«ژئوپارک طبس» ثبت جهانی شد
سومین ژئوپارک ایران رای یونسکو را گرفت و جهانی شد.
ارزیاب و عضو شورای عالی ژئوپارک‌های یونسکو از رأی مثبت یونسکو برای ثبت جهانی «ژئوپارک طبس»، به‌عنوان سومین ژئوپارک ایران خبر داد.
آذرماه سال ۱۴۰۰، علیرضا امری کاظمی به ارسال پرونده درخواست عضویت «ژئوپارک طبس» در شبکه‌های ژئوپارک‌های جهانی یونسکو بعد از چهار سال آماده‌سازی زیرساخت‌های ژئوسایت‌ها و آموزش، اشاره کرده و گفته بود:
حکم تنفیذ ژئوپارک طبس پس از تایید هیئت اجرایی یونسکو در بهار صادر می‌شود.
مطالعات «ژئوپارک طبس» از سال ۱۳۸۹ آغاز شد. این ژئوپارک با مساحت ۲۲ هزار و ۷۷۱ کیلومتر مربع دارای ۳۹ ژئوسایت است که جذابیت‌های زمین‌شناختی فرهنگی و طبیعی قابل‌توجهی را در خود دارد و یکی از مراکز مورد توجه خاص زمین‌شناسان ایران و جهان است.
«ژئوپارک طبس» در شمال غربی استان خراسان‌جنوبی و در مسیر ارتباطی جنوب و غرب به شرق و شمال‌شرق ایران، در منطقه‌ای با اقلیم بیابانی با آب‌وهوایی گرم‌وخشک قرار گرفته است و سه بخش مرکزی، دیهوک و دستگردان را در بر می‌گیرد. تنوع بالای پدیده‌های کم‌نظیر زمین‌شناسی موجب شده تا این منطقه در میان زمین‌شناسان به «بهشت زمین‌شناسی ایران» مشهور شود.
در این ژئوپارک، سیر تحولات کره زمین از بیش از ۵۴۰ میلیون سال پیش (پرکامبرین) تا حدود ۱۰۰ میلیون سال پیش (اوایل کرتاسه) را بدون کمترین وقفه زمانی می‌توان مشاهده کرد، در حالی که توالی‌های دوران اول زمین‌شناسی (پالئوزوئیک، ۵۴۰ تا ۲۵۰ میلیون سال پیش) آن در ایران و غرب آسیا بی‌نظیر است. (وب‌سایت ژئوپارک طبس)
«ژئوپارک طبس» در کنار جایگاه مهم در زمین‌شناسی ایران، ظرفیت‌های زیست‌محیطی، تاریخی و فرهنگی را نیز در خود جای داده است. «باغ تاریخی گلشن» به‌عنوان نمونه‌ای شاخص از باغ‌های ایرانی با قدمتی حدود ۲۵۰ سال، «امامزاده حسین‌ابن‌موسی‌الکاظم» برادر امام رضا (ع)، «ارگ کهن طبس»، «سد کهن کریت»، «طاق شاه‌عباسی»، «کال جنی» و «کال سر در»، از جمله مهم‌ترین داشته‌های این ژئوپارک در کنار گونه‌های گیاهی و جانوری آن، به حساب می‌آیند.
ژئوپارک طبس، روستاها و مناطق نمونه گردشگری نظیر خرو، کُریت، اِصفَهک، نایبند، پِیکوه، پیرحاجات، اسفندیار، سُرُند و مُودر و اِزمیغان را نیز در برمی‌گیرد.
پیش از طبس و همچنین تا قبل از تایید جهانی شدن ژئوپارک ارس، «قشم» تنها ژئوپارک ایران و خاورمیانه محسوب می‌شد. «ژئوپارک قشم» از سال ۱۳۸۵ به عضویت شبکه جهانی ژئوپارک‌های یونسکو درآمد. در سال ۱۳۹۱ به‌دلیل ناتوانی در انجام معیارهای ثبت جهانی، کارت قرمز گرفت و از این شبکه خارج شد. در سال ۱۳۹۶ پس از رفع معایب و اصلاح مدیریت، دوباره در شبکه ژئوپارک‌های یونسکو پذیرفته شد و اکنون با ۲۰۶۳ کیلومتر مربع یکی از باسابقه‌ترین ژئوپارک‌های غرب آسیا و خاورمیانه شناخته می‌شود. این ژئوپارک در جلسه شورای عالی یونسکو که شهریور ۱۴۰۱ در تایلند برگزار شد، کارت سبز این شورا را گرفت و درفهرست ژئوپارک‌های جهانی ماندگار شد.
«ژئوپارک ارس» که پرونده آن از سال ۱۳۸۷ باز شده بود، در شهریورماه ۱۴۰۱ تایید یونسکو را برای ثبت جهانی دریافت کرد که به گفته امری‌کاظمی در بهار ۱۴۰۲ حکم آن تنفیذ خواهد شد. قلمرو «ژئوپارک ارس» (دومین ژئوپارک جهانی ایران) با مساحت ۱۶۷۰ کیلومتر مربع که دارای ۳۱ ژئوسایت بوده، در محدوده جلفا در استان آذربایجان‌شرقی واقع شده است.
ژئوپارک‌ها و به‌عبارتی پارک‌های زمین‌شناسی (Geology Park)، گستره‌ای از پدیده‌ها و میراث زمین‌شناسی، جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی ارزشمندی هستند که باید توان بالا بردن توسعه اقتصادی جوامع محلی و جلب همکاری‌های مردمی را داشته باشند و به‌صورت پایدار حفظ و مدیریت شوند. یونسکو به‌منظور درک دوره‌های زمین‌شناسی مناطقی را به‌عنوان ژئوپارک مشخص کرده است. ایده‌ی تاسیس ژئوپارک در سال ۱۹۹۹ عملی شد.