امیرعبداللهیان از بیروت و دمشق تا آنکارا؛ منطقه در اولویت دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم
به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، شامگاه پنجشنبه ۲۲ دی ماه و پس از آنکه رسانه‌های لبنانی از سفر حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به بیروت خبر دادند، رئیس دستگاه دیپلماسی در رأس هیأتی سیاسی شامل ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه، علی اصغر خاجی مشاور ارشد وزیر امور خارجه در امور ویژه سیاسی، محمدصادق فضلی مدیرکل وزارتی و مهدی شوشتری دستیار وزیر و مدیرکل غرب آسیا و شمال آفریقا و برای سومین بار پس از تصدی این سمت راهی لبنان شد. رئیس دستگاه دیپلماسی مهر ماه سال گذشته هم (۱۴۰۰) سفری به بیروت داشت و فروردین سالجاری نیز برای دومین بار به لبنان سفر کرد. سومین سفر در پاسخ به دعوت «عبدالله بوحبیب» همتای لبنانی و آن هم در شرایطی که این کشور منتظر تعیین رئیس جمهور جدید است.
* دعوت از جریان‌های سیاسی لبنان برای انتخاب رئیس جمهور
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در بدو ورود به بیروت در جمع خبرنگاران با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران با قدرت به حمایت‌های خود از مردم، دولت، ارتش و مقاومت در لبنان ادامه می‌دهد، خاطرنشان کرد: ما همه جریان‌های سیاسی در لبنان را دعوت می‌کنیم از مسیر گفتوگو و توافق هر چه سریع‌تر نسبت به انتخاب رئیس جمهور و تکمیل فرآیند سیاسی اقدام کنند. تردید نداریم جریان‌های سیاسی مختلف در لبنان با شایستگی و بدون هرگونه مداخله خارجی قادر به تعیین رئیس جمهور خود خواهند بود.
رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین در بیروت بار دیگر اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران همچنان با قدرت از مقاومت در لبنان و فلسطین در مقابل تهدیدات و گستاخی‌های رژیم صهیونیستی حمایت می‌کند.
امیرعبداللهیان روز جمعه ۲۳ دی ماه در مدت حضورش در بیروت با «عبدالله بوحبیب» وزیر خارجه لبنان،«نجیب میقاتی» نخست وزیر پیشبرد امور لبنان و «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان دیدار کرد و ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه را مورد بررسی قرار داد. وضعیت داخلی لبنان و همچنین اوضاع منطقه هم از دیگر موارد مورد گفت‌وگوی وزیر خارجه ایران با مقامات لبنانی بود.
وزیر خارجه همچنین به دیدار سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان رفت و در توئیتی در این باره نوشت: گفت‌وگوهای مهم و ضروری با سید حسن نصرالله داشتم. بی تردید، مقاومت در بهترین شرایط خود قرار دارد. وی همچنین با «زیاد نخاله» دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین هم ملاقات کرد.
* آماده ارسال سوخت به لبنان هستیم
وی همچنین در نشست خبری مشترک با همتای لبنانی حضور یافت و گفت: هر زمان مقامات ذیربط لبنانی در خصوص دریافت سوخت و همکاریهای دو کشور در حوزه انرژی آمادگی خودشان را اعلام کنند ما آماده ارسال سوخت به لبنان هستیم.
وزیر خارجه درباره تعیین رئیس جمهور در لبنان نیز گفت: اطمینان داریم بدون هرگونه مداخله خارجی تعیین رئیس جمهور در لبنان از طریق گفت‌وگوهای جریان‌های مختلف سیاسی انجام خواهد شد. جمهوری اسلامی ایران به حمایت‌های قوی خود از لبنان در همه زمینه‌ها ادامه خواهد داد. ما همچنین بر همکاریهای اقتصادی و تجاری برای تقویت بنیه لبنان و برای توسعه مناسبات تأکید داریم.
روابط ایران و عربستان و اینکه عربستان هنوز از آمادگی لازم برای بازگشت روابط به حالت طبیعی برخوردار نیست، مذاکرات رفع تحریم‌ها و اغتشاشات اخیر در ایران از جمله موضوعاتی بود که در این نشست خبری مطرح شد. وزیر خارجه گفت که جمهوری اسلامی ایران از اصول و خطوط قرمز خود عبور نکرده و بر اصول خود در گفت‌وگوهای هسته‌ای پایبند مانده و اینکه مذاکره و دیپلماسی را روش مناسبی برای رسیدن به نقطه توافق می‌داند و در این مسیر خط قرمز ما رعایت کامل منافع ملی و حقوق مردم ایران است.
حسین امیرعبداللهیان همچنین در نشست هم اندیشی و تبادل نظر با جمعی از نخبگان و شخصیت‌های سیاسی، فرهنگی، رسانه‌ای، دانشگاهی و اجتماعی لبنان شرکت کرد و طی اظهاراتی گفت: امیدواریم روند سیاسی در لبنان با انتخاب رئیس جمهور و تشکیل دولت جدید کامل شده و زمینه برای تقویت روابط دوجانبه و نیز سفر آقای رئیسی رئیس جمهور ایران به لبنان فراهم شود.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در ادامه این سفر در روضه الشهیدین، گلزار شهدای حزب‌الله لبنان در بیروت حضور یافت و با نثار تاج گل به مقام شامخ شهدای مقاومت ادای احترام کرد. این دیپلمات عالیرتبه ایرانی همچنین در گزارشی در اینستاگرام درباره سفرش به بیروت با بیان اینکه همواره از ثبات و امنیت لبنان حمایت کرده و استقرار و ثبات این کشور را به نفع کل منطقه می‌دانیم، گفت: در امور داخلی لبنان مداخله نمی‌کنیم، اما در صورت نیاز به کمک و نقش ایران، از هیچ کمکی دریغ نخواهیم کرد.
* حضور در دمشق
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران و هیأت همراه ظهر شنبه ۲۴ دی ماه و در دومین مقصد سفر وارد دمشق شدند و مورد استقبال فیصل المقداد وزیر خارجه سوریه قرار گرفتند. سفری برای پنجمین بار بعد از تصدی وازرت خارجه توسط امیرعبداللهیان. این دیپلمات عالیرتبه ایرانی پیش از این نیز چهار بار به دمشق سفر کرده بود، شهریور و مهر ماه سال۱۴۰۰، فروردین سالجاری و ۱۱ تیر ماه امسال. او هفتم شهریور ماه ۱۴۰۰ بعد از سفر به بغداد برای شرکت در کنفرانس منطقه‌ای حمایت از عراق (نشست بغداد ۱)، به دمشق رفت و با بشار اسد رئیس جمهور و فیصل المقداد وزیر خارجه سوریه دیدار و گفتوگو کرد.حسین امیرعبداللهیان همچنین در سومین مقصد سفرش پس از حضور در مسکو و بیروت و رایزنی با مقامات این کشورها، ۱۷ مهر ماه ۱۴۰۰ راهی دمشق پایتخت سوریه شد و برای دومین بار پس از تصدی وزارت امور خاجه و در کمتر از یک ماه و نیم به دمشق سفر و در این سفر با بشار اسد رئیس جمهور و فیصل المقداد همتای سوری خود دیدار و گفتوگو کرد. امیرعبداللهیان سوم فروردین ماه ۱۴۰۱ برای سومین بار به دمشق و از آنجا به بیروت رفت.وی برای بار چهارم ۱۱ تیر ماه سالجاری نیز به جمهوری عربی سوریه سفر کرد. پنجمین سفر او نیز روز شنبه ۲۴ دی ماه و بعد از سفرش به بیروت انجام شد.
وزیر امور خارجه در بدو ورود به دمشق به دیدار بشار اسد رئیس جمهور سوریه رفت و از آنجا با «فیصل المقداد» وزیر خارجه سوریه دیدار و دو طرف در نشست خبری مشترک حضور یافتند. وی همچنین با علی مملوک مشاور امنیت ملی رئیس جمهور سوریه نیز دیدار و گفتوگو کرد.
* تداوم پشتیبانی قوی ایران از سوریه
وی در دیدار با اسد ضمن ابلاغ سلام آیت‌الله رئیسی رئیس جمهور به بشار اسد، اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران امنیت و پیشرفت سوریه را امنیت و پیشرفت خود می‌داند و به پشتیبانی قوی از سوریه ادامه خواهد داد. بشار اسد رئیس جمهور سوریه نیز در این دیدار ضمن ابلاغ سلام‌های گرم خود به رهبر معظم انقلاب و رئیس جمهور کشورمان، خطاب به امیرعبداللهیان گفت: سفر جنابعالی هم از حیث دوجانبه و هم از حیث منطقه‌ای برای ما مهم است. جمهوری اسلامی ایران نزدیکترین کشور به سوریه است و در جنگ هم در کنار ما ایستاد و ما حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران را فراموش نخواهیم کرد.
رئیس جمهور سوریه با تأکید بر اهمیت سفر آتی آیت‌الله رئیسی به سوریه، آمادگی و اراده جدی دمشق به منظور تلاش مشترک و زمینه سازی برای موفقیت حداکثری این سفر را اعلام کرد.
سفر آتی آیت‌الله رئیسی به دمشق و آماده سازی زمینه‌های انجام این سفر هم از جمله موضوعات مورد گفت‌وگوی وزرای خارجه ایران و سوریه بود و امیرعبداللهیان در این دیدار عنوان کرد: نهایی و امضا کردن سند جامع همکاریهای بلندمدت دو کشور می‌تواند همانند یک نقشه راه، افق همکاریهای بلندمدت دو کشور در زمینه‌های مختلف را روشن کند.
وزیر امور خارجه همچنین در دیدار با رهبران گروه‌های فلسطینی مستقر در دمشق با اشاره به روی کار آمدن نتانیاهو گفت: تغییر اسم و چهره‌ها چیزی را تغییر نمی‌دهد و فلسطین زنده است و عادی سازی روابط عربی – اسرائیلی دیناری نمی‌ارزد.
سفر دو روزه امیرعبداللهیان به دمشق با زیارت مرقد مطهر حضرت زینب و رقیه (س) پایان یافت و وی راهی تهران شد.
* سفر به ترکیه؛ حضور در مسکو به آینده موکول شد
پیش از این وزارت خارجه روسیه اعلام کرده بود که امیرعبداللهیان روز سه‌شنبه ۲۷ دی ماه قرار است با سرگئی لاوروف همتای روس خود در مسکو دیدار کند و از سوی دیگر مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه هم در اظهاراتی اعلام کرده بود که سه‌شنبه با امیرعبداللهیان دیدار می‌کند. در نهایت سفر رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران به ترکیه انجام و سفر به روسیه براساس توافق دو وزیر خارجه به زمانی دیگر موکول شد. در همین خصوص امیرعبداللهیان صبح سه‌شنبه ۲۷ دی ماه در رأس هیأتی سیاسی از جمله با همراهی علی اصغر خاجی مشاور وزیر در امور ویژه سیاسی و علیرضا بیکدلی معاون کنسولی، مجلس و امور ایرانیان راهی آنکارا شد و پس از ورود با همتای ترکیه‌ای خود یک دور رایزنی داشت و در این میان به دیدار رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه رفت و آنگونه که خود امیرعبداللهیان اعلام کرد بیش از ۹۰ دقیقه با اردوغان با حضور همتای ترک خود به گفتوگو نشست. وزرای خارجه ایران و ترکیه پس از آن دور دوم مذاکراتشان را برگزار و در پایان هم در نشستی خبری به تشریح رایزنی‌های انجام شده پرداختند.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری مشترک با همتای ترکیه‌ای خود عنوان کرد: در خصوص برنامه ریزی برای سفر آتی آقای دکتر رئیسی به ترکیه گفتوگو کردیم. آقای رئیسی برنامه‌ای را برای سفر به ترکیه در روزهای پایانی سال میلادی داشتند و هماهنگی‌های لازم از سوی همکاران ما در ترکیه به عمل آمده بود، ولی به دلیل تراکم کار روزهای پایانی سال از برادرم چاووش اوغلو درخواست کردم این سفر با قدری تاخیر و در زمانی خارج از ایام پرترافیک کاری آقای رئیس جمهور و مقامات کشور دوست و برادر ترکیه انجام شود. امیدواریم بزودی شاهد انجام این سفر و تحولاتی که در پی آن قرار است در مناسبات ایجاد شود و شتاب هر چه بیشتری به همکاری‌ها داده شود، باشیم.
وزیر خارجه با بیان اینکه در خصوص مسائل منطقه با برادران در ترکیه به صورت مستمر در مشورت و همفکری هستیم، افزود: از اینکه مناسبات دمشق و آنکارا شاهد تحول است و با توجه به تلاش‌هایی که از سال‌های قبل توسط ایران شروع شد و شاهدیم این روزها در حال رسیدن به نتیجه است استقبال می‌کنیم و هرگونه پیشرفت در مناسبات ترکیه و سوریه را اقدامی به نفع امنیت دو کشور و منطقه می‌دانیم. جمهوری اسلامی ایران با توجه به ارتباط نزدیک با این دو کشور (سوریه و ترکیه) همه تلاش و مساعی جمیله خودش را برای به نتیجه رسیدن این هدف به کار خواهد گرفت. (اینجا بخوانید)
البته امیرعبداللهیان روز شنبه ۲۴ دی ماه نیز در دمشق و در نشست خبری با فیصل المقداد همتای سوری خود در پاسخ به سؤالی ترکیه و سوریه را دو کشور مهم در منطقه خوانده و گفته بود: جمهوری اسلامی ایران با هر دو کشور روابطی مهم دارد. زمانی در جریان قرار گرفتیم که احتمال دارد نیروهای نظامی ترکیه به شمال سوریه حمله نظامی انجام دهند، وارد معادله برای جلوگیری از ورود به جنگ جدید و حمله نظامی شدیم. خرسندیم که تلاش‌های دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران و گفت‌وگوهای روسای جمهوری ایران ترکیه و سوریه به این منجر شد که گفتوگو جای جنگ را بگیرد. معتقدیم حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها باید مورد اهتمام قرار بگیرد. به تلاش‌های دیپلماتیک خودمان برای نزدیکی و حل مشکلات بین سوریه و ترکیه ادامه می‌دهیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی ۲۳ دی ماه در نشست خبری مشترک با «عبدالله بوحبیب» همتای لبنانی درباره گفت‌وگوهای سوریه و ترکیه نیز بیان کرده بود: از گفت‌وگوهای سوری و ترکی و گفت‌وگوهای به عمل آمده بین مقامات سوریه و ترکیه خرسندیم و از مسیر گفتوگو و مذاکره برای حل مشکلات این دو کشور استقبال می‌کنیم. معتقدیم برای تمرکز بر راه‌حل سیاسی قوی‌تر بین سوریه و ترکیه فرمت آستانه را با مشارکت دادن سوریه باید تقویت کرد. (اینجا بخوانید)
امیرعبداللهیان همچنین در گفت‌وگویی با شبکه تی.آر.تی ترکیه در زمان حضورش در آنکارا و در پاسخ به سؤالی درباره سوریه و سفرش به دمشق و آنکارا و نشست وزرای دفاع روسیه، سوریه و ترکیه نیز بیان کرد: ماه‌ها قبل وقتی در ترکیه سخن از این در میان بود که ترکیه قصد دارد عملیات نظامی را در داخل خاک سوریه و در مناطق مرزی انجام دهد، من سفری را به آنکارا داشتم و در آن سفر جمهوری اسلامی ایران این مسئله را دنبال می‌کرد ترکیه و سوریه بر گفتوگو و راه‌حل سیاسی تمرکز یابند. خرسندیم که آن تلاش‌‌ها منجر به این شد که عملیات نظامی در مناطق مرزی دو کشور شکل نگیرد. در ادامه آن مسیر، جمهوری اسلامی ایران همواره از نزدیکی روابط سوریه و ترکیه استقبال کرد تا اینکه امروز شاهد پیشرفت‌هایی در این مسئله هستیم. این هفته در دمشق و آنکارا با آقای بشار اسد و آقای اردوغان و وزرای خارجه دو کشور گفت‌وگوهای مهمی داشتیم و هدفمان این بود که ببینیم چه راه‌حلی وجود دارد برای اینکه روابط نیرومندتری بین ترکیه و سوریه برقرار شود. طرفین نگرانی‌هایشان کاهش یابد و با طرف روس در تماس و مشورت مستمر و مستقیم هستیم.
وی گفت: در ماه سپتامبر در نیویورک در نشست سه جانبه وزرای خارجه روسیه، ترکیه و ایران ایده‌ای را از سوی جمهوری اسلامی ایران مطرح کردم مبنی بر اینکه اکنون زمان آن فرارسیده سوریه به عنوان موضوع فرمت (روند) آستانه به جمع ما بپیوندد. بخشی از این ایده در گفت‌وگوهایی که در سطح امنیتی و نظامی بین ترکیه و سوریه انجام شد، محقق شده است. ما به جمع بندی و ایده‌های بهتری دست یافتیم که این مشورت‌ها و نقش موثر ایران و روسیه در کمک به ترکیه و سوریه برای برون رفت از این چالش بیش از گذشته تقویت شود.
وزیر خارجه روز چهارشنبه ۲۸ دی ماه نیز درباره سفرش به آنکارا در توئیتی نوشت: با آقایان اردوغان رئیس جمهور و چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه، دیداری سودمند و ناظر بر گسترش هر چه بیشتر همکاریهای اقتصادی و بازرگانی بین دو کشور داشتم. رفع موانع در افزایش حجم تبادل تجاری، سرمایه‌گذاری در ایران و همکاریهای گسترده منطقه‌ای و بین المللی مورد توافق ما بود.
* دستاوردهای سفر امیرعبداللهیان از زبان هانی‌زاده
در همین خصوص «حسن هانی‌زاده» کارشناس مسائل غرب آسیا در گفتوگو با خبرنگار فارس درباره سفر وزیر خارجه به این سه کشور بیان کرد: سفر دوره‌ای وزیر خارجه به سه کشور منطقه یعنی لبنان، سوریه و ترکیه دستاوردهای مهمی به لحاظ سیاسی و امنیتی به همراه خواهد داشت.
وی ادامه داد: در سفر آقای امیرعبداللهیان به لبنان مسائل منطقه، محور مقاومت و همچنین ضرورت همکاری مشترک لبنان و سوریه برای تقابل با گروهک‌های تروریستی تکفیری مورد بحث قرار گرفت.
هانی‌زاده به مسئله کمبود سوخت در لبنان که از مدت ها پیش مردم لبنان به ویژه شیعیان جنوب لبنان را به شدت آزار می‌داد و شرایط اقتصادی ناپایدار لبنان و نیاز این کشور به کمک‌های منطقه اشاره کرد و افزود: وزیر امور خارجه در دیدار با وزرای مربوطه و تجار لبنانی آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای فروش نفت به لبنان و ارسال محموله‌های سوخت را مطرح کرد. علاوه بر این، تجاوزات مکرر ارتش رژیم صهیونیستی به مرزهای سوریه و لبنان و منع ارسال سوخت به لبنان مورد بحث قرار گرفت و تصمیماتی در این خصوص اتخاذ شد. همچنین با توجه به پایان دوره ریاست جمهوری میشل عون الان مشکل انتخاب رئیس جمهور لبنان مطرح است که علیرغم برگزاری ۱۴ جلسه از سوی پارلمان برای انتخاب رئیس جمهور، ولی طیف‌ها و فراکسیون‌های لبنانی به نتیجه مشخصی برای تعیین گزینه ریاست جمهوری نرسید‌ه‌اند و وزیر خارجه آمادگی جمهوری اسلامی را برای کمک به طیف‌های سیاسی لبنان برای انتخاب رئیس جمهور توافقی اعلام کرد.
این کارشناس مسائل غرب آسیا به سفر امیرعبداللهیان به دمشق نیز اشاره کرد و ادامه داد: با توجه به اینکه الان بیش از ۹۵ درصد از اراضی سوریه از لوث گروهک‌های تروریستی پاکسازی شده، سوریه وارد فضای جدیدی از ثبات و امنیت شده و به همین دلیل وزیر خارجه آمادگی ایران را برای بازسازی سوریه و همکاری با دولت سوریه در راستای بازگرداندن آوارگان سوری اعلام کرد. موضوع دیگر مسئله ترکیه وسوریه است و با توجه به اینکه اردوغان اعلام آمادگی کرده که با بشار اسد دیدار کند، طبیعتا این دیدار می‌تواند کمک بزرگی به پایان بحران ۱۲ ساله سوریه باشد و سفر قریب الوقوع آیت‌الله رئیسی به سوریه و مقدمات این سفر تاریخی مورد گفتوگو قرار گرفت.
وی افزود: در سفر به ترکیه نیز مسائل مختلف مرزی و امنیت دو کشور و تقابل با گروهک‌های تروریستی و همکاریهای اقتصادی بین ترکیه و سوریه و همکاری مشترک ترکیه، سوریه و ایران در حل بحران‌های منطقه‌ای مورد بحث قرار گرفت و زمینه سفر آیت‌الله رئیسی به ترکیه نیز فراهم شد.
پایان پیام/