آمریکا برای شرق سوریه چه در سر دارد؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، یک روزنامه لبنانی  با انتشار گزارشی، از طرح آمریکا برای استنساخ و بازتولید نیروهای «الصحوه» در سوریه با هدف تقویت آنها علیه ارتش این کشور و پایه‌گذاری نبردهای جدید در این کشور با حضور همه طرف‌های درگیر پرده برداشت.

نیروهای الصحوه متشکل از شبه‌نظامیان عشیره‌ای و قبیله‌ای است که آمریکا با تشکیل آن به دنبال تحقق اهداف و منافع خود است. سالهاست که آمریکا در عراق، به بهانه مبارزه با القاعده و داعش و نیز مقابله با فتنه طائفه‌ای چنین نیروهایی را تشکیل داده است. 

روزنامه الاخبار در شماره امروز (دوشنبه، ۱۳ ژوئن) خود نوشت که طرح آمریکا برای تشکیل یک نیرو از میان  عرب در مناطق شرق فرات، حداقل از نظر شکلی، پروژه جدیدی نیست، اما احیای آن در شرایط کنونی ممکن است از نظر اهداف، جدید باشد.

 مخالفت قسد با پروژه جدید آمریکا در شرق سوریه

 در این گزارش آمده است: «آنچه که در این اقدام آمریکا جدید است، این است که بدون هماهنگی با نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) صورت گرفته است. این به آن معناست که قسد مخالف این پروژه است و ترجیح می‌دهد که در روابط خود با همه طرف‌ها از جمله دمشق و تهران، جانب توازن را حفظ  و رویکرد نه دوستی و نه دشمنی با ارتش سوریه را دنبال کند». 

چرایی مخالفت قسد با پروژه جدید آمریکا

گفته می‌شود که قسد، توجیهات خود را برای تکیه به این رویکرد دارد که در رأس آن، کنترل ارتش سوریه بر مساحت زیادی از مرزهای مشترک با ترکیه است. امری که موجب حمایت از کردها در قبال هرگونه نفوذ ترکیه به شمال سوریه می‌شود. این موضوع، جنگ با ارتش سوریه در شرق فرات و در مقابل اتحاد با آن در شمال را غیر منطقی نشان می‌دهد. علاوه بر این، قسد اساسا می‌خواهد در مواجهه با کنار گذاشته شدن احتمالی از سوی آمریکا، راه بازگشت به سمت دمشق را حفظ کند.

دلیل تقلای آمریکا برای گشودن جبهه‌ای جدید علیه ارتش سوریه

به هر حال به نظر می‌رسد، فشار فزاینده «مقاومت مردمی» سوریه بر آمریکایی‌ها و موفقیت آن در رسیدن به پایگاه‌های مستحکم اشغالگران در رمیلان، کونوکو و العمر و نیز آشیانه‌های بالگردها و خوابگاه‌های آمریکایی‌ها، آنها را وادار کرده تا برای اتخاذ تدابیری بازدارنده گامی بردارند و برای ایمن‌سازی حداکثری محیط اطراف مقرهای استقرار خود، قسد را متقاعد کنند که در غرب فرات، عملیات نظامی به راه اندازد. 

در این راستا، منابع آگاه به الاخبار گفتند: «آمریکایی‌ها عملا به قسد پیشنهاد داده‌اند که برای یک عملیات نظامی برای کنترل شهر البوکمال، قطع جاده دمشق – بغداد و گسترش حصار امنیتی در اطراف پایگاه‌های آمریکایی در شمال شرق سوریه تا پایگاه التنف در شرق فرات آماده شود». 

اما قسد اساسا با این ایده مخالفت و این مخالفت را اینگونه توجیه کرد که مشغول حفاظت از مناطق مرزی در برابر هرگونه حمله احتمالی ترکیه در هر لحظه است و به دلیل نداشتن نیروهای نظامی کافی، قادر به پوشش همه این مناطق و تامین حفاظت از آن نیست.

تلاش آمریکا برای دور زدن قسد و یافتن جایگزین

مخالفت قسد با پیشنهاد آمریکا موجب شد که این کشور به جایگزین بیاندیشد؛ که در رأس آن، وسوسه قبایل عرب در الحسکه، دیرالزور و رقه و بررسی میزان جذب آنها به پروژه جدید خود بود. به این طریق که به این قبایل وعده داده شده که در قبال موافقت با پروژه جدید آمریکا، میزان نفوذ قسد بر مناطق عربی کاسته شود و اختیارات گسترده‌ای به نیروهای این قبایل پس از بیعت با آمریکا برای استقرار در منطقه اعطا شود. 

بر اساس این گزارش، آمریکایی‌ها به دلیل وجود خطوط تماس با ارتش سوریه در دیرالزور و احتمال موفقیت تطمیع طوایف و عشائر عربی در این استان با وعده استفاده از میادین نفتی، تصمیم گرفتند این طرح ابتکاری خود را در دیرالزور پیش ببرند.

تقلای آمریکا برای تطمیع و جذب طوایف عربی در دیرالزور

الاخبار نوشت: «بر همین اساس، یک هیأت آمریکایی، چهار ماه پیش بدون هماهنگی با قسد یا همراهی نماینده‌ای از آن، به منطقه “الکسره” در حومه دیرالزور رفت و با شیوخ و ریش‌سفیدان قبایل و طوایف عربی در این منطقه دیدار و رایزنی کرد».

به گفته منابع محلی، این هیأت آمریکایی به شرکت‌کنندگان در این نشست، پیشنهاد داد که نیرویی از این طوایف برای مدیریت منطقه و کمک به ایالات متحده در حفاظت از پایگاه‌های خود به گونه‌ای که نفوذ مستقل آنها از کردها را تضمین کند، تشکیل شود. کردهایی که اکنون کنترل حومه دیرالزور را برعهده دارند. 

بر اساس این گزارش، حاضران در این نشست خواستار اعمال فشار آمریکا و قطع دست کردها از منطقه و پایان دادن یا دست‌کم کاستن کنترل نظامی و امنیتی آنها بر منطقه شدند. 

بنا بر این گزارش، این هیأت آمریکایی، در نشست مذکور موفق شد، موافقت اولیه حاضران در نشست را برای حمایت و تشویق فرزندان خود برای پیوستن به این نیرو دریافت کند. تا پس از آن، آمریکایی‌ها به دنبال شخصی برای هدایت این نیرو به دور از «شورای نظامی دیرالزور» و رئیس آن، احمد الخبیل، که دیگر به دلیل اقدامات نیروهای تحت فرمانش علیه ساکنان و وفاداری‌اش به قسد، مورد قبول عشایر و طوایف منطقه نیست، باشد.

در چنین فضایی، اسامی افرادی چون «فرید القاسم» فرمانده نیروهای شبه نظامی موسوم به «جیش سوریا الحره» (ارتش آزاد سوریه) و نیز موضوع بازگشت «مهند الطلاع» به شرق فرات مطرح شد اما تا به این لحظه، گزینه نهایی برای هدایت این نیرو در دیرالزور مشخص نشده است.

به نوشته الاخبار، در همین راستا، یک هیأت آمریکایی دیگر، اوایل ماه جاری به مناطق تحت کنترل «قوات الصنادید» وابسته به شیخ نشین محلی قبیله شمر رفت و در آنجا با رهبر این  نیروها به نام «بندر الجربا» دیدار کرد و با او درباره طرح آمریکا برای هماهنگی بین نیروهای الصنادید و ارتش آزاد سوریه، به عنوان مقدمه‌ای برای پیوند منطقه التنف با مناطق شرق فرات رایزنی کرد.

در همین راستا یک منبع آگاه نزدیک به الصنادید، می‌گوید: «هیأت ائتلاف بین‌المللی تمایل خود برای تقویت نقش نظامی نیروهای الصنادید و توانمندسازی آنها برای دستیابی به نفوذ نظامی گسترده‌تر به عنوان قوی‌ترین و پرتعدادترین نیروی عربی در صفوف قسد را ابراز کرد».

بر اساس این گزارش، این هیأت آمریکایی از الصنادید خواسته تا بدون پرداختن به ایده اتحاد با ارتش آزاد سوریه یا مبارزه با ارتش سوریه، اختیاراتی را که می‌خواهد در منطقه به دست آورد، مشخص کند تا در مورد امکان اعطای این اختیارات، بررسی‌های لازم صورت گیرد.

مخالفت الصنادید با درگیری با ارتش سوریه

این منبع در ادامه، اخبار منتشر شده مبنی بر درخواست آمریکا از شبه‌نظامیان الصنادید مبنی بر حرکت به سوی التنف علیه نیروهای سوریه یا نیروهای تحت حمایت ایران را تکذیب کرد و گفت که فرماندهی الصنادید، چنین درخواستی را در صورت طرح شدن، رد خواهد کرد زیرا مخالف رویارویی و جنگ با ارتش سوریه و نیروهای همپیمان آن است. 

وی ادعا کرد که الصنادید نیرویی ملی برای مبارزه با تروریسم است و آماده حمایت از هرگونه تلاش برای این مبارزه و جلوگیری از هر خطری که تهدید برای قبایل در سراسر مناطق الجزیره سوریه محسوب می‌شود، است.

پروژه جدید آمریکا در سوریه محکوم به شکست است

یکی دیگر از منابع آگاه قبیله‌ای در گفت‌وگو با الاخبار گفت که حاضران در نشست الکسره از نظر اجتماعی دارای وزنه‌های متعادلی در منطقه نبودند و تاثیرگذاری لازم را ندارند به همین دلیل انتظار می‌رود که آمریکا در تشکیل چنین نیروهایی و گشودن جبهه جدیدی علیه ارتش سوریه شکست بخورد. 

وی افزود که اساسا دیگر در منطقه، همه با حمله به مناطق تحت کنترل ارتش سوریه مخالفند و به دنبال اتخاذ گام‌هایی برای ایجاد همگرایی در دیدگاه‌های مخالف و تحقق آشتی ملی هستند تا امور در این کشور به زمان قبل از جنگ بازگردد. 

به گفته این منبع، مرحله نبردها و جنگ‌ها در منطقه به پایان رسیده است و هرگونه تلاش برای احیای آن با موجی از مخالفت‌های قبیله‌ای و مردمی مواجه خواهد شد. همه، اکنون به دنبال پایان یافتن جنگ و بهبود شرایط اقتصادی هستند تا امنیت و ثبات به کل منطقه بازگردد».

پایان پیام/