تعیین عرصه و حریم قدیمی‌ترین روستای نوسنگی آذربایجان
با هدف انجام مطالعات پیش از تاریخی شمال غرب ایران و همچنین به‌منظور حفاظت و صیانت از محوطه‌های باستانی میراث فرهنگی کشور، دومین فصل پروژه باستان‌شناسی لیلان انجام شد.
در راستای مطالعات پیش از تاریخی شمال غرب ایران و حوضه دریاچه ارومیه و همچنین بمنظور حفاظت و صیانت از محوطه‌های باستانی میراث فرهنگی کشور، دومین فصل پروژه باستان‌شناسی لیلان به انجام رسید.
اکبر عابدی، سرپرست هیئت باستان‌شناسی ۱۴ دی ۱۴۰۱، با اعلام این خبر گفت:
دومین فصل پروژه باستان‌شناسی لیلان با عنوان گمانه‌زنی به‌منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه چمن لیلان با مجوز پژوهشگاه و با همکاری دانشگاه هنر اسلامی تبریز و اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان آذربایجان شرقی با همراهی تیمی از باستان‌شناسان شمال غرب ایران انجام شد.
عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر اسلامی تبریز افزود:
تپه چمن لیلان در بخش لیلان شهرستان ملکان در جنوب شرق دریاچه ارومیه و در جنوب غربی‌ترین نقطه استان آذربایجان شرقی واقع شده؛ این محوطه در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره ثبتی ۳۰۸۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این باستان‌شناس اظهارکرد:
از آنجایی که دشت لیلان در جنوب شرق دریاچه ارومیه و جنوبی‌ترین شهر استان آذربایجان شرقی یکی از مهم‌ترین دشت‌های پیش از تاریخی و تاریخی این منطقه به شمار می‌آید و با توجه به پرسش‌ها و ابهامات اساسی، تعیین عرصه و پیشنهاد حریم برای حفاظت محوطه در تپه چمن لیلان آغاز شد.
سرپرست هیئت باستان‌شناسی با بیان‌اینکه در راستای فصل اول مطالعات چمن لیلان، ۱۳ گمانه تعیین عرصه و حریم ایجاد و مورد گمانه‌زنی قرار گرفت. وی تصریح‌کرد:
سفال‌ها و مواد فرهنگی که از گمانه‌های تعیین عرصه و حریم و بررسی سطحی به‌دست آمد نشان داد که استقرار در این محوطه به احتمال فراوان از آغاز دوران نوسنگی با سفال در حدود ۷,۰۰۰ پیش از میلاد آغاز شده و به‌مدت حدود یک هزاره تا ۶,۰۰۰ پیش از میلاد ادامه یافته است.
عابدی اظهارکرد:
کاوش‌های اولین فصل تپه الله‌قلی لیلان روشن ساخت که این محوطه به‌همراه محوطه همجوار آن یعنی تپه چمن، قدیمی‌ترین روستاهای نوسنگی آذربایجان ایران را تشکیل می‌دهند. تپه الله‌قلی لیلان روستای بسیار بزرگی به وسعت حدود چهار هکتار را شامل می‌شود که دارای ۹ متر نهشته و آثار فرهنگی متعلق به دوره نوسنگی است. از این حیث این محوطه را در زمره شاخص‌ترین و بزرگترین روستاهای آغازین نوسنگی غرب آسیا و شمال غرب ایران قرار می‌دهد.
این باستان‌شناس افزود:
۱۳ گمانه تعیین عرصه و حریم محوطه نیز این امکان را فراهم ساخت تا محدوده و وسعت دقیق محوطه مشخص و وسعت موجود و برجای محوطه را از ۶۰×۵۰ متر (وسعت امروزی محوطه) به وسعت حدود ۱/۵ هکتاری را برای این محوطه پیشنهاد دهد. برنامه‌ریزی‌ها برای حفاظت از محوطه و جلوگیری از پیشروی کشاورزان و زمین‌داران اطراف محوطه به عرصه و حریم محوطه صورت می‌گیرد. با تصویب نهایی نقشه تعیین عرصه و حریم و ابلاغ آن به مالکان و زمین‌داران اطراف محوطه، امید است که مراحل قانونی و حقوقی جهت حفاظت هرچه بیشتر محوطه صورت گیرد.