رفع مشکل بافت تاریخی یزد در گرو وام‌های مرمتی
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد،حل مشکل پرداخت وام‌های مرمتی و املاک کثیرالمالک را کلید حل مشکلات آسیب‌های وارده به بافت تاریخی یزد به‌دلیل سیل دانست.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد وضعیت بافت تاریخی شهر جهانی یزد را پس از سیل تابستان ۱۴۰۱ و اعتباراتی که تاکنون تخصیص داده شده است، تشریح کرد.
احمد آخوندی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد، گفت:
شرایط بافت تاریخی یزد مناسب است؛ اما اگر مشکل پرداخت وام‌های مرمتی و املاک کثیرالمالک حل شود، مشکلات بافت تاریخی یزد هم حل خواهد شد.
بافت تاریخی شهر جهانی یزد، از جمله مناطق مهمی بود که در سیل تابستان ۱۴۰۱ بخشی از آن تخریب شد. طبق آخرین اظهار نظر علی دارابی، معاون میراث فرهنگی کشور، بیش از دو هزار میلیارد تومان خسارت به مجموعه تاریخی یزد وارد شد؛ اما با گذشت چندین ماه از وقوع سیل و وعده‌هایی که برای تخصیص اعتبارات از سوی دولت و وزارت میراث فرهنگی داده شد، هنوز خبری از پرداخت آن اعتبارات، مرمت و حفاظت از بناهای سیل‌زده داده نشده، در حالی که هر بار خبر تخریب گوشه‌ای از بافت تاریخی یزد به گوش می‌رسد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد درباره سرانجام اعتباراتی که برای حفاظت و مرمت بافت تاریخی یزد پس از سیل تابستان ۱۴۰۱ وعده داده شده بود، اظهار کرد:
برآورد خسارت وارد شده، حدود دو هزار میلیارد تومان بود. البته نمی‌توان برآورد خیلی دقیقی انجام داد؛ چراکه آسیب‌های آثار تاریخی در گذر زمان نشان داده می‌شود.
او ادامه داد:
در سه حوزه برای جبران خسارت‌های ناشی از سیلِ تابستان اعتباری تخصیص داده شد، اعتباری که وزارت میراث فرهنگی و مدیریت بحران کشور برای بازسازی و مرمت آثار فاخر تاریخی تخصیص دادند که میراث فرهنگی یزد برآن اساس، مرمت‌ها را انجام داد. برای منازل مسکونی هم که متعلق به اشخاص بود و به مرمت نیاز داشت مبلغ ۲۰ میلیون تومان وام بلاعوض و ۵۰ میلیون تومان تسهیلات بلندمدت و برای خانه‌هایی که تخریب شده بود، مبلغ ۳۰ میلیون تومان وام بلاعوض و ۲۵۰ میلیون تومان تسهیلات بلندمدت در نظر گرفته شد. خیرین هم در این زمینه خیلی کمک کردند و حدود ۲۵ منزل مسکونی توسط خیرین مرمت و بازسازی شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد افزود:
۸۳۰ بنا در بافت تاریخی یزد تکمیل پرونده شده و به بنیاد مسکن که متولی این کار بود، ارسال شد. شهرداری یزد هم در مورد قنات‌ها و معابر استان یزد، اقدامات خوبی انجام داد. در نهایت، با همکاری میراث فرهنگی، مردم و شهرداری، آسیب‌ها و تخریب‌های ناشی از سیل به‌خوبی مدیریت شد. شهرداری برای پیشگیری، نقاط ضعفی را هم که در برخی مناطق وجود داشت رفع کرد تا در بارندگی‌های بعدی، آسیب‌ها تکرار نشود.
آخوندی در پاسخ به این پرسش که تاکنون از سوی دولت چه میزان از اعتبارات برای جبران خسارات پرداخت شده است، اظهار کرد:
اعتبار مدیریت بحران در این زمینه مطرح بود که یک اعتبار کلی برای استان یزد در نظر گرفتند و سهمی هم برای میراث فرهنگی استان اختصاص یافت. مصوبه هیئت وزیران هم ۲۳ میلیارد تومان اعتبار برای منازل مسکونی آسیب‌دیده در نظر گرفت که پیگیر آن هستیم؛ اما نکته حائز اهمیت این است که زندگی در بافت تاریخی یزد به جریان افتاده است و آسیب‌های جزئی مرمت شدند و تخریب‌های کلی هم در حال بازسازی هستند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یزد در حالی که گزارش‌هایی از تخریب بافت تاریخی شهر جهانی یزد و نقاط دیگری از این استان منتشر شده است، تاکید کرد:
وضعیت بافت تاریخی یزد در حال حاضر خوب است.
او با بیان اینکه بافت تاریخی یزد برای مردم اقتصادی شده و ارزش ملک آن‌ها بالا رفته و بسیاری از املاک به‌عنوان اقامتگاه‌های گردشگری، کافه و رستوران استفاده می‌شوند، افزود:
شاید ۳۰ سال پیش بافت تاریخی برای مردم اهمیت نداشت؛ اما امروز خود مردم یزد حافظ این بافت تاریخی هستند. در این مدت هم ما شاهد این نبودیم کسی آب ببندد به خانه‌اش تا تخریب شود؛ بلکه کوچیک‌ترین تخریب‌ها را اطلاع می‌دهند یا خودشان برای مرمت و بازسازی اقدام می‌کنند.
آخوندی ادامه داد:
بهترین اقدام برای پیشگیری چنین پیشامدهایی این است که املاک بافت تاریخی را برای مردم اقتصادی کنیم. در حال حاضر هیچ‌گونه وامی برای مرمت بناهای تاریخی به اشخاص داده نمی‌شود. پیشنهاد ما به دولت این است همان طور که برای به‌سازی بافت‌های فرسوده بودجه می‌دهد، برای مرمت بافت تاریخی هم تسهیلاتی در نظر بگیرد. دومین اقدام پیشگیرانه «آگاه‌سازی» است، با برگزاری جشنواره‌ها و آموزش‌ها در این حوزه، باید نسل جدید را نسبت به اهمیت بافت و بناهای تاریخی آگاه کنیم.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یزد با بیان اینکه املاک کثیرالمالک نیز در بافت تاریخی ممکن است معضلاتی داشته باشند، گفت:
در سیل اخیر نیز بیشتر خانه‌هایی تخریب شدند که مشکل ورثه‌ای داشتند و به حال خود رها شده بودند بنابراین باید خانه‌های رها شده تعیین و تکلیف شوند. پیشنهاد ما این است که دولت به‌عنوان «حقوق عامه» این‌ها را بشناسد و از طریق جذب سرمایه‌گذار، این خانه‌های رها شده را تملک کند. اگر اعطای وام‌های مرمتی و مشکل املاک کثیرالمالک حل شود، مشکلات بافت تاریخی هم حل خواهد شد.