هدف تفریح راهی سفر به خارج ایران شده‌اند، بسیار ناچیز بوده است.
با نگاهی به این وضعیت، می‌توان با قطعیت گفت که ایرانی‌ها توان مالی و امکان سفر به خارج از کشور را ندارند و خواسته یا ناخواسته، از گردشگری در عرصه بین‌المللی محروم شده‌اند.
توقف چرخ صنعت گردشگری
برای اینکه کشوری در صنعت گردشگری وضعیت مناسب، پویا و فعالی داشته باشد و مردم بتوانند از خدمات در این حوزه به‌درستی بهره‌مند شوند، لازم است که هم توان مالی لازم وجود داشته باشد و هم مردم تمایل به استفاده از خدمات حوزه سفر و گردشگری را داشته باشند. از سوی دیگر، برای اینکه فعالان حوزه گردشگری بتوانند از حوزه‌ای که در آن فعالیت می‌کند، منتفع شوند باید هزینه‌های صورت گرفته برای سفر متمرکز به صنعت گردشگری باشد.
بااین‌همه،در کشور ما نگاه مدرن و امروزی به صنعت گردشگری وجود ندارد؛ بیشتر مردم در هنگام سفر به خانه بستگان خود می‌روند و اجاره اقامتگاه و استفاده از خدماتی نظیر تور سال‌ها است که مورد توجه قرار نگرفته و مغفول مانده است.
اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نیز این وضعیت اسفبار در حوزه صنعت گردشگری را تایید می‌کند؛ بر اساس اطلاعاتی که مرکز آمار ایران منتشر کرده در سال ۱۴۰۰ از مجموعه بیش از ۲۴ میلیون سفر داخلی حدود ۵۸ درصد سفرها بدون اقامت شبانه بودند و در کمتر از ۲۴ ساعت به پایان رسیده‌اند. از ۴۲ درصد سفرهای باقی‌مانده نیز که به سفرهای چندروزه اختصاص داشته است، فقط ۱۶ درصد آن‌ها موجب شده که مردم در اقامتگاه‌ها و مراکز اقامتی گردشگری ساکن شوند و باعث ایجاد گردش مالی در صنعت گردشگری شود.
در شرایطی که صاحبان اقامتگاه‌های بوم گردی و فعالان هتل‌ها و سایر مراکز اقامتی هزینه‌های گزافی برای توسعه خدمات خود دارند، طبیعتا این میزان ناچیز اقامت مسافران نمی‌تواند باعث بهبود وضعیت اقتصادی صاحبان اقامتگاه‌ها و به گردش در آمدن چرخ صنعت گردشگری شود.
در همین حال، اقبال کم مردم به استفاده از خدمات تورلیدری و کم‌توجهی به آژانس‌های مسافرتی عملا موجب شده که رونق اقتصادی در صنعت گردشگری شکل نگیرد. وضعیت موجود به نظر بیش از هر چیز به وضعیت اقتصادی نامناسب مردم و در مرحله بعد به نبود فرهنگ صحیح در زمینه سفر و بی‌توجهی به امر آموزش از سوی متولیان امر برمی‌گردد.
نباید از نظر دور داشت که وضع نامناسب صنعت گردشگری در کشور محدود به حوزه اسکان نیست؛ بلکه نگاهی به آمار منتشر شده نشان می‌دهد که حمل و نقل عمومی نیز نتوانسته است از سفر و گردشگری ایرانیان منتفع شود.
توجه داشته باشید که بر اساس آمار اعلامی بیش از ۶۰ درصد مردم در سفرهای داخلی از وسیله نقلیه شخصی استفاده کرده‌اند. با نگاهی به مجموع آمار اعلامی و در تحلیل وضع موجود می‌توان گفت اقبال پایین به استفاده از وسایلی نظیر هواپیما قطار و شناور که هرکدام کمتر از یک درصد مورد استفاده قرار گرفته‌اند، به‌علت هزینه بالا و کیفیت پایین وسایل حمل و نقل عمومی است.
همچنین شاید بتوان این‌طور تحلیل کرد که تا حدودی فرهنگ عمومی و ویژگی‌های رفتاری مردم نیز تمایل آن‌ها به استفاده از وسیله شخصی را بیشتر کرده است.
خرید اولویت اول ایرانی‌ها در سفر
اگر به الگوی سفر ایرانی‌ها توجه کرده باشید، متوجه خواهید شد آنچه که بیش از هرچیز در طول سفر برای آن هزینه می‌کنند، خرید است. بازارهای شلوغ شهرهای مختلف گردشگرپذیر گواه استقبال خوب مردم در سفرها از خرید اجناس است. بسیاری از گردشگران داخلی در سفر به تهران ترجیح می‌دهند که پوشاک و وسایل موردنیاز خود را خریداری کنند تا مجبور نباشند این وسایل را در شهرهای خود با قیمتی گزاف‌تر بخرند. از سوی دیگر، تمایل عمومی به خرید سوغات و صنایع دستی در ایران بالا است؛ برای مثال، فروش بالای گز در اصفهان و سوهان در قم نمودی از خرید بالای سوغات در این شهرها است.
اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نیز این موضوع را تایید می‌کند. خانوارهای ایرانی در سال ۱۴۰۰ درمجموع چیزی بیش از ۹ هزار میلیون ریال در سفرهای داخلی خود بابت خرید هزینه کرده‌اند. جالب است بدانید که این میزان شامل ۳۳ درصد کل هزینه‌های سفر می‌شود.
پس از خرید، هزینه‌های درمان و خوراک بیشترین میزان هزینه کرد ایرانیان در طول سفر را شامل می‌شود. سایر هزینه‌ها مثل حمل و نقل، اقامت، تور و تفریح و سرگرمی در رده‌های بعدی هزینه کرد سفر برای ایرانیان قرار می‌گیرند.
مسائل اقتصادی و فرهنگی، مانع توسعه گردشگری
آنچه که از آمار اعلامی به وضوح می‌توان فهمید آن است که دو مسئله اساسی مانع توسعه سفر و گردشگری در ایران شده، مسائل اقتصادی در جایگاه نخست و سپس مسائل فرهنگی است.
در مرحله نخست باید گفت این وضعیت نامناسب اقتصادی و معیشتی مردم است که باعث شده به‌قول معروف از سر و ته هزینه‌ها زد و تا جایی که می‌شود، با کمترین هزینه اقدام به سفر کنند. اقامت در خانه بستگان و استفاده از وسیله شخصی، نمونه هایی از این موضوع هستند. از سوی دیگر، مسئله دوم که در تحلیل آمار اعلامی باید به آن توجه داشت این است که فرهنگ و دانش ایرانیان در خصوص سفر، مطابقت لازم با شرایط جهانی و بین‌المللی را ندارد. در واقع، سفرهای ایرانیان شکل سنتی دارد و همین شکل سنتی باورها و رفتارهای مردم باعث شده که صنعت گردشگری کشور نتواند از محل سفر و گردشگری مردم چندان منتفع شود.
با وجود تمام این مسائل و مشکلات ریشه‌ای، به نظر اقبال عمومی به خرید سوغات و صنایع دستی می‌تواند امیدوار کننده باشد و نشان می‌دهد که در صورت سرمایه‌گذاری بیشتر در این حوزه‌ها، می‌توان به درآمدزایی از این محل امیدوار بود.
نظر شما در خصوص آمار اعلامی از سوی مرکز آمار چیست؟ فکر می‌کنید که این آمار نشان‌دهنده چه مسائلی در خصوص صنعت گردشگری و سفر در ایران است؟